Το Άγιο Βάπτισμα τελειώθηκε και μας τελειοποιεί, αλλά δεν κάνει τέλειον αυτόν, που δεν τηρεί τις εντολές του Κυρίου. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής)
Δύο καλά μας προμηθεύει η Θεία Χάρη με το Βάπτισμα, από τα οποία το ένα, είναι απείρως ανώτερο από το άλλο. Το ένα μας το χαρίζει: μας ανακαινίζει με το νερό του Βαπτίσματος και μας λαμπρύνει όλες τις γραμμές της ψυχής, δηλαδή την «εικόνα» του Θεού μέσα μας και μας καθαρίζει από κάθε κηλίδα της αμαρτίας. Το δεύτερο αγαθό, το «καθ’ ομοίωσιν», η Χάρη περιμένει να το πραγματοποιήσει μαζί μας. Όταν λοιπόν αρχίσει ο νους με πολλή αίσθηση να γεύεται την αγαθότητα του Αγίου Πνεύματος, τότε πρέπει να γνωρίζουμε ότι η Χάρη άρχισε να ζωγραφίζει πάνω στο «κατ’ εικόνα», το «καθ’ ομοίωσιν». (Άγιος Διάδοχος Φωτικής)
Την ώρα που βαπτιζόμαστε, η ψυχή λάμπει περισσότερο από τον ήλιο καθώς καθαίρεται από το Άγιο Πνεύμα. Και όχι μόνο ατενίζουμε την δόξα του Θεού, αλλά δεχόμαστε και εμείς κάποια λάμψη από αυτήν. Όπως δηλαδή το καθαρό ασήμι όταν εκτεθεί στις ακτίνες του ηλίου, εκπέμπει ακτίνες και αυτό, όχι μόνο από την ίδια του τη φύση, αλλά και από την ηλιακή λάμψη, έτσι και η ψυχή, όταν καθαρθεί και γίνει λαμπρότερη από κάθε ασήμι, δέχεται ακτίνα, από την λαμπρότητα του Αγίου Πνεύματος, η οποία γίνεται δική της λαμπρότητα. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
Στην Ιερή Κολυμβήθρα, δεχόμαστε εξ ολοκλήρου τέλεια δωρεά την Θεία Χάρη. Αν όμως κατόπιν τη σκεπάσουμε, ενώ δεν έπρεπε, με την κακή χρήση των προσκαίρων και με τη φροντίδα των βιοτικών υποθέσεων και με την αχλύ των παθών, έχουμε πάλι την δυνατότητα, με τη μετάνοια (και εξομολόγηση) και με την εκπλήρωση των θεουργικών εντολών να ξαναπάρουμε και ν’ ανακτήσουμε την υπερφυσική αυτή λαμπρότητα και να την δούμε να προβάλλει ολοφάνερα. (Όσιοι Κάλλιστος και Ιγνάτιος οι Ξανθόπουλοι)
Ποιος είναι ο σκοπός και η δύναμη του Βαπτίσματος; Η αλλοίωση, η μεταμόρφωση αυτού που βαπτίστηκε και στο νου και στα λόγια και στα έργα και η όμοίωσή του, σύμφωνα με τη δύναμη που του δόθηκε, με τον Θεό από τον οποίο δημιουργήθηκε. (Μέγας Βασίλειος)
Το Βάπτισμα λυτρώνει τους αιχμαλώτους, αφήνει τα χρέη, θανατώνει την αμαρτία, αναγεννά την ψυχή. Ενδύει φωτεινό ένδυμα, σφραγίζει κατά τρόπο απρόσβλητο, γίνεται όχημα προς τον ουρανό, πρόξενο Βασιλείας και χάρισμα της υιοθεσίας. (Μέγας Βασίλειος)
Αυτός που δεν βαπτίστηκε, δεν φωτίστηκε. Χωρίς όμως φως, ούτε τα μάτια βλέπουν τα πράγματά τους, ούτε η ψυχή μπορεί να θεωρήσει (δει) τον Θεό. (Μέγας Βασίλειος)
Ο Ισραηλιτικός λαός, αν δεν περνούσε την Νεκρά Θάλασσα, δεν θα αποχωριζόταν τον Φαραώ. Και εσύ, αν δεν περάσεις μέσα από το νερό του Βαπτίσματος, δεν θα αποχωριστείς από την σκληρή τυραννία του διαβόλου. (Μέγας Βασίλειος)
Το βάπτισμα δεν αφαιρεί το αυτεξούσιο και την ελευθερία της προαιρέσεώς μας, αλλά μας χαρίζει ελευθερία να μην εξουσιαζόμαστε πια χωρίς να θέλομε από το διάβολο. Μετά το βάπτισμα, από εμάς εξαρτάται ή να μείνουμε με τη θέλησή μας στις εντολές του Χριστού, του Κυρίου και Θεού, στου Οποίου το όνομα βαπτιστήκαμε και να βαδίζομε στο δρόμο των προσταγμάτων Του, ή να αφήνουμε τον ίσιο αυτό δρόμο και να επιστρέφομε στον πολέμιο και εχθρό μας διάβολο. (Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος)
