Γιατί προσευχόμαστε προς την Ανατολή;

  Όταν τελείται η Θεία Λειτουργία και γίνεται η ένωσις του Αγίου Σώματος και του Αγίου Αίματος ο Διάκονος του Ιερού Μυστηρίου ρίχνει στο Άγιο Ποτήριο ζεστό νερό λέγοντας την εξής φράση: «Ζέσις Πνεύματος Αγίου». Όλα μέσα στη Θεία Λειτουργία υπογραμμίζουν την επιδημία του Παρακλήτου Πνεύματος, όπως και όλα στη ζωή μας γίνονται με την παρουσία και τη χάρη του Τρίτου Προσώπου της Αγίας Τριάδος. Γράφει χαρακτηριστικά ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας: «Αυτό το ζεστό νερό, επειδή και νερό είναι και έχει μέσα του και φωτιά λόγω του βρασμού, φανερώνει το Άγιο Πνεύμα, το οποίο και νερό λέγεται και ως πυρ εμφανίσθηκε να πέφτει στους μαθητές του Χριστού». Όταν, λοιπόν, εμείς πλησιάζουμε το Άγιο Ποτήριο κατάλληλα προετοιμασμένοι, πλησιάζουμε την πηγή του Πνεύματος και το στόμα μας, όταν κοινωνούμε, γεμίζει από πυρ πνευματικό. Έτσι μας θέλει ο Θεός, να είμαστε ζεστοί και όχι χλιαροί· να είναι θερμό το πνεύμα μας και να βρισκόμαστε σε μία συνεχή άνοδο για τη δόξα του Θεού, τη σωτηρία των συνανθρώπων μας, από την οποία θα εξαρτηθεί και η σωτηρία η δική μας. «Όρα πώς πανταχού τας επιτάσεις ζητεί» θα παρατηρήσει ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος ερμηνεύοντας το χωρίου του Αποστόλου Παύλου «τω πνεύματι ζέοντες». «Δεν είπε απλώς να δίδετε κάτι, αλλά με αφθονία. Δεν είπε απλώς να είστε προϊστάμενοι, αλλά με ζήλο. Δεν είπε απλώς να ελεείτε, αλλά με χαρά. Όχι να τιμάτε, αλλά να ξεπερνάτε τους άλλους. Ούτε να αγαπάτε απλώς, αλλά χωρίς υποκρισία. Να μην απέχετε από τα κακά, αλλά κυρίως να τα μισείτε … Δεν είπε απλώς να αγαπάτε, αλλά φιλόστοργα. Να ενδιαφέρεσθε, αλλά όχι με οκνηρία. Να έχετε πνεύμα, αλλά αυτό να είναι θερμό». Πρώτον. «Τω πνεύματι ζέοντες». Ο στίχος αυτός μας φανερώνει, αφ΄ ενός μεν το μέτρο της αγάπης και αφ΄ ετέρου το πρόθυμο του χαρακτήρος των Χριστιανών. Ο μαθητής του Χριστού πρέπει να βρίσκεται, σε συνεχή εγρήγορση, ώστε να ενδιαφέρεται για το γεγονός της σωτηρίας του, δηλαδή τήν κάθαρση, το φωτισμό και τη θέωση, που είναι και ο αποκλειστικός στόχος της ζωής του · να είναι σε εγρήγορση, ώστε με τη ζωή του και τα έργα του να δοξάζεται ο Θεός, αφού Αυτός μας προσέφερε κινούμενος από πολλή αγάπη τη σωτηρία του κόσμου που είναι ο Χριστός. Γι΄ αυτό ο Ἀπόστολος Παύλος θα γράψει στους Εφεσίους της εποχής του και θα υπενθυμίσει σε όλους μας: «διά την πολλήν αγάπην αυτού ην ηγάπησεν ημάς». Οι Χριστιανοί πρέπει να έχουν πάντοτε προ οφθαλμών τους το μυστήριο της σωτηρίας, το μυστήριο της αγάπης, αλλά και το μυστήριο της ζωντανής παρουσίας του Θεού και “ζέοντες τω πνεύματι” να αντιμετωπίζουν πάντοτε τις καθημερινές δυσκολίες «αφορώντες εις τον της πίστεως αρχηγόν και τελειωτήν Ιησούν». Δεύτερον. «Τω πνεύματι ζέοντες». Πρόκειται για ένα σταυρικό λόγο του Αποστόλου Παύλου. Μας θυμίζει το πολίτευμα της Εκκλησίας και την καθέδρα της θεολογίας, που είναι ο σταυρός. Οι δύο κεραίες του μας φανερώνουν τα δύο κέντρα που πρέπει να αποτελούν το στόχο της ζωής μας. Το πρώτο είναι η αγάπη πρός το Θεό και το δεύτερο είναι η αγάπη προς τον άνθρωπο. Ό,τι κάνουμε στη γη για το πρόσωπο του άλλου, βρίσκει πλήρη ανταπόκριση στη Βασιλεία των Ουρανών. «Όσα κάνεις στον αδελφό σου, λογίζονται ότι τα κάνεις στον Κύριό σου. Και ο Κύριος ευεργετούμενος τρόπον τινά αμέσως σου λογαριάζει το μισθό». Στη Βασιλεία των Ουρανών δεν θα έχουν μέρος και κλήρο μετά πάντων των Αγίων αυτοί που σ΄ αυτή τη ζωή πορεύθηκαν χωρίς την παρουσία του Αγίου Πνεύματος, όχι μόνο με την ψυχρότητα προς το Θεό, αλλά συγχρόνως και με τη χλιαρότητα. Γι΄ αυτό και ο λόγος του υψιπέτου αετού της Αποκαλύψεως είναι χαρακτηριστικός και αποκαλυπτικός: «Ξέρω τα έργα σου· ούτε κρύος είσαι, ούτε ζεστός· … επειδή είσαι χλιαρός, και ούτε ζεστός ούτε κρύος, θα σε ξεράσω από το στόμα μου». «Τω πνεύματι ζέοντες». Ενωμένοι με το Θεό, έχοντας μέσα στο χώρο της καρδιάς μας «ενιδρυμένον εν εαυτώ τον Θεόν» κατά την έκφραση του Μεγάλου Βασιλείου. Όλα για το Θεό. Όλα για την εκπλήρωση των στόχων μας, που είναι η δόξα του Θεού και η σωτηρία της ψυχής μας. «Ο νικών, δώσω αυτώ καθίσαι μετ΄ εμού εν τω θρόνω μου, ως καγώ ενίκησα και εκάθισα μετά του πατρός μου εν τω θρόνω αυτού» Του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Καστορίας κ. Σεραφείμ .

  Όταν βλέπετε κάποιον να κουβεντιάζει συνεχώς, να ξέρετε ότι είναι διαλυμένος εξ ολοκλήρου μέσα του και θέλει με τη συζήτηση να κρύψει τη διάλυση του εαυτού του. Αντί να συγκεντρωθεί για να ενωθεί, με τη συζήτηση διασπάται τελείως και δεν μπορεί να κάνει τίποτα. Γι’ αυτό αληθινή κοινωνία είναι η κοινωνία εν τη εργασία, εν τη σιωπή, και ιδιαίτερα εν τη λατρεία. Αυτή η κοινωνία αποδεικνύει τον άνθρωπο σοφό. Όταν είμαι στη λατρεία, εκεί είναι ο Θεός, οι άγιοι, όλη η κτίση, διότι και η κτίση δεν λείπει από την βασιλεία του Θεού. Όταν κανείς ζει τη ζεστασιά αυτής της λατρείας, είναι αδύνατον να θέλει εξωτερικές διαχύσεις. Έχει όλη τη βίωση τής ενότητας της Εκκλησίας και της συνύπαρξής του με τους άλλους. Γι αυτό και οι πλέον φλύαροι είναι οι πιο απομονωμένοι άνθρωποι. Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης Λόγοι ασκητικοί, ερμηνεία στον αββά Ησαΐα

  Ημέρες πονηρές, ημέρες αποστασίας, ημέρες βασιλείας της αμαρτίας, υπήρχαν ανέκαθεν αν και σήμερα πληθύνθηκαν, αφού ζούμε σε ημέρες όπου βασιλεύει το κακό, η διαστροφή, η αμαρτία, και αυτό λόγω άγνοιας της καλοσύνης και απορρίψεως της ηθικής και της αρετής. Ψάχνουμε για αρχηγούς, μπροστάρηδες, καπεταναίους, αλλά δεν βλέπουμε Άνδρες με «ελεύθερο χριστιανικό πνεύμα» και καταλήγουμε σε Δεββώρες, για να θυμηθούμε την «Αγία Γραφή, όπου στο βιβλίο των Κριτών γράφει: «Διά το μη είναι άνδρα εβασίλευσε Δεββώρα» (Κριτ. 4΄ 9). Προσόν της σύγχρονης κοινωνίας είναι η αμαρτία. Αυτή κυριαρχεί και επιβάλλεται. Προβάλλεται από τα μέσα μαζικής ενημερώσεως και εξελίσσονται πολιτικά, κοινωνικά και πολιτισμικά, όσοι νοιώθουν υπερήφανοι για αυτήν. Η κατάπτωση λογίζεται ελευθερία. Διαστρέφεται η έννοια του καλού, του ηθικού, του ωραίου και προβάλλεται το κακό, το ανήθικο, το άσχημο. Η κοινωνία μας παραβλέπει τον έμφυτο ηθικό νόμο και μεταβάλλει την αίσθηση του ωραίου ανάλογα με τους ιδιοτελείς σκοπούς της. Που, λοιπόν, πορευόμαστε; Τα μάτια μας, ψυχικά και σωματικά, έπαψαν να βλέπουν καθαρά, αφού ο καταρράκτης της αμαρτίας εμποδίζει την καθαρή όραση. Έτσι, όλοι μας βαδίζουμε προς το χάος, αφού, «τυφλός τυφλόν εάν οδηγεί αμφότεροι εις βόθυνον πεσούνται» (Ματθ. ιε΄ 14). Που είναι η απόλυτη προσοχή μας και η αδιάλειπτη προσευχή μας τώρα, όπου τα οικονομικά, κοινωνικά, πολιτιστικά, ηθικά και εθνικά προβλήματα είναι αυξημένα με άγνωστη την επιταχυνόμενη επιδείνωσή τους; Που είναι οι αρετές αυτές που αποτελούν τις πνευματικές αντιστάσεις του λαού στις ενέργειες των κρατούντων; Τις βλέπουμε ισχνές, αν όχι ανύπαρκτες, με αποτέλεσμα οι «Άρχοντες» να ενεργούν πολλές φορές απερίσκεπτα και να αλλοιώνουν τον πολιτισμό μας, την ελληνορθόδοξη ταυτότητά μας υπονομεύοντας ταυτόχρονα θεσμούς καταξιωμένους μέσα στην ιστορία, όπως ο γάμος και η οικογένεια. Αλλοιώνοντας, όμως, τις πατροπαράδοτες παραδόσεις δημιουργούν προβλήματα στο ίδιο το Γένος μας με προεκτάσεις για δυσοίωνο μέλλον. Σε αυτές τις πονηρές ημέρες, όπου το ήθος θεωρείται παρωχημένο, η πίστη περιγελάται, η σωφροσύνη χλευάζεται και η πονηράδα λογίζεται εξυπνάδα, έρχεται ο Απόστολος Παύλος να μας πει: «Βλέπετε πως ακριβώς περιπατείτε, μη ως άσοφοι, αλλ’ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν» (Εφεσ. ε΄ 15). Δεν έφθασε, όμως, στις ημέρες μας μόνο η αποστασία μας. Είναι και η διαστροφή! Το άσπρο το λέμε μαύρο, το κακό καλό, το άσχημο όμορφο. Την δουλεία στην αμαρτία ονομάζουμε ελευθερία και την εμμονή στην εφάμαρτη ζωή προσόν επιτυχίας και ανελίξεως στην κοινωνική και πολιτική σκακιέρα. Η κακία προβάλλεται ως αρετή και η αρετή ως αμαρτία. Δεν υπάρχει λόγος μετανοίας. Γιατί να μετανιώσει κανείς, αφού δεν υπάρχει επίγνωση αμαρτίας; Και αυτή είναι η εσχάτη πλάνη. Βλασφημούμε, δηλαδή, με την ζωή μας το Πανάγιο Πνεύμα και αρνούμαστε κάθε θεϊκή βοήθεια αυτονομούμενοι και νομίζοντας ότι ελεύθεροι όντες εξουσιάζουμε τα πάντα και ιδίως τον εαυτό μας. Ο Θεός μας είναι περιττός. Και χωρίς Αυτόν φθάσαμε στην νομιμοποίηση της αμαρτίας. Φθάσαμε στην παγκοσμιοποίηση και απολαμβάνουμε τους καρπούς της, την κρίση, το έγκλημα, την ανεργία, την φτώχεια και την διαστροφή, την οποία ονομάζουμε κανονικότητα. Το χειρότερο, όμως, είναι ότι μας έχει υπνωτίσει ο πονηρός και δεν υπάρχει, εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, αντίδραση. Και αν τολμήσει κάποιος να αντιδράσει περιθωριοποιείται, γίνεται καταγέλαστος και υποκείμενο κοροϊδίας. Ζούμε σε μια κοσμογονική εποχή, όπου κυριαρχεί το παγκόσμιο πνεύμα της αποστασίας, του πλεονασμού της αμαρτίας, του ψεύδους, της καταπτώσεως των ηθικών αξιών, της τροφοδοσίας μας με τα ξυλοκέρατα που μας προσφέρουν για φαγητό τα μέσα ενημερώσεως, οι τηλεοράσεις, τα περιοδικά, το διαδίκτυο. Ζούμε την αποχαλίνωση των πάντων στην εποχή της «πληθύνσεως της γνώσεως» (Δαν. ιβ΄ 1,2,4). Η γνώση των ανθρώπων αυξάνεται συνεχώς, η επιστήμη προοδεύει. Αλλά τι με αυτό; Έγραφε κάποιες δεκαετίες πριν, τότε που η αποστασία δεν είχε ολοκληρωθεί, όπως σήμερα, ο αγωνιστής Μητροπολίτης Φλωρίνης, π. Αυγουστίνος Καντιώτης, ότι «ο κόσμος σήμερα καυχάται για τα επιτεύγματά του. Επληθύνθη η γνώσις και η επιστήμη. Και όμως ο κόσμος σήμερα είναι δυστυχέστερος. Μια προφητεία λέει, ότι θ’ αραιώσει ο κόσμος τόσο, που θα περπατάς 100 χιλιόμετρα και άνθρωπο δεν θα βλέπεις». Η αποστασία μας σήμερα βρίσκεται στο αποκορύφωμά της. Μαζί με αυτήν βλέπουμε και σημεία στον ουρανό. Σημεία εσχατολογικά, ακαταστασίες, σεισμούς, πολέμους, καταστροφές, εγκλήματα, που δείχνουν ότι «έρχεται η οργή του Θεού επί τους υιούς της απειθείας» (Κολ. γ΄ 6). Τα βλέπουμε, όμως, και με τα μάτια της ψυχής μας η τα παραβλέπουμε; Συνειδητοποιούμε τους τρόπους καταργήσεως της θρησκείας μας με τα μέτρα αποχριστιανοποιήσεως, απαρθοδοξοποιήσεως, αφελληνισμού; Βλέπουμε τον πολιτικό γάμο, την πολιτική κηδεία, τα αβάπτιστα παιδιά με ονοματοδοσία στα ληξιαρχεία, την καύση των νεκρών μας; Βλέπουμε την κατάργηση του Σταυρού από την σημαία μας, την αποκαθήλωση των εικόνων μας από τα σχολεία και τα δημόσια καταστήματα; Βλέπουμε την μείωση των γεννήσεων, την αύξηση των διαζυγίων, την ελευθερία στις εκτρώσεις, τον κιναιδισμό που ονομάζουν «προσωπική ιδιαιτερότητα» και, αλλοίμονο, αν τολμήσει κάποιος να θίξει τους δυστυχείς αυτούς συνανθρώπους μας; Βλέπουμε την λατρεία του διαβόλου η την προβολή της πανθρησκείας και της οικουμενικότητος; Οι κράχτες της ελευθερίας και της δημοκρατίας, δυστυχώς, είναι άνθρωποι δούλοι των παθών τους χωρίς πνευματική ωριμότητα. Αύξηση της πνευματικής ωριμότητας του ανθρώπου σημαίνει σπάσιμο των δεσμών της δουλείας και άνοιγμα των πτερύγων της καρδιάς τους για πέταγμα στον ουρανό της ελευθερίας. Ας θυμηθούμε και την ηρωΐδα μας Μαντώ Μαυρογένους, η οποία πάνω από τον σαρκικό έρωτα έβαζε τον έρωτα προς την σκλαβωμένη τότε πατρίδα. Δεν έβλεπε στους νέους, που την περιτριγύριζαν, την φλόγα του πατριωτισμού να φλέγει να σωθικά τους και να οπλίζει να χέρια τους, για να αντιταχθούν στις παρατάξεις του εχθρού και αυτό την λυπούσε αφάνταστα. «Δεν θα νυμφευθώ, έλεγε, μόνο άνδρα ελεύθερο»! Όταν έχουμε ελεύθερο φρόνημα, δηλαδή, φρόνημα Χριστού, και το προβάλλουμε στην κοινωνία μας, τότε δεν θα αναζητούμε «Δεββώρες», για να βασιλεύουν. Και πιστεύω ότι υπάρχουν ακόμη «Άνδρες» με Άλφα κεφαλαίο, όπως τους θέλει ο Χριστός μας και όπως τους ήθελε η μεγάλη μας Μαντώ. Χαραλάμπης Μ. Μπούσιας

  Η αδιαφορία για τον Θεό φέρνει αδιαφορία και για όλα τα άλλα, φέρνει αποσύνθεση. Η πίστη στον Θεό είναι μεγάλη υπόθεση. Λατρεύει ο άνθρωπος τον Θεό και ύστερα αγαπάει και τους γονείς του, το σπίτι του, τους συγγενείς του, τη δουλειά του, το χωριό του, τον Νομό του, το Κράτος του, την Πατρίδα του. Χρειάζεται να μπει κανείς στο νόημα, να αισθανθεί το καλό ως ανάγκη, αλλιώς είναι ένα ρέμπελο πράγμα. Άντε τώρα να βάλεις κάποιον αγγαρεία να πάει να πολεμήσει. Θα κοιτάει να φύγει από δω, να γλυτώσει από κει. Όταν καταλάβει όμως τι κακό θα κάνει ο εχθρός πάει μετά εθελοντής. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης.