Εκκλησία μας καθόρισε όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μεγάλης Τεσσαρακοστής να τελείται μία άλλη Λειτουργία, η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων. Κατά τη Λειτουργία αυτή δεν τελείται Θυσία, δε γίνεται δηλαδή μεταβολή του άρτου και του οίνου σε Σώμα και Αίμα Χριστού. Τα Τίμια Δώρα, ο Άρτος και ο Οίνος είναι έτοιμα, έχουν προαγιασθή (γι’ αυτό και λέγεται Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων) κατά την προηγηθείσα θεία Λειτουργία της Κυριακής, είναι πλέον Σώμα και Αίμα Χριστού, και απλώς προσφέρονται προς μετάληψη στους πιστούς. Ο Ιερέας καθ’ εκάστη Κυριακή κόπτει από το πρόσφορο τον λεγόμενο «Αμνόν», δηλαδή το τετράγωνο εκείνο τεμάχιο της σφραγίδας που γράφει ΙΣ-ΧΣ ΝΙ-ΚΑ, και το τοποθετεί επάνω στο ιερό Δισκάριο. Μετ’ ολίγο, κατά τη στιγμή του «Σε υμνούμεν…», το τεμάχιον αυτό του άρτου θα μεταβληθεί δια της ευλογίας του Ιερέως σε αυτό τούτο το Σώμα του Κυρίου, όπως και ο οίνος, που είναι στο ιερό Ποτήριο, θα μεταβληθεί και αυτός σε αυτό τούτο το Αίμα του Κυρίου. Όταν όμως βρισκόμαστε στη πένθιμο περίοδο της Μ. Τεσσαρακοστής, ο Ιερέας, κατά τη Θ. Λειτουργία της Κυριακής, δεν θα κόψει ένα μόνο τεμάχιο εκ της σφραγίδας του προσφόρου, ωσάν αυτό που είπαμε ανωτέρω, αλλά περισσότερα (συνήθως τρία), ανάλογα προς τον αριθμό των Λειτουργιών των Προηγιασμένων που θα τελέσει κατά την εβδομάδα. Τα τεμάχια αυτά (που δεν κόπτονται όλα από ένα πρόσφορο, αλλ’ ένα από κάθε πρόσφορο), θα τα ευλογήσει κατά την ώρα που πρέπει και αυτά θα μεταβληθούν σε Σώμα Χριστού. Από αυτά το ένα θα χρησιμοποιηθεί για τη θεία Μετάληψη της ημέρας εκείνης (Κυριακής), τα άλλα (συνήθως δύο) θα εμβαπτισθούν στο ιερό Ποτήριο, όπου το άγιο Αίμα του Κυρίου, και θα φυλαχθούν σε ειδικό κιβωτίδιο, το ιερό Αρτοφόριο, για τις Λειτουργίες των Προηγιασμένων Δώρων που θα γίνουν εντός της εβδομάδας. Κατ’ αυτές τις Λειτουργίες ο Ιερέας θα προσφέρει στους πιστούς προς μετάληψη τα Προηγιασμένα αυτά Δώρα. Η Λειτουργία των Προηγιασμένων είναι συνυφασμένη με Εσπερινό, είναι δηλαδή βραδινή. Αυτό έχει θεσπιστεί, διότι οι παλιοί Χριστιανοί κατά τις ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής διετέλουν τελείως άσιτοι (νηστικοί) μέχρι των εσπερινών ωρών. Μπορούσαν λοιπόν να εκκλησιαστούν και να κοινωνήσουν κατά τις εσπερινές ώρες. Σήμερα η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται και κατά την εσπέρα συνηθέστερα όμως τελείται κατά τις πρωινές ώρες προς διευκόλυνση των πιστών. Η Λειτουργία αυτή δεν έχει τον πανηγυρικό και θριαμβευτικό τόνο των άλλων Λειτουργιών, αλλά δεσπόζει σε αυτή το πένθιμο και κατανυκτικό στοιχείο. Η Λειτουργία των Προηγιασμένων τελείται όλες τις Τετάρτες και Παρασκευές της Μ. Τεσσαρακοστής. Κατά τη Μεγάλη Εβδομάδα τελείται μόνο τις τρεις πρώτες μέρες αυτής (Μ. Δευτέρα, Μ. Τρίτη και Μ. Τετάρτη). Επίσης τελείται και κατά τις ημέρες εορτών ευρισκομένων εντός της περιόδου της Μ. Τεσσαρακοστής. Δεν τελείται κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές της Μ. Τεσσαρακοστής. Ο Ιερέας, και αν κρατήσει τα ονόματα, δεν θα τα μνημονεύσει, στην Πρόθεση, αλλά θα τα αφήσει για τη Λειτουργία του Σαββάτου ή της Κυριακής. Επίσης, κατά τη Λειτουργία των Προηγιασμένων δε γίνονται μνημόσυνα. Γέροντας Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

  Καθαρά Δευτέρα  σήμερα, αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Εχθές η συγνώμη και από σήμερα  ημέρα πένθους και  νηστείας σωματικής, αλλά κυρίως όμως πνευματικής. Σήμερα είναι ημέρα αργίας. Η εκκλησία μας πενθεί και αρχίζει από πρωίας με πολύωρες κατανυκτικές ακολουθίες και προσευχές. Οι περισσότεροι όμως από μας τους ορθοδόξους χριστιανούς ακολουθούμε λαϊκές παραδόσεις και όχι θρησκευτικές. Έτσι λοιπόν οι χριστιανοί μας θα βγουν στην ύπαιθρο με τα λεωφορεία, με τα αυτοκίνητά τους, θα το στρώσουν στο γλέντι, στο χορό και στη μέθη, την οποία όπως ακούσαμε εχθές στο Αποστολικό ανάγνωσμα την καυτηριάζει ο λόγος του Θεού… Βέβαια, το να υψώσουν τα παιδιά το χαρταετό τους αυτό δεν είναι κακό, που θα γιορτάσουν τα κούλουμα και άλλα έθιμα…θα μείνουν όμως, και αυτό είναι σημαντικό, μακριά όμως από αυτό που ζητά αυτή την ημέρα η Ορθόδοξος Εκκλησία μας. Αρκετοί θα νηστέψουν με άλαδες τροφές, και άλλοι θα κάνουν μονοήμερη ή διήμερη ή και τριήμερη νηστεία. Ακόμα όσοι μπορούν μόνο με νερό και αντίδωρο. Και αυτή είναι η πρώτη καλή αρχή της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η Καθαρά Δευτέρα είναι ημέρα πένθους. Η εκκλησία μας και όλοι οι ναοί ενδύονται με μαύρα ή μόβ καλύμματα. Ακόμα και τα κανδήλια μας γίνονται πένθιμα. Μετά από την χθεσινή βραδινή συγνώμη στους ιερούς ναούς και στις οικογένειες όπου υπάρχει η ευλαβής αυτή συνήθεια, όλοι οι σωστοί ορθόδοξοι χριστιανοί, θα καλλιεργήσουν  περισσότερο τη μετάνοια. Διότι ανοίγεται ένα στάδιο 49 ημερών πνευματικών αγώνων (ακούσαμε εχθές το στάδιο των αρετών «ηνέωκται» που έψαλλαν οι ψάλτες μας) δια μέσου των οποίων καλούνται οι χριστιανοί να συμμετάσχουν στο Πάθος του Χριστού μέχρι τη Μεγάλη Εβδομάδα. Δεν μπορούμε να υποδεχτούμε τον Νυμφίο Χριστόν ψυχικά απροετοίμαστοι. Σωματικά δεν μπορούμε έτσι κι αλλιώς, διότι κουβαλάμε χίλιες δυο αρρώστιες ο καθένας, και οι περισσότεροι από μας είμαστε άρρωστοι και ανήμποροι. Μπορούμε όμως να προετοιμαστούμε πνευματικά με αυστηρή πνευματική νηστεία. Και πρώτον, με εγκράτεια της γλώσσας.  Όχι κρίσεις και όχι κατακρίσεις. Δεύτερον, με νηστεία των σωματικών μας αισθήσεων και τρίτον με νηστεία των λογισμών, των ακαθάρτων σκέψεων, των αισχρών νοημάτων και των πονηρών φαντασιών. Η τριπλή αυτή νηστεία είναι νηστεία παθών. Δηλαδή, καλούμαστε σε αυστηρή πνευματική νηστεία εναντίον των παθών μας. Και πρέπει να τα σκοτώσουμε τα πάθη μέσα μας. Γι’ αυτό και λέμε ότι η νηστεία της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, αλλά όπως και κάθε άλλη νηστεία, Τετάρτης, Παρασκευής, Χριστουγέννων, Δεκαπενταυγούστου και λοιπά, είναι κυρίως η τριπλή πνευματική νηστεία που αναφέραμε, και αυτή η νηστεία είναι παθοκτόνος και όχι σωματοκτόνος. Δεν σκοτώνουμε δηλαδή, το σώμα μας που είναι ναός του Παναγίου Πνεύματος, αλλά τα πάθη μας. Η εκκλησία μας, μας συνιστά και μας προτρέπει από σήμερα να καθαρίσουμε τους εαυτούς μας από κάθε μολυσμό σαρκός και πνεύματος. Τις δε λαμπάδες των ψυχών μας, να τις στολίσουμε, να τις ευπρεπίσουμε με έργα αγάπης, ελεημοσύνης, φιλοξενίας, με έργα που να έχουν το πνεύμα μέσα της επιείκειας, της συγχωρητικότητος, της ταπεινοφροσύνης. «Μη κατεσθίοντες τον πλησίον τη συκοφαντία και τη κατακρίση». Το λέει αρχαία ε; πιστεύω να το καταλάβατε. Δηλαδή, να μη καταξεσχίζουμε και να μη κατατρώγουμε τις σάρκες του πλησίον, του αδελφού μας, του συνανθρώπου μας. Με τι; Με τις συκοφαντίες και τις κατακρίσεις. Ο πλησίον μπορεί να είναι οποιοσδήποτε…να είναι ο φίλος, να’ ναι ο γνωστός, να’ ναι ο γείτονας, να’ ναι ο συγγενής, να’ ναι ο παπάς σας…κι εγώ μέσα, να’ ναι ο Δεσπότης, να’ ναι ο γιατρός, να’ ναι ο συνεργάτης, να’ ναι ο προϊστάμενος, να’ ναι το παιδί μας, να’ ναι ο σύντροφός μας, να’ ναι ο βουλευτής, ο υπουργός, ο υπάλληλος, και κάθε χριστιανός. Σκοπός μας είναι λοιπόν να σκοτώσουμε και να διαλύσουμε κάθε πάθος, κάθε κακία και κάθε πονηριά από μέσα μας.  Και με άλλο κατανυκτικότατο τροπάριο, η Εκκλησία μας απευθύνεται στην ψυχή του καθενός από μας,  στη δική σας ψυχή αλλά και στη δική μου ψυχή… και φωνάζει: «Νίψον ψυχή μου.. », «πλύσου ψυχή μου… », «Νίψου…. » και ψυχή σου και ψυχή όλων… «Νίψον, γρηγόρησον, στέναξον, δάκρυσον, βόησον δια προσευχής (και δια της διπλής νηστείας πνευματικής και της κατά δύναμιν σωματικής) όλων των της αμαρτίας και των παθών σου φόρτον απόρριψον». Όλο το βάρος που φέρνεις πάνω στους ώμους σου και πάνω στην καρδιά σου και στην ψυχή σου…το βάρος αυτό το τεράστιο, το μεγάλο, το ασήκωτο από την αμαρτία και τα πάθη…να το απορρίψεις. Πώς όμως; Και απαντάει η Εκκλησία, στο ίδιο τροπάριο… «Τη θερμή μετανοία». Με την ολόθερμη, με την ολοζώντανη, με την αληθινή μετάνοια. Με αυτόν τον τρόπον απορρίπτεται το βάρος της αμαρτίας και των παθών. Να λοιπόν, τι μας διδάσκει και σε τι μας προτρέπει η αρχή της πρώτης ημέρας της Μεγάλης Τεσσαρακοστής.. Αλλά και σήμερα στο πρώτο μεγάλο απόδειπνο της Καθαράς Δευτέρας, ακούσαμε ψαλτά την μεγαλοπρεπέστατη προειδοποίηση της Εκκλησίας μας. Δεν είναι μόνο μεγαλοπρεπής, είναι και αυστηρά προειδοποιητική: «Ψυχή μου, ψυχή μου, ανάστα, τι καθεύδεις;» Ψυχή μου, λέει, ψυχή μου, σήκω αμέσως επάνω, σήκω όρθια, στάσου όρθια και μάλιστα γρήγορα, τώρα αμέσως. Γιατί κοιμάσαι τόσο βαριά τον ύπνο της αμαρτίας; Γιατί αμελείς τον πνευματικό σου αγώνα που αφορά τη σωτηρία σου; Γιατί καθυστερείς στο να πολεμάς εναντίον των παθών σου; Γιατί κοιμάσαι; Ξύπνα επιτέλους! Δε βλέπεις ότι πλησιάζει το τέλος σου; Δε βλέπεις ότι σήμερα, αύριο, μεθαύριο φεύγεις απ’αυτή τη ζωή, πεθαίνεις; Ψυχή μου, ψυχή μου, θα βρεθείς είτε το θέλεις είτε δεν το θέλεις, είτε σ’αρέσει είτε δε σ’αρέσει μπροστά στο φοβερό κριτήριο του Αγίου Θεού. Και τότε;…μέλλεις θορυβείσθαι. Και τότε θα θορυβηθείς, θα φοβηθείς, θα τρομάξεις. Γι’αυτό πριν είναι αργά «Νίψον, ψυχή μου, γρηγόρησον, στέναξον, δάκρυσον, μετανόησον» και τότε φώναξε δυνατά και με όλη σου την καρδιά «Ο Θεός μου ιλάσθητί μοι τω αμαρτωλώ», «’Ημαρτον στον ουρανόν και ενώπιόν Σου», «Κύριε Ιησού Χριστέ ελέησόν με ότι η ψυχή μου κακώς δαιμονίζεται μέσα της, από τα δικά μου τα πάθη και τις δικές μου κακίες». «Μνήσθητί μου Κύριε όταν έρθεις εν τη βασιλεία Σου». «Κύριε, Κύριε, δώρισέ μου..του οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν ουδέποτε τον αδελφόν μου». Έτσι κλείνει κάθε Μεγάλη Σαρακοστή και κάθε από τις Ώρες που διαβάζουμε. Υπάρχουν λοιπόν πάθη που κάθε μέρα μας βασανίζουν, υπάρχουν αδυναμίες που καθημερινώς μας ταλαιπωρούν, υπάρχουν κακίες και πονηριές που μαυρίζουν τις σκέψεις μας και σκοτίζουν

    Με τον εσπερινό της συγγνώμης, που τελείται το εσπέρας της Κυριακής της Τυρινής, η Εκκλησία του Χριστού μας ανοίγει την Μεγάλη Τεσσαρακοστή. Η κατανυκτική αυτή περίοδος μετανοίας προσφέρεται ως τρόπος ζωής. Τρόπος ζωής που θα φέρει την συγχώρηση από τον Θεο, αλλά και από τούς άλλους αδελφούς μας. Και είναι πολύ χαρακτηριστικό αυτό που έχει γραφεί: “το συγ-χωρώ σημαίνει πως χωρώ μαζί με τον Θεό, μαζί με τούς συνανθρώπους μου”. Με τη συγ-χώρεση δεν παίρνουμε μια απλή άφεση αμαρτιών – που είναι μια νομική αντίληψη της σωτηρίας. Αλλά με τη συγ-χώρηση με το Θεό ο ωκεανός της θείας αγαθότητος εξαφανίζει τις ανθρώπινες αμαρτίες. Και έτσι στην πλήρη της πραγματικότητα η συγχώρηση γίνεται κοινωνία Χριστού και της Βασιλείας Αυτού. Κατά την διάρκεια της πορείας μας ας αλληλοστηριζόμαστε στην αδυναμία μας, ας αλληλοσυγχωρούμαστε ξεχνώντας όλες τις διαφορές, ας αλληλοπροστατευόμαστε ώστε όλοι να φτάσουμε τον προορισμό μας. Αυτό που πρέπει ουσιαστικά να ζήσουμε είναι ότι ο Θεός μας καλεί σε μια μοναδική ενότητα με τη συγγνώμη που θα προσφέρουμε ο ένας στον άλλον. Και αυτό γιατί οι χριστιανοί δεν είμαστε κάστα, αλλά ζύμη. Ας γονατίσουμε, λοιπόν, τώρα μπροστά στην εικόνα του Χριστού και της Παναγίας, στον Επίσκοπό μας, στους Πατέρες μας, στους αδελφούς μας, ας τούς ζητήσουμε να μας συγχωρέσουν, έχουν τόσα πολλά να μας συγχωρέσουν. Ας συγχωρέσουμε κι ο ένας τον άλλον. Η συγχώρεση δεν αρχίζει την στιγμή που βασιλεύουν η ειρήνη, η γαλήνη και η χαρά· η συγχώρεση αρχίζει τη στιγμή που παίρνουμε στους ώμους μας “αλλήλων τα βάρη” και το πρώτο και βαρύτερο φορτίο είναι η προσωπικότητα του άλλου, αυτό που εκείνος είναι, και όχι μόνο αυτό που κάνει η που δεν κάνει. Αν χρειαστεί ας μεταφέρουμε τον άλλο με τον τρόπο που ο Χριστός μετέφερε το Σταυρό του, σαν τύπο βασανισμού και πόνου και θανάτου, ας μην αφήσουμε όμως με κανέναν τρόπο τον άλλο πίσω χωρίς τη συγγνώμη μας.

  Σε όλη την πορεία της ζωής του ο Χριστιανός έχει στραμμένη την προσοχή του στον Θεό και καταγίνεται σε μία κοινωνία μαζί Του μέσω της προσευχής. Η προσευχή είναι το αισθητό εκείνο μέσο όπου ο άνθρωπος αισθάνεται στην καρδιά του τις ενέργειες του Απείρου Θεού να τον επισκέπτονται. Όλη αυτή η προσευχητική κατάσταση του ανθρώπου κορυφώνεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Σε αυτό το γεγονός βοηθάει η Εκκλησία με τις συχνές λατρευτικές Ακολουθίες της. Το πρωΐ ψάλλουμε μία πολύ μεγάλη ακολουθία που περιλαμβάνει το Μεσονυκτικό, τον Όρθρο, τις Ώρες καθώς και τον Εσπερινό της επομένης ημέρας. Ακόμη το Μέγα Απόδειπνο, την Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων και τον Μέγα Κανόνα. Κάθε Κυριακή πρωΐ τελείται η Θεία Λειτουργία του Μεγάλου Βασιλείου, ενώ το απόγευμα ο Κατανυκτικός Εσπερινός. Τέλος, κάθε Παρασκευή ψάλλουμε τους Χαιρετισμούς στην Υπεραγίας Θεοτόκο. Και βέβαια δεν είναι δυνατόν να αναλύσουμε όλες τις λατρευτικές Ακολουθίες σε ένα μόνο κήρυγμα. Γι’ αυτό θα περιοριστούμε μόνο στον σχολιασμό του Μεγάλου Αποδείπνου. Η διάρκεια της νύκτας αποτελούσε πάντοτε μία ευκαιρία σχέσεως και επικοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό. Και αυτό γιατί ο άνθρωπος εκείνη τη στιγμή περιέρχεται σε μία δυνατότητα απομάκρυνσης από την γη, ώστε να αναπτύξη την πορεία του στον ουρανό. Και ο ίδιος ο Κύριος πολλές φορές προσευχόταν το βράδυ ’’και ην διανυκτερεύων εν τη προσευχή του Θεού”. Έτσι η Εκκλησία αντιλαμβανομένη αυτήν την ανάγκη του ανθρώπου τοποθέτησε δίπλα στην προσωπική προσευχή μία κοινή προσευχή, που ονομάζεται Απόδειπνο. Ονομάστηκε Απόδειπνο, γιατί καθορίστηκε να τελείται μετά το βραδινό δείπνο. Μετά τον ΙΔ’ αιώνα φάνηκε επιτακτική η ανάγκη συντόμευσης του Αποδείπνου, που με την πάροδο των χρόνων και με την συνεχή προσθήκη ευχών απέκτησε πλέον μεγάλη διάρκεια. Τελικά επικράτησε η Ακολουθία του Μικρού Αποδείπνου, το οποίο διαβάζεται κατά το μεγαλύτερο διάστημα του έτους. Η παλαιότερη και εκτενέστερη Ακολουθία επικράτησε να διαβάζεται κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και ονομάζεται Μέγα Απόδειπνο. Και επειδή η Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι κατανυκτικότερη, η Ακολουθία αυτή “συνιστά δέηση για την άφεση των αμαρτιών της ημέρας και την ασκανδάλιστη διέλευση της νύχτας”. Το Μέγα Απόδειπνο τελείται το βράδυ της Δευτέρας, Τρίτης, Πέμπτης, στην διάρκεια της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Το απόγευμα της Τετάρτης τελείται η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων, ενώ την Παρασκευή το απόγευμα, όπως είπαμε και παραπάνω, ψάλλονται οι Χαιρετισμοί στην Υπεραγία Θεοτόκο. Το βράδυ του Σαββάτου τελείται το Μικρό Απόδειπνο. Στα Μοναστήρια το Μικρό Απόδειπνο διαβάζεται στον νάρθηκα του Καθολικού. Το Μεγάλο Απόδειπνο σε όλη τη διάρκεια διαβάζεται στον κυρίως Ναό. Ο πιστός με την βοήθεια των Ψαλμών και των ευχών του Μεγάλου Αποδείπνου κάνει κάποιον απολογισμό των γεγονότων της ημέρας που πέρασε. Αυτή η αυτοκριτική θα τον βοηθήσει να συντριβή και να μετανοήσει για τις πνευματικές του αστοχίες: «Λούσω καθ’ ἑκάστην νύκτα τήν κλίνην μου, ἐν δάκρυσί μου τήν στρωμνήν μου βρέξω». Στη διάρκεια του Μεγάλου Αποδείπνου ψάλλουμε δύο αρχαίους ύμνους της Εκκλησίας μας: «Μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός γνῶτε ἔθνη καί ἠττάσθε ὅτι μεθ’ ἠμῶν ὁ Θεός», προέρχεται από την ωδή του Ησαΐα, που βρίσκεται στο 9ο κεφάλαιο της Παλαιάς Διαθήκης. Ακόμη ψάλλουμε το παρακάτω ποίημα: «Ἡ ἀσώματος φύσις τα Χερουβείμ, ἀσιγήτοις σε ὕμνοις δοξολογεῖ». Πρόκειται για μία δοξολογία προς τον Θεό Πατέρα, η οποία αποτελεί έκφραση της ψυχικής ανάτασης του ανθρώπου στον Θεό. Ο άνθρωπος με αυτό το δοξολογικό ποίημα αισθάνεται πλέον εγκαταλελειμμένος στη χάρη και το έλεος του Θεού. Παρατηρούμε, λοιπόν, ότι η άφατος φιλανθρωπία του Θεού επεκτείνεται ακόμη και όταν ο άνθρωπος κοιμάται. Αυτήν την πραγματικότητα τονίζει και η παρακάτω ευχή: «Κύριε, Κύριε, ο ρυσάμενος ημάς από παντός βέλους πετομένου ημέρας….καταξίωσον ημάς και το νυκτερινόν στάδιον αμέμπτως διελθείν». Γιατί μόνο ο Θεός μπορεί να εξασφαλίσει την πραγματική αρωγή στο πλάσμα του σε όλα τα στάδια και ειδικά όταν δοκιμάζεται. Γιατί ο άνθρωπος δοκιμάζεται και θλίβεται ημέρα και νύκτα, ώστε να προσφωνή: «Κύριε τῶν δυνάμεων μεθ’ ἠμῶν γενοῦ, ἄλλον γάρ ἐκτός Σου βοηθόν ἐν θλίψεσιν οὐκ ἔχομεν, Κύριε τῶν δυνάμεων ἐλέησον ἠμάς».

  Η Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή είναι η Χριστιανορθόδοξη χρονική περίοδος της νηστείας και της πνευματικής, ψυχικής και σωματικής προετοιμασίας των πιστών για το Άγιο Πάσχα. Ονομάστηκε Τεσσαρακοστή, σε ανάμνηση της νηστείας του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού στην έρημο, η οποία είχε διαρκέσει σαράντα ημέρες. Είναι η αρχαιότερη από όλες τις μεγάλες νηστείες της Ορθοδόξου Εκκλησίας Καθιερώθηκε τον 4ο μ.Χ. αιώνα. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες, ενώ αργότερα προστέθηκε και άλλη μία εβδομάδα. Διαρκεί συνολικά 48 ημέρες, μαζί με την Μεγάλη Εβδομάδα. Ξεκινά την Καθαρά Δευτέρα και τελειώνει το Μεγάλο Σάββατο. Βέβαια, η ονομασία Μεγάλη Τεσσαρακοστή ή Μεγάλη Σαρακοστή, δεν οφείλεται στη μεγάλη διάρκειά της, αλλά στην μεγάλη σημασία του κοσμοσωτηρίου γεγονότος της Αναστάσεως του Κυρίου μας, και σε ανάμνηση των παθών Του. Μέσα σε αυτό το στάδιο των αγώνων, με τη νηστεία, την εξομολόγηση, την προσευχή, την ελεημοσύνη, τις συχνές ακολουθίες, και όλα τα πνευματικά παλέματα προετοιμάζεται ο κάθε Χριστιανός για να αναστηθεί κι αυτός από τα πάθη και τις αμαρτίες του. Και, με τη βοήθεια του Θεού, ξεκινά αυτό το πνευματικό μας οδοιπορικό προς το Άγιο Πάσχα. Εγκαινιάζεται η προετοιμασία μας με το τριήμερο, που είναι οι τρεις πρώτες ημέρες της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Τρεις ημέρες απόλυτης νηστείας, ασιτίας, χωρίς καθόλου φαγητό και νερό, κυρίως στη λαύρα του Αγίου Σάββα, στο γυναικείο κοινόβιο στη Βηθανία, αλλά και σε άλλα μοναστήρια των Αγίων Τόπων. Είναι δύσκολο το τριήμερο αυτό. Δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά βοηθά με τον καλύτερο τρόπο στην έναρξη του πνευματικού μας αγώνα. Μοιάζει με πένθος, μιας και κόβονται εντελώς οι σωματικές μας δυνάμεις και το μυαλό μας περιορίζεται μόνον στα πνευματικά. Ούτε διακονίες, ούτε διακονήματα τις τρεις αυτές πρώτες ημέρες, παρά μόνον προσευχή και ακολουθίες. Έτσι λοιπόν, η Καθαρά Εβδομάδα, ή η Καθαροβδομάδα όπως επίσης λέγεται -επειδή οι πιστοί «καθαίρονται δια της νηστείας»- είναι η αρχή της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Μας εισάγει σε μια περίοδο μετανοίας και αποτοξίνωσης -σωματικής και ψυχικής- με μοναδικό προσανατολισμό τον Θεό και το Άγιο Πάσχα.  

Μπορεί να πηγαίνεις τακτικά εκκλησία, να διαβάζεις Θεολογικά βιβλία, να έχεις εικόνες αγίων στο σπίτι σου, κομποσχοίνια στα χέρια σου, να δίνεις ελεημοσύνη, να ακούς ομιλίες θεολογικές, να ταπεινολογείς και να μιλάς πνευματικά. Όμως να είσαι θυμωμένος με τους άλλους. Στις δυσκολίες να μεμψιμοιρείς. Να μην ικανοποίησε με τα λεφτά που έχεις, με τις ανέσεις που έχεις, να νοιώθεις καταπιεσμένος, ανήσυχος, ανικανοποίητος με όλα και όλους, να βρίσκεσαι συνέχεια σε αντιπαράθεση και ανταγωνισμό με ότι και όποιον βρίσκεται δίπλα σου. Αυτό σημαίνει ότι δεν ζεις Χριστό! Όσο και αν μιλάς για Χριστό. Αυτό μυρίζει Θάνατο! Τι ξεχωρίζει σήμερα ένα Χριστιανό από τον υπόλοιπο λαό; Αν στις δυσκολίες, στους πειρασμούς, μπροστά σε δύσκολους ανθρώπους, δεν έχεις υπομονή, πραότητα, χαρά, απλότητα και κυρίως ταπείνωση, σημαίνει ότι ακόμη δεν έχεις καταλάβει τι σημαίνει εν Χριστώ ζωή. Μοναχός Μωυσής Αγιορείτης.

Ο θυμός καθ’ εαυτόν είναι φυσικός. Όπως τα νεύρα στο σώμα. Είναι και αυτός νεύρον ψυχής και οφείλει να τον μεταχειρίζεται ο καθείς εναντίον των δαιμόνων, ανθρώπων αιρετικών, και παντός κωλύοντος από την όδόν του Θεού. Εάν δε θυμώνεις κατά των ομοψύχων αδελφών ή, εκτός εαυτού γενόμενος, χαλάς τα έργα των χειρών σου, γίνωσκε ότι κενοδοξίαν νοσείς και κάμνεις παράχρησιν του νεύρου της ψυχής. Απαλλάττεσαι δε διά της αγάπης προς πάντας και αληθούς ταπεινώσεως. Διά τούτο όταν σοι έλθει θυμός κλείσε το στόμα σου δυνατά και μη ομιλήσεις εις τον υβρίζοντα ή ατιμάζοντα ή ελέγχοντα ή πολυειδώς σε πειράζοντα άνευ λόγου. Ο άνθρωπος είναι πλασμένος ήμερος και λογικός και επομένως ο θυμός δεν αρμόζει ουδέποτε εις την φύσιν του, ενώ με την αγάπην πάντοτε ευδοκιμεί και υποτάσσεται. Με το καλό και με την αγάπην μπορείς να κάμεις πολλούς να ημερέψουν και αν κανείς είναι καλοπροαίρετος, τον κάμνεις ογλήγορα να συμμορφωθεί, να γένη Άγγελος Θεού. Μη ζητήσεις ποτέ σου να ευρείς το δίκαιον, διότι τότε έχεις το άδικον. Αλλά μάθε να υπομένεις ανδρείως τους πειρασμούς, οιουσδήποτε και αν επιτρέψει ο Κύριος. Χωρίς πολλές δικαιολογίες να λέγεις «Ευλόγησον»! Και χωρίς να σφάλλεις να μετανοείς ότι έσφαλες. Εν επιγνώσει ψυχής και όχι απ’ έξω, δι΄ έπαινον, να λέγεις πως έσφαλες και μέσα να κατακρίνεις. Μη ζητάς εις τις θλίψεις σου παράκληση από τους ανθρώπους, διά να παρακληθείς από τον Θεόν. Μη νομίζεις ανάπαυσιν οπόταν ομιλήσεις, εάν ζητήσεις να ευρείς το δίκαιον. Το δίκαιον είναι να υπομείνεις ανδρείως τον επερχόμενον πειρασμόν διά να βγης νικητής καν έπταισες ή δεν έπταισες. Ει δε και λέγεις «μα διατί;» μάχεσαι τον Θεόν, τον αποστείλαντα λυπηρά διά την εμπαθή σου κατάσταση. Γέροντος Ιωσήφ ο Ησυχαστής. 

Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη, γιατί στηρίζεται σε άγνοια και όχι σε θεολογική γνώση. Η ψυχή του δολοφονημένου βρίσκει ανάπαυση μόνο κοντά στο Θεό στον Οποίον επέστρεψε μετά την έξοδό της από το δολοφονημένο σώμα της. Δε συμμετέχει τώρα η ψυχή στην έρευνα για την ανεύρεση του δολοφόνου ούτε αναπαύεται και αγάλλεται για την τιμωρία του. Ο Κολοκοτρώνης, όταν έπεσε στα χέρια του ο δολοφόνος του αδελφού του, δεν τον σκότωσε, αλλά του παρέθεσε γεύμα και είπε στη μάνα του, σώπα μάνα, αυτό είναι το καλλίτερο μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής του  γιου σου.  Αυτό λέει πολλά για το τι πρέπει να λένε ή μάλλον να μη λένε οι  συγγενείς μέσα στο, κατά τα άλλα, δικαιολογημένο πόνο και τη θλίψη τους.  Όσο για το φονιά, το λόγο έχει η ανθρώπινη δικαιοσύνη. Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

  Αυτό εξαρτάται από το ποιοι  θα είναι οι άλλοι.  Αν  αυτοί οι άλλοι είναι διώκτες του Χριστού, θα είναι και δικοί σου διώκτες σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου, «ει εμέ εδίωξαν, και υμάς διώξουσιν »( Ιω. ιε’, 20). Αν όμως οι άλλοι αγαπούν το Χριστό, τότε δε θα σε  φάνε αλλά  θα σε βοηθήσουν να φέρεις το σταυρό σου όπως και αυτοί θα φέρουν το δικό τους. Πάντως  σε κάθε περίπτωση δε θα σε φάει κανείς, αν δεν το επιτρέψει ο Θεός.  Αν όμως επιτρέψει ο Θεός να σε φάνε, αυτό θα είναι για σένα στέφανος δόξης, γιατί θα συμμετέχεις στο πάθος του Κυρίου και κατά συνέπεια και στην Ανάσταση Αυτού, « είπερ συμπάσχομεν ίνα και συνδοξασθώμεν » ( Ρω. η’, 17).   Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

  Προφανώς και πέρα πάσης αμφιβολίας είναι η γνώση της αληθείας. Αυτό, γιατί η γνώση της αληθείας είναι άμεσα συνδεδεμένη με την ελευθερία από τα δεσμά της αμαρτίας την οποία ελευθερία επιθυμεί κάθε άνθρωπος. Αυτή τη γνώση υπέδειξε ο Κύριος « πρoς τους πεπιστευκότας αὐτῷ Ἰουδαίους» με τα εξής λόγια, « ἐάν ὑμεῖς μείνητε ἐν τῷ λόγῳ τῷ ἐμῷ, ἀληθῶς μαθηταί μού ἐστε, και γνώσεσθε την ἀλήθειαν, και ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς »( Ιω. η’, 31-32). Αυτή τη γνώση προσφέρει και αποκαλύπτει ο Χριστός στον κόσμο σύμφωνα με τα λόγια που είπε στον Πιλάτο, «ἐγώ εἰς τοῦτο γεγέννημαι και εἰς τοῦτο ἐλήλυθα εἰς τον κόσμον, ἵνα μαρτυρήσω τῇ ἀληθείᾳ. πᾶς ὁ ὢν ἐκ τῆς ἀληθείας ἀκούει μου τῆς φωνῆς» ( Ιω. ιη’, 37). Αυτή τη γνώση διδάσκει στους πιστούς το Άγιο Πνεύμα, ο Παράκλητος, το Πνεύμα της Αληθείας. Τέλος αυτή η γνώση ταυτίζεται με την αιώνιο ζωή σύμφωνα με τα λόγια του Κυρίου προς τον Πατέρα Του, « αὕτη δέ ἐστιν ἡ αἰώνιος ζωή, ἵνα γινώσκωσί σε τον μόνον ἀληθινόν Θεόν και ὃν ἀπέστειλας Ἰησοῦν Χριστόν »( Ιω. ιζ’, 3). Είναι κρίμα λοιπόν και άδικο να αποστρέφεται κανείς τη γνώση της αληθείας και να έχει αγνωσία Θεού. Ο Απόστολος Παύλος γράφει σχετικά και παιδαγωγικά, « ἐκνήψατε δικαίως και μη ἁμαρτάνετε· ἀγνωσίαν γαρ Θεοῦ τινες ἔχουσι· προς ἐντροπήν ὑμῖν λέγω »( Α’ Κορ. ιε’, 34). Βεβαίως και η επιστημονική γνώση έχει την αξία και τη σημασία της, γιατί είναι και αυτή δώρο του Θεού σύμφωνα με το, «και αυτός έδωκεν ανθρώποις επιστήμην ενδοξάζεσθαι εν τοις θαυμασίοις αυτού » ( Σ. Σειρ. λη’, 6). Η πιο συμφέρουσα όμως για τον άνθρωπο είναι η γνώση της αληθείας, σύμφωνα με τα παραπάνω, εάν βέβαια θέλει να είναι ελεύθερος και όχι δούλος αφού, « πᾶς ὁ ποιῶν την ἁμαρτίαν δοῦλός ἐστι τῆς ἁμαρτίας »( Ιω. η’, 34). Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών

  Γέροντα, οι μάγοι έχουν κάποια πληροφορία; – Έχουν πληροφορία από τον διάβολο, αλλά λένε και πολλά ψέματα. Κι εσείς να προσέχετε εκεί στο αρχονταρίκι. Πρέπει να ελέγχετε την κατάσταση. Να βλέπετε τι άνθρωποι είναι αυτοί που έρχονται, γιατί μπορεί να έρθει και κανένας που ασχολείται με μαγικά. Σας φαίνεται παράξενο; Σε μια αγρυπνία εδώ ήρθαν δυο άτομα που ασχολούνταν με μαγικά. Πλησίαζαν τους ανθρώπους και τους έλεγαν διάφορα. Έλεγαν και ψέματα ότι έχουν σχέση και με τον Καντιώτη. Σέ μια γυναίκα είπαν: «Σου έχουν κάνει μάγια. Θά ρθούμε στο σπίτι σου, να τα λύσουμε με έναν σταυρό που έχουμε». Έρχονται στην αγρυπνία, μιλούν και λίγο πνευματικά, οπότε σου λένε οι άλλοι: «αφού έρχονται στην αγρυπνία, είναι πιστοί άνθρωποι», και ανοίγουν την καρδιά τους. Πως μπερδεύουν τον κόσμο με τα ψέματα που λένε! Για να ξεγελάσει κάποιος μια κοπέλα, της είπε: «Ο πατήρ Παΐσιος είδε όραμα ότι θα σε παντρευτώ πάρε να φορέσεις αυτό, χωρίς να εξετάσεις τι είναι», και της έδωσε κάτι που ήταν μαγικό. Αλλά εκείνη ευτυχώς δεν το φόρεσε. «Καλά, ο πατήρ Παΐσιος με τέτοια ασχολείται!», είπε και πιάνει και μου γράφει ένα γράμμα, τέσσερις σελίδες με πυκνά γράμματα, γεμάτο βρισιές. Τέτοιο βρισίδι! «Δεν πειράζει, λέω, βρίσε με. Χαλάλι να γίνει το βρισίδι, αφού δεν ξεγελάστηκες να φορέσεις αυτό το σατανικό!». – Σας ήξερε, Γέροντα; – Όχι, δεν με ήξερε. Κι εγώ δεν τους ήξερα, ούτε αυτήν ούτε εκείνον. «Οι δαιμονικές, μαγικές ενέργειες» – Γέροντα, τι είπατε στους μαθητές που ήρθαν σήμερα και σας είπαν ότι κάλεσαν το πνεύμα; -Τι να τους πω; Τους έδωσα πρώτα ένα καλό ξεσκόνισμα! Είναι άρνηση πίστεως αυτό που έκαναν. Από την στιγμή που καλούν τον διάβολο και τον δέχονται, αρνούνται τον Θεό. Γι’ αυτό τους είπα κατ’ αρχάς να μετανοήσουν, να εξομολογηθούν ειλικρινά, και στο εξής να προσέχουν· να εκκλησιάζονται, να κοινωνούν με ευλογία του πνευματικού τους, για να εξαγνισθούν. Έχουν ελαφρυντικά, επειδή είναι παιδιά και το έκαναν σαν παιχνίδι. Αν ήταν μεγάλοι, θα πάθαιναν μεγάλο κακό· ο διάβολος θα αποκτούσε μεγάλη εξουσία επάνω τους· αλλά καθ΄αυτά τώρα τα τραντάζει. – Δηλαδή, Γέροντα, τι έκαναν ακριβώς; – Αυτό που κάνουν πολλοί… Βάζουν σε ένα τραπέζι ένα ποτήρι με νερό και γύρω-γύρω τοποθετούν τα γράμματα του αλφαβήτου Α, Β, Γ, κ.λπ. Βάζουν μετά το δάχτυλο τους μέσα στο νερό και καλούν το πνεύμα, δηλαδή τον διάβολο. Το ποτήρι γυρίζει, σταματά μπροστά σε γράμματα και σχηματίζει λέξεις. Αυτά κάλεσαν το πνεύμα και, όταν ήρθε, το ρώτησαν: «Υπάρχει Θεός;». «Δεν υπάρχει!», τους λέει. «Ποιος είσαι εσύ;», το ρωτούν. «Ο σατανάς!», τους λέει. «Υπάρχει σατανάς;». «Υπάρχει!». Δηλαδή βλακείες χονδρές! Δεν υπάρχει Θεός και υπάρχει σατανάς! Όταν το ξαναρώτησαν, αν υπάρχει Θεός, τους είπε: «Ναι, υπάρχει». Μια «ναι», μια «όχι», οπότε προβληματίσθηκαν τα παιδιά. Έτσι οικονόμησε ο Θεός, για να βοηθηθούν. Μια κοπέλα από την συντροφιά τους την χτύπησε το ποτήρι. Επέτρεψε ο Θεός να την χτυπήσει, για να συνέλθουν και τα άλλα παιδιά. Σήμερα πολλοί, όταν θέλουν να κάνουν κακό σε κάποιο πρόσωπο, καταφεύγουν σε μάγους που χρησιμοποιούν την κέρινη κούκλα του βουντού. Οι μάγοι το έχουν κάνει αυτό παιχνίδι, χόμπι. – Γέροντα, τι κάνουν; – Φτιάχνουν μια κούκλα από κερί και, όταν κάποιος τους ζητάει να βλαφθεί ο εχθρός του π.χ. στα μάτια, καρφώνουν μία βελόνα στα μάτια της κούκλας και αναφέρουν το όνομα αυτού που θέλουν να βλάψουν, κάνοντας διάφορα μαγικά. Και πράγματι το άτομο εκείνο, αν ζει αμαρτωλή ζωή και δεν εξομολογείται, προσβάλλεται από δαιμονική ενέργεια στα μάτια. Πάνε να βγουν τα μάτια του από τον πόνο! Κάνει εξετάσεις, αλλά οι γιατροί δεν βρίσκουν τίποτε. Να, και τα μέντιουμ τι κακό κάνουν! Δεν φθάνει που παίρνουν τα χρήματα από τους ανθρώπους, αλλά διαλύουν και οικογένειες. Πάει λ.χ. κάποιος στο μέντιουμ και λέει κάποιο πρόβλημα που έχει. «Κοίταξε, του λέει εκείνο, μια συγγενής σου που είναι λίγο μελαχρινή, λίγο ψηλή κ.λπ. σου έχει κάνει μάγια». Ψάχνει αυτός να βρει ποια από το σόι του έχει αυτά τα χαρακτηριστικά. Κάποια θα βρει που να μοιάζει έστω και λίγο. «Α, αυτή είναι, λέει, που μου έκανε μάγια» και τον πιάνει ένα μίσος εναντίον της. Κι εκείνη η φουκαριάρα να μην ξέρει τίποτε – μπορεί να τον έχει ευεργετήσει κιόλας , και αυτός να έχει μια αγανάκτηση εναντίον της, να μη θέλει ούτε να την δει! Ξαναπάει στο μέντιουμ κι εκείνο του λέει: «Τώρα πρέπει να λύσουμε τα μάγια. Και για να τα λύσουμε, δώσε μερικά χρήματα». «Ε, αφού τα βρήκε, λέει αυτός, πρέπει να τον ανταμείψω»! Δώσ’ του χρήματα… Βλέπεις ο διάβολος τι κάνει; Βάζει σκάνδαλα. Ενώ ένας καλός άνθρωπος, ακόμη κι αν ξέρει κάτι συγκεκριμένο για κάποιον, ποτέ δεν θα πει: «ο τάδε σε έχει βλάψει», αλλά θα προσπαθήσει να τον βοηθήσει. «Κοίταξε, θα του πει, μη βάζεις λογισμούς. Να εξομολογηθείς και μη φοβάσαι». Και έτσι βοηθάει και τον έναν και τον άλλον. Γιατί και αυτός που έβλαψε τον άλλον, όταν τον βλέπει να του φέρεται με καλοσύνη, προβληματίζεται με την καλή έννοια, και μετανοεί. «Ο διάβολος ποτέ δεν μπορεί να κάνη καλό » – Γέροντα, μπορεί ένας μάγος να θεραπεύσει κάποιον άρρωστο; – Μάγος και να θεραπεύσει άρρωστο άνθρωπο! Έναν που τραντάζεται από το δαιμόνιο, αυτόν μπορεί να τον κάνη καλά στέλνοντας το δαιμόνιο σε άλλον. Γιατί ο μάγος με τον διάβολο είναι συνέταιροι, οπότε λέει στον διάβολο: «Βγες από αυτόν και πήγαινε στον τάδε». Βγάζει λοιπόν το δαιμόνιο από εκείνον και συνήθως το στέλνει σε κάποιον συγγενή του η γνωστό του που έχει δώσει δικαιώματα στον διάβολο. Λέει μετά αυτός που είχε το δαιμόνιο: «εγώ υπέφερα, αλλά ο τάδε μ’ έκανε καλά», και έτσι γίνεται διαφήμιση. Και γυρίζει τελικά το δαιμόνιο σε συγγενείς η σε γνωστούς. Αν κάποιος, ας υποθέσουμε, είναι καμπουριασμένος από δαιμονική επήρεια, μπορεί ο μάγος να διώξει το δαιμόνιο από εκείνον, να το στείλει αλλού και να σηκωθεί όρθιος ο καμπούρης. Αν όμως έχει καμπούρα από αναπηρία, δεν μπορεί ο μάγος να τον κάνει καλά. Μου είπαν για μια γυναίκα ότι θεραπεύει άρρωστους, χρησιμοποιώντας διάφορα αγιωτικά. Όταν άκουσα τι κάνει, έμεινα κατάπληκτος από την τέχνη του διαβόλου. Κρατάει έναν σταυρό και ψάλλει διάφορα τροπάρια. Ψάλλει π.χ. το ­Θεοτόκε

  «Τα βάσανα σας είναι πολλά. Τα χτυπήματα πέφτουν επάνω σας αδυσώπητα απ’ όλες τις μεριές. Αλλά μην απελπίζεστε. Δοκιμασίες είναι, που σας βρίσκουν με παραχώρηση του φιλάνθρωπου Θεού, για να καθαριστείτε από τα πάθη και τις αδυναμίες σας. Παραδώστε, λοιπόν, τον εαυτό σας στα χέρια Του με εμπιστοσύνη, ευψυχία, χαρά και ευγνωμοσύνη. Μη θυμώνετε, μη δυσφορείτε, μην τα βάζετε με κανέναν άνθρωπο. Αφήστε τους ελεύθερους να επιτελούν επάνω σας και μέσα σας το έργο της πρόνοιας του Κυρίου, που, αποβλέποντας στη σωτηρία σας, πασχίζει να βγάλει από την καρδιά σας κάθε ακαθαρσία. Όπως η πλύστρα τσαλακώνει, τρίβει και χτυπάει τα ρούχα μέσα στη σκάφη, για να τα λευκάνει, έτσι και ο Θεός τσαλακώνει, τρίβει και χτυπάει εσάς, για να λευκάνει την ψυχή σας και να την ετοιμάσει για την ουράνια βασιλεία Του, όπου κανένας ακάθαρτος δεν θα μπει. Αυτή είναι ή αλήθεια. Προσευχηθείτε να σας φωτίσει το νου ό Κύριος, για να την αντιληφθείτε. Τότε με χαρά θα δέχεστε καθετί το δυσάρεστο σαν φάρμακο που σας δίνει ο επουράνιος Γιατρός. Τότε θα θεωρείτε όσους σας βλάπτουν σαν ευεργετικά όργανα Εκείνου. Και πίσω τους θα βλέπετε πάντα το χέρι του μεγάλου Ευεργέτη σας. Για όλα να λέτε: «Δόξα σοι, Κύριε!». Να το λέτε, αλλά και να το αισθάνεστε». OΣΙΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ Ο ΕΓΚΛΕΙΣΤΟΣ

  Η Αγία Μεγαλομάρτυς Φωτεινή έζησε στα χρόνια του Χριστού. Ήταν Σαμαρείτισσα στην καταγωγή και διέμενε στην πόλη Συχάρ όπου ζούσε ένα έκλυτο βίο. Ο τρόπος ζωής της ήταν γνωστός στους συμπολίτες της και για αυτόν την είχαν στιγματίσει. Κάθε μεσημέρι πήγαινε έξω από την πόλη, στο πηγάδι το λεγόμενο του Ιακώβ, και εγέμιζε την στάμνα της. Εκείνο τον καιρό, ο Ιησούς περνούσε από την Συχάρ και στάθηκε στο πηγάδι του Ιακώβ για να πιει νερό. Εκεί συναντήθηκε με την Αγία Φωτεινή και εφανέρωσε σ’ αυτήν όλη τη ζωή της και από την οποία ζήτησε να του δώσει νερό. Ο Κύριος είπε στην Αγία, ότι Αυτός είναι « τό ὕδωρ τό ζῶν», δηλαδή η αστείρευτη πηγή του Αγίου Πνεύματος. Τότε οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες δεν είχαν επαφές και γι’ αυτό παραξενεύτηκε η Αγία που ένας Ιουδαίος της απηύθυνε τον λόγο. Μετά από την συνομιλία με τον Χριστό, η Αγία Φωτεινή πίστεψε σε Αυτόν και κάλεσε τους συμπολίτες της να τρέξουν να Τον συναντήσουν. Ο Χριστός έμεινε δύο ημέρες στη Συχάρ και τους μετέδωσε τον Λόγο και την ευλογία Του. Η Αγία Φωτεινή βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την Ανάσταση του Κυρίου. Μαζί της βαπτίστηκαν και οι δύο γιοι της καθώς και οι πέντε αδερφές της. Με την συνοδεία των γιων της και των αδερφών της κήρυξε τον λόγο του Χριστού στην Συρία, στην Φοινίκη, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα και τελικά στη Ρώμη. Η μεγάλη της αυτή αποστολική δράση είναι ο λόγος για τον οποίο η εκκλησία μας την ονομάζει Ισαπόστολο. Τα χρόνια περνούσαν και η Αγία κήρυττε τον λόγο του Χριστού με θέρμη σε όσα μέρη την αξίωσε η χάρη Του να ταξιδέψει. Κάποια στιγμή έφτασε και στην Καρθαγένη στην Βόρεια Αφρική. Μαζί της ήταν πάντα οι πέντε αδερφές της (Ανατολή, Φωτώ, Φωτίς, Παρασκευή και Κυριακή) και ο μικρός γιος της ο Ιωσής. Ο μεγάλος της γιος Βίκτωρ ήταν στρατιώτης στον Ρωμαϊκό στρατό και έφερε το βαθμό του στρατηλάτη. Ρωμαίος αυτοκράτορας τότε ήταν ο Νέρων, ο οποίος μη γνωρίζοντας ότι ο Βίκτωρ ήταν χριστιανός, του ανέθεσε να διώξει τους Χριστιανούς στην Ιταλία. Ο Βίκτωρ πήγε στην Ιταλία αλλά φυσικά αρνήθηκε να φέρει σε πέρας τις εντολές που είχε λάβει. Ο δούκας Σεβαστιανός, φίλος του Βίκτωρα προσπάθησε να τον μεταπείσει αλλά αντί αυτού και με την χάρη του Ιησού Χριστού, μεταπείστηκε ο ίδιος και βαπτίστηκε χριστιανός. Ο Νέρων πληροφορήθηκε τα γεγονότα αυτά και κάλεσε στην Ρώμη τόσο τον Βίκτωρα, που είχε εντωμεταξύ λάβει το χριστιανικό όνομα Φωτεινός, και τον Σεβαστιανό, όσο και την Αγία Φωτεινή με τις αδερφές της και τον μικρό της γιο. Στην προσπάθειά του να τους κάνει να αλλάξουν πίστη, ο Νέρων χρησιμοποίησε όσα δόλια μέσα και όσα βασανιστήρια του ήταν γνωστά. Η Αγία Φωτεινή και οι υπόλοιποι μάρτυρες δεν λύγισαν ούτε στιγμή και συνεχώς δοξολογούσαν τον Ιησού Χριστό. Κατά τη διάρκεια των φρικτών μαρτυρίων που υπέστησαν, πολλά θαύματα έλαβαν χώρα. Μετά από κάθε μαρτύριο, τόσο η Αγία όσο και οι υπόλοιποι μάρτυρες ήταν ανέπαφοι – οι πληγές τους αποκαθίσταντο. Αυτό ήταν κάτι που πείσμωνε τον Νέρωνα αλλά ταυτόχρονα έκανε πολλούς από αυτούς που έβλεπαν τα θαύματα αυτά να πιστέψουν στον Χριστό και να βαπτιστούν χριστιανοί. Μετά από ατελείωτα μαρτύρια που υπέστει η Αγία Φωτεινή φυλακίστηκε και μέσα στην φυλακή παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο.  Η αγία Φωτίς τεντώθηκε σε δύο δέντρα, τα οποία αφέθηκαν και την έσχισαν στα δύο. Οι άλλοι μάρτυρες θανατώθηκαν με ξίφος. Η Αγία Ανατολή ήταν η πρώτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Φωτώ ήταν η δεύτερη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Φωτίς ήταν η τρίτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής και μαρτύρησε αφού την έδεσαν σε δύο δένδρα και την ξέσχισαν. Η Αγία Παρασκευή ήταν η τέταρτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Κυριακή ήταν η πέμπτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Ο Άγιος Φωτεινός ήταν ο πρωτότοκος υιός της Αγίας Φωτεινής. Ο Άγιος Ιωσής ήταν ο δευτερότοκος υιός της Αγίας Φωτεινής. Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Χριστῷ συνομίλησας ἐπὶ τῷ φρέαρ σεμνή, καὶ πίστιν εἰσδέδεξαι, τὴν πρὸς αὐτὸν ἀκλινῶς, Φωτεινὴ Ἰσαπόστολε· ὅθεν τῆς εὐσεβείας, ἐφαπλοῦσα τὸ φέγγος, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, σὺν υἱοῖς καὶ συγγόνοις· μεθ’ ὧν ἀπαύστως πρέσβευε, ὑπὲρ τῶν τιμώντων σε. Την μνήμη της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος την γιορτάζουμε στις 26 Φεβρουαρίου και την Κυριακή της Σαμαρείτιδος (την πρώτη Κυριακή μετά την Μεσοπεντηκοστή).      

Αγαπητοί αδελφοί, στις 25 και 26 Φεβρουαρίου 2024 ο Ιερός Ναός μας Πανηγυρίζει μετά πάσης εκκλησιαστικής λαμπρότητος την μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και Ισαποστόλου Φωτεινής της Σαμαρείτιδος προστάτιδος και πολιούχου της Ενορίας μας. Θα θεωρήσουμε εξαιρετική τιμή την συμμετοχή σας στις Ιερές Ακολουθίες κατά το Ακόλουθο πρόγραμμα: KΥΡΙΑΚΗ 25 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024 Αρχή του Τριωδίου – Παραμονή της Εορτής – Ώρα 6:30π.μ. Όρθρος και Θεία Λειτουργία. Ώρα 5μ.μ. Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός μετ’ Αρτοκλασίας επί τη μνήμη της Αγίας ενδόξου Μεγαλομάρτυρος  και Ισαποστόλου Φωτεινής της Σαμαρείτιδος. ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2024 – Μνήμη Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος – Ώρα 6:45π.μ. Ακολουθία του Όρθρου και Θεία Λειτουργία. Ώρα 11π.μ. Ιερά Παράκληση στην Αγία Φωτεινή. Ώρα 5:30μ.μ. Τέλεση του Μυστηρίου του Ιερού Ευχελαίου. Ο Ιερός Ναός μας θα παραμείνει ανοιχτός το διήμερο της Πανηγύρεως από τις 6 το πρωί έως τις 8:30 το βράδυ. Λεωφορεία: 206, 237, 140, 856 & 212. Στάση Ηλιουπόλεως & Πλατεία Ηρώων