Συμμετέχοντας στις Ιερές Ακολουθίες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.

 

Διανύουμε την ιερότερη περίοδο του εκκλησιαστικού μας έτους. Την Μεγάλη Σαρακοστή. Ένα χρονικό διάστημα που θα μας οδηγήσει στο Πάσχα. Κι ως τότε: Νηστεία, εγκράτεια, αγώνας και μπόλικη προσευχή.

Ως την «ἑορτή τῶν ἑορτῶν», τό Πάσχα, οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες, οἱ ὁμαδικές αὐτές προσευχές πού τελοῦνται στούς Ὀρθόδοξους Ναούς μας – τουλάχιστον ὅπου ὑπάρχει ἐφημέριος – εἶναι ἀρκετές, εἶναι κατανυκτικές, γλυκές, κουραστικές καί ταυτόχρονα …ξεκούραστες.

Κουραστικές για το στόμα από τα πολλά ψαλλόμενα, κουραστικές για τα πόδια από την ορθοστασία, αλλά ξεκούραστες για τη ψυχή και το ανθρώπινο ταλαιπωρημένο πνεύμα. Η κάθε ενορία, με τούτο το Σαρακοστιανό λειτουργικό πρόγραμμα, μεταμορφώνεται σ’ ένα μικρό Μοναστήρι! Κι είναι όμορφη αυτή η εμπειρία.

Η κάθε ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι ένα εικοσιτετράωρο γεμάτο προσευχή! «Ἀπό φυλακῆς πρωίας μέχρι νυκτός». Η εκκλησιαστική ημέρα ξεκινά πάντα το απόγευμα. Έτσι οι καμπάνες, τα στόματα αυτά των Ναών που προσκαλούν όσους πιστούς θέλουν στο επίγειο σπίτι του Θεού Πατέρα, χτυπούν ρυθμικά κάθε απόγευμα. Κι ο Ιερεύς και οι λιγοστοί πιστοί συμπροσεύχονται με την Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου.

Ένα σύνολο ψαλμών, κατανυκτικών ύμνων και ευχών. Οι παλαιότεροι την ονόμαζαν «Κύριε τῶν δυνάμεων», γιατί ακούγεται τούτος ο υπέροχος ύμνος. Ένας ύμνος που διαδηλώνει προς κάθε κατεύθυνση πως ο Θεός είναι δυνατότερος, ισχυρότερος, βοηθός, σκεπαστής και σωτηρία. Ένας ύμνος που προσκαλεί το Θεό να έλθει κοντά στον άνθρωπο! «Μεθ’ ἠμῶν γενού», έλα μαζί μας…

Το λειτουργικό πρωινό ξεκινά με την Ακολουθία του Μεσονυκτικού. Προσευχή που παλαιότερα γινόταν τα μεσάνυχτα. Καθώς απλώνει η νύκτα τη σκοτεινιά της, ο πιστός σκέφτεται το θάνατο, το τέλος της επίγειας ζωής του και καταφεύγει στον Πλάστη του ζητώντας το θείο Του έλεος! Μιλά με το Θεό χωρίς πολλούς ύμνους, τροπάρια και ψαλμωδίες. «Ἐλέησον με», Του λέει και Τον παρακαλεί.

Καί καθώς συμμαζεύει ἡ νύχτα τή ψύχρα καί τή μαυρίλα της, συνεχίζουμε τήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου. Σάν τίς Μυροφόρες πού μαζί μέ τή Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ «ὄρθρου βαθέως» έτρεξαν στον Τάφο του Κυρίου, τρέχουμε κι εμείς στο Ναό. Είναι μία προσευχή που μας θυμίζει πολλά μα, κυρίως τον Άγιο που γιορτάζει τη κάθε μία ημέρα και τους βασικούς στόχους της Μεγάλης Σαρακοστής, τη μετάνοια, τη νηστεία, την εγκράτεια… Λίγο πριν κλείσει ο Όρθρος αρχίζουν οι Ακολουθίες των Ωρών.

Η κάθε μία – η Πρώτη, η Τρίτη, η Έκτη και η Ενάτη – μας θυμίζει κάποιο σημαντικό γεγονός από τη ζωή της Εκκλησίας μας. Τη Σταύρωση, το Θάνατο του Ιησού, την Πεντηκοστή… Και, Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έχουμε τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων. Εσπερινός και Λειτουργία μαζί! Ήθελαν οι παλαιότεροι Χριστιανοί να κοινωνούν τακτικότερα: Κυριακή, Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο!

Τι να γράψω για τα δειλινά των Παρασκευών, με την Ακολουθία των Χαιρετισμών της Θεοτόκου; Άλλη νότα, άλλο ύφος, άλλα λόγια, άλλα ψαλσίματα. Ελπιδοφόρα, χαρούμενα. Κυριαρχεί Αυτή που βασιλεύει στις καρδιές μας, η Παναγία η Κεχαριτωμένη, όπως Την ονόμασε ο Αρχάγγελος. Πόσες παιδικές θύμισες δεν κουβαλά ο καθένας μας από τα βράδια εκείνα των Χαιρετισμών! Δυστυχώς, τα παιδιά μας σήμερα, πνιγμένα στα φροντιστήρια και στις άλλες εξωσχολικές τους ενασχολήσεις, αύριο θα είναι στεγνά από όλα δαύτα…

Ακολουθία – κατά τη γνώμη μου –  γλυκύτερη, θεωρώ πως είναι ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Κυριακής, ο Εσπερινός της συγνώμης. Θαυμάσια τροπάρια! Μας μεταγγίζουν το θείο έλεος. Μας αρπάζουν τη ψυχή και μας τη μεταφέρουν στο θρόνο του Θεού για να Του πούμε δακρυσμένοι: «Κύριε, μη αποστρέψεις το πρόσωπό Σου, από μένα το παιδί Σου, γιατί θλίβομαι, υποφέρω και πονώ παντοιοτρόπως»… «Κύριε, συγχώρεσε με, γιατί κι εγώ συμφιλιώθηκα με τον αδελφό μου».

Τι κρίμα που όλες αυτές τις Ακολουθίες της «Ἁγίας Σαρακοστῆς», τις αγνοούν οι Χριστιανοί μας! Σίγουρα είναι δύσκολο κάποιος να τις παρακολουθήσει όλες. Οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές, οι εργασίες μας αποπνικτικές, ο χρόνος μας λίγος κι η θέλησή μας μηδαμινή… Όμως, αξίζει τον κόπο. Μία απόφαση χρειάζεται, μία προσπάθεια. «Πίστη» και «πόθος»… Για να καταλάβουμε πως ήρθε Σαρακοστή και πως, έρχεται το Πάσχα.

π. Χρήστος Πιτιρίνης

αν σας άρεσε το άρθρό κοινοποιήστε το:

Πρόσφατα άρθρα

Δεν είναι πάντα ώρα για παράπονα.

Χθες το βράδυ, ο σύζυγός μου έριξε κατά λάθος ένα ποτήρι κρασί, το οποίο έσπασε σε κομμάτια στο πάτωμα. Δεν είδα τη σκηνή, αλλά άκουσα τον ήχο να σπάει το γυαλί. Στη συνέχεια ο σύζυγός μου μάζεψε τα κομμάτια και, αφού βεβαιώθηκε ότι είχε αφαιρέσει όλα τα θραύσματα, πήγε για ύπνο Εκείνο το βράδυ σηκώθηκα για να πάω στο πλυσταριό και, περνώντας από την κουζίνα, παρατήρησα ότι υπήρχαν ακόμα μεγάλα κομμάτια γυαλιού σκορπισμένα στο πάτωμα. Ειλικρινά, η πρώτη μου αντίδραση ήταν να νευριάσω. Σκέφτηκα: «Τι θα γινόταν αν ένα από τα παιδιά σηκωθεί και πατήσει ένα κομμάτι γυαλιού;» Όσο περισσότερο το σκεφτόμουν, τόσο πιο ενοχλημένη ένιωθα. Τότε, ξαφνικά, μια μικρή εσωτερική φωνή με διόρθωσε: «Δεν είσαι εδώ για να τον βοηθήσεις;» Έπειτα πήρα τη σκούπα και άρχισα να μαζεύω τα υπόλοιπα κομμάτια. Μετακίνησα και κάποια αντικείμενα, σε περίπτωση που τυχόν θραύσματα γυαλιού κατέληγαν αλλού. Και, μάλιστα, βρήκα αρκετά. Αυτό είναι γάμος. Οι σύζυγοί μας δεν τα κάνουν πάντα όλα τέλεια, ακόμα και με τις καλύτερες προθέσεις, αλλά ένας αληθινός σύντροφος βλέπει πού λείπει κάτι και κάνει τη διαφορά. Δεν είναι πάντα ώρα για παράπονα, μερικές φορές είναι απλά η ώρα να αναλάβετε δράση.

διαβάστε περισσότερα »

Ξέρεις ποια χαρίσματα σου έδωσε ο Θεός;

  Ξέρεις ποια χαρίσματα σου έδωσε ο Θεός; Σε ποιους ανθρώπους δίνει χαρίσματα ο Θεός; Πώς μπορώ να βρω το χάρισμα ή τα χαρίσματα που μου έχει δώσει ο Θεός; Τι χρειάζεται να κάνει κάποιος για να του δώσει ο Θεός ένα χάρισμα; Στην Καινή Διαθήκη στην παραβολή των ταλάντων, δηλαδή των χαρισμάτων που δίνει ο Θεός στον άνθρωπο, αν μελετήσουμε προσεκτικά το κείμενο θα βρούμε πολλά νοήματα, για τα χαρίσματα που μας δίνει ο Θεός. Και θα δούμε γιατί σε κάποιους ανθρώπους δίνει περισσότερα χαρίσματα και σε κάποιους άλλους δίνει λιγότερα. Φαίνεται ξεκάθαρα στην Καινή Διαθήκη ότι ο Θεός δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους. Στα μάτια του Θεού είναι όλοι ίσοι. Η διαφορετικότητα είναι στους ανθρώπους. Η διαφορετικότητα έγκειται στην ψυχή και την καρδιά του κάθε ανθρώπου. Ο Χριστός δίνει σε όλους το ίδιο, δεν δίνει κάτι διαφορετικό σε κάποιους. Το θέμα είναι εμείς πως το αξιοποιούμε ό,τι μας προσφέρει ο Θεός ή εμείς είμαστε υπεύθυνοι αν θα δεχθούμε αυτό που μας προσφέρει. Μέσα σε ολόκληρη την Καινή Διαθήκη, στα ευαγγελικά και αποστολικά κείμενα, βλέπουμε τον Ιησού Χριστό να λέει και να προσφέρει τα ίδια σε όλους τους μαθητές του. Η διδασκαλία του δεν είναι διαφορετική σε κάποιους μαθητές, τους διδάσκει όλους με τη ζωή Του και τα λόγια Του το ίδιο. Εμείς ακούγοντας και διαβάζοντας τα λόγια και το θέλημα του Θεού, είμαστε υπεύθυνοι αν θα αξιοποιήσουμε τα χαρίσματα που μας δίνει ο Θεός. Διότι σε όλους τους ανθρώπους δίνει χαρίσματα. Η καρδιά μας πρέπει να έχει αγάπη για να μπορεί να δεχθεί και να εφαρμόσει στην πράξη αυτά που μας προσφέρει ο Θεός.

διαβάστε περισσότερα »

Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε!

  Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε! Και όχι μόνο τον πετάμε, αλλά ζητάμε του Χριστού και τα ρέστα! Δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι… Είμαστε για ξύλο… Όποια η μάχη, τοιαύτη και η νίκη. Στην αγορά του ουρανού, δεν υπάρχουν φθηνά πράγματα. Οι στιγμές του πόνου και της θυσίας είναι στιγμές ευλογίας. Κοντά σε κάθε σταυρό είναι και μία ανάσταση… Με τις θλίψεις σώζεται ο άνθρωπος· χωρίς θλίψεις δεν σώθηκε κανείς. Χωρίς θλίψεις και βάσανα, ας μην περιμένει κανείς ανάπαυση στην πέρα του τάφου ζωή. Με τις πρόσκαιρες θλίψεις, τις οποίες υπομένουμε, εξαγοράζουμε την μελλοντική, την αιώνιο χαρά και ανάπαυση. Υπάρχουν άνθρωποι που γογγύζουν και λένε, να οι άλλοι καλοπερνάνε και κάνουνε τόσες αμαρτίες και εμείς κάνουμε το σταυρό μας, με νηστείες, κοίτα τι τραβάμε! Μα ο Θεός τους έδωσε το σταυρό αυτόν, για να σωθούνε. Γιατί άνθρωπος χωρίς σταυρό, δεν θα πάει στον τάφο του Χριστού, αλλά στον τάφο του διαβόλου. Ο Θεός μας δίνει σταυρό για να σωθούμε και εμείς τον πετάμε! Και όχι μόνο τον πετάμε, αλλά ζητάμε του Χριστού και τα ρέστα! Δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι… Είμαστε για ξύλο… Μας αξίζει!!! Πάρτε τον σταυρό σας, για να πάτε στον παράδεισο! Σε διαφορετική περίπτωση, όταν δεις την Αλήθεια, θα χτυπάς το κεφάλι σου, αλλά θα είναι πια αργά και δεν θα μπορείς να γυρίσεις πίσω για να τα διορθώσεις… Μέσα στις θλίψεις υπάρχει ο Χριστός και μέσα στην ανάπαυση (καλοπέραση) υπάρχει το πνεύμα του διαβόλου, που είναι η αιτία όλων των κακών. Πίσω από κάθε δοκιμασία κρύβεται η αγάπη του Θεού. Γιατί αν δεν προηγηθούν οι πειρασμοί και οι θλίψεις, δεν φτάνει κανείς να γιορτάσει μέσα του, την ανέκφραστη χαρά της θείας επισκέψεως. Άμα σκεφτόμαστε το αιώνιο κέρδος των δοκιμασιών, δεν θα στενοχωριόμαστε. Εάν θέλει ο Θεός να πάσχουμε, άρα έχει κάποιον σωτήριο σκοπό, τον οποίον εμείς οι γήινοι δεν μπορούμε να τον προβλέψουμε, ενώ η υπομονή και η μακροθυμία και το ταπεινό της παραδοχής του πειρασμού, πάντοτε, ναι, πάντοτε, θα φέρει κατόπιν σίγουρη ωφέλεια. Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας

διαβάστε περισσότερα »

Όποιος θάβει τα δικά του χαρίσματα, ζηλεύει τα χαρίσματα των άλλων.

  – Γέροντα, πώς θα βοηθηθεί κάποιος που ζηλεύει να ξεπεράσει τη ζήλεια; – Αν γνωρίσει τα χαρίσματα με τα όποια τον έχει προικίσει ο Θεός και τα αξιοποιήσει, τότε δεν θα ζηλεύει και η ζωή του θα είναι Παράδεισος. Πολλοί δεν βλέπουν τα δικά τους χαρίσματα· βλέπουν μόνον τα χαρίσματα των άλλων και τους πιάνει η ζήλεια. Θεωρούν τον εαυτό τους αδικημένο, μειωμένο, κι έτσι βασανίζονται και κάνουν τη ζωή τους μαύρη. «Γιατί αυτός να έχει αυτά τα χαρίσματα κι εγώ να μην τα έχω;», λένε. Μα εσύ έχεις άλλα χαρίσματα, εκείνος άλλα. Θυμάστε τον Κάιν και τον Άβελ; Δεν έψαξε ο Κάιν να βρει τα δικά του χαρίσματα, αλλά κοιτούσε τα χαρίσματα του Άβελ· οπότε καλλιέργησε τον φθόνο προς τον αδελφό του, μετά τα έβαλε και με τον Θεό και τελικά από τον φθόνο έφθασε στον φόνο. Και μπορεί αυτός να είχε περισσότερα και μεγαλύτερα χαρίσματα από τον Άβελ. – Γέροντα, πώς μπορεί κανείς, όταν βλέπει τα χαρίσματα των άλλων, να μη ζηλεύει, αλλά να χαίρεται; – Αν αξιοποιεί τα δικά του χαρίσματα και δεν τα θάβει, τότε θα χαίρεται με τα χαρίσματα των άλλων. Χρόνια τώρα βλέπω εδώ μια αδελφή τι φωνή έχει, τι ευλάβεια, και όμως δεν πάει να ψάλει. Και επειδή το δικό της χάρισμα το θάβει και δεν ψάλλει, μαραζώνει, όταν ακούει την άλλη που δεν έχει και τόσο καλή φωνή να ψάλλει. Δεν σκέφτεται ότι σ’ αυτήν έδωσε ο Θεός καλύτερη φωνή, αλλά δεν την καλλιεργεί. Γι’ αυτό, λέω, ο καθένας να ψάξει να δει μήπως το χάρισμα που βλέπει στον άλλον και το ζηλεύει το έχει και αυτός, αλλά δεν το καλλιεργεί, ή μήπως ο Θεός του έδωσε άλλο χάρισμα. Γιατί ο Θεός δεν αδικεί κανέναν, στον καθέναν έχει δώσει ένα διαφορετικό χάρισμα που θα τον βοηθήσει στην πνευματική του πρόοδο. Όπως ο ένας άνθρωπος δεν μοιάζει με τον άλλο, έτσι και το χάρισμα του ενός δεν μοιάζει με του άλλου. Προσέξατε καμμιά φορά τα αγριομπίζελα που έχετε εκεί κάτω στον φράχτη; Όλα είναι από μία ρίζα, αλλά έχουν διαφορετικά χρώματα και το ένα είναι πιο όμορφο από το άλλο. Και όμως το ένα δεν ζηλεύει το άλλο… Το καθένα χαίρεται με το χρώμα που έχει. Βλέπετε και τα πουλιά; Το καθένα έχει τη χάρη του, το δικό του κελάηδημα. Ας βρει λοιπόν ο καθένας τα χαρίσματα που του έδωσε ο Θεός, ας δοξάζει τον Καλό Θεό, όχι εγωιστικά, φαρισαϊκά, αλλά ταπεινά, αναγνωρίζοντας ότι δεν έχει ανταποκριθεί στις δωρεές του Θεού, και ας τα αξιοποιήσει στο εξής. – Γέροντα, ζηλεύω μερικές αδελφές, γιατί έχουν ορισμένα χαρίσματα που εγώ δεν τα έχω. – Σ’ εσένα ο Θεός έδωσε τόσα χαρίσματα κι εσύ ζηλεύεις τα χαρίσματα των άλλων; Μου θυμίζεις την κόρη ενός ζαχαροπλάστη που είχαμε στην Κόνιτσα. Ο πατέρας της της έδινε κάθε μέρα ένα μικρό κομμάτι ραβανί, για να μην την πειράξει το μεγάλο, και αυτή έβλεπε τα παιδιά στο σχολείο που έτρωγαν μεγάλο κομμάτι μπομπότα [1] και τα ζήλευε. «Τι μεγάλο κομμάτι τρώνε αυτά! έλεγε. Έμενα ο πατέρας μου μικρό μου δίνει». Ζήλευε την μπομπότα που έτρωγαν τα άλλα παιδιά, ενώ αύτη είχε ολόκληρο ζαχαροπλαστείο και έτρωγε ραβανί! Θέλω να πω, κι εσύ δεν εκτιμάς τα μεγάλα χαρίσματα που σου έδωσε ο Θεός, αλλά βλέπεις τα χαρίσματα των άλλων και ζηλεύεις. Ας μην είμαστε αχάριστοι προς τον Καλό Πατέρα μας Θεό, ο Όποιος έχει προικίσει όλα τα πλάσματά Του με χαρίσματα διάφορα, γιατί Αυτός γνωρίζει τι χρειάζεται ο καθένας μας, ώστε να μη βλαφθούμε. Εμείς όμως πολλές φορές κάνουμε σαν τα μικρά παιδιά και παραπονιόμαστε, γιατί δεν έδωσε και σ’ εμάς ο Πατέρας ένα φράγκο ή ένα δίφραγκο [2], όπως έδωσε στα αδέλφια μας, ενώ σ’ εμάς έχει δώσει ολόκληρο εκατοστάρικο. Νομίζουμε ότι αυτό που έδωσε σ’ εμάς δεν είναι τίποτε, γιατί περνάμε το εκατοστάρικο για χαρτί, και μας συγκινεί το φράγκο ή το δίφραγκο που έδωσε στα αδέλφια μας και κλαίμε και αγανακτούμε με τον Καλό Πατέρα μας! Γέροντας Παΐσιος

διαβάστε περισσότερα »
Χρονολογικό αρχείο

Φόρμα επικοινωνίας

Εορτολόγιο