Απόσπασμα από το βιβλίο του Αγίου Νικολάου Βελιμιροβιτς «Δρόμος δίχως Θεό, δεν αντέχεται» «Ἱεραποστολικές ἐπιστολές Α΄», Ἐκδόσεις «Ἐν πλῷ» Ρωτήσατε γιατί ο Κύριος Χριστός έπρεπε να γεννηθεί, και να μεγαλώσει και να βαπτισθεί; Γιατί δεν εμφανίστηκε ξαφνικά με μιας από τους ουρανούς με τη μορφή ώριμου ανθρώπου όπως, κατά τους ελληνικούς μύθους, ο Απόλλων εμφανιζόταν στους ανθρώπους; Εντελώς ανάρμοστη σύγκριση! Πως μπορεί να συγκρίνεται ο πραγματικός άνθρωπος με μια παραίσθηση και ο αληθινός Θεός με φανταστικά τέρατα; Όσο πιο ψηλά είναι ο ουρανός πάνω από τη γη, τόσο είναι υψηλή η σοφία του Θεού πάνω από το λογικό του ανθρώπου. Κατά τη σοφία του Υψίστου ο Χριστός έπρεπε να εμφανιστεί στον κόσμο και σαν παιδί και σαν νεαρός και σαν ώριμος άνθρωπος, για να είναι σε όλους προσιτός και να κερδίσει τους πάντες. Εάν Αυτός δεν ήταν ποτέ παιδί, θα ήταν ωχρός και κρύος ο λόγος Του: «Ἄφετε τὰ παιδία ἔρχεσθαι πρὸς με καὶ μὴ κωλύετε αὐτὰ, τῶν γὰρ τοιούτων ἐστὶν ἡ βασιλεία των ουρανών»(Ματθ.18,3).Εσείς είστε δάσκαλος των παιδιών, και σαν δάσκαλος σκεφτείτε, πόσο διαφορετική θα ήταν η σχέση σας με τα παιδιά, εάν δεν είχατε υπάρξει κι εσείς παιδί. Ο Χριστός αναμφίβολα μπορούσε να εμφανιστεί στον κόσμο και έτσι όπως το θέλετε εσείς αλλά, εάν το είχε κάνει, Αυτός δεν θα μπορούσε να είναι για το γένος των ανθρώπων εκείνο που Αυτός ήθελε να είναι, δηλαδή Δάσκαλος και Σωτήρας όλων, και παράδειγμα όλων των γενεών. Εσάς σας ταλαιπωρεί αυτό που σκέφτεστε, ότι ο Κύριος με την ασυνήθιστη γέννηση Του μεγάλωσε για το λογικό μας το μυστήριο του είναι Του. Αλλά το μυστήριο Του, δεν θα ήταν πολύ μεγαλύτερο και ακατανόητο, εάν Αυτός ξαφνικά κατέβαινε ανάμεσα στους ανθρώπους, έξω από κάθε συγγενικό δεσμό με τους ανθρώπους; Δεν θα μιλούσε ο κόσμος σε αυτή την περίπτωση για Αυτόν σαν για κάποιο φάντασμα; Τότε και το πρόσωπο Του, και μαζί μ’ αυτό και η διδασκαλία και η θυσία Του θα έχαναν την πραγματική σημασία. Αφού εάν ήταν φάντασμα, ποιος από μας θα άκουγε και θα προσπαθούσε να μιμηθεί ένα φάντασμα; Ακόμα έπρεπε να γεννηθεί ο Κύριος μας, και ακριβώς με τον τρόπο που γεννήθηκε, για να δείξει με αυτό την δυνατότητα και για να τονίσει τη σημασία της δικής μας πνευματικής γέννησης, που στέκεται στο κέντρο της διδασκαλίας Του περί του ανθρώπου. Κατά τον λόγο Του: «Εάν μη τις γεννηθεί άνωθεν, ου δύναται ιδείν την βασιλείαν τού Θεού»(Ιωαν.3,3). Όπως Αυτός γεννήθηκε εκ του Αγίου Πνεύματος από το υπερκάθαρο σώμα της Παρθένου Μαρίας, έτσι μπορούμε και εμείς να γεννηθούμε πνευματικά εκ του Αγίου Πνεύματος στην καθαρότητα της ψυχής μας. Μ’ άλλα λόγια οι ψυχές οι οποίες καθαρίζουν εντελώς, ακόμα και από αμαρτωλές σκέψεις, γίνονται παρόμοιες με την Αγία Κόρη, και αξιώνονται με την ευδοκία Του Θεού να γίνουν κατοικία του Χριστού. Εάν η γέννηση Του Χριστού εκ της παρθένου Μαρίας είναι δύσκολα κατανοητή για τον κοινό νου, είναι εξαιρετικά ωφέλιμη και ενθαρρυντική για όλους εκείνους οι οποίοι θα επιθυμήσουν την πνευματική ηθική αναγέννηση του είναι τους. Γι’ αυτό, ησυχάστε, και ευχαριστήστε την αιώνια Σοφία επειδή ο Σωτήρας του γένους των ανθρώπων εμφανίσθηκε έτσι όπως ο Ίδιος θεώρησε ως καλύτερο. Και φωνάξτε μαζί με τον απόστολο Παύλο: «῏Ω βάθος πλούτου καὶ σοφίας καὶ γνώσεως Θεοῦ!»(Ρωμ.11,33). Και χαιρετήστε τα παιδιά σας στο σχολείο με την παιδική χαρά: “Ο Χριστός γεννήθηκε παιδιά!”.

Προσευχή τη νύχτα.
Πολύ ωφελεί να σηκώνεστε τη νύχτα για προσευχή. Καλύτερη είναι η προσευχή της νύχτας. Είναι μια συνήθεια, μόλις ξυπνήσεις, να πεταχτείς αμέσως όρθιος. Η νύχτα δεν δόθηκε για να κοιμόμαστε (να ξεκουραζόμαστε) και να τεμπελιάζουμε πάντοτε. Δόθηκε και για προσευχή… (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Γιατί ο ίδιος ο Χριστός, διανυκτέρευσε στο όρος; Ασφαλώς, για να είναι το πρότυπό μας. Τη νύχτα κυρίως αναπνέουν τα φυτά. Τότε κυρίως και η ψυχή, περισσότερο από τα δέντρα δροσίζεται (με την προσευχή). (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Πίστεψέ με, ότι δεν καθαρίζει συνήθως τόσο πολύ η φωτιά τη σκουριά, όσο η νυχτερινή προσευχή το δηλητήριο των αμαρτημάτων μας. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Όταν την νύχτα, που άλλοι αναπαύονται, εσύ με δάκρυα επιτελείς νυχτερική προσευχή (αγρυπνία), πιο πολύ σε σπλαχνίζεται ο Κύριος. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Πάντοτε βέβαια, αλλά κυρίως τότε πρέπει να θυμόμαστε το Θεό, όταν η σκέψη μας ησυχάζει. Κατά την διάρκεια της ημέρας, έρχονται στο νου και άλλες φροντίδες και θόρυβοι και απομακρύνουν τον Θεό από την σκέψη μας. Στη διάρκεια όμως της νύχτας, μπορούμε να Τον θυμόμαστε διαρκώς, τότε που η ψυχή γαληνεύει και αναπαύεται σαν σε ήρεμο λιμάνι. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Τα πάντα οι μιαροί και πονηροί άνθρωποι τα τελούν μέσα στην νύχτα, διαφεύγοντας την προσοχή όλων, τυλιγμένοι στο σκοτάδι. Πες μου, την νύχτα δεν παραφυλάει ο μοιχός; Δεν επιδιώκει την νύχτα ο κλέφτης; Δεν κάνει την δουλειά του την νύχτα ο τυμβωρύχος; (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Η νυχτερινή ήσυχη προσευχή πολύ βοηθάει με την ηρεμία της και είναι πιο αποτελεσματική και για την δική μας πνευματική ανάπτυξη, όπως και η νυχτερινή σιωπηλή βροχή πολύ ωφελεί στην ανάπτυξη των φυτών. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Όλη η προσευχή που θα κάνεις την νύχτα, να την θεωρείς ανώτερη από οποιαδήποτε εργασία που θα κάνεις την ημέρα. Διότι η γλυκύτητα που δοκιμάζουν οι ερημίτες κατά την ημέρα, προέρχεται από το πνευματικό φως της νυχτός. (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος) Πολύ ωφελεί να σηκώνεστε τη νύχτα για προσευχή. Καλύτερη είναι η προσευχή της νύχτας. Είναι μια συνήθεια, μόλις ξυπνήσεις, να πεταχτείς αμέσως όρθιος. Μπορεί βέβαια, να γυρίσεις απ’ την άλλη μεριά και να σε πάρει ο ύπνος μέχρι το μεσημέρι. Πολύ κακό! Γι’ αυτό μόλις ξυπνήσεις, αμέσως να σηκωθείς. Να διαλέγεις τις ώρες της νύχτας. Μπαίνεις ευκολότερα στην προσευχή. Αυτός που αγρυπνεί τη νύχτα στην προσευχή, την άλλη μέρα μπορεί να εργαστεί πιο καλά. Διότι τον χαριτώνει ο Θεός και ανανεώνεται ψυχικά. Αντίθετα, όποιος δεν έχει διάθεση να κάνει θυσίες για την αγάπη του Χριστού, ο ίδιος αποκλείει τον εαυτό του απ’ την Χάρη. Ακόμη και τυχαία να ξυπνήσεις τη νύχτα, μην ξανακοιμηθείς αμέσως. Είναι μια ευκαιρία που σου δίνει ο Θεός να προσευχηθείς όσο μπορείς μες στην ησυχία. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης) Όλη τη νύχτα προσεύχομαι και φωνάζω: Ή σώσε τους δούλους σου Κύριε ή και εμένα σβήσε! Δεν θέλω παράδεισο…! (Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής) Την βραδινή προσευχή να μην την αμελής. Να προσεύχεσαι με διάθεση, όπως εκείνοι που πηγαίνουν σε συμπόσιο. Αυτοί είναι ξύπνιοι και αισθάνονται όλο χαρά. Έτσι και εσύ, αφού πρόκειται να ομιλήσεις με τον Νυμφίο σου να μην ακούς, όταν σου λέει ο πειρασμός διάφορα για να σε εμποδίσει, γιατί ξέρεις έχουμε ένα που ενδιαφέρεται πολύ για εμάς. (Γέροντας Αμφιλόχιος Μακρής)