Η μνημόνευση των ονομάτων των ζώντων μελών.
Η ανύστακτη προσευχή της εκκλησιαστικής σύναξης υπέρ υγείας, αποκατάστασης, ανάρρωσης, ενδυνάμωσης των μελών της είναι καταφανής στη λειτουργική ζωή της Εκκλησίας. Πρωταρχικό και αξεπέραστο σημείο συνιστά η μνημόνευση των ονομάτων στην πρόθεση, κατά την προετοιμασία των ευχαριστιακών Δώρων, πριν από την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Η αναφορά αυτή είναι η πλέον σημαντική, αφού ο ιερέας τοποθετεί μαζί με το Σώμα του Χριστού – Αμνό, τη μερίδα της Θεοτόκου, των αγίων και του επιχωρίου αρχιερέα, μικρές μερίδες – ψυχία από το λεγόμενο κατακλαστό, δηλαδή ειδικό μέρος του προσφόρου (το κάτω κεντρικό ένατο της σφραγίδας του), στο εμπρόσθιο τμήμα του δισκαρίου.
Η πρακτική αυτή φθάνει στην απόλυτη πληρότητά της όταν ο λειτουργός αποθέσει τις μερίδες υπέρ υγείας των ζώντων μέσα στο Ποτήριο, μαζί με το κυριακό Σώμα και Αίμα, αφού ολοκληρωθεί η κοινωνία των πιστών. Το δισκάριο, στην πλήρη σύνθεσή του αναπαριστά ολόκληρη την επουράνια και επίγεια πραγματικότητα με επίκεντρο τον ίδιο τον Κύριο, ενώ ο ίδιος, οικουμενικός συμβολισμός αποδίδεται και στο πρόσφορο. Η ένταξη όλων των μερίδων που προαναφέρθηκαν στο Ποτήριο μεταβάλλει όλους όσους μνημονεύθηκαν στην πρόθεση σε σύναιμους και σύσσωμους με τον Χριστό, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Κύριλλος Ιεροσολύμων στη Ζ’ Μυσταγωγική Κατήχησή του. Η πληρότητα, βέβαια, αυτής της συσσωμάτωσης στο Σώμα του Χριστού επιτυγχάνεται με την άξια και άδολη μετοχή του πιστού στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και την κοινωνία των ευχαριστιακών Δώρων.
Η μνημόνευση των ονομάτων των ζώντων λαμβάνει χώρα και σε άλλες αγιαστικές τελετές της Εκκλησίας, με πρώτο και κύριο το ιερό Ευχέλαιο, το οποίο στοχεύει στην ανακούφιση πασχόντων αδελφών από σωματικές και πνευματικές νόσους, αλλά και συμπληρωματικά την απαλλαγή τους από ανεπαίσθητα, ασύγγνωστα και ελαφρά αμαρτήματα. Άλλες τελετές στις οποίες μνημονεύονται οι ζώντες αδελφοί αποτελούν η ακολουθία του Αγιασμού, διάφορες, σύντομες αγιαστικές ακολουθίες (π.χ. σταύρωση πάσχοντος αδελφού με τη λόγχη) και ευχές κ.α.
Μνημόνευση ζώντων μελών της Εκκλησίας απαντάται και κατά τη διάρκεια των παρακλητικών κανόνων του Δεκαπενταυγούστου προς τη Θεομήτορα ή και σε αντίστοιχες, κατά μίμηση αυτών νεώτερα συντεθειμένες ακολουθίες αγίων και εορτών. Η αναφορά των ονομάτων από τον ιερέα σε αυτές είναι μια καλή ευκαιρία για την προσευχητική ανακούφιση πασχόντων ή μη αδελφών. Φρόνιμο είναι τα ονόματα να αναγιγνώσκονται από τον λειτουργό χαμηλόφωνα, μπροστά από την εικόνα της Θεοτόκου ή του τιμώμενου αγίου ή ενώπιον της αγίας τράπεζας, ενόσω οι χοροί ψάλλουν τα τροπάρια του κανόνα. Η ανάγνωση των ονομάτων εκφώνως κατά τη διάρκεια μίας ή όλων των αιτήσεων, τις οποίες εκφωνεί ο ιερέας είναι άστοχη, δεδομένου ότι: α) μακραίνει την ακολουθία άσκοπα, χαλαρώνοντας το εκκλησίασμα, β) κουράζει τους συμπροσευχόμενους πιστούς, γ) δημιουργεί ανταγωνισμό μεταξύ των πιστών για τη σειρά ανάγνωσης των ονομάτων κ.α. Σημασία έχει η υπέρ των πιστών προσευχή από όλο το εκκλησίασμα, αφού ο ιερέας δεν τελεί αφ’ εαυτού μαγικές πράξεις, αλλά χρειάζεται την προσευχητική συνεπικουρία όλης της σύναξης.
