Τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου: Οι υπερήλικοι στην οικογένεια.

  – Γέροντα, πώς θα βοηθηθεί κάποιος που ζηλεύει να ξεπεράσει τη ζήλεια; – Αν γνωρίσει τα χαρίσματα με τα όποια τον έχει προικίσει ο Θεός και τα αξιοποιήσει, τότε δεν θα ζηλεύει και η ζωή του θα είναι Παράδεισος. Πολλοί δεν βλέπουν τα δικά τους χαρίσματα· βλέπουν μόνον τα χαρίσματα των άλλων και τους πιάνει η ζήλεια. Θεωρούν τον εαυτό τους αδικημένο, μειωμένο, κι έτσι βασανίζονται και κάνουν τη ζωή τους μαύρη. «Γιατί αυτός να έχει αυτά τα χαρίσματα κι εγώ να μην τα έχω;», λένε. Μα εσύ έχεις άλλα χαρίσματα, εκείνος άλλα. Θυμάστε τον Κάιν και τον Άβελ; Δεν έψαξε ο Κάιν να βρει τα δικά του χαρίσματα, αλλά κοιτούσε τα χαρίσματα του Άβελ· οπότε καλλιέργησε τον φθόνο προς τον αδελφό του, μετά τα έβαλε και με τον Θεό και τελικά από τον φθόνο έφθασε στον φόνο. Και μπορεί αυτός να είχε περισσότερα και μεγαλύτερα χαρίσματα από τον Άβελ. – Γέροντα, πώς μπορεί κανείς, όταν βλέπει τα χαρίσματα των άλλων, να μη ζηλεύει, αλλά να χαίρεται; – Αν αξιοποιεί τα δικά του χαρίσματα και δεν τα θάβει, τότε θα χαίρεται με τα χαρίσματα των άλλων. Χρόνια τώρα βλέπω εδώ μια αδελφή τι φωνή έχει, τι ευλάβεια, και όμως δεν πάει να ψάλει. Και επειδή το δικό της χάρισμα το θάβει και δεν ψάλλει, μαραζώνει, όταν ακούει την άλλη που δεν έχει και τόσο καλή φωνή να ψάλλει. Δεν σκέφτεται ότι σ’ αυτήν έδωσε ο Θεός καλύτερη φωνή, αλλά δεν την καλλιεργεί. Γι’ αυτό, λέω, ο καθένας να ψάξει να δει μήπως το χάρισμα που βλέπει στον άλλον και το ζηλεύει το έχει και αυτός, αλλά δεν το καλλιεργεί, ή μήπως ο Θεός του έδωσε άλλο χάρισμα. Γιατί ο Θεός δεν αδικεί κανέναν, στον καθέναν έχει δώσει ένα διαφορετικό χάρισμα που θα τον βοηθήσει στην πνευματική του πρόοδο. Όπως ο ένας άνθρωπος δεν μοιάζει με τον άλλο, έτσι και το χάρισμα του ενός δεν μοιάζει με του άλλου. Προσέξατε καμμιά φορά τα αγριομπίζελα που έχετε εκεί κάτω στον φράχτη; Όλα είναι από μία ρίζα, αλλά έχουν διαφορετικά χρώματα και το ένα είναι πιο όμορφο από το άλλο. Και όμως το ένα δεν ζηλεύει το άλλο… Το καθένα χαίρεται με το χρώμα που έχει. Βλέπετε και τα πουλιά; Το καθένα έχει τη χάρη του, το δικό του κελάηδημα. Ας βρει λοιπόν ο καθένας τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός, ας δοξάζει τον Καλό Θεό, όχι εγωιστικά, φαρισαϊκά, αλλά ταπεινά, αναγνωρίζοντας ότι δεν έχει ανταποκριθεί στις δωρεές του Θεού, και ας τα αξιοποιήσει στο εξής. – Γέροντα, ζηλεύω μερικές αδελφές, γιατί έχουν ορισμένα χαρίσματα που εγώ δεν τα έχω. – Σ’ εσένα ο Θεός έδωσε τόσα χαρίσματα κι εσύ ζηλεύεις τα χαρίσματα των άλλων; Μου θυμίζεις την κόρη ενός ζαχαροπλάστη που είχαμε στην Κόνιτσα. Ο πατέρας της της έδινε κάθε μέρα ένα μικρό κομμάτι ραβανί, για να μην την πειράξει το μεγάλο, και αυτή έβλεπε τα παιδιά στο σχολείο που έτρωγαν μεγάλο κομμάτι μπομπότα [1] και τα ζήλευε. «Τι μεγάλο κομμάτι τρώνε αυτά! έλεγε. Έμενα ο πατέρας μου μικρό μου δίνει». Ζήλευε την μπομπότα που έτρωγαν τα άλλα παιδιά, ενώ αύτη είχε ολόκληρο ζαχαροπλαστείο και έτρωγε ραβανί! Θέλω να πω, κι εσύ δεν εκτιμάς τα μεγάλα χαρίσματα που σου έδωσε ο Θεός, αλλά βλέπεις τα χαρίσματα των άλλων και ζηλεύεις. Ας μην είμαστε αχάριστοι προς τον Καλό Πατέρα μας Θεό, ο Όποιος έχει προικίσει όλα τα πλάσματά Του με χαρίσματα διάφορα, γιατί Αυτός γνωρίζει τι χρειάζεται ο καθένας μας, ώστε να μη βλαφθούμε. Εμείς όμως πολλές φορές κάνουμε σαν τα μικρά παιδιά και παραπονιόμαστε, γιατί δεν έδωσε και σ’ εμάς ο Πατέρας ένα φράγκο ή ένα δίφραγκο [2], όπως έδωσε στα αδέλφια μας, ενώ σ’ εμάς έχει δώσει ολόκληρο εκατοστάρικο. Νομίζουμε ότι αυτό που έδωσε σ’ εμάς δεν είναι τίποτε, γιατί περνάμε το εκατοστάρικο για χαρτί, και μας συγκινεί το φράγκο ή το δίφραγκο που έδωσε στα αδέλφια μας και κλαίμε και αγανακτούμε με τον Καλό Πατέρα μας! Γέροντας Παΐσιος

  Προσευχόμαστε με τα χείλη μας μόνο και βιαζόμαστε να ξεφορτωθούμε τον κανόνα της προσευχής μας, κι έπειτα χάνουμε την ειρήνη μας. Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας και επαναφοράς της στην αυθεντική της κατάσταση. Πρέπει να παλέψουμε… Από τη στιγμή που παραβαίνουμε τον νόμο του Θεού, η συνείδησή μας αρχίζει να μας τύπτει. Δεν μας αφήνει σε ησυχία. Κι έτσι πρέπει να εκλιπαρήσουμε τον Κύριο με την προσευχή μας, να μας διδάξει την πιστότητα στο πρόσωπό Του με όλη μας την καρδιά και την ψυχή. Ξεχνάμε συχνά ότι δεν είμαστε παρά εφήμεροι επισκέπτες σ’ αυτή τη ζωή, και πρέπει κατά συνέπεια να κατοικούμε μέσα στην προσευχή αδιάκοπα, διότι η προσευχή είναι η ανάσα της ψυχής μας. Η προσευχή προσελκύει ενέργεια από την πηγή της Ζωής, τον Κύριο, ο οποίος περιφρουρεί, διαφυλάττει και τρέφει όλα τα όντα. Κανείς άλλος πέρα από τον Θεό δεν γνωρίζει το επίπεδο της προσευχής που έχει επιτύχει ένας άνθρωπος, διότι αν ήταν δυνατό να δει κανείς πόση Χάρη έχει ο διπλανός του, κάποιοι θα καταθλίβονταν που δεν έχουν φτάσει σε τέτοιες καταστάσεις. Είναι επιζήμιο για όσους ζουν σε απομόνωση και ηρεμία να ατενίζουν πρόσωπα άλλων ανθρώπων και να συζητούν μαζί τους. Είναι σαν το χαλάζι που πέφτει πάνω στους τρυφερούς καρπούς των δέντρων και τους αναγκάζει να μαραίνονται ή να πέφτουν. Κατά τον ίδιο τρόπο και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους, οσοδήποτε σύντομα κι αν είναι και όποια κι αν είναι η αιτία τους, εμποδίζουν την αποκομιδή των καρπών της αρετής που άνθισε σε συνθήκες σιωπής και ηρεμίας. Ακριβώς όπως ο πάγος καίει τα τρυφερά βλαστάρια των λουλουδιών που ξεπετάχτηκαν από τη γη στην πρώιμη άνοιξη, έτσι και τα συναπαντήματα με τους ανθρώπους καίνε τον καρπό του νου, που ξεκίνησε να βλασταίνει αρετή. Υπάρχουν πολύ λίγοι άνθρωποι που έρχονται στα συγκαλά τους, πολύ λίγοι που κατανοούν τη ζωή. Προσευχόμαστε με τα χείλη μας μόνο και βιαζόμαστε να ξεφορτωθούμε τον κανόνα της προσευχής μας, κι έπειτα χάνουμε την ειρήνη μας. Η νηστεία και η προσευχή είναι μέσα διακόσμησης της ψυχής μας και επαναφοράς της στην αυθεντική της κατάσταση. Πρέπει να παλέψουμε, με τη βοήθεια του Θεού, να αποκτήσουμε τα ιδιώματα του Χριστού Σωτήρα. Γνωρίζουμε ότι ήταν πράος και αγαθός, και πρέπει να προσπαθήσουμε να Τον μιμηθούμε. Δεν έχουμε όμως τη δύναμη να το κάνουμε αυτό από μόνοι μας γι’ αυτό και πρέπει να ζητήσουμε από τον Κύριο βοήθεια. Είναι αδύνατο να μας δώσει ο γλόμπος φως δίχως το ηλεκτρικό ρεύμα, και είναι αδύνατο για μας να ζήσουμε χωρίς Θεό όπως είπε και ο Ίδιος: «Χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν» ( Ιωάν. 15, 5 ) . … Όταν βλέπουμε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, θέλουμε συχνά να το αποκτήσουμε, αλλά από τη στιγμή που το κάνουμε, χάνουμε γρήγορα το ενδιαφέρον μας γι’ αυτό. Από τη στιγμή που βλέπουμε κάτι άλλο, το επιθυμούμε, και η κατάσταση έτσι πηγαίνει ασταμάτητα. Είμαστε εξαιρετικά άστατοι. Αυτός είναι ο λόγος που ο Κύριος ήρθε να ενοικήσει ανάμεσά μας: για να μας συνάξει και να μας ενώσει μαζί, έτσι ώστε να είμαστε μία ποίμνη κάτω από ένα Ποιμένα. Όταν Εκείνος μας εγκολπώνεται όλα είναι εύκολα. Τώρα οι λογισμοί μας περισπώνται. Δεν εστιάζουν σε αυτό που κάνουμε. Το μόνο αντίδοτο σ’ αυτό είναι η προσευχή. Κάθε έργο απαιτεί μια αυτοσυγκέντρωση του νου, ιδιαίτερα η προσευχή. Οι Άγιοι Πατέρες κάνουν λόγο για προσευχή του νοός, την προσευχή του Ιησού. Υπάρχει μια σειρά από κανόνες σχετικά με το πώς μπορεί κανείς να επιδοθεί στην προσευχή του Ιησού, και πώς να κάνει τον νου του να κατέλθει στην καρδιά, αλλά είναι απαραίτητο να έχει κανείς έναν έμπειρο πνευματικό οδηγό, προκειμένου να μάθει σωστά την προσευχή του Ιησού. Πρέπει να εξασκούμαστε στην προσευχή συνεχώς. Κάθε κίνηση της καρδιάς πρέπει να είναι προσευχητική. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι όπως ακριβώς ο παραμικρός κόκκος σκόνης μας εμποδίζει να δούμε, έτσι και η παραμικρή μέριμνα μας εμποδίζει να προσευχηθούμε. Για την αγνή προσευχή είναι απαραίτητη μια αμέριμνη ζωή. – Περί προσευχής Η Υπεραγία Θεοτόκος εμφανίστηκε και μίλησε σε πολλούς ανθρώπους σε πρόσφατες εποχές. Είπε ότι μεσιτεύει στον Υιό της για μας, αλλά εμείς δεν μετανοούμε. Μας συμβούλευσε σε πολλές περιπτώσεις να μετανοήσουμε, διότι ο καιρός περνάει κι έρχονται δύσκολες μέρες για τους χριστιανούς. Μας λέει ότι πρέπει να μετανοήσουμε, έτσι ώστε να μην έχουμε την ίδια τύχη με εκείνους που απομακρύνθηκαν από τον Θεό. Οι Άγιοι Πατέρες λένε ότι η γη προσέφερε το σπήλαιο για τη γέννηση του Σωτήρα και η ανθρωπότητα προσέφερε την Υπεραγία Θεοτόκο. Και αυτό έγινε προκειμένου ο Κύριος να κατέλθει ανάμεσά μας και να γίνει άνθρωπος για να μας σώσει. Πήρε πάνω του τη φύση μας για να μπορέσει να τη μεταμορφώσει και να την ανανεώσει. Και όλοι όσοι είναι εν Χριστώ Ιησού είναι καινή κτίση, νέοι άνθρωποι. Η ζωή στη γη είναι πολύ μικρή, αφάνταστα μικρή. Αλλά μας έχουν δοθεί πολλά σ’ αυτή τη μικρή χρονική περίοδο της ζωής μας. Μας έχουν δοθεί προκειμένου να μπορέσουμε να στραφούμε προς τον Θεό εκ βάθους καρδίας. Εκείνος είναι ο Ένας που μπορεί να μεταμορφώσει και να αναστήσει τις ψυχές μας. Οι χριστιανοί είμαστε πράγματι πολύ τυχεροί που έχουμε την Υπεραγία Θεοτόκο να πρεσβεύει για μας ενώπιον του θρόνου του Θεού. Μπορείτε επίσης να δείτε ότι εδώ, σ’ αυτή τη ζωή, όταν ζητάμε κάτι από τους γονείς μας, μας το δίνουν –αν φυσικά τους είμαστε υπάκουοι. Η Υπεραγία Θεοτόκος προσεύχεται αδιάκοπα στον Υιό της για μας. Ο Κύριος μας ακούει ακούραστα να παραπονιόμαστε όλη την ώρα. Έχει κουραστεί να μας βλέπει να αμαρτάνουμε, αλλά όχι να μας βλέπει να στρεφόμαστε προς το πρόσωπό Του για βοήθεια. Μας θέλει να τον καλούμε κάθε ώρα και στιγμή και να ξεχειλίζουν οι καρδιές μας προς το πρόσωπό Του . Η προσευχή δεν πρέπει να είναι κάτι που λέγεται και ξεχνιέται. Περί προσευχής – Στέκεσαι μπροστά σε μια εικόνα, παπαγαλίζεις την προσευχή σου κι έπειτα συνεχίζεις την δουλειά σου. Αυτό δεν είναι προσευχή…

  Οι μοναχοί του Αγίου Όρους έχουν δημιουργήσει πολλές μοναδικές και σπάνιες νηστίσιμες συνταγές που αντικατοπτρίζουν την αυστηρότητα της νηστείας τους αλλά και την αγάπη τους για απλά και φυσικά υλικά. 1. Αγιορείτικη Φάβα με Μανιτάρια Υλικά: 500 γρ. φάβα 1 κρεμμύδι, ψιλοκομμένο 2 σκελίδες σκόρδο, ψιλοκομμένες 200 γρ. μανιτάρια, κομμένα σε φέτες 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο Χυμός από 1 λεμόνι Αλάτι και πιπέρι Λίγο μαϊντανό, ψιλοκομμένο Εκτέλεση: Ξεπλύνετε τη φάβα και βράστε την σε νερό μέχρι να μαλακώσει. Στο μεταξύ, σοτάρετε το κρεμμύδι και το σκόρδο σε ελαιόλαδο μέχρι να γίνουν διάφανα. Προσθέστε τα μανιτάρια και συνεχίστε το σοτάρισμα μέχρι να μαλακώσουν. Όταν η φάβα είναι έτοιμη, πολτοποιήστε την μέχρι να γίνει κρέμα. Ανακατέψτε τα σοταρισμένα λαχανικά με τη φάβα, προσθέστε το χυμό λεμονιού, αλάτι και πιπέρι. Σερβίρετε με λίγο ελαιόλαδο και μαϊντανό. 2. Αγιορείτικη Σαλάτα με Σταφύλια και Καρύδια Υλικά: 1 φλιτζάνι σταφύλια, κομμένα στη μέση και χωρίς κουκούτσια 1 φλιτζάνι καρύδια, χοντροκομμένα 1 μαρούλι, ψιλοκομμένο 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο Χυμός από 1 λεμόνι 1 κουταλάκι του γλυκού μουστάρδα Αλάτι και πιπέρι Εκτέλεση: Σε ένα μεγάλο μπολ ανακατέψτε το μαρούλι, τα σταφύλια και τα καρύδια. Σε ένα μικρό μπολ, ανακατέψτε το ελαιόλαδο, το χυμό λεμονιού, τη μουστάρδα, το αλάτι και το πιπέρι μέχρι να ομογενοποιηθούν. Περιχύστε τη σαλάτα με το ντρέσινγκ και ανακατέψτε καλά. Σερβίρετε αμέσως. Αυτές οι συνταγές αναδεικνύουν την ικανότητα των μοναχών να δημιουργούν νόστιμα και υγιεινά πιάτα με απλά υλικά, διατηρώντας την παράδοση της νηστείας.  

  Τίποτα δεν γίνεται δίχως την Πρόνοια του Θεού και όπου υπάρχει η Πρόνοια του Θεού, σίγουρα αυτό που θα συμβεί, όσο πικρό και αν είναι, θα φέρει ωφέλεια στην ψυχή. Πολλές κρίσεις του Θεού για εμάς είναι ακατανόητες. Δεν είναι η δική μας φροντίδα, αλλά η Πρόνοια του Θεού που προξενεί το παν, ακόμη και εκεί, όπου νομίζουμε ότι ενεργούμε μόνοι μας. Κανένας δεν φροντίζει τόσο τον εαυτόν του, όσο ο Θεός φροντίζει όλους εμάς. Γιατί πολύ περισσότερο από εμάς θέλει Εκείνος, να μην πάθουμε κανένα κακό. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Ένα πλοίο χωρίς κυβερνήτη δεν μπορεί να υπάρξει, αλλά καταποντίζεται εύκολα, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει ο κόσμος επί τόσων χρόνων, χωρίς κάποιος να τον κυβερνά; (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Ο Θεός δεν αφήνει να πάθει κάποιο κακό εκείνος, που εγκαταλείπεται από τους ανθρώπους. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Δεν γίνεται τίποτα, που ο Θεός αγνοεί. Τα γνωρίζει όλα, μόνο που δεν επεμβαίνει σε όλα. Γιατί ο Κύριος που γνωρίζει όσα υποφέρετε και είναι σε θέση να τα εμποδίσει, είναι φανερό ότι δεν τα εμποδίζει, επειδή προνοεί και ενδιαφέρεται για σας. Την σκέψη αυτή να κάνουμε, για τους δικούς μας πειρασμούς και απ’ αυτήν θα αντλήσουμε την απαραίτητη παρηγοριά. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Πώς λοιπόν δεν είναι παράλογο, να μην ζητεί κανείς λόγο από τον ιατρό, όταν τον βλέπει να καυτηριάζει και να κόβει την σάρκα του ασθενούς και να τον βασανίζει με ασιτία, ενώ την απερίγραπτη σοφία και ανεκδιήγητη φιλανθρωπία και φροντίδα του Θεού (την Θεία Πρόνοια), να την περιεργάζεται και να ασχολείται μ’ αυτήν λεπτομερειακά; (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Σκοπός της Θείας Πρόνοιας είναι να ενώνει με την ορθή πίστη και την πνευματική αγάπη, εκείνους που έχει χωρίσει η κακία με διάφορους τρόπους. Εκείνος λοιπόν που δεν ανέχεται τα ενοχλητικά, ούτε υποφέρει τα λυπηρά, ούτε υπομένει τα επίπονα, βαδίζει έξω από τη Θεία αγάπη και το σκοπό της Θείας πρόνοιας. (Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής) Με το να γίνει δούλος, ενώ είναι Κύριος, φανέρωσε στην κτίση το άκρον της πρόνοιάς Του. (Όσιος Θαλάσσιος) Ό,τι σου συμβαίνει, να το δέχεσαι ως καλό, γνωρίζοντας ότι τίποτε δεν γίνεται χωρίς να το θέλει ο Θεός. (Διδαχές των Αποστόλων) Όλα όσα μας συμβαίνουν (ευχάριστα ή δυσάρεστα), προέρχονται από τον Θεό προς ωφέλειά μας, ακόμα και εκείνα που συμβαίνουν από δικές μας ή των άλλων ελλείψεις. Ο Θεός παραχώρησε να συμβούν και μολονότι μπορούσε να τα εμποδίσει, δεν τα εμπόδισε. Πολλές κρίσεις του Θεού για εμάς είναι ακατανόητες. (Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης) Ο διάβολος ρίχνει στάχτη στα μάτια του ανθρώπου, για να μην δει την Πρόνοια του Θεού. Γιατί, όταν δει ο άνθρωπος την Πρόνοια του Θεού, θα μαλακώσει η γρανιτένια καρδιά του, θα γίνει ευαίσθητη και θα ξεσπάσει σε δοξολογία, κάτι που δεν συμφέρει τον διάβολο. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Τίποτα δεν γίνεται δίχως την Πρόνοια του Θεού και όπου υπάρχει η Πρόνοια του Θεού, σίγουρα αυτό που θα συμβεί, όσο πικρό και αν είναι, θα φέρει ωφέλεια στην ψυχή. Οι ακρίδες, οι πόλεμοι, η ανομβρία, οι αρρώστιες είναι μάστιγες. Όχι ότι ο Θεός θέλει να παιδαγωγήσει έτσι τον άνθρωπο, αλλά είναι συνέπεια της απομακρύνσεως του ανθρώπου από τον Θεό. Όλα αυτά συμβαίνουν, γιατί ξεφεύγει ο άνθρωπος από τον Θεό. Έρχεται η οργή του Θεού, για να θυμηθεί ο άνθρωπος τον Θεό και να ζητήσει βοήθεια… δεν είναι ότι ο Θεός τα κανονίζει έτσι και βγάζει μία διαταγή να έρθει κάποια συμφορά στον άνθρωπο, αλλά ο Θεός βλέπει, μέχρι που θα φθάσει η κακία των ανθρώπων και ότι δεν θα αλλάξουν και γι’ αυτό επιτρέπει να συμβεί μία συμφορά, για να συνετιστούν. Όχι ότι τα κανόνισε έτσι ο Θεός. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης)