Γέροντα, λέγονται κάποιες φορές ιστορίες δυσάρεστες για μερικούς μοναχούς στο Άγιον Όρος. Τι γνώμη έχεις; – Παιδί μου, οι μοναχοί είναι άνθρωποι. Υπάρχουν και καλοί και κακοί. Εμείς θα έχουμε πυξίδα στη ζωή μας τους καλούς, σαν τον Γέροντα Παΐσιο, τον Γέροντα Πορφύριο, τον Γέροντα Ιάκωβο. Δεν είμαστε άξιοι να κρίνουμε κανέναν, ούτε τους κακούς. Μπορεί ένας αμαρτωλός να πει αύριο ένα «ήμαρτον» και να τον συγχωρήσει ο Θεός και να πάει πιο γρήγορα στον Παράδεισο από σένα. Γι’ αυτό, μην κρίνεις

  Στις Σαρακοστές καλό είναι να γνωρίζεις μόνο εκκλησία και σπίτι, τίποτα άλλο. Φτάνεις, λοιπόν, στο σπίτι. Τί θα κάνεις εκεί; Θα αγωνιστείς μ’ όλη σου τη δύναμη να διατηρήσεις την προσήλωση του νου και της καρδιάς στον Κύριο. Αμέσως μετά την εκκλησία, τρέξε στο δωμάτιό σου και κάνε αρκετές μετάνοιες, ζητώντας ευλαβικά από τον Θεό να σε βοηθήσει, ώστε να αξιοποιήσεις το χρόνο της παραμονής σου στο σπίτι με τρόπο ωφέλιμο για την ψυχή σου. Ύστερα κάθισε και ξεκουράσου για λίγο. Αλλά και τότε μην αφήνεις τους λογισμούς σου να ξεστρατίζουν. Διώχνοντας κάθε σκέψη, επαναλάμβανε νοερά την ευχή : «Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με! Κύριε Ιησού Χριστέ, ελέησόν με!». Αφού ξεκουραστείς πρέπει ν’ ασχοληθείς με κάτι, είτε προσευχή είτε εργόχειρο. Τί εργόχειρο θα κάνεις δεν έχει σημασία, ξέρεις ήδη τί σου αρέσει. Είναι, βλέπεις, αδύνατο να ασχολείσαι όλη την ώρα με πνευματικά πράγματα, χρειάζεται να έχεις και κάποιο ευχάριστο εργόχειρο. Μ’ αυτό θα καταπιάνεσαι, όταν η ψυχή σου είναι κουρασμένη, όταν δεν έχεις τη δύναμη να διαβάσεις ή να προσευχηθείς. Αν, βέβαια, οι πνευματικές σου ενασχολήσεις πηγαίνουν καλά, το εργόχειρο δεν είναι απαραίτητο. Εκπληρώνει μόνο την ανάγκη αξιοποιήσεως του χρόνου, που αλλιώς θα σπαταλιόταν σε απραξία. Και η απραξία είναι πάντα ολέθρια, πολύ περισσότερο όμως στον καιρό της νηστείας. Πώς πρέπει να προσεύχεται κανείς στο σπίτι; Σωστά σκέφθηκες ότι τη Σαρακοστή οφείλουμε να προσθέτουμε κάτι στον συνηθισμένο κανόνα προσευχής. Νομίζω, ωστόσο, πως αντί να διαβάζεις περισσότερες προσευχές από το Προσευχητάρι, είναι καλύτερο ν’ αυξήσεις τη διάρκεια της άμεσης επικοινωνίας σου με τον Κύριο. Κάθε μέρα, πριν αρχίσεις και αφού τελειώσεις την ορθρινή και βραδινή ακολουθία, να απευθύνεσαι με δικά σου λόγια στον Κύριο, την Υπεραγία Θεοτόκο και τον φύλακα άγγελό σου, ευχαριστώντας τους για την προστασία τους και παρακαλώντας τους για την ικανοποίηση των πνευματικών σου αναγκών. Ζήτα τους, ακόμα, να γεμίσουν την καρδιά σου με το αίσθημα της ταπεινώσεως και της συντριβής. Η ταπείνωση είναι η πιο ευάρεστη στον Θεό θυσία. Έτσι να προσεύχεσαι. Μην επιβάλεις, όμως, στον εαυτό σου έναν προσευχητικό κανόνα μακρύ και βαρύ, έναν κανόνα που θα υπερβαίνει τα μέτρα των ψυχοσωματικών σου δυνάμεων και θα σε καταβάλλει. Καλύτερα είναι να προσεύχεσαι συχνότερα στη διάρκεια της ημέρας και, όταν ασχολείσαι μ’ οποιαδήποτε άλλη εργασία, να έχεις το νου σου στο Θεό. Μετά την προσευχή, διάβαζε για λίγο με αυτοσυγκέντρωση. Η μελέτη δεν αποσκοπεί στο φόρτωμα του μυαλού σου με διάφορες πληροφορίες και γνώσεις, αλλά στην ψυχική σου ωφέλεια και εποικοδομή. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται να διαβάζεις πολλά. Διάβαζε όμως με προσοχή μεγάλη και με καρδιακή συμμετοχή. «Τί να διαβάζω;», θα με ρωτήσεις. Μόνο πνευματικά βιβλία, φυσικά. Η προσεκτική ανάγνωση τέτοιων βιβλίων εμπνέει την ψυχή περισσότερο απ’ οτιδήποτε άλλο. Αν πάντως, στη διάρκεια της μελέτης γεννιέται ο πόθος της προσευχής, ν’ αφήνεις το βιβλίο και να προσεύχεσαι. Θα διαβάζεις, λοιπόν, θα προσεύχεσαι, θα κάνεις μετάνοιες. Και μ’ όλα αυτά, ωστόσο, δεν θα μπορέσεις να κρατήσεις το νου και την καρδιά σου σε κατάσταση συνεχούς και έντονου αγώνα. Είναι αναπόφευκτο να μην κουράζεσαι. Τότε θα ασχολείσαι με κάποια πρακτική εργασία. Πρέπει να έχεις δυνάμεις, για να στέκεσαι στην εκκλησία και για ν’ αγωνίζεσαι στο σπίτι. Και με τις συζητήσεις τί θα γίνει; Τη Σαρακοστή τουλάχιστον, οι συζητήσεις με τους άλλους ας περιοριστούν σε πνευματικά θέματα. Κατάλληλοι γι’ αυτό τον σκοπό είναι οι Βίοι των Αγίων.» Ζήτα τους να σε βοηθήσουν, ώστε, πρώτα απ’ όλα να γνωρίσεις τον εαυτό σου, να αποκτήσεις αυτογνωσία και, όταν την αποκτήσεις, να σου χαρίσουν ζήλο και δύναμη, ώστε να θεραπεύσεις τις πληγές της ψυχής σου. Από το βιβλίο του Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου «Ο δρόμος της ζωής» Ι.Μ.Παρακλήτου Ωρωπός Αττικής

  Διανύουμε την ιερότερη περίοδο του εκκλησιαστικού μας έτους. Την Μεγάλη Σαρακοστή. Ένα χρονικό διάστημα που θα μας οδηγήσει στο Πάσχα. Κι ως τότε: Νηστεία, εγκράτεια, αγώνας και μπόλικη προσευχή. Ως την «ἑορτή τῶν ἑορτῶν», τό Πάσχα, οἱ Ἱερές Ἀκολουθίες, οἱ ὁμαδικές αὐτές προσευχές πού τελοῦνται στούς Ὀρθόδοξους Ναούς μας – τουλάχιστον ὅπου ὑπάρχει ἐφημέριος – εἶναι ἀρκετές, εἶναι κατανυκτικές, γλυκές, κουραστικές καί ταυτόχρονα …ξεκούραστες. Κουραστικές για το στόμα από τα πολλά ψαλλόμενα, κουραστικές για τα πόδια από την ορθοστασία, αλλά ξεκούραστες για τη ψυχή και το ανθρώπινο ταλαιπωρημένο πνεύμα. Η κάθε ενορία, με τούτο το Σαρακοστιανό λειτουργικό πρόγραμμα, μεταμορφώνεται σ’ ένα μικρό Μοναστήρι! Κι είναι όμορφη αυτή η εμπειρία. Η κάθε ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι ένα εικοσιτετράωρο γεμάτο προσευχή! «Ἀπό φυλακῆς πρωίας μέχρι νυκτός». Η εκκλησιαστική ημέρα ξεκινά πάντα το απόγευμα. Έτσι οι καμπάνες, τα στόματα αυτά των Ναών που προσκαλούν όσους πιστούς θέλουν στο επίγειο σπίτι του Θεού Πατέρα, χτυπούν ρυθμικά κάθε απόγευμα. Κι ο Ιερεύς και οι λιγοστοί πιστοί συμπροσεύχονται με την Ακολουθία του Μεγάλου Αποδείπνου. Ένα σύνολο ψαλμών, κατανυκτικών ύμνων και ευχών. Οι παλαιότεροι την ονόμαζαν «Κύριε τῶν δυνάμεων», γιατί ακούγεται τούτος ο υπέροχος ύμνος. Ένας ύμνος που διαδηλώνει προς κάθε κατεύθυνση πως ο Θεός είναι δυνατότερος, ισχυρότερος, βοηθός, σκεπαστής και σωτηρία. Ένας ύμνος που προσκαλεί το Θεό να έλθει κοντά στον άνθρωπο! «Μεθ’ ἠμῶν γενού», έλα μαζί μας… Το λειτουργικό πρωινό ξεκινά με την Ακολουθία του Μεσονυκτικού. Προσευχή που παλαιότερα γινόταν τα μεσάνυχτα. Καθώς απλώνει η νύκτα τη σκοτεινιά της, ο πιστός σκέφτεται το θάνατο, το τέλος της επίγειας ζωής του και καταφεύγει στον Πλάστη του ζητώντας το θείο Του έλεος! Μιλά με το Θεό χωρίς πολλούς ύμνους, τροπάρια και ψαλμωδίες. «Ἐλέησον με», Του λέει και Τον παρακαλεί. Καί καθώς συμμαζεύει ἡ νύχτα τή ψύχρα καί τή μαυρίλα της, συνεχίζουμε τήν Ἀκολουθία τοῦ Ὄρθρου. Σάν τίς Μυροφόρες πού μαζί μέ τή Μητέρα τοῦ Ἰησοῦ «ὄρθρου βαθέως» έτρεξαν στον Τάφο του Κυρίου, τρέχουμε κι εμείς στο Ναό. Είναι μία προσευχή που μας θυμίζει πολλά μα, κυρίως τον Άγιο που γιορτάζει τη κάθε μία ημέρα και τους βασικούς στόχους της Μεγάλης Σαρακοστής, τη μετάνοια, τη νηστεία, την εγκράτεια… Λίγο πριν κλείσει ο Όρθρος αρχίζουν οι Ακολουθίες των Ωρών. Η κάθε μία – η Πρώτη, η Τρίτη, η Έκτη και η Ενάτη – μας θυμίζει κάποιο σημαντικό γεγονός από τη ζωή της Εκκλησίας μας. Τη Σταύρωση, το Θάνατο του Ιησού, την Πεντηκοστή… Και, Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έχουμε τη Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων. Εσπερινός και Λειτουργία μαζί! Ήθελαν οι παλαιότεροι Χριστιανοί να κοινωνούν τακτικότερα: Κυριακή, Τετάρτη, Παρασκευή και Σάββατο! Τι να γράψω για τα δειλινά των Παρασκευών, με την Ακολουθία των Χαιρετισμών της Θεοτόκου; Άλλη νότα, άλλο ύφος, άλλα λόγια, άλλα ψαλσίματα. Ελπιδοφόρα, χαρούμενα. Κυριαρχεί Αυτή που βασιλεύει στις καρδιές μας, η Παναγία η Κεχαριτωμένη, όπως Την ονόμασε ο Αρχάγγελος. Πόσες παιδικές θύμισες δεν κουβαλά ο καθένας μας από τα βράδια εκείνα των Χαιρετισμών! Δυστυχώς, τα παιδιά μας σήμερα, πνιγμένα στα φροντιστήρια και στις άλλες εξωσχολικές τους ενασχολήσεις, αύριο θα είναι στεγνά από όλα δαύτα… Ακολουθία – κατά τη γνώμη μου –  γλυκύτερη, θεωρώ πως είναι ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Κυριακής, ο Εσπερινός της συγνώμης. Θαυμάσια τροπάρια! Μας μεταγγίζουν το θείο έλεος. Μας αρπάζουν τη ψυχή και μας τη μεταφέρουν στο θρόνο του Θεού για να Του πούμε δακρυσμένοι: «Κύριε, μη αποστρέψεις το πρόσωπό Σου, από μένα το παιδί Σου, γιατί θλίβομαι, υποφέρω και πονώ παντοιοτρόπως»… «Κύριε, συγχώρεσε με, γιατί κι εγώ συμφιλιώθηκα με τον αδελφό μου». Τι κρίμα που όλες αυτές τις Ακολουθίες της «Ἁγίας Σαρακοστῆς», τις αγνοούν οι Χριστιανοί μας! Σίγουρα είναι δύσκολο κάποιος να τις παρακολουθήσει όλες. Οι συνθήκες είναι πολύ διαφορετικές, οι εργασίες μας αποπνικτικές, ο χρόνος μας λίγος κι η θέλησή μας μηδαμινή… Όμως, αξίζει τον κόπο. Μία απόφαση χρειάζεται, μία προσπάθεια. «Πίστη» και «πόθος»… Για να καταλάβουμε πως ήρθε Σαρακοστή και πως, έρχεται το Πάσχα. π. Χρήστος Πιτιρίνης

Ο μοναχός Προκόπιος από το κελί «Εισόδια της Θεοτόκου», Αγία Άννα το ερημητήριο, είχε μεγάλη επιθυμία να μάθει μουσική, για να δοξάσει τον Θεό όπως οι άλλοι μοναχοί. Επειδή όμως ήταν λίγο ψεύτικος, οι γονείς του απέφευγαν να του μάθουν μουσική. Ο μοναχός Προκόπιος είχε το χάρισμα από τον Θεό να λέει ακατάπαυστα την προσευχή: «Κύριε Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλό», και στο αριστερό του χέρι κρατούσε πάντα το κομποσχοίνι, το οποίο δεν αποχωριζόταν ποτέ. Μια μέρα, λυπημένος γιατί δεν έβρισκε κανέναν να του διδάξει μουσική και ανησυχώντας υπερβολικά γι’ αυτό, σταμάτησε να λέει την προσευχή. Περπατώντας στην έρημο, ξαφνικά εμφανίστηκε μπροστά του ένας ευσεβής γέρος, άγνωστος στον μοναχό, ο οποίος του είπε: – Αδελφέ Προκόπιε, γιατί είσαι τόσο λυπημένος; Τι σε νοιάζει; Τότε ο μοναχός Προκόπιος του απάντησε: – Τι φταίει, Γκερόντα, θέλω κι εγώ να μάθω λίγη μουσική και δεν βρίσκω κανέναν να με μάθει, γιατί οι Γονείς μου λένε ότι είμαι λίγο ψεύτικος. Ο γέρος του είπε: – Μα γι’ αυτό στενοχωριέσαι, καημένη; Θα σου διδάξω μουσική και θα σε κάνω το καλύτερο ψαλτήρι του Αγίου Όρους. Θα τραγουδήσεις σαν το πιο όμορφο αηδόνι, αλλά θέλω κι εγώ κάτι από σένα. – Δηλαδή, τι θέλεις από μένα;, τον ρώτησε ο μοναχός Προκόπιος. Θέλεις να σε πληρώσω; Θα σου δώσω όσα ζητήσεις. Τότε εκείνος ο γέρος του απάντησε: – Η πληρωμή που θα μου δώσετε είναι να πετάξεις από τα χέρια σας αυτό που ονομάζετε κομποσχοίνι και να σταματήσεις να λές αυτή την προσευχή. Και για αυτό θα σας διδάξω ό,τι θέλετε. Μόλις το άκουσε αυτό, ο μοναχός Προκόπιος κατάλαβε ότι αυτός που του εμφανίστηκε δεν ήταν μοναχός, αλλά ο πολύ πανούργος διάβολος, που ήθελε να τον κάνει να σταματήσει να προσεύχεται. Αμέσως έκανε το σημείο του Σταυρού και είπε: «Πήγαινε πίσω μου, πονηρέ σατανά! Δεν χρειάζομαι τη μουσική σου, ούτε τα κόλπα σου, ούτε τα υπάρχοντά σου ». Και αμέσως ο διάβολος εξαφανίστηκε. ______________________________ Από αυτό μαθαίνουμε πόσο φοβάται ο διάβολος το κομποσχοίνι για τον οποίο καλά λένε οι Πατέρες ότι είναι το όπλο του χριστιανού ενάντια στον διάβολο, και της Προσευχής του Ιησού, που καίει τον πονηρό. Ενώ δεν φοβούνται τόσο πολύ και προσέχουν τους ψαλμούς, γιατί ξεχωρίζουν εύκολα από την προσευχή τραγουδώντας και πέφτουν σε εγωισμό και υπερηφάνεια.

  Γεννιέται ένα παιδί και παρατηρούμε την ανοησία πολλών, να κρεμάνε στο χέρι και στα ρούχα του παιδιού «φυλαχτά», για να μην το ματιάξουν. Τί πιο γελοίο υπάρχει απ’ αυτό, από το να εμπιστεύονται την ασφάλεια του παιδιού σε κλωστές και νήματα και σε άλλα παρόμοια «φυλαχτά» και όχι στον Κύριο; Δεν θα έπρεπε να κρεμάνε «φυλαχτά», παρά μόνο το σταυρό, που κατακεραύνωσε τον διάβολο. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος) Πρώτος βαθμός μαγείας, της πιο μικρής που μπορεί να υποστεί ένας Ορθόδοξος, είναι η βασκανία, το μάτιασμα. Το μάτιασμα, είναι το μαύρο φως του διαβόλου που σκοτώνει τον άνθρωπο. Το φως αυτό είναι σαν ακτίνες Χ και περνούν από τα μάτια αυτού που βασκαίνει, στα μάτια αυτού που βασκαίνεται. Αυτοί που ματιάζουν, έχουν άπειρο μίσος, είναι πολύ κακοί άνθρωποι, στους οποίους υπάρχουν δαιμόνια στον εγκέφαλο και μέσω των ματιών τους, τα δαιμόνια διαχέουν το μαύρο φως του διαβόλου στα μάτια αυτών που βασκαίνουν. Για να φτάσει κάποιος στο σημείο να ματιάζει, πρέπει να έχει κάνει πλήθος μεγάλων αμαρτημάτων. Αυτός που ματιάζεται, έχει ένα μόνο πρόβλημα: Έχει τουλάχιστον μία ανεξομολόγητη αμαρτία, η οποία τον κάνει ευάλωτο στο μάτιασμα. Επομένως κάνοντας κανείς καθαρή εξομολόγηση, κανένας στον κόσμο δεν μπορεί να τον ματιάσει. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα) Η βασκανία είναι μια μορφή δαιμονισμού, αλλά πάρα πολύ μικρή, διότι ο δαίμονας της βασκανίας είναι νάνος, πάρα πολύ μικρός σε σχέση με τα άλλα δαιμόνια. (Γέροντας Εφραίμ Σκήτης Αγίου Ανδρέα) Όταν τα παιδιά τα μικρά συμβεί να ματιαστούν, θα παίρνετε λίγο βαμβάκι, θα το βουτάτε στο κανδήλι που έχετε στις εικόνες σας και θα αλείφετε το παιδί στο μέτωπο και το πρόσωπο σταυροειδώς και θα λέτε τα εξής τροπάρια: «Σταυρός ο φύλαξ πάσης της Οικουμένης, Σταυρός η ωραιότης της Εκκλησίας, Σταυρός βασιλέων το κραταίωμα, Σταυρός πιστών το στήριγμα, Σταυρός Αγγέλων η δόξα καί των δαιμόνων το τραύμα. Εξηγόρασας ημάς εκ της κατάρας του νόμου τω Σταυρώ προσηλωθείς και τη λόγχη κεντηθείς την αθανασίαν επήγασας ημίν Σωτήρ ημών Δόξα Σοι.» Μπορείτε και με ένα Σταυρό μικρό να τα σταυρώνετε και να λέγετε τα ανωτέρω τροπάρια. Όταν υπάρχει Ιερεύς να τα σταυρώνει εκείνος και να λέει την ευχή της βασκανίας. Ο πατέρας ή η μητέρα, επειδή είναι πρόσωπα ιερά και έχουν εξουσία στα παιδιά τους, μπορούν να «σταυρώνουν» τα παιδιά τους και μόνο τα παιδιά τους. Το ίδιο ισχύει και για τον παππού ή τη γιαγιά σε σχέση με τα εγγονάκια τους. (Γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος) Ο άνθρωπος που τον πιάνει το «μάτι» και ματιάζεται είναι άοπλος, γιατί δεν έχει Χριστό πάνω του και δεν ζει τη μυστηριακή ζωή της Εκκλησίας μας. Μοιάζει με έναν αδύναμο οργανισμό, που με την παραμικρή αφορμή αρρωσταίνει, γιατί δεν έχει τα ανάλογα αντισώματα. (Δημήτριος Παναγόπουλος Ιεροκήρυκας) Η Εκκλησία λύνει τα μάγια κατά της ψυχής και του σώματος, ενώ οι μάγοι και οι μάγισσες λύνουν τα μάγια του σώματος, όχι όμως και της ψυχής και έτσι παραμένει σκλαβωμένη η ψυχή. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το μάτιασμα, η βασκανία, που η Εκκλησία την παραδέχεται και έχει ευχές για να «λύσει» το μάτιασμα. Όταν όμως οι άνθρωποι δεν καταφεύγουν στην Εκκλησία, δια των ιερέων Της, αλλά πάνε στην κυρία «Κατίνα» που ξεματιάζει και που είναι όργανο του σατανά, ο σατανάς αποσύρεται. Έτσι η κυρία Κατίνα γίνεται «αγία» στα μάτια του κόσμου και αυτός που θεραπεύτηκε από αυτήν, την βλέπει σαν σωτήρας της. Είναι τέχνασμα του σατανά. Ο σατανάς είναι αυτός που προκάλεσε το όλο ζήτημα του ματιάσματος και αυτός είναι πάλι που αποσύρεται. Και οι άνθρωποι πηγαίνοντας στον διάβολο (στην κυρία Κατίνα) και όχι στην Εκκλησία, χαίρεται, γιατί συλλαμβάνει την ψυχή κάνοντας καλά το σώμα. (Δημήτριος Παναγόπουλος Ιεροκήρυκας) Βλέπουμε πολλές κατεξοχήν γυναίκες να «ξεματιάζουν» και να υποκαθιστούν έτσι την Εκκλησία, που έχει ειδική ευχή για την βασκανία. Πίσω από αυτήν την ενέργεια του «ξεματιάσματος» κρύβεται ο διάβολος. Μα το «Πάτερ ημών…» λέει η κυρία Κατίνα και «ξεματιάζει» που είναι το κακό, λένε πολλοί. Κανένα αγκρίστρι δεν πιάνει ψάρι, χωρίς δόλωμα. «Πάτερ ημών» θέλει ο διάβολος να του βάλεις, μα είναι δικό του το αγκίστρι. Και φεύγει ο διάβολος από τον ματιασμένο από σκοπού, για να φανεί στον άλλον, ότι η Εκκλησία δεν έχει δύναμη, «να η κυρία Κατίνα την έχει την δύναμη», αλλά και η κυρία Κατίνα, που είναι όργανο του σατανά, χωρίς να το καταλαβαίνει, να πιστέψει ότι είναι κάποια. Μ’ αυτόν τον πονηρό τρόπο, ο διάβολος λύνει τα μάγια του σώματος εκείνου που «ματιάστηκε», αλλά παράλληλα σκλαβώνει την ψυχή του. (Δημήτριος Παναγόπουλος Ιεροκήρυκας)  

Η προσευχή της Εκκλησίας έχει τόσο μεγάλη δύναμη, ώστε και αν ακόμη είμαστε πιο άφωνοι και από τις πέτρες, θα μπορούσε να κάνει τη γλώσσα μας πιο ελαφρά από το φτερό. Διότι, όπως ο ζέφυρος (άνεμος) όταν φυσάει στα πανιά του πλοίου το κάνει να τρέχει πιο γρήγορα από το βέλος, έτσι και η προσευχή της Εκκλησίας όταν πέσει στη γλώσσα αυτού που τη λέει, κινεί τον λόγο δυνατότερο από τον ζέφυρο. Πόση τιμή δεν έχει το πράγμα, να είναι κάποιος άνθρωπος και να συνομιλεί με τον Θεό, όλοι το γνωρίζουν, αλλά να δείξουν με λόγια το μέγεθός της δεν μπορούν οι πολλοί, διότι αυτή η τιμή ξεπερνά και των Αγγέλων τη μεγαλοπρέπεια. Αυτό το γνωρίζουν οι ίδιοι οι Άγγελοι, αφού φαίνονται πως έφερναν τις δεήσεις των Προφητών στον Θεό, τους ύμνους και τις λατρείες στον Δεσπότη με φόβο πολύ, έχοντας και τα πόδια σκεπασμένα από τη μεγάλη ευλάβεια. Αλλά αν εκείνοι που πετούν και δεν ησυχάζουν καθόλου δείχνουν τον φόβο που έχουν, τούτο μου φαίνεται ότι το κάνουν για να εκπαιδεύουν εμάς στον καιρό της προσευχής, για να λησμονούμε την ανθρώπινη φύση. Και με την προθυμία και τον φόβο που έχουμε, να μην βλέπουμε, ούτε να φανταζόμαστε κανένα πράγμα τούτου του κόσμου, αλλά να μας φαίνεται πως είμαστε μεταξύ των Αγγέλων και προσφέρουμε τη λατρεία που προσφέρουν κι εκείνοι. Διότι όλα τα άλλα, τα δικά μας, είναι πολύ χωρισμένα από τα δικά τους· και η φύση και ο τρόπος ζωής και η σοφία και η φροντίδα και ό,τι άλλο· η προσευχή όμως είναι κοινό έργο των Αγγέλων και των ανθρώπων. Αυτή η προσευχή σε ξεχωρίζει από τα άλογα ζώα, αυτή η προσευχή σε κάνει σύντροφο των Αγγέλων· αυτή μπορεί γρήγορα να σε ανεβάσει στη δική τους πολιτεία, στη ζωή, στη δίαιτα, και την τιμή και τη συγγένεια, και τη σύνεση και τη σοφία, και να σε κάνει να φροντίζεις όλη σου τη ζωή να βρίσκεσαι σε προσευχές και στη λατρεία του Θεού. «O Πέτρος» λέει «ήταν στη φυλακή· η εκκλησία προσευχόταν αδιάκοπα στον Θεό γι’ αυτόν» (Πράξ. 12, 5). Ακούτε πώς τους αισθάνονταν τους δασκάλους τους; Δεν επαναστάτησαν, δεν θορυβήθηκαν, αλλά κατέφυγαν στην προσευχή, την πραγματικά άμαχη σύμμαχο… Άρα τίποτε δεν είναι καλύτερο από τη μέτρια θλίψη. Ανυμνούσαν τον Θεό με τις γυναίκες και τα παιδιά τους, αγόρια, κορίτσια, και είχαν γίνει με τη θλίψη πιο καθαροί από τον ουρανό. Ενώ τώρα, αν δούμε μικρό κίνδυνο, πέφτουμε σε αδράνεια. Τίποτε δεν ήταν λαμπρότερο από εκείνη την Εκκλησία. Ας τους μιμηθούμε αυτούς, ας τους ζηλέψουμε. Η νύχτα δεν έγινε για να κοιμόμαστε συνεχώς και να βρισκόμαστε σε αργία. Και αυτό το μαρτυρούν οι χειροτέχνες, οι αμαξηλάτες, οι έμποροι, η Εκκλησία του Θεού, που ξυπνά μέσα στη νύχτα. Σήκω και εσύ και κοίταξε τον χορό των άστρων, τη βαθιά σιγή, την πολλή ησυχία. Τότε η ψυχή είναι καθαρότερη· είναι πιο ελαφρά και πιο λεπτή, πετά πιο ελεύθερη· αυτό το σκοτάδι, η σιγή η πολλή, είναι ικανά να προκαλέσουν κατάνυξη. Και αν δεις τον ουρανό και τα στίγματα των άστρων σαν να είναι άπειρα μάτια, θα αισθανθείς κάθε γλυκύτητα, φέρνοντας αμέσως στον νου σου τον Δημιουργό. Αν σκεφτείς ότι αυτοί που στη διάρκεια της ημέρας κραυγάζουν, γελούν, σκιρτούν, πηδούν, πλεονεκτούν, απειλούν ότι θα προκαλέσουν χιλιάδες κακά, αυτοί τώρα δεν διαφέρουν σε τίποτε από τους νεκρούς, θα κατηγορήσεις όλη την ανθρώπινη αυθάδεια. Ήρθε ο ύπνος να ελέγξει τη φύση· είναι εικόνα του θανάτου, εικόνα της συντέλειας. Αν σκύψεις στο στενό, δεν θα ακούσεις φωνή· αν δεις στο σπίτι, θα τους δεις όλους ξαπλωμένους κάτω, σαν σε τάφο. Όλα αυτά είναι αρκετά για να διεγείρουν την ψυχή και να της προκαλέσουν την έννοια της συντέλειας. Γονάτισε, στέναξε, παρακάλεσε τον Κύριό σου να δείξει ευσπλαχνία· κάμπτεται ευκολότερα στις νυχτερινές προσευχές, όταν εσύ κάνεις την ώρα της αναπαύσεως ώρα θρήνων. Θυμήσου τον βασιλέα Δαυίδ τι έλεγε: «Κουράστηκα από τον στεναγμό μου, κάθε νύχτα λούζω το κρεβάτι μου, και βρέχω το στρώμα μου με τα δάκρυά μου» (Ψαλ. 6, 6). Όσο και να ζεις μέσα στις ανέσεις, πάντως όχι περισσότερο από εκείνον, όσο και να είσαι πλούσιος, δεν είσαι πλουσιότερος από τον Δαυίδ. Και πάλι ο ίδιος λέει: «Τα μεσάνυχτα σηκωνόμουν…» (Ψαλ. 118, 62). Τότε ούτε η κενοδοξία μας ενοχλεί, διότι πώς να μας ενοχλήσει όταν όλοι κοιμούνται και δεν βλέπουν; Τότε δεν μας επιτίθεται η ραθυμία και το χασμουρητό· πώς να μας επιτεθεί, όταν η ψυχή έχει τόσες αφορμές να διεγείρεται; Μετά δε από τέτοιες αγρυπνίες και ο ύπνος είναι γλυκός και αποκαλύψεις θαυμαστές συμβαίνουν. Όπου είναι ο Χριστός στη μέση, εκεί υπάρχει και πλήθος πολύ· όπου είναι ο Χριστός, απαραιτήτως βρίσκονται και Άγγελοι και Αρχάγγελοι και άλλες νοερές Δυνάμεις. Άρα δεν είστε μόνοι, αφού έχετε τον Κύριο των όλων. Αλλά κουράστηκα, λέει, την ημέρα πολύ και δεν μπορώ. Αυτά είναι δικαιολογίες και προφάσεις, επειδή όσο και να κουραστείς δεν θα κοπιάσεις όσο ο σιδηρουργός, που χτυπά τόσο βαρύ σφυρί από πολύ ψηλά πάνω στα πυρωμένα σίδερα και δέχεται όλη την κάπνα στο σώμα του, και όμως το μεγαλύτερο μέρος της νύχτας το καταναλώνει έτσι. Κάνε, λοιπόν, και εσύ πνευματικό σιδηρουργείο που θα κατασκευάσει όχι χύτρες και καζάνια, αλλά την ψυχή σου, που είναι πολύ πιο πολύτιμη από τον σιδηρουργό και τον χρυσοχόο. Αυτήν που πάλιωσε από τις αμαρτίες, βάλε τη μέσα στο χωνευτήρι της εξομολογήσεως. Χτύπησε το βαρύ σφυρί από πολύ ψηλά, δηλαδή τους λόγους της κατακρίσεως του εαυτού σου. Άναψε τη φωτιά του Πνεύματος. Έχεις πολύ μεγαλύτερη τέχνη. Δεν συναρμολογείς σκεύη χρυσά, αλλά την πολυτιμότερη απ’ όλα τα χρυσάφια ψυχή. Άναψε την ψυχή με τη προσευχή. Πίστεψέ με, δεν έχει τόσο την ικανότητα να καθαρίζει τη σκουριά η φωτιά, όσο η νυχτερινή προσευχή τη σκουριά των αμαρτιών μας. Ας ντραπούμε, αν όχι κανέναν άλλον, τους νυχτερινούς φύλακες. Εκείνοι περιέρχονται τους δρόμους για τον ανθρώπινο νόμο, φωνάζοντας δυνατά μέσα στην παγωνιά και περπατώντας μέσα από τα στενά, και πολλές φορές βρέχονται και παγώνουν για σένα και τη σωτηρία σου και για τη φύλαξη των χρημάτων σου. Εκείνος για τα χρήματα σου παίρνει τόσα προνοητικά μέτρα, ενώ εσύ ούτε για τη δική σου ψυχή; Και

Ἡ εορτή της 25ης  Μαρτίου, έχει διπλή σημασία, για μας τους Έλληνες. Είναι θρησκευτική και εθνική εορτή. Είναι θρησκευτική, γιατί εορτάζουμε τον Ευαγγελισμό τῆς Θεοτόκου και εθνική, γιατί ἡ ήμερα αυτή σηματοδοτεί την έναρξη τῆς Ελληνικής Επανάστασης  και απελευθέρωσης. Έχουμε διπλή γιορτή. Εορτάζει ἡ Παναγία μας, εορτάζει καὶ ἡ Πατρίδα μας. Απ’ άκρη σ’ άκρη ολόκληρος ο ορθόδοξος ελληνισμός θα γιορτάσει για μια ακόμη φορά το κοσμοσωτήριο γεγονός της απελευθέρωσης του τόσο από την αμαρτία των πρωτοπλάστων  όσο και την ελευθερία του από την μακρόχρονη σκλαβιά του υπόδουλου γένους. Όσο και αν κυλούν τα χρόνια, η μέρα τούτη θα στέκεται, πάντα, σαν ένα φωτεινό ορόσημο, σαν ένα μαγικό αστέρι, για να μας δείχνει το δρόμο του εθνικού χρέους, να μας εμπνέει το ιδανικό της ελευθερίας και να μας θυμίζει τη διπλή μας λύτρωση από τα δεσμά της σκλαβιάς και της αμαρτίας. Διπλή, μοναδική γιορτή θα γιορτάσομε για μια ακόμη φορά οι απανταχού Έλληνες. Η 25η Μαρτίου μας θυμίζει το τέλος δυο δραμάτων. Πανανθρώπινο το ένα, εθνικό το άλλο. Χαράς ευαγγέλια για τον χριστιανό που έλαβε το μήνυμα του Θεού για την λύτρωση του από το προπατορικό αμάρτημα και ευφροσύνη  χαρά για τον Έλληνα ραγιά που πήρε το μήνυμα της απελευθέρωσής του από τον ανελέητο τουρκικό ζυγό. Ὁ Ευαγγελισμός τής Θεοτόκου είναι ἡ αρχή όλων των Δεσποτικών εορτών. Το περιεχόμενο τής εορτής αναφέρεται στο γεγονός, κατά το οποίο, ὁ Αρχάγγελος Γαβριήλ, επισκέφθηκε, την Παναγία και την ανακοίνωσε, πως έφθασε ὁ καιρός που θα γεννήσει τον Χριστό και θα γίνει ἡ μητέρα Του. Η Παναγία  είχε προετοιμασθεί, για αυτή όταν μεγάλη στιγμή, φθάνοντας στην θέωση. Μετά την χαρμόσυνη είδηση τού Αρχαγγέλου, ἡ Παναγία κυοφορεί, θαυματουργικά, τον Υιό και Λόγο τού Θεού, τον Χριστό. Ἡ ανθρώπινη φύση ενώθηκε με την θεία φύση, ατρέπτως, ἀσυγχύτως, αδιαιρέτως καί αχωρίστως, αμέσως ἀπο την στιγμή τῆς συλλήψεως. Το μεγάλο Ιστορικό γεγονός συντελέστηκε. Η άλλη γιορτή της 25ης Μαρτίου είναι μια λαμπρή μέρα της πατρίδας μας και της θρησκείας μας: «Έχουνε σκόλη η Παναγιά και η Ελλάς μεγάλη, η μια τον κρίνο δέχεται, δάφνης κλωνάρι η άλλη». Τραγουδάει ο ποιητής. Η φαντασία μας πλανιέται την ημέρα αυτή από την  Μυροβόλο Ναζαρέτ ως την τρισένδοξη αγία Λαύρα. Στην πρώτη ακούμε τον αρχάγγελο Γαβριήλ να ανακοινώνει στην παρθένο Μαρία το χαρμόσυνο μήνυμα της γέννησης του Θεανθρώπου Χριστού και στη δεύτερη, ακούμε τα γενναία μας παλικάρια, τους σταυροφόρους αυτούς της ανάστασης της πατρίδας μας, να ορκίζονται με υψωμένα τα γυμνωμένα τους σπαθιά, ενώπιον Θεού και ανθρώπων: «Ελευθερία η θάνατος». Ήταν το ξέσπασμα μιας θείας επιταγής η κραυγή αυτή, που έβγαινε εκείνη τη στιγμή, μέσα από τον πόνο, μέσα από τη δυστυχία και το πυκνό σκοτάδι της πικρής και μακρόχρονης σκλαβιάς. Αποτελεί ιστορική αναγκαιότητα ότι κάθε λαός, για να ζήσει και να διατηρηθεί στο προσκήνιο της ιστορίας είναι επιτακτική ανάγκη να είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένος με την κληρονομιά των προγόνων του, λαοί που δεν έχουν μνήμη γρήγορα χάνονται και εξαφανίζονται από την ιστορία. Ο Έλληνας όμως έχει βαθιά ριζωμένη μέσα του την κληρονομιά των προγόνων του και απόδειξη το μεγαλειώδες γεγονός του ξεσηκωμού των σκλαβωμένων αδελφών μας μετά τετρακόσια χρόνια σκλαβιάς και καταφρόνιας. Έτσι λοιπόν σε λίγες μέρες συμπληρώνονται 202 χρόνια αφ’ ότου ξύπνησε μέσα στην ψυχή των σκλαβωμένων αδελφών  μας ιερός πόθος της ελευθερίας και ρίχτηκαν όλοι στον αγώνα με μια ψυχή αδελφωμένη και ενωμένοι πολεμώντας «Για του Χριστού την πίστη την Αγία και της πατρίδας την ελευθερία» Αυτό ήταν σύνθημα του αγώνα για τη λευτεριά των σκλαβωμένων ραγιάδων και αυτό ακριβώς συμβολίζει ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου, που είναι για μας τους Έλληνες η εθνική κολυμβήθρα, μέσα στην οποία βαπτίζεται το έθνος μας και συνεχίζει τη θριαμβευτική και νικηφόρα πορεία του. Πολλές φορές στη μακρόχρονη ιστορία της τούτη η μικρή γωνιά της γης με το γαλάζιο ουρανό της και τα δαντελωτά της ακρογιαλιά, δέχτηκε τις βάρβαρες επιθέσεις λαών, που ονειρεύτηκαν να γίνουν κοσμοκράτορες. Πέρσες, Ρωμαίοι, Τούρκοι, Βούλγαροι, Ιταλοί, Γερμανοί, ξεπουλήθηκαν σαν θεϊκή μάστιγα και από καιρό σε καιρό έπαιξαν το ρόλο του αφέντη και προσπάθησαν να κάνουν ραγιά το λαό μας. Στη χώρα όμως που γεννήθηκε και μεγαλούργησε η δημοκρατία βλαστάνει και το δέντρο της λευτεριάς. Η εθνική πείρα των Ελλήνων έχει δημιουργήσει σ’ αυτούς την πεποίθηση, πως όσα η ψυχρή λογική θεωρεί αδύνατα, γι’ αυτούς είναι κατορθωτά. Η 25η Μαρτίου υπήρξε ένα τέτοιο μεγαλειώδες γεγονός ένα θαύμα, που έκαμε ολόκληρη την ανθρωπότητα να στραφεί προς τον βασανισμένο, αλλά ένδοξο αυτό τόπο την ελληνική γη. Οι λαοί της Ευρώπης είχαν λησμονήσει ότι μια χούφτα ανθρώπων ανέπνεαν ακόμη σκορπισμένοι πάνω σ’ αυτή τη γη που δεν είχε πλέον γι’ αυτούς τίποτα άλλο παρά μόνο παρελθόν, ένα ένδοξο παρελθόν χαμένο στα βάθη της ιστορίας, που ακτινοβολούσε όμως ακόμα προς όλα τα σημεία της οικουμένης. Δεν έβλεπαν πλέον σ’ αυτή τη γη ούτε παρόν ούτε μέλλον. Και από αυτό το σημείο ακριβώς αρχίζει το μεγαλούργημα του 21 που δημιουργεί μόνο η αδούλωτη ελληνική ψυχή. Μόνο στη φιλελεύθερη κληρονομιά μας, που είναι χαρακτηριστικό της φυλής μας, μπορούμε να στηρίξουμε την παράτολμη απόφαση του ξεσηκωμού. «Εμείς αν δεν ήμασταν τρελοί, δεν κάναμε την επανάσταση» γράφει  ο γέρος του Μοριά. Δεν ήταν λοιπόν αποτέλεσμα της λογικής η επανάσταση. Ήταν ενθουσιασμός, φλόγα, αγάπη για την λευτεριά και την πατρίδα. Βασίστηκε στην πίστη την ακράδαντη και δυνατή πως ο Θεός, που είναι αληθινός και δίκαιος, θα βοηθήσει των αγώνα τους, γιατί είναι αγώνας τίμιος, αγώνας σωτηρίας, αγώνας κατά των απίστων. Δεν τους φοβέριζε ο παγωμένος βοριάς που σαρώνει την Ευρώπη και κοκαλώνει κάθε φιλελεύθερο και δημοκρατικό κίνημα. Ο ξεσηκωμός του Γένους μας με κανένα τρόπο και με καμία φαντασία δε μπορεί να πάρει σχήμα ταξικού αγώνα. Σύσσωμο το Γένος μας βρέθηκε μεμιάς αδελφωμένο στην πρώτη γραμμή της φωτιάς κατά του αλλόθρησκου, του αλλογενή κατακτητή. Ήταν κίνημα καθαρά εθνικό. Άλλωστε αυτό το επιβεβαιώνει και η πρώτη επίσημη διακήρυξη της Εθνικής Εθνοσυνέλευσης της Επιδαύρου προς τον έξω κόσμο. «Ο κατά των Τούρκων πόλεμος ημών, μακράν του να στηρίζεται εις αρχάς τινάς δημαγωγικάς και στασιώδεις, η ιδιωφελείς μέρους τινός του σύμπαντος ελληνικού Έθνους σκοπούς, είναι πόλεμος εθνικός, πόλεμος ιερός, πόλεμος του οποίου η μόνη αιτία είναι η ανάκτηση των δικαίων της

  Μητέρα όλων μας καταξιώθηκε να είναι η Παναγία και γι’ αυτό την τιμούμε ιδιαιτέρως και με μεγάλη κατάνυξη παρακολουθούμε τις ακολουθίες που είναι αφιερωμένες στο πρόσωπό της. Μετά από το πρόσωπο του Κυρίου, κεντρική θέση στο λειτουργικό κύκλο κατέχει η Παναγία μας. Η Εκκλησία δεν την είδε μόνο σαν μία αγνή Παρθένο, ως την αγία Κόρη και Μητέρα του Θεού, αλλά και ως τη νέα Εύα, τη μεγάλη Μάνα μιας νέας ανθρωπότητας. Είναι ταυτόχρονα η Παναγία μας και η ζωντανή εικόνα της Εκκλησίας, όπου συντελείται η μεγάλη συνάντηση Θεού και ανθρώπου. Αυτό έγινε κατορθωτό με την Ενανθρώπηση του Χριστού και τη συμβολή της Θεοτόκου στο μεγάλο αυτό σωτηριολογικό γεγονός. Χαράς Ευαγγέλιο Η μεγάλη εορτή του Ευαγγελισμού που όχι τυχαία συνδυάστηκε στην παράδοσή μας και με το χαρμόσυνο μήνυμα για τη σωτηρία του έθνους, σηματοδοτείται από το συγκλονιστικό διάλογο μεταξύ του Αρχαγγέλου Γαβριήλ και της Παρθένου Μαρίας. Μέσα από αυτόν αποκρυπτογραφούμε το μεγαλείο της Παναγίας. Ενώ ο ανθρώπινος νους και στην πιο παρθενική του κατάσταση αδυνατεί να κατανοήσει, ωστόσο αποδέχεται το «μέγα τούτο μυστήριον» που ευαγγελίζεται ο άγγελος. Αυτό βέβαια συνιστά υπέρβαση της λογικής και βίωση του παράδοξου θαύματος του μυστηρίου της Ενανθρώπησης, κατά το οποίο ο Θεός γίνεται άνθρωπος για να τον ανυψώσει και να τον θεώσει. Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος, ιδιαίτερα σήμερα, αδυνατεί να εμπιστευθεί ό,τιδήποτε δεν είναι συμβατό με τη λογική του. Παραγνωρίζει τη μεγάλη αλήθεια ότι στη ζωή του όλα προσφέρονται σ’ αυτόν από τον Θεό και επιτυγχάνονται με τη δική Του δύναμη. Είναι όντως ενδεικτική η επιβεβαίωση από τον άγγελο «ότι ουκ αδυνατήσει παρά τω Θεώ πάν ρήμα». Ό,τι είναι δύσκολο και αδύνατο για τον άνθρωπο είναι δυνατό για τον Θεό. Είναι όντως εκπληκτικό ότι η Παρθένος προτιμά, αντί να ερμηνεύει μόνο διά της λογικής, να βιώσει την επέμβαση του Θεού στην προσωπική της ζωή και κατ’ επέκταση στην ιστορία της ανθρωπότητας. Ο Ιερός Χρυσόστομος  έρχεται να αναφέρει χαρακτηριστικά: «όντως υπέρ νουν η πνευματική σύλληψις, υπέρ λόγον η παράδοξος κύησις και υπέρ διήγησιν ο σωτήριος τόκος». Από την εμπιστοσύνη που έδειξε η Θεοτόκος με το ταπεινό της φρόνημα, ολόκληρη η ανθρωπότητα αξιώθηκε στο πρόσωπό της ν’ ακολουθήσει μια νέα πορεία σωτηρίας, αντίστροφη απ’ εκείνη που ακολούθησε η πρώτη Εύα διά του εγωισμού της. Η Ενανθρώπηση, σύμφωνα με τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, ήταν στο σχέδιο της θείας Οικονομίας προαιωνίως, αφού με το γεγονός αυτό φτάνει ο άνθρωπος στο ύψιστο στάδιο της τελείωσης και θέωσής του. Αυτό, λοιπόν, το μεγαλειώδες σχέδιο αξιώθηκε να υπηρετήσει η Παρθένος Μαρία. Αγαπητοί αδελφοί, για την Εκκλησία ο Ευαγγελισμός δεν είναι γεγονός του παρελθόντος. Είναι γεγονός που μας προκαλεί ν’ αξιοποιούμε το παρόν για να γευόμαστε των αγαθών του μέλλοντος. Η Εκκλησία λειτουργεί και αυτή ως Θεοτόκος που σαρκώνει αιωνίως το Λόγο. Γεννάει τον Χριστό στον κόσμο και θεοτοκεί. Μας προσκαλεί σε μια ανεπανάληπτη εμπειρία για να βιώσουμε όλο εκείνο το μεγαλείο που πηγάζει από το πρόσωπο της Παναγίας μας. Προπαντός, να αντλήσουμε ζωηφόρα μηνύματα από το ταπεινό της φρόνημα σε συνδυασμό με την απόλυτη εμπιστοσύνη στο θείο θέλημα, όπως αυθεντικά αναδύονται από το λόγο της: «Ιδού η δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατά το ρήμα σου».

  ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ Ακόμη προσκυνούμε σχετικώς την αγία εικόνα του περιγραφέντος Υιού του Θεού, επειδή ενανθρώπησε για μας αναφέροντας την προσκύνηση με ευσέβεια προς το πρωτότυπο, καθώς επίσης το Τίμιο Ξύλο του σταυρού και όλα τα σύμβολα των παθημάτων του, επειδή είναι θεία τρόπαια κατά του κοινού πολεμίου του γένους μας. Ακόμη και τον τύπο του Τιμίου Σταυρού ως όπλο σωτήριο και τους θείους να­ούς και τόπους και τα ιερά σκεύη και θεοπαράδοτα λόγια, εξ αίτιας του Θεού που ενοικεί σε αυτά. Παρομοίως προσκυνούμε και τις εικόνες όλων των αγίων για την α­γάπη προς αυτούς και τον Θεό, τον οποίον αυτοί αγάπησαν και υπηρέτησαν με α­λήθεια και τελειότητα, αναφέροντες την διάνοια προς τις μορφές εκείνων κατά την προσκύνηση. Προσκυνούμε και τις αγίες σορούς αυτών, με την πεποίθηση ότι δεν απομακρύνθηκαν από τα ιερώτατα οστά αυτών η αγιαστική χάρις, όπως δεν διαιρέ­θηκε η θεότητα από το δεσποτικό σώμα κατά τον τριήμερο θάνατο. (Προς Διονύσιον Ομολογία, ΕΠΕ 4,444) Μέσω αυτών οδηγούμαστε στην δόξα του Θεού Σε ερώτηση των Χιόνων, γιατί έχετε στις εκκλησίες σας ομοιώματα και τα προσκυνείτε, αντίθετα προς τον νόμο του Μωυσή, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς απάντησε: Ο Θεσσαλονίκης είπε πάλι· Προσκυνούν και οι φίλοι ο ένας τον άλλον, αλλά δεν θεοποιούνται με αυτό. Ότι δε αληθινά έτσι έμαθε ο Μωυσής από τον Θεό και δίδαξε τον τότε λαό, είναι σε όλους φανερό. Αλλά ο ίδιος πάλι Μωυσής τότε δεν ά­φησε κανένα σχεδόν ομοίωμα που δεν κατασκεύασε· το εσωτερικό του καταπετάσματος το κατασκεύασε σε ομοίωμα και τύπο των επουρανίων… το δε εξωτερικό του ναού το κατασκεύασε σε τύπο των επιγείων. Αν λοιπόν ρωτούσε κάποιος τότε τον Μωυσή, πώς ενώ ο Θεός απαγόρευσε τις εικόνες και τα ομοιώματα των άνω και των κάτω, εσύ πάλι τα έκανες έτσι, θα έλεγε οπωσδήποτε εκείνος ότι απαγορεύθηκαν οι εικόνες και τα ομοιώματα, για να μη τα λατρεύει κανείς ως θεούς (Εξ 20,5’ 23,24), το να οδηγείται όμως κανείς με αυτά τα ομοιώματα προς τον Θεό είναι καλό. Επαινούσαν και οι Έλληνες τα χτίσματα, αλλά ως θεούς· τα επαινούμε και εμείς αλλά οδηγούμαστε μέσω αυτών στην δόξα του Θεού. Είπαν λοιπόν πάλι οι Τούρκοι· Αληθώς τα κατασκεύασε τότε ο Μωυσής αποκρίθηκαν τότε πολλοί. – Ναι, όλα αυτά τα κατασκεύασε. (Διάλεξις προς τοις αθέοις Χιόνας, ΕΠΕ7,224) Δια μέσου αυτής να προσκυνήσεις εκείνον που μας έπλασε «Να μη κατασκευάσεις κανένα ομοίωμα όσων βρίσκονται επάνω στον ουρα­νό… » (Εξ 20,5). Γιατί όλα είναι χτίσματα του μόνου Θεού, που κτίσθηκαν εν Αγίω Πνεύματι δια του Υιού και Λόγου του, ο οποίος Λόγος του Θεού στους τελευταίους αιώνες πήρε σάρκα από παρθενική κοιλιά, φάνηκε επάνω στην γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους (Βαρούχ 3,38) για την σωτηρία των ανθρώπων, πέθανε και αναστήθηκε, ανέβηκε στους ουρανούς μαζί με το σώμα και κάθισε υψηλά στα δεξιά της μεγαλοσύνης (Εβρ. 1,3), με το οποίο σώμα θα έλθει πάλι με δόξα να κρίνει ζω­ντανούς και νεκρούς (ΒΖ Τιμ. 4,1). Αυτού λοιπόν, που ενανθρώπησε για χάρι μας να κατασκευάσεις την εικόνα, από αγάπη γι’ αυτήν, και να θυμηθείς δι’ αυτής εκείνον και να προσκύνησης δι’ αυτής εκείνον, μεταφέροντας δι’ αυτής τον νου σου προς το προσκυνητό εκείνο σώμα του Σωτήρος που κάθεται στα δεξιά του Πατρός στον ου­ρανό. Επίσης να κατασκευάσεις και να προσκυνήσεις και των αγίων τις εικόνες, όχι ως θεούς (διότι αυτό απαγορεύεται), αλλά λόγω της σχέσεως και διαθέσεως που υπάρχει σ’ εκείνους και λόγω της υπερβολικής τιμής καθώς ο νους δια μέσου των ει­κόνων ανέρχεται προς αυτούς όπως και ο Μωυσής κατασκεύασε τις εικόνες των Χερουβίμ μέσα στα Άγια (Εξ. 25,17). Εξ άλλου και τα ίδια τα Άγια των Αγίων ή­ταν τύπος των υπερουρανίων και το κοσμικό άγιο έφερε εικόνα όλου του κόσμου, και ο Μωυσής τα ονόμασε αυτά άγια, για να δοξάσει όχι τα κτίσματα, αλλά τον κοσμοποιό Θεό δι’ αυτών. Και συ λοιπόν να μη θεοποιήσεις τις εικόνες του Δεσπότη Χριστού και των αγίων, αλλά δι’ αυτών να προσκυνήσεις εκείνον που προηγουμέ­νως έπλασε εμάς σύμφωνα με την εικόνα του και έπειτα την κατά το δικό μας είδος εικόνα του, την οποία ευδόκησε να προσλάβει κατά την άρρητη φιλανθρωπία και κατά την οποία έγινε περιγραπτός και όχι μόνο την θεία εικόνα να προσκυνήσεις αλλά και του σταυρού του τον τύπο· γιατί αυτός είναι σημείο μέγιστο και τρόπαιο Χριστού εναντίον του Διαβόλου και όλης της αντίθετης φάλαγγος… (Δεκάλογος της κατά Χριστόν…, ΕΠΕ 8,488-490) Αναγνωρίζοντας αισθητό το πρόσλημμα, τιμούμε την εικόνα Αναγνωρίζοντας και εμείς αισθητό και περιγραπτό αυτό το από εμάς πρόσλημμά του και φύραμα, εικονίζομε και προσκυνούμε ευσεβώς και αυτήν που τον γέννησε παρθενικώς και εκείνους που τον ευαρέστησαν τελείως. Αυτού τα σύμβολα των παθών, και μάλιστα τον σταυρό, τιμούμε και προσκυνούμε ως θεία τρό­παια κατά του κοινού εχθρού. (Ομιλία Η’ Περί πίστεως, ΕΠΕ 9,220)

  Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή άλλως η Σαρακοστή που σημαίνει «Μεγάλες 40 Ημέρες» ή η Μεγάλη Νηστεία , είναι η πιο σημαντική περίοδος νηστείας στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο των Ορθοδόξων Χριστιανών, όπου προετοιμάζει τους Χριστιανούς για τη μεγαλύτερη εορτή του εκκλησιαστικού ημερολογίου, το Πάσχα. Είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα, προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή των Ορθοδόξων Χριστιανών, μοιάζει πολύ με τη Σαρακοστή στο Δυτικό Χριστιανισμό . Υπάρχουν κάποιες διαφορές στον υπολογισμό της σαρακοστής (πέραν του υπολογισμού της ημέρας του Πάσχα) και το πώς αυτή ασκείται τόσο λειτουργικά στη δημόσια λατρεία της εκκλησίας όσο και ατομικά. Σκοπός Ο σκοπός της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, είναι να προετοιμάσει τους πιστούς, όχι μόνο για να τιμήσουν, αλλά και να εισέλθουν στα Άγια Πάθη και την Ανάσταση του Ιησού. Το σύνολο του Ορθοδόξου βίου επικεντρώνεται γύρω από την Ανάσταση. Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή προτίθεται να είναι το «εργαστήρι», όπου ο χαρακτήρας του πιστού ανυψώνεται και εδραιώνεται πνευματικά· όπου η ζωή του ξανά αφιερώνεται στις αρχές και τα ιδεώδη του Ευαγγελίου· όπου η νηστεία και η προσευχή κορυφώνονται με τη βαθιά πεποίθηση της ζωής· όπου η απάθεια και η αδιαφορία μετατρέπονται σε έντονες δραστηριότητες πίστης και καλών έργων. Η ίδια η Σαρακοστή δεν είναι προς χάριν της Σαρακοστής, όπως και η νηστεία δεν είναι προς χάριν της νηστείας. Μάλλον, αυτά είναι τα μέσα με τα οποία και για τα οποία, ο πιστός προετοιμάζει τον εαυτό του για να φτάσει, να αποδεχθεί και να επιτύχει το κάλεσμα του Σωτήρος του. Ως εκ τούτου, η σημασία της Μεγάλης Σαρακοστής εκτιμάται ιδιαιτέρως, όχι μόνο από τους μοναχούς οι οποίοι αυξάνουν σταδιακά το χρονικό διάστημα της Σαρακοστής, αλλά και από τους ίδιους τους λαϊκούς. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, ο ασκητισμός δεν είναι αποκλειστικά και μόνο για τους “επαγγελματίες” θρησκευτικούς, αλλά και για κάθε λαϊκό άτομο επίσης, σύμφωνα με την αντοχή του. Ως εκ τούτου, η Μεγάλη Σαρακοστή είναι ένα ιερό Εκπαιδευτήριο της Εκκλησίας, για να χρησιμεύσει στον πιστό να συμμετάσχει, ως μέλος του Μυστικού Σώματος του Χριστού. Παρέχει στον κάθε ενδιαφερόμενο, μια ετήσια ευκαιρία για αυτοεξέταση και τη βελτίωση των προτύπων της πίστης και της ηθικής στην Χριστιανική του ζωή. Η βαθιά πρόθεση του πιστού κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής ενθυλακώνεται στα λόγια του Αποστόλου Παύλου: «Ξεχνώ αυτά που είναι πίσω μου και κάνω ό,τι μπορώ για να φτάσω αυτά που βρίσκονται μπροστά μου. Αγωνίζομαι να τερματίσω και προσβλέπω στο βραβείο της ουράνιας πρόσκλησης του Θεού δια του Ιησού Χρηστού.» (Προς Φιλιππησίους 3:13-14). Μέσω της αφιέρωσης περισσότερου χρόνου από ό, τι συνήθως στην προσευχή και τον διαλογισμό για την Αγία Γραφή και την Ιερά Παράδοση από την Εκκλησία, ο πιστός στον Χριστό γίνεται μέσω της χάριτος του Θεού πιο θεοειδής. Η στάση προς αυτήν την περίοδο είναι πολύ θετική, δεν είναι τόσο πολύ μια περίοδος μετανοίας, όπως τη σκέφτονται οι «Δυτικοί», ως μια προσπάθεια να ανακαταλάβουμε την πραγματική μας κατάσταση όπως ήταν με τον Αδάμ και την Εύα πριν από την πτώση – για να ζήσουμε καθαρές ζωές.

  Κάθε Κυριακή της Μ. Σαρακοστής έχει δύο θέματα, δύο νοήματα. Από το ένα μέρος η κάθε Κυριακή αποτελεί μέρος μιας συνέχειας στην οποία αποκαλύπτεται ο ρυθμός και η πνευματική «διαλεκτική» της Μ. Σαρακοστής. Από το άλλο μέρος, σύμφωνα με την πορεία της ιστορικής εξέλιξης της Εκκλησίας, σχεδόν κάθε Κυριακή της Σαρακοστής απόκτησε ένα δεύτερο θέμα. Έτσι την Α΄ Κυριακή των Νηστειών η Εκκλησία γιορτάζει τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας. Την Β΄ Κυριακή του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά γιορτάζουμε τη καταδίκη των εχθρών του και την υπεράσπιση της διδασκαλίας του ως δεύτερος θρίαμβος της Ορθοδοξίας. Την Γ΄ Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως. Την Δ΄ Κυριακή του αγίου Ιωάννου της Κλίμακας και Την Ε΄ Κυριακή της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας. Κατανυκτικοί Εσπερινοί Τις απογευματινές ώρες των Κυριακών της Σαρακοστής τελείται ο λεγόμενος «Κατανυκτικός Εσπερινός». Είναι όμοιος Εσπερινός με τον συνήθη, έχει όμως μερικές προσθήκες όπως π.χ. τα τροπάρια «Θεοτόκε Παρθένε…», «Βαπτιστά του Χριστού…» κ.λ.π., την ευχή του αγίου Εφραίμ. Λέγεται «Κατανυκτικός» γιατί ψάλλονται διάφορα στιχηρά (δηλαδή τροπάρια που προτάσσουν στίχους από τους Ψαλμούς) του Τριωδίου καλούμενα «κατανυκτικά», λόγω του περιεχομένου τους, όπου δεσπόζει βαθειά συναίσθηση αμαρτωλότητας, πένθους, συντριβής, μετανοίας και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών. Α΄ Κυριακή Νηστειών – Της Ορθοδοξίας Λέγεται Κυριακή της Ορθοδοξίας, γιατί γιορτάζουμε την αναστήλωση των αγίων Εικόνων και τον θρίαμβο της Ορθοδόξου Πίστεως κατά της φοβερής αιρέσεως των Εικονομάχων, των αιρετικών δηλαδή εκείνων που δεν εδέχοντο να τιμούν τις άγιες Εικόνες. Το «Ωρολόγιο» της Εκκλησίας γράφει: Για εκατό και πλέον χρόνια διαταράχθηκε η Εκκλησία με διωγμούς από κακοδόξους εικονομάχους. Πρώτος υπήρξε ο αυτοκράτορας Λέων ο Ίσαυρος και τελευταίος ο Θεόφιλος, άνδρας της αγίας Θεοδώρας, η οποία μετά το θάνατο του συζύγου της ανέλαβε την εξουσία και στερέωσε πάλι την Ορθοδοξία μαζί με τον Πατριάρχη Μεθόδιο. Η Βασίλισσα Θεοδώρα διακήρυξε δημόσια ότι ασπαζόμεθα τις Εικόνες, όχι λατρευτικά, ούτε ως Θεούς, αλλά ως εικόνες των αρχετύπων. Την πρώτη Κυριακή των νηστειών το έτος 843, η Θεοδώρα μαζί με το γιό της αυτοκράτορα Μιχαήλ, λιτάνευσαν και ανεστήλωσαν τις άγιες εικόνες μαζί με τον κλήρο και το λαό. Από τότε εορτάζουμε κάθε χρόνο την ανάμνηση αυτού του γεγονότος γιατί καθορίστηκε οριστικά ότι δεν λατρεύουμε τις Εικόνες, αλλά τιμούμε και δοξάζουμε όλους τους Αγίους που εικονίζουν και λατρεύουμε μόνο τον εν Τριάδι Θεό. Τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα και κανένα άλλο είτε Άγιο είτε Άγγελο. Τι τρώμε την Κυριακή της Ορθοδοξίας Η Κυριακή της Ορθοδοξίας συμπεριλαμβάνεται στις Κυριακές της σαρακοστιανής περιόδου. Επομένως μιλάμε για μια περίοδο νηστείας από την οποία δεν εξαιρείται αυτή η ημέρα.

ΙΕΡΑ  ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ  ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ  ΒΥΡΩΝΟΣ  ΚΑΙ  ΥΜΗΤΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΣ  ΙΕΡΟΣ  ΝΑΟΣ TOY   ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΥ ΤΗΣ   ΘΕΟΤΟΚΟΥ   &  THΣ  ΑΓΙΑΣ  ΦΩΤΕΙΝΗΣ   YMHTTOY Eὐαγγελιστρίας 1, Τ.Κ. 17237 Ὑμηττός, Τηλ. 210 9701580, www.agiafotini.gr    Στις  24  &  25  Μαρτίου  2024, Εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου  Πανηγυρίζει  ο  Ιερός  Ναός μας κατά το ακόλουθο  πρόγραμμα.             ΚΥΡΙΑΚΗ  24η  ΜΑΡΤΙΟΥ 2024  Παραμονή της Εορτής    Εσπέρας, ώρα 6.  Μέγας Πανηγυρικός Aρχιερατικός Eσπερινός  μετ’ Aρτοκλασίας και θείου κηρύγματος χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου  Ποιμενάρχου μας κ.κ. ΔΑΝΙΗΛ.      ΔΕΥΤΕΡΑ  25η  ΜΑΡΤΙΟΥ  2024   Ο Ευαγγελισμός της Υπεραγίας Θεοτόκου Πρωΐ, ώρα 6:45.  Ακολουθία του Όρθρου και Αρχιερατική Θεία Λειτουργία  μετά θείου κηρύγματος ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. ΔΑΝΙΗΛ. Ώρα 10:15.  Δοξολογία επί τη Εθνική Εορτή. Εσπέρας, ώρα 5:30. Ακολουθία του Εσπερινού της Αποδόσεως της Εορτής του Ευαγγελισμού.                Λεωφορεία:  206,  237, 140,  856  &  212      Στάση Ηλιουπόλεως & Πλατεία Ηρώων Στις 24 και 25 Μαρτίου 2024 η Ενορία μας Πανηγυρίζει κατά την Εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου. Πολλοί αδελφοί δεν γνωρίζουν ότι ο Ιερός Ναός μας είναι αφιερωμένος στο κοσμοσωτήριο γεγονός του Ευαγγελισμού της Παναγίας μας, είναι δηλαδή εγκαινιασμένη η κεντρική Αγία Τράπεζα στην Παναγία μας. Υπάρχουν όμως δεξιά και αριστερά του Ιερού Βήματος Αγίες Τράπεζες αφιερωμένες στην Αγία Φωτεινή και τον Άγιο Πολύκαρπο. Μαζί με την μητέρα του Κυρίου μας τιμάμε, πανηγυρίζουμε, ευλαβούμαστε και έχουμε ως προστάτες μας και πολιούχους την Αγία Φωτεινή (26/2) και τον Άγιο Πολύκαρπο (23/2) λόγο των Μικρασιατών προγόνων μας που κατοίκησαν στον όμορφο Υμηττό. Η ονομασία του Ιερού Ναού μας στους περισσοτέρους είναι γνωστή μόνο ως Αγία Φωτεινή Υμηττού. Η σωστή ονομασία είναι Ιερός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου και Αγίας Φωτεινής Υμηττού.

  Ο Θεός ως αγαθός και πλουσιόδωρος, έδωσε στον άνθρωπο το δικαίωμα και την ελευθερία να κάνει το καλό ή το κακό. Ο Θεός δεν Του αρέσει ότι γίνεται εξ ανάγκης, αλλά ό,τι επιτυγχάνεται με την αρετή. Η δε αρετή επιτυγχάνεται με την ελεύθερη βούληση και όχι με την αναγκαιότητα. Ποιος είναι ελεύθερος; Με όσο περισσότερα αγαθά περιβάλλεσαι, τόσο δουλικότερος γίνεσαι. Γιατί όσο περισσότερες ανάγκες δημιουργείς, τόσο περισσότερο μειώνεις την ελευθερία σου. Εκείνος που έχει ανάγκη από πολλά είναι δούλος πολλών. (Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος)