Το Μέγα Απόδειπνο.

 

Σε όλη την πορεία της ζωής του ο Χριστιανός έχει στραμμένη την προσοχή του στον Θεό και καταγίνεται σε μία κοινωνία μαζί Του μέσω της προσευχής. Η προσευχή είναι το αισθητό εκείνο μέσο όπου ο άνθρωπος αισθάνεται στην καρδιά του τις ενέργειες του Απείρου Θεού να τον επισκέπτονται. Όλη αυτή η προσευχητική κατάσταση του ανθρώπου κορυφώνεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Σε αυτό το γεγονός βοηθάει η Εκκλησία με τις συχνές λατρευτικές Ακολουθίες της. Το πρωΐ ψάλλουμε μία πολύ μεγάλη ακολουθία που περιλαμβάνει το Μεσονυκτικό, τον Όρθρο, τις Ώρες καθώς και τον Εσπερινό της επομένης ημέρας.

Ακόμη το Μέγα Απόδειπνο, την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και τον Μέγα Κανόνα. Κάθε Κυριακή πρωΐ τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, ενώ το απόγευμα ο Κατανυκτικός Εσπερινός. Τέλος, κάθε Παρασκευή ψάλλουμε τους Χαιρετισμούς στην Υπεραγίας Θεοτόκο. Και βέβαια δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε όλες τις λατρευτικές Ακολουθίες σε ένα μόνο κήρυγμα. Γι’ αυτό θα περιοριστούμε μόνο στον σχολιασμό του Μεγάλου Αποδείπνου. Η διάρκεια της νύκτας αποτελούσε πάντοτε μία ευκαιρία σχέσεως και επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό.

Και αυτό γιατί ο άνθρωπος εκείνη τη στιγμή περιέρχεται σε μία δυνατότητα απομάκρυνσης από την γη, ώστε να αναπτύξη την πορεία του στον ουρανό. Και ο ίδιος ο Κύριος πολλές φορές προσευχόταν το βράδυ ’’και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού”. Έτσι η Εκκλησία αντιλαμβανομένη αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου τοποθέτησε δίπλα στην προσωπική προσευχή μία κοινή προσευχή, που ονομάζεται Απόδειπνο.

Ονομάστηκε Απόδειπνο, γιατί καθορίστηκε να τελείται μετά το βραδινό δείπνο. Μετά τον ΙΔ’ αιώνα φάνηκε επιτακτική η ανάγκη συντόμευσης του Αποδείπνου, που με την πάροδο των χρόνων και με την συνεχή προσθήκη ευχών απέκτησε πλέον μεγάλη διάρκεια. Τελικά επικράτησε η Ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου, το οποίο διαβάζεται κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους. Η παλαιότερη και εκτενέστερη Ακολουθία επικράτησε να διαβάζεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ονομάζεται Μέγα Απόδειπνο.

Και επειδή η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι κατανυκτικότερη, η Ακολουθία αυτή “συνιστά δέηση για την άφεση των αμαρτιών της ημέρας και την ασκανδάλιστη διέλευση της νύχτας”. Το Μέγα Απόδειπνο τελείται το βράδυ της Δευτέρας, Τρίτης, Πέμπτης, στην διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το απόγευμα της Τετάρτης τελείται η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, ενώ την Παρασκευή το απόγευμα, όπως είπαμε και παραπάνω, ψάλλονται οι Χαιρετισμοί στην Υπεραγία Θεοτόκο. Το βράδυ του Σαββάτου τελείται το Μικρό Απόδειπνο.

Στα Μοναστήρια το Μικρό Απόδειπνο διαβάζεται στον νάρθηκα του Καθολικού. Το Μεγάλο Απόδειπνο σε όλη τη διάρκεια διαβάζεται στον κυρίως Ναό. Ο πιστός με την βοήθεια των Ψαλμών και των ευχών του Μεγάλου Αποδείπνου κάνει κάποιον απολογισμό των γεγονότων της ημέρας που πέρασε. Αυτή η αυτοκριτική θα τον βοηθήσει να συντριβή και να μετανοήσει για τις πνευματικές του αστοχίες: «Λούσω καθ’ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τήν στρωμνήν μου βρέξω».

Στη διάρκεια του Μεγάλου Αποδείπνου ψάλλουμε δύο αρχαίους ύμνους της Εκκλησίας μας: «Μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός γνῶτε ἔθνη καί ἠττάσθε ὅτι μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός», προέρχεται από την ωδή του Ησαΐα, που βρίσκεται στο 9ο κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης. Ακόμη ψάλλουμε το παρακάτω ποίημα: «Ἡ ἀσώματος φύσις τα Χερουβείμ, ἀσιγήτοις σε ὕμνοις δοξολογεῖ». Πρόκειται για μία δοξολογία προς τον Θεό Πατέρα, η οποία αποτελεί έκφραση της ψυχικής ανάτασης του ανθρώπου στον Θεό. Ο άνθρωπος με αυτό το δοξολογικό ποίημα αισθάνεται πλέον εγκαταλελειμμένος στη χάρη και το έλεος του Θεού.

Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η άφατος φιλανθρωπία του Θεού επεκτείνεται ακόμη και όταν ο άνθρωπος κοιμάται. Αυτήν την πραγματικότητα τονίζει και η παρακάτω ευχή: «Κύριε, Κύριε, ο ρυσάμενος ημάς από παντός βέλους πετομένου ημέρας….καταξίωσον ημάς και το νυκτερινόν στάδιον αμέμπτως διελθείν». Γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να εξασφαλίσει την πραγματική αρωγή στο πλάσμα του σε όλα τα στάδια και ειδικά όταν δοκιμάζεται. Γιατί ο άνθρωπος δοκιμάζεται και θλίβεται ημέρα και νύκτα, ώστε να προσφωνή: «Κύριε τῶν δυνάμεων μεθ’ ἠμῶν γενοῦ, ἄλλον γάρ ἐκτός Σου βοηθόν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν, Κύριε τῶν δυνάμεων ἐλέησον ἠμάς».

αν σας άρεσε το άρθρό κοινοποιήστε το:

Πρόσφατα άρθρα

Δεν είναι πάντα ώρα για παράπονα.

Χθες το βράδυ, ο σύζυγός μου έριξε κατά λάθος ένα ποτήρι κρασί, το οποίο έσπασε σε κομμάτια στο πάτωμα. Δεν είδα τη σκηνή, αλλά άκουσα τον ήχο να σπάει το γυαλί. Στη συνέχεια ο σύζυγός μου μάζεψε τα κομμάτια και, αφού βεβαιώθηκε ότι είχε αφαιρέσει όλα τα θραύσματα, πήγε για ύπνο Εκείνο το βράδυ σηκώθηκα για να πάω στο πλυσταριό και, περνώντας από την κουζίνα, παρατήρησα ότι υπήρχαν ακόμα μεγάλα κομμάτια γυαλιού σκορπισμένα στο πάτωμα. Ειλικρινά, η πρώτη μου αντίδραση ήταν να νευριάσω. Σκέφτηκα: «Τι θα γινόταν αν ένα από τα παιδιά σηκωθεί και πατήσει ένα κομμάτι γυαλιού;» Όσο περισσότερο το σκεφτόμουν, τόσο πιο ενοχλημένη ένιωθα. Τότε, ξαφνικά, μια μικρή εσωτερική φωνή με διόρθωσε: «Δεν είσαι εδώ για να τον βοηθήσεις;» Έπειτα πήρα τη σκούπα και άρχισα να μαζεύω τα υπόλοιπα κομμάτια. Μετακίνησα και κάποια αντικείμενα, σε περίπτωση που τυχόν θραύσματα γυαλιού κατέληγαν αλλού. Και, μάλιστα, βρήκα αρκετά. Αυτό είναι γάμος. Οι σύζυγοί μας δεν τα κάνουν πάντα όλα τέλεια, ακόμα και με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά ένας αληθινός σύντροφος βλέπει πού λείπει κάτι και κάνει τη διαφορά. Δεν είναι πάντα ώρα για παράπονα, μερικές φορές είναι απλά η ώρα να αναλάβετε δράση.

διαβάστε περισσότερα »

Ξέρεις ποια χαρίσματα σου έδωσε ο Θεός;

  Ξέρεις ποια χαρίσματα σου έδωσε ο Θεός; Σε ποιους ανθρώπους δίνει χαρίσματα ο Θεός; Πώς μπορώ να βρω το χάρισμα ή τα χαρίσματα που μου έχει δώσει ο Θεός; Τι χρειάζεται να κάνει κάποιος για να του δώσει ο Θεός ένα χάρισμα; Στην Καινή Διαθήκη στην παραβολή των ταλάντων, δηλαδή των χαρισμάτων που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο, αν μελετήσουμε προσεκτικά το κείμενο θα βρούμε πολλά νοήματα, για τα χαρίσματα που μας δίνει ο Θεός. Και θα δούμε γιατί σε κάποιους ανθρώπους δίνει περισσότερα χαρίσματα και σε κάποιους άλλους δίνει λιγότερα. Φαίνεται ξεκάθαρα στην Καινή Διαθήκη ότι ο Θεός δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους. Στα μάτια του Θεού είναι όλοι ίσοι. Η διαφορετικότητα είναι στους ανθρώπους. Η διαφορετικότητα έγκειται στην ψυχή και την καρδιά του κάθε ανθρώπου. Ο Χριστός δίνει σε όλους το ίδιο, δεν δίνει κάτι διαφορετικό σε κάποιους. Το θέμα είναι εμείς πως το αξιοποιούμε ό,τι μας προσφέρει ο Θεός ή εμείς είμαστε υπεύθυνοι αν θα δεχθούμε αυτό που μας προσφέρει. Μέσα σε ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, στα ευαγγελικά και αποστολικά κείμενα, βλέπουμε τον Ιησού Χριστό να λέει και να προσφέρει τα ίδια σε όλους τους μαθητές του. Η διδασκαλία του δεν είναι διαφορετική σε κάποιους μαθητές, τους διδάσκει όλους με τη ζωή Του και τα λόγια Του το ίδιο. Εμείς ακούγοντας και διαβάζοντας τα λόγια και το θέλημα του Θεού, είμαστε υπεύθυνοι αν θα αξιοποιήσουμε τα χαρίσματα που μας δίνει ο Θεός. Διότι σε όλους τους ανθρώπους δίνει χαρίσματα. Η καρδιά μας πρέπει να έχει αγάπη για να μπορεί να δεχθεί και να εφαρμόσει στην πράξη αυτά που μας προσφέρει ο Θεός.

διαβάστε περισσότερα »

Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε!

  Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε! Και όχι μόνο τον πετάμε, αλλά ζητάμε του Χριστού και τα ρέστα! Δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι… Είμαστε για ξύλο… Όποια η μάχη, τοιαύτη και η νίκη. Στην αγορά του ουρανού, δεν υπάρχουν φθηνά πράγματα. Οι στιγμές του πόνου και της θυσίας είναι στιγμές ευλογίας. Κοντά σε κάθε σταυρό είναι και μία ανάσταση… Με τις θλίψεις σώζεται ο άνθρωπος· χωρίς θλίψεις δεν σώθηκε κανείς. Χωρίς θλίψεις και βάσανα, ας μην περιμένει κανείς ανάπαυση στην πέρα του τάφου ζωή. Με τις πρόσκαιρες θλίψεις, τις οποίες υπομένουμε, εξαγοράζουμε την μελλοντική, την αιώνιο χαρά και ανάπαυση. Υπάρχουν άνθρωποι που γογγύζουν και λένε, να οι άλλοι καλοπερνάνε και κάνουνε τόσες αμαρτίες και εμείς κάνουμε το σταυρό μας, με νηστείες, κοίτα τι τραβάμε! Μα ο Θεός τους έδωσε το σταυρό αυτόν, για να σωθούνε. Γιατί άνθρωπος χωρίς σταυρό, δεν θα πάει στον τάφο του Χριστού, αλλά στον τάφο του διαβόλου. Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε! Και όχι μόνο τον πετάμε, αλλά ζητάμε του Χριστού και τα ρέστα! Δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι… Είμαστε για ξύλο… Μας αξίζει!!! Πάρτε τον σταυρό σας, για να πάτε στον παράδεισο! Σε διαφορετική περίπτωση, όταν δεις την Αλήθεια, θα χτυπάς το κεφάλι σου, αλλά θα είναι πια αργά και δεν θα μπορείς να γυρίσεις πίσω για να τα διορθώσεις… Μέσα στις θλίψεις υπάρχει ο Χριστός και μέσα στην ανάπαυση (καλοπέραση) υπάρχει το πνεύμα του διαβόλου, που είναι η αιτία όλων των κακών. Πίσω από κάθε δοκιμασία κρύβεται η αγάπη του Θεού. Γιατί αν δεν προηγηθούν οι πειρασμοί και οι θλίψεις, δεν φτάνει κανείς να γιορτάσει μέσα του, την ανέκφραστη χαρά της θείας επισκέψεως. Άμα σκεφτόμαστε το αιώνιο κέρδος των δοκιμασιών, δεν θα στενοχωριόμαστε. Εάν θέλει ο Θεός να πάσχουμε, άρα έχει κάποιον σωτήριο σκοπό, τον οποίον εμείς οι γήινοι δεν μπορούμε να τον προβλέψουμε, ενώ η υπομονή και η μακροθυμία και το ταπεινό της παραδοχής του πειρασμού, πάντοτε, ναι, πάντοτε, θα φέρει κατόπιν σίγουρη ωφέλεια. Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας

διαβάστε περισσότερα »

Όποιος θάβει τα δικά του χαρίσματα, ζηλεύει τα χαρίσματα των άλλων.

  – Γέροντα, πώς θα βοηθηθεί κάποιος που ζηλεύει να ξεπεράσει τη ζήλεια; – Αν γνωρίσει τα χαρίσματα με τα όποια τον έχει προικίσει ο Θεός και τα αξιοποιήσει, τότε δεν θα ζηλεύει και η ζωή του θα είναι Παράδεισος. Πολλοί δεν βλέπουν τα δικά τους χαρίσματα· βλέπουν μόνον τα χαρίσματα των άλλων και τους πιάνει η ζήλεια. Θεωρούν τον εαυτό τους αδικημένο, μειωμένο, κι έτσι βασανίζονται και κάνουν τη ζωή τους μαύρη. «Γιατί αυτός να έχει αυτά τα χαρίσματα κι εγώ να μην τα έχω;», λένε. Μα εσύ έχεις άλλα χαρίσματα, εκείνος άλλα. Θυμάστε τον Κάιν και τον Άβελ; Δεν έψαξε ο Κάιν να βρει τα δικά του χαρίσματα, αλλά κοιτούσε τα χαρίσματα του Άβελ· οπότε καλλιέργησε τον φθόνο προς τον αδελφό του, μετά τα έβαλε και με τον Θεό και τελικά από τον φθόνο έφθασε στον φόνο. Και μπορεί αυτός να είχε περισσότερα και μεγαλύτερα χαρίσματα από τον Άβελ. – Γέροντα, πώς μπορεί κανείς, όταν βλέπει τα χαρίσματα των άλλων, να μη ζηλεύει, αλλά να χαίρεται; – Αν αξιοποιεί τα δικά του χαρίσματα και δεν τα θάβει, τότε θα χαίρεται με τα χαρίσματα των άλλων. Χρόνια τώρα βλέπω εδώ μια αδελφή τι φωνή έχει, τι ευλάβεια, και όμως δεν πάει να ψάλει. Και επειδή το δικό της χάρισμα το θάβει και δεν ψάλλει, μαραζώνει, όταν ακούει την άλλη που δεν έχει και τόσο καλή φωνή να ψάλλει. Δεν σκέφτεται ότι σ’ αυτήν έδωσε ο Θεός καλύτερη φωνή, αλλά δεν την καλλιεργεί. Γι’ αυτό, λέω, ο καθένας να ψάξει να δει μήπως το χάρισμα που βλέπει στον άλλον και το ζηλεύει το έχει και αυτός, αλλά δεν το καλλιεργεί, ή μήπως ο Θεός του έδωσε άλλο χάρισμα. Γιατί ο Θεός δεν αδικεί κανέναν, στον καθέναν έχει δώσει ένα διαφορετικό χάρισμα που θα τον βοηθήσει στην πνευματική του πρόοδο. Όπως ο ένας άνθρωπος δεν μοιάζει με τον άλλο, έτσι και το χάρισμα του ενός δεν μοιάζει με του άλλου. Προσέξατε καμμιά φορά τα αγριομπίζελα που έχετε εκεί κάτω στον φράχτη; Όλα είναι από μία ρίζα, αλλά έχουν διαφορετικά χρώματα και το ένα είναι πιο όμορφο από το άλλο. Και όμως το ένα δεν ζηλεύει το άλλο… Το καθένα χαίρεται με το χρώμα που έχει. Βλέπετε και τα πουλιά; Το καθένα έχει τη χάρη του, το δικό του κελάηδημα. Ας βρει λοιπόν ο καθένας τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός, ας δοξάζει τον Καλό Θεό, όχι εγωιστικά, φαρισαϊκά, αλλά ταπεινά, αναγνωρίζοντας ότι δεν έχει ανταποκριθεί στις δωρεές του Θεού, και ας τα αξιοποιήσει στο εξής. – Γέροντα, ζηλεύω μερικές αδελφές, γιατί έχουν ορισμένα χαρίσματα που εγώ δεν τα έχω. – Σ’ εσένα ο Θεός έδωσε τόσα χαρίσματα κι εσύ ζηλεύεις τα χαρίσματα των άλλων; Μου θυμίζεις την κόρη ενός ζαχαροπλάστη που είχαμε στην Κόνιτσα. Ο πατέρας της της έδινε κάθε μέρα ένα μικρό κομμάτι ραβανί, για να μην την πειράξει το μεγάλο, και αυτή έβλεπε τα παιδιά στο σχολείο που έτρωγαν μεγάλο κομμάτι μπομπότα [1] και τα ζήλευε. «Τι μεγάλο κομμάτι τρώνε αυτά! έλεγε. Έμενα ο πατέρας μου μικρό μου δίνει». Ζήλευε την μπομπότα που έτρωγαν τα άλλα παιδιά, ενώ αύτη είχε ολόκληρο ζαχαροπλαστείο και έτρωγε ραβανί! Θέλω να πω, κι εσύ δεν εκτιμάς τα μεγάλα χαρίσματα που σου έδωσε ο Θεός, αλλά βλέπεις τα χαρίσματα των άλλων και ζηλεύεις. Ας μην είμαστε αχάριστοι προς τον Καλό Πατέρα μας Θεό, ο Όποιος έχει προικίσει όλα τα πλάσματά Του με χαρίσματα διάφορα, γιατί Αυτός γνωρίζει τι χρειάζεται ο καθένας μας, ώστε να μη βλαφθούμε. Εμείς όμως πολλές φορές κάνουμε σαν τα μικρά παιδιά και παραπονιόμαστε, γιατί δεν έδωσε και σ’ εμάς ο Πατέρας ένα φράγκο ή ένα δίφραγκο [2], όπως έδωσε στα αδέλφια μας, ενώ σ’ εμάς έχει δώσει ολόκληρο εκατοστάρικο. Νομίζουμε ότι αυτό που έδωσε σ’ εμάς δεν είναι τίποτε, γιατί περνάμε το εκατοστάρικο για χαρτί, και μας συγκινεί το φράγκο ή το δίφραγκο που έδωσε στα αδέλφια μας και κλαίμε και αγανακτούμε με τον Καλό Πατέρα μας! Γέροντας Παΐσιος

διαβάστε περισσότερα »
Χρονολογικό αρχείο

Φόρμα επικοινωνίας

Εορτολόγιο