Η νηστεία των Χριστουγέννων.

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Ἡ νηστεία δέν εἶναι ἀνθρώπινη ἐπινόηση, καθιερώθηκε  ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό καί εἶναι ἔκφραση ἀγγελικῆς ζωῆς, ἡ ὁποία ἁρμόζει σέ κάθε Χριστιανό πού ἐπιθυμεῖ νά ὑπερβεῖ τά ἀνθρώπινα ὅρια καί νά βρεθεῖ στήν πνευματική σφαίρα. Εἶναι εἰδικός τρόπος ζωῆς γιά νά ἐλέγχει τόν ἑαυτό του.

Στήν Παλαιά Διαθήκη μᾶς εἶναι γνωστό ὅτι ὁ προφήτης Μωϋσῆς, προτοῦ πάρει τίς Δέκα ἐντολές στό Ὄρος Σινᾶ ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό, νήστεψε σαράντα ἡμέρες.
Στήν Καινή Διαθήκη τό παράδειγμα μᾶς τό δίνει ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, πού νήστεψε πρῶτα σαράντα ἡμέρες καί κατόπιν ἄρχισε τό σωτηριῶδες ἔργο Του.

Ἀκόμη θά πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας ὅτι ἡ ἁμαρτία καί ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων ἦταν παράβαση καί κατάλυση τῆς νηστείας. Νά τί εἶπε ὁ Θεός στούς πρωτοπλάστους: «Θά τρῶτε ἀπό ὅλα τά καλά τοῦ Παραδείσου. Δέν θά φᾶτε μόνο ἀπό ἕναν καρπό, τόν καρπό τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Τήν ἡμέρα πού θά φᾶτε ἀπ’ αὐτόν θά πεθάνετε» (Γέν. β΄ 16-17).

Ἡ ἀπαγορευτική, λοιπόν, αὐτή ἐντολή ἦταν ἐντολή νηστείας. Καί ἦταν ἡ πρώτη ἐντολή πού ἔδινε ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό καί ὁ Μέγας Βασίλειος τήν ὀνομάζει «νόμου πρεσβυτέραν καί συνηλικιῶτιν τῆς ἀνθρωπότητος», δηλ. ἡ νηστεία εἶναι ἀρχαιότερη ἀπό τό νόμο πού ἔδωσε ὁ Θεός στούς Ἐβραίους καί ἔχει τήν ἴδια ἡλικία μέ τήν ἀνθρωπότητα.

ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΛΗΓΕΙ
Ἀρχίζει τήν 15η Νοεμβρίου καί λήγει τήν 24η Δεκεμβρίου.

ΠΩΣ ΝΗΣΤΕΥΟΥΜΕ
Την 15 Νοεμβρίου, ἄν συμπέσει Τετάρτη ἤ Παρασκευή, τρῶμε ψάρι.
Σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς αὐτῆς δέν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά καί αὐγά. Καταλύουμε ὅμως ψάρι ὅλες τίς ἡμέρες ἐκτός ἀπό τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή, άπό τήν 15η Νοεμβρίου μέχρι καί τήν 17η Δεκεμβρίου.

Φυσικά ἐπιβάλλεται ἡ νηστεία ἀπό λάδι κάθε Τετάρτη καί Παρασκευή, έκτός άν συμπέσουν οι εορτές: τήν 16η Νοεμβρίου τοῦ Ἀποστόλου Ματθαίου, τήν 25η Νοεμβρίου τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, τήν 30η Νοεμβρίου τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τήν 4η Δεκεμβρίου τῆς  Ἁγίας Βαρβάρας, τήν 5η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Σάββα, τήν 6η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τήν 9η Δεκεμβρίου τῆς  Ἁγίας Ἄννης, τήν 12η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, τήν 15η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου, τήν 17η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Διονυσίου καί τήν 20η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Ίγνατίου.

Ἡ νηστεία στήν ἀρχή, καθώς φαίνεται, ἦταν μικρῆς διάρκειας. Ὁ Θεόδωρος Βαλσαμών, πού γράφει κατά τόν ιβ΄ αἰώνα – καί κατά συνέπεια μᾶς πληροφορεῖ γιά τά ὅσα ἴσχυαν στήν ἐποχή του -, σαφῶς τήν ὀνομάζει «ἑπταήμερον», γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο τρῶμε ψάρι μέχρι τίς 17 Δεκεμβρίου.

Ἀπό τήν 18η μέχρι καί τήν 23η Δεκεμβρίου ἐπιτρέπεται ἡ κατάλυση οἴνου καί ἐλαίου μόνο, ἐκτός Τετάρτης καί Παρασκευῆς.Ὅσοι ἔχουν τήν δυνατότητα τίς ἡμέρες αὐτές, μποροῦν νά φᾶνε ἄλαδα ἐκτός Σαββάτου καί Κυριακῆς, πού τρῶμε λάδι.
Τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων δέν καταλύουμε λάδι ἐκτός ἄν συμπέσει ἡμέρα Σάββατο ἤ Κυριακή.

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ;

Πρέπει νά ἔχουμε πάντα ὑπόψη μας ὅτι γιά τήν Ἐκκλησία μας ἡ ἀληθινή νηστεία δέν εἶναι μόνο ἡ ἀποχή ἀπό τροφές, ἀλλά καί ἡ ἀποχή ἀπό πάθη καί ἁμαρτίες.

Σύμφωνα μέ τίς ἀπόψεις τῶν Πατέρων τῆς Ἐἐκκλησίας μας, ἡ νηστεία χαλιναγωγεῖ τά πάθη, διώχνει τούς δαίμονες, δίνει κατάνυξη καί φωτισμό, καθαρίζει τήν ψυχή καί τό σῶμα. Λέγει χαρακτηριστικά ὁ Μέγας Φώτιος: «Νηστεία δεκτή ἀπό τόν Θεό εἶναι αὐτή πού μαζί μέ τήν ἀποχή τῶν τροφῶν συνδυάζει καί τήν ἀποστροφή πρός τήν φλυαρία, τό φθόνο, τό μίσος καί τά ἄλλα ἁμαρτήματα.

Αὐτός πού νηστεύει ἀπό τροφές, ἀλλά δέν ἐγκρατεύεται ἀπό τά πάθη, μοιάζει μέ ἐκείνον πού ἔβαλε λαμπρά θεμέλια στό σπίτι, πού ἔκτισε, ἀλλά ἀφήνει νά συγκατοικοῦν μαζί τοῦ φίδια, σκορπιοί καί κάθε φαρμακερό ἑρπετό».

Ἐπιδίωξή μᾶς, λοιπόν, γιά τούτη τήν περίοδο εἶναι καί ἡ πνευματική νηστεία, δηλ. ἡ ἀποφυγή τῆς ἁμαρτίας καί ἡ τήρηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐφαρμογή τῆς ἀγάπης, ἡ συγχωρητικότητα, ἡ ἐλεημοσύνη καί ἡ ἀπόκτηση ἀκόμη μεγαλύτερης ἀρετῆς.

Μέ τόν τρόπο αὐτό κατανοοῦμε καλύτερα καί πραγματώνουμε τό λόγο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «Ἀληθινή νηστεία εἶναι ἡ ἀλλοτρίωση ἀπό κάθε κακό, ἀπό κάθε ἁμαρτία, ἀπό κάθε ἐμπαθή λογισμό, ἀπό κάθε βρώμικη ἐπιθυμία».

Ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων, γνωστή καί ὡς σαραντά(η)μερο εἶναι ἡ δεύτερη μεγάλη περίοδος νηστείας. Περιλαμβάνει σαράντα ἡμέρες, χωρίς ὅμως νά ἔχει τήν αὐστηρότητα τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς  τοῦ Πάσχα.

ΜΕ ΤΙ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ

Μέ τήν νηστεία καί τήν προετοιμασία μας γιά τά Χριστούγεννα συνδέεται καί ἡ μετάνοια. Ἡ εἰλικρινής ἐξέταση τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἡ παραδοχή τῶν σφαλμάτων μας καί ἡ συμμετοχή μας στό ἱερό μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως ἀποτελοῦν ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιά μιά πραγματικά ἄξια συμμετοχή στήν Χριστουγεννιάτικη  θεία Λειτουργία.

Μάλιστα, εἶναι καλό νά φροντίσουμε ὥστε νά προσέλθουμε στό ἱερό Μυστήριο ἐγκαίρως καί ὄχι τήν τελευταία στιγμή.

Ἡ προπαρασκευαστική αὐτή περίοδος πρό τῶν Χριστουγένννων μᾶς παρέχει μιά πολύ καλή δυνατότητα νά ἀντιληφθοῦμε τήν ἀθλιότητα πού κρύβουμε στά βάθη τοῦ «εἶναι» μας, νά ἀποκτήσουμε φρόνημα ταπεινό καί ἐλεγκτικό τοῦ ἑαυτοῦ μας, νά μεταμορφωθοῦμε ψυχικά, νά μετανοήσουμε εἰλικρινά καί νά τολμήσουμε τήν μεγάλη συνάντηση μέ τόν Νεογέννητο Κύριο τῆς Βηθλεέμ.

ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ  ΣΤΗΝ  ΛΑΤΡΕΙΑ

Σέ μιά περίοδο πνευματικῆς προετοιμασίας καί προσμονῆς, ὅπως οἱ Σαράντα ἡμέρες πρίν τά Χριστούγεννα, οὐσιαστικό ρόλο διαδραματίζει ἡ προσευχή τῶν πιστῶν καί ἡ συμμετοχή μας στήν Λατρεία τῆς Ἐκκλησίας.

Τίς ἡμέρες αὐτές ἔχουμε πλῆθος ἑορτῶν καί μνῆμες Ἁγίων, πού μᾶς φέρνουν πιό κοντά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἑσπερινό καί τήν θεία Λειτουργία, πού τελοῦμε.

Παράλληλα, ἡ τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας καθημερινά τίς ἡμέρες αὐτές, (τό λεγόμενο «Σαρανταλείτουργο») ἀποτελεῖ μία ἀκόμη εὐκαιρία γιά νά μείνει ἀνύστακτη ἡ διάθεσή μας γιά κοινωνία καί ἕνωση μέ τόν Θεό.

Νά, λοιπόν, εἶναι μπροστά μας ὁ δρόμος πρός τήν Βηθλεέμ. «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, πού ἐγενήθη ὁ Χριστός», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας.
Ἄς ἀκολουθήσουμε τίς συμβουλές τῆς Ἐκκλησίας μας, ἄς προετοιμασθοῦμε κατάλληλα ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες καί ἄς ἀξιωθοῦμε νά προσκυνήσουμε «τόν Παλαιό τῶν ἡμερῶν πού ἔγινε Βρέφος γιά χάρη μᾶς. Τόν καθήμενο σέ Οὐράνιο Θρόνο ὑψηλό  πού ταπεινώθηκε καί τοποθετήθηκε σέ Φάτνη. Ἐκείνον πού ἔσπασε τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί τώρα τυλίγεται μέ τά Σπάργανα, ἐπειδή αὐτή εἶναι ἡ θέλησή Του» (Ἱερός Χρυσόστομος).

π. Αθανάσιος Κατζιγκάς

αν σας άρεσε το άρθρό κοινοποιήστε το:

Πρόσφατα άρθρα

Χρονολογικό αρχείο

Φόρμα επικοινωνίας

Εορτολόγιο