Η αξία της ταπεινώσεως στην θεραπεία της ψυχής

  Το θέμα της αμαρτίας και των λαθών είναι κεντρικό στη χριστιανική διδασκαλία και στην ορθόδοξη πνευματική ζωή. Οι μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας και οι σοφοί Γέροντες έχουν πολλές φορές αναφερθεί στο γεγονός ότι ακόμη και οι πιο ευσεβείς και άγιοι άνθρωποι δεν είναι αλάνθαστοι. Η ανθρώπινη φύση, λόγω της Πτώσης, είναι ατελής και υπόκειται σε σφάλματα και αμαρτίες. Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει τους Αγίους και τους πνευματικούς ανθρώπους δεν είναι η απουσία λαθών, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα λάθη τους, μετανοούν και επιδιώκουν την αρετή. Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, γνωστός για τις πνευματικές του νουθεσίες, έχει αναφερθεί στα λάθη και στην ανθρώπινη αδυναμία με ιδιαίτερη ταπείνωση και κατανόηση. Σύμφωνα με αυτόν, κανένας άνθρωπος δεν είναι αλάνθαστος, και αυτό που έχει σημασία δεν είναι το γεγονός ότι κάνουμε λάθη, αλλά το πώς τα αντιμετωπίζουμε. Ειδικά, τονίζει την αξία της μετάνοιας και της συνεχούς επιστροφής στον Θεό κάθε φορά που πέφτουμε. Ο Άγιος Ισαάκ μιλά για την ανάγκη του ανθρώπου να αναγνωρίζει τα λάθη του και να μην απογοητεύεται, αλλά να σηκώνεται και να συνεχίζει τον πνευματικό του αγώνα. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ένας από τους μεγαλύτερους πατέρες της Εκκλησίας, έχει επίσης αναφερθεί στην αδυναμία του ανθρώπου να αποφύγει τα λάθη. Στα κηρύγματά του, πολλές φορές τόνιζε ότι ακόμη και οι Άγιοι έκαναν λάθη, αλλά αυτό δεν μειώνει την αγιότητά τους. Αντιθέτως, η αναγνώριση και η διόρθωση των λαθών τους είναι αυτή που τους εξύψωσε. Ο Χρυσόστομος διδάσκει ότι η ταπείνωση και η μετάνοια είναι οι θεμελιώδεις αρετές που οδηγούν τον άνθρωπο στην τελειότητα, παρά τα αναπόφευκτα λάθη. Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, σύγχρονος Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχε την ικανότητα να μιλά απλά και κατανοητά για τα πνευματικά θέματα. Συχνά αναφερόταν στα λάθη των ανθρώπων με αγάπη και κατανόηση. Σε πολλές από τις διδαχές του, εξηγούσε ότι η ανθρώπινη αδυναμία είναι φυσικό μέρος της ζωής και ότι κανείς δεν πρέπει να απογοητεύεται όταν κάνει λάθη. Σύμφωνα με τον Άγιο Παΐσιο, το σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, να τα μετανοούμε ειλικρινά και να προσπαθούμε να βελτιωθούμε με τη χάρη του Θεού. Η αγάπη του Θεού είναι απεριόριστη και πάντα μας δέχεται πίσω, όσο κι αν έχουμε απομακρυνθεί λόγω των λαθών μας. Ο Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας Ο Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας, ένας από τους πιο σεβαστούς σύγχρονους πνευματικούς πατέρες, επίσης δίδαξε για τη σημασία της μετάνοιας και της ταπεινότητας όταν κάνουμε λάθη. Ο ίδιος έλεγε ότι τα λάθη είναι μέρος της πνευματικής μας πορείας και ότι μέσα από αυτά μαθαίνουμε και προοδεύουμε. Ο Γέροντας Εφραίμ τόνιζε ότι ο Θεός δεν απαιτεί από εμάς να είμαστε αλάνθαστοι, αλλά να έχουμε ταπείνωση και να μετανοούμε για τα λάθη μας. Συμπέρασμα Οι Άγιοι της Εκκλησίας και οι σοφοί Γέροντες αναγνωρίζουν την ατελή φύση του ανθρώπου και το γεγονός ότι κανείς δεν είναι αλάνθαστος !

  Ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς. (Να εύχεστε καλά σε αυτούς που σας καταριώνται) (Κατά Ματθαίον 5,43) Ευλογείτε και μη καταράσθε. (Να εύχεστε και να λέτε πάντοτε καλά λόγια για όλους και ποτέ να μην καταράστε). (Προς Ρωμαίους 12,14) Η ευχή των γονέων είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά για τα παιδιά. Ειδικά η ευχή της μάνας είναι μεγάλο πράγμα! Κάποιος έλεγε: «Κάθε λόγος της μητέρας μου είναι και μια λίρα χρυσή!». Να, και πριν από καιρό πόση εντύπωση μου έκανε κάποιος από το Γιοχάνεσμπουργκ! Ήρθε στο Καλύβι το φθινόπωρο. «Γέροντα, η μάνα μου αδιαθέτησε, μου λέει, και ήρθα να την δω». Τρεις μήνες δεν πέρασαν, τα Χριστούγεννα ξαναήρθε. «Πώς πάλι εδώ;», τον ρωτάω. «Έμαθα, μου λέει, πως πάλι αδιαθέτησε η μάνα μου και ήρθα να φιλήσω το χέρι της, γιατί είναι ηλικιωμένη και μπορεί να πεθάνει. Για μένα η μεγαλύτερη περιουσία είναι η ευχή της μάνας μου». Εξήντα χρονών άνθρωπος ξεκίνησε από το Γιοχάνεσμπουργκ και ήρθε στην Ελλάδα, για να φιλήσει το χέρι της μάνας του! Και τώρα τέτοια ευλογία έχει, που σκέφτεται να κάνει ένα γηροκομείο μεγάλο για τους κληρικούς και να το χαρίσει στην Εκκλησία. Δηλαδή τις ευλογίες δεν έχει που να τις βάλει κατά κάποιον τρόπο… (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Κάθε φορά που λέτε σε κάποιον: «χρόνια πολλά!» για την ονομαστική του εορτή, να λέτε: «χρόνια πολλά και ευάρεστα στον Θεό!». (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Όταν πονέσεις έναν άνθρωπο που έχει ταπείνωση, και με την καρδιά του, σου ζητά να ευχηθείς λ.χ. για ένα πάθος που τον ταλαιπωρεί και του πεις, «μην φοβάσαι, θα γίνεις καλύτερος», του δίνεις τέτοια ευχή, που είναι Θεϊκή ευχή. Έχει πολλή αγάπη, πόνο και γι’ αυτό πιάνει. Είναι αρεστό στον Θεό και εκπληρώνει ο Θεός την ευχή. Δηλαδή και μόνον ο πόνος που νιώθει κανείς για κάποιον, είναι σαν ευχή. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Η μεγαλύτερη περιουσία για τον κόσμο είναι η ευχή των γονέων. Όπως και στην μοναχική ζωή, η μεγαλύτερη ευλογία είναι να πάρεις την ευχή του Γέροντά σου. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Όταν εύχεται κανείς για τον πλησίον του, μια καλή δύναμη βγαίνει απ’ αυτόν και πηγαίνει στον αδελφό και τον θεραπεύει και τον δυναμώνει και τον ζωογονεί. Ο άνθρωπος έχει τέτοιες δυνάμεις, ώστε να μπορεί να μεταδώσει το καλό ή το κακό στο περιβάλλον του. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης) Όταν έχουμε για τον άλλο, αγαθή διάθεση και προσευχόμαστε, θεραπεύουμε τον αδελφό και τον βοηθάμε να πάει προς τον Θεό. Ο θρούς της ψυχής μας φθάνει μυστηριωδώς και επηρεάζει τον άλλον, έστω και αν δεν εκφράσομε ούτε μια λέξη. Και χωρίς να μιλήσουμε, μπορεί να μεταδώσομε το καλό ή το κακό, όση κι αν είναι η απόσταση που μας χωρίζει απ’ τον πλησίον. Αυτό που δεν εκφράζεται, έχει συνήθως περισσότερη δύναμη από τα λόγια. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)

  Κάνε την υπέρβαση και θα δεις μεγάλη αλλαγή. Θέλεις να γίνεις διαφορετικός και να ξεχωρίζεις παντού; Αυτοί που έκαναν την υπέρβαση δεν βγήκαν χαμένοι, πάντα κερδισμένοι. Η υπέρβαση για να γίνει χρειάζεται θυσία όπως ο Χριστός καθημερινά θυσιάζεται για εμάς. Εμείς τι θυσίες κάνουμε για Εκείνον; Η Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία, αλλά πίστη θυσιαστική και ασκητική. Ζούμε στην εποχή της καλοπέρασης και όχι το να θυσιάσουμε «κάτι» από τη ζωή μας για τον Χριστό. Η θυσία είναι η άσκηση, ο αγώνας που κάνουμε ώστε να ανέβουμε σκαλί σκαλί για να πάμε κοντά στον Χριστό. Η υπέρβαση, ελευθερώνει τον άνθρωπο και τον κάνει χαρούμενο, δεν τρέχει δεξιά και αριστερά στις απατηλές χαρές. Ο άνθρωπος που θα ξεφύγει από την καθημερινότητα και θα κάνει την υπέρβαση και θα είναι μαζί με τον Χριστό, θα έχει τα πάντα, σε αντίθεση με αυτούς που έχουν «τα πάντα» και τελικά μόνο χαρά και ευτυχία δεν έχουν.