Είναι ένας χαιρετισμός που λέμε καθημερινά για 40 μέρες πρωί και βράδυ μετά την Ανάσταση μέχρι την παραμονή της Αναλήψεως, δηλαδή τότε που γιορτάζουμε την Απόδοση του Πάσχα. Ο χαιρετισμός αυτός αντικαθιστά κάθε άλλο χαιρετισμό (καλημέρα, καλησπέρα, καληνύχτα…).
Είναι ένας διάλογος επικοινωνίας και αναγνωρίσεως μεταξύ χριστιανών. Ο ένας ομολογεί την Πίστη του στην Ανάσταση του Χριστού λέγοντας «Χριστός Ανέστη» και ο άλλος, ο αδελφός του εν Κυρίω ανταποκρίνεται και απαντά με την ίδια βεβαιότητα της Πίστεως λέγοντας «Αληθώς Ανέστη».
Είναι μια πίστη που αποτελεί «την καρδιά και την ψυχή, την αρχή και όλο το συγκλονιστικό απερινόητο περιεχόμενο της Χριστιανικής μας Πίστεως, της Ορθοδόξου Εκκλησίας και του Ευαγγελίου του Χριστού μας. Κάθε φορά που προφέρουμε το «Χριστός Ανέστη», καταθέτουμε την ύψιστη και ανυπέρβλητη παραδοχή, αυτή που περιλαμβάνει όλα τα σημαίνοντα και σημαινόμενα των ιερών κειμένων της Εκκλησίας μας» (Μερ. Σπυροπούλου).
Είναι μια ομολογία του χριστιανού που βγαίνει αβίαστα μέσα από την καρδιά του, από το βίωμά του και την βεβαιότητά του ότι αναστήθηκε ο Χριστός και αυτό το πιστεύει και το ομολογεί και το ανακοινώνει προς κάθε κατεύθυνση. Πιστεύει στην μαρτυρία των αποστόλων, στην εμπειρία της Εκκλησίας και στην ενέργεια του Μυστηρίου της Πίστεως στη ζωή του.
Είναι ένα μαρτύριο το «Χριστός Ανέστη», διότι «η πίστη του Χριστιανού δοκιμάζεται με την Ανάσταση του Χριστού σαν το χρυσάφι στο χωνευτήρι. Απ΄ όλο το Ευαγγέλιο η Ανάσταση του Χριστού είναι το πιο απίστευτο πράγμα, ολότελα απαράδεκτο για το λογικό μας και αληθινό μαρτύριο για δαύτο» (Φ. Κόντογλου). Συγχρόνως είναι κι ένα άλλο μαρτύριο μέσα στον κόσμο που δυστυχώς πολύ λίγο πιστεύει στην Ανάσταση και προσπαθεί να πνίξει κάθε φωνή που την ομολογεί.
Είναι μια προσευχή – στην πλήρη του μορφή το «Χριστός Ανέστη» – που για 40 μέρες αντικαθιστά την έναρξη και την απόλυση των ακολουθιών της Εκκλησίας, αλλά και των ατομικών μας προσευχών. Συνοδεύεται και από τις άλλες σχετικές προσευχές που εμπεριέχονται στην Εναρκτήρια Ακολουθία τις αναστάσιμες ημέρες του Πεντηκοσταρίου.
Είναι μια μαρτυρία στον σύγχρονο κόσμο, τον βαπτισμένο και τον αβάπτιστο. Στον πρώτο να αναζωπυρώσει μέσα του το χάρισμα του αγίου Πνεύματος και να ξαναζωντανέψει την αποσταμένη ελπίδα, να δώσει κουράγιο και δύναμη για μετάνοια και στον άλλο για να τον αναστήσει από τη φθορά του πνευματικού θανάτου και τον ψυχαναγκασμό της ημερομηνίας λήξεως και να τον προσανατολίσει στην όντως ζωή δια του βαπτίσματος.
Είναι μια νικητήρια κραυγή, μια διαπίστωση νίκης, ότι ο θάνατος δεν κράτησε στα σπλάγχνα του τον βασιλέα της δόξης «ουκ ήν δυνατόν κρατείσθαι υπό της φθοράς τον Αρχηγόν της Ζωής. «Χριστός αναστάς εκ νεκρών ουκέτι αποθνήσκει, θάνατος αυτού ουκέτι κυριεύει». Νίκησε ο Χριστός τον διάβολο, την αμαρτία, τον κόσμο, τον θάνατο και τον Άδη και ελευθέρωσε «τους απ΄ αιώνος δεσμίους».
Είναι μια πολεμική ιαχή, ένα σάλπισμα πνευματικής επίθεσης, για το στράτευμα της Εκκλησίας που δίνει μάχες θεολογικές και πνευματικές κατά της αθεϊας, της πλάνης, των σκοτεινών δυνάμεων, της αιρέσεως και του σχίσματος, της αμαρτίας και του υποκόσμου. Ο Χριστός νίκησε και η «Εκκλησία Του πολεμουμένη νικά». Ζεί ο Χριστός εις τους αιώνες και μεις θα ζήσουμε και θα νικήσουμε με Αυτόν και δι΄ Αυτού. Η νίκη του Πνεύματος είναι δεδομένη. «Εξήλθε νικών και ίνα νικήση».
Είναι η ήρεμη δύναμη των αγίων μαρτύρων και των οσίων της Εκκλησίας μας διά μέσου των αιώνων. Η έμπνευσή τους, το στήριγμά τους και το κήρυγμά τους μέσα στην κοιλάδα του κλαυθμώνος και στις συμπληγάδες των διωγμών. Οι δύο αυτές λέξεις με τις πέντε συλλαβές κράτησαν όρθια την ψυχή «των αγίων των καθ΄ εκάστην γενεάν ευαρεστησάντων τω Κυρίω» μέσα στις ανελέητες εποχές των κατακομβών, των καταναγκαστικών έργων και των στρατοπέδων της Σιβηρίας, «της πείνας, των στερήσεων, των κακουχιών και των πάσης φύσεως δοκιμασιών» (Ηλ. Κατσάνος).
Είναι η θεολογία μας όχι μόνο για τη θεότητα του Κυρίου και τη μοναδικότητα του θεανδρικού προσώπου Του, διότι μόνος αυτός από μόνος Του, αυτεξουσίως, ανέστησε το νεκρωθέν σώμα του, δηλαδή η θεία φύση Του ανέστησε την ανθρώπινη, αλλά για το μέλλον του ανθρωπίνου σώματος. «Τα σώματά μας προορίζονται για την κοινή Ανάσταση των νεκρών στη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου. Μπορεί τώρα να φθείρονται και να θάπτονται, όχι να καίγονται, αλλά έχουν αιώνια προοπτική. Θα αναστηθούν…Επομένως ας τα σεβόμαστε, ας αποφεύγουμε την αμαρτία που τα φθείρει, ας τα τιμούμε και μετά θάνατον με την ευλογημένη ταφή και όχι με την πολυέξοδη και την ασεβή καύση» (Φιλ. Νικολάου)
Είναι ο Εθνικός μας Ύμνος μέσα στην Εκκλησία, ο οποίος λέγει σε θεολογική γλώσσα αυτό που ο ποιητής εννόησε ποιητική αδεία και είπε για την Ανάσταση της Ελευθερίας, που αναδύεται, όπως στο θαυμάσιο όραμα του Προφήτη Ιεζεκιήλ, «απ΄ τα κόκκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά». Πάντοτε οι Ορθόδοξοι Έλληνες στις εκατοντάδες των χρόνων της αισχρής δουλείας μαζί με το «Χριστός Ανέστη» συμπλήρωναν μυστικά ή φανερά και το «Η Ελλάς Ανέστη» και «Η Β. Ήπειρος Ανέστη» και «Η Κύπρος Ανέστη» και «Η Πόλις Ανέστη»…!!!
Έτσι εξηγείται – και λίγα είπαμε – γιατί ο θεοφόρος Πατήρ ημών άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ (1759-1833) χαιρετούσε εφόρου ζωής τον κάθε άνθρωπο με τον αιώνιο Χαιρετισμό «Χριστός Ανέστη, χαρά μου»!
Τόσα πολλά είναι και σημαίνει το «Χριστός Ανέστη»!!!
Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας.
Προσευχόμαστε με τα χείλη μας μόνο και βιαζόμαστε να ξεφορτωθούμε τον κανόνα της προσευχής μας, κι έπειτα χάνουμε την ειρήνη μας. Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας και επαναφοράς της στην αυθεντική της κατάσταση. Πρέπει να παλέψουμε… Από τη στιγμή που παραβαίνουμε τον νόμο του Θεού, η συνείδησή μας αρχίζει να μας τύπτει. Δεν μας αφήνει σε ησυχία. Κι έτσι πρέπει να εκλιπαρήσουμε τον Κύριο με την προσευχή μας, να μας διδάξει την πιστότητα στο πρόσωπό Του με όλη μας την καρδιά και την ψυχή. Ξεχνάμε συχνά ότι δεν είμαστε παρά εφήμεροι επισκέπτες σ’ αυτή τη ζωή, και πρέπει κατά συνέπεια να κατοικούμε μέσα στην προσευχή αδιάκοπα, διότι η προσευχή είναι η ανάσα της ψυχής μας. Η προσευχή προσελκύει ενέργεια από την πηγή της Ζωής, τον Κύριο, ο οποίος περιφρουρεί, διαφυλάττει και τρέφει όλα τα όντα. Κανείς άλλος πέρα από τον Θεό δεν γνωρίζει το επίπεδο της προσευχής που έχει επιτύχει ένας άνθρωπος, διότι αν ήταν δυνατό να δει κανείς πόση Χάρη έχει ο διπλανός του, κάποιοι θα καταθλίβονταν που δεν έχουν φτάσει σε τέτοιες καταστάσεις. Είναι επιζήμιο για όσους ζουν σε απομόνωση και ηρεμία να ατενίζουν πρόσωπα άλλων ανθρώπων και να συζητούν μαζί τους. Είναι σαν το χαλάζι που πέφτει πάνω στους τρυφερούς καρπούς των δέντρων και τους αναγκάζει να μαραίνονται ή να πέφτουν. Κατά τον ίδιο τρόπο και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους, οσοδήποτε σύντομα κι αν είναι και όποια κι αν είναι η αιτία τους, εμποδίζουν την αποκομιδή των καρπών της αρετής που άνθισε σε συνθήκες σιωπής και ηρεμίας. Ακριβώς όπως ο πάγος καίει τα τρυφερά βλαστάρια των λουλουδιών που ξεπετάχτηκαν από τη γη στην πρώιμη άνοιξη, έτσι και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους καίνε τον καρπό του νου, που ξεκίνησε να βλασταίνει αρετή. Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι που έρχονται στα συγκαλά τους, πολύ λίγοι που κατανοούν τη ζωή. Προσευχόμαστε με τα χείλη μας μόνο και βιαζόμαστε να ξεφορτωθούμε τον κανόνα της προσευχής μας, κι έπειτα χάνουμε την ειρήνη μας. Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας και επαναφοράς της στην αυθεντική της κατάσταση. Πρέπει να παλέψουμε, με τη βοήθεια του Θεού, να αποκτήσουμε τα ιδιώματα του Χριστού Σωτήρα. Γνωρίζουμε ότι ήταν πράος και αγαθός, και πρέπει να προσπαθήσουμε να Τον μιμηθούμε. Δεν έχουμε όμως τη δύναμη να το κάνουμε αυτό από μόνοι μας γι’ αυτό και πρέπει να ζητήσουμε από τον Κύριο βοήθεια. Είναι αδύνατο να μας δώσει ο γλόμπος φως δίχως το ηλεκτρικό ρεύμα, και είναι αδύνατο για μας να ζήσουμε χωρίς Θεό όπως είπε και ο Ίδιος: «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» ( Ιωάν. 15, 5 ) . … Όταν βλέπουμε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, θέλουμε συχνά να το αποκτήσουμε, αλλά από τη στιγμή που το κάνουμε, χάνουμε γρήγορα το ενδιαφέρον μας γι’ αυτό. Από τη στιγμή που βλέπουμε κάτι άλλο, το επιθυμούμε, και η κατάσταση έτσι πηγαίνει ασταμάτητα. Είμαστε εξαιρετικά άστατοι. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος ήρθε να ενοικήσει ανάμεσά μας: για να μας συνάξει και να μας ενώσει μαζί, έτσι ώστε να είμαστε μία ποίμνη κάτω από ένα Ποιμένα. Όταν Εκείνος μας εγκολπώνεται όλα είναι εύκολα. Τώρα οι λογισμοί μας περισπώνται. Δεν εστιάζουν σε αυτό που κάνουμε. Το μόνο αντίδοτο σ’ αυτό είναι η προσευχή. Κάθε έργο απαιτεί μια αυτοσυγκέντρωση του νου, ιδιαίτερα η προσευχή. Οι Άγιοι Πατέρες κάνουν λόγο για προσευχή του νοός, την προσευχή του Ιησού. Υπάρχει μια σειρά από κανόνες σχετικά με το πώς μπορεί κανείς να επιδοθεί στην προσευχή του Ιησού, και πώς να κάνει τον νου του να κατέλθει στην καρδιά, αλλά είναι απαραίτητο να έχει κανείς έναν έμπειρο πνευματικό οδηγό, προκειμένου να μάθει σωστά την προσευχή του Ιησού. Πρέπει να εξασκούμαστε στην προσευχή συνεχώς. Κάθε κίνηση της καρδιάς πρέπει να είναι προσευχητική. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι όπως ακριβώς ο παραμικρός κόκκος σκόνης μας εμποδίζει να δούμε, έτσι και η παραμικρή μέριμνα μας εμποδίζει να προσευχηθούμε. Για την αγνή προσευχή είναι απαραίτητη μια αμέριμνη ζωή. – Περί προσευχής Η Υπεραγία Θεοτόκος εμφανίστηκε και μίλησε σε πολλούς ανθρώπους σε πρόσφατες εποχές. Είπε ότι μεσιτεύει στον Υιό της για μας, αλλά εμείς δεν μετανοούμε. Μας συμβούλευσε σε πολλές περιπτώσεις να μετανοήσουμε, διότι ο καιρός περνάει κι έρχονται δύσκολες μέρες για τους χριστιανούς. Μας λέει ότι πρέπει να μετανοήσουμε, έτσι ώστε να μην έχουμε την ίδια τύχη με εκείνους που απομακρύνθηκαν από τον Θεό. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι η γη προσέφερε το σπήλαιο για τη γέννηση του Σωτήρα και η ανθρωπότητα προσέφερε την Υπεραγία Θεοτόκο. Και αυτό έγινε προκειμένου ο Κύριος να κατέλθει ανάμεσά μας και να γίνει άνθρωπος για να μας σώσει. Πήρε πάνω του τη φύση μας για να μπορέσει να τη μεταμορφώσει και να την ανανεώσει. Και όλοι όσοι είναι εν Χριστώ Ιησού είναι καινή κτίση, νέοι άνθρωποι. Η ζωή στη γη είναι πολύ μικρή, αφάνταστα μικρή. Αλλά μας έχουν δοθεί πολλά σ’ αυτή τη μικρή χρονική περίοδο της ζωής μας. Μας έχουν δοθεί προκειμένου να μπορέσουμε να στραφούμε προς τον Θεό εκ βάθους καρδίας. Εκείνος είναι ο Ένας που μπορεί να μεταμορφώσει και να αναστήσει τις ψυχές μας. Οι χριστιανοί είμαστε πράγματι πολύ τυχεροί που έχουμε την Υπεραγία Θεοτόκο να πρεσβεύει για μας ενώπιον του θρόνου του Θεού. Μπορείτε επίσης να δείτε ότι εδώ, σ’ αυτή τη ζωή, όταν ζητάμε κάτι από τους γονείς μας, μας το δίνουν –αν φυσικά τους είμαστε υπάκουοι. Η Υπεραγία Θεοτόκος προσεύχεται αδιάκοπα στον Υιό της για μας. Ο Κύριος μας ακούει ακούραστα να παραπονιόμαστε όλη την ώρα. Έχει κουραστεί να μας βλέπει να αμαρτάνουμε, αλλά όχι να μας βλέπει να στρεφόμαστε προς το πρόσωπό Του για βοήθεια. Μας θέλει να τον καλούμε κάθε ώρα και στιγμή και να ξεχειλίζουν οι καρδιές μας προς το πρόσωπό Του . Η προσευχή δεν πρέπει να είναι κάτι που λέγεται και ξεχνιέται. Περί προσευχής – Στέκεσαι μπροστά σε μια εικόνα, παπαγαλίζεις την προσευχή σου κι έπειτα συνεχίζεις την δουλειά σου. Αυτό δεν είναι προσευχή…