~ Κάποια μοναχή πολεμήθηκε με λογισμούς πορνείας. Κι επειδή δεν μπορούσε να υπομείνει τον πόλεμο, έφυγε από το μοναστήρι της και γύρισε στον κόσμο. Δεν άργησε να καταλήξει σε πορνείο. Έμεινε εκεί αρκετά χρόνια και πλούτισε πολύ , γιατί ήταν πολύ όμορφη. Ο φιλάνθρωπος Θεός όμως, που εργάζεται για την σωτηρία του κάθε ανθρώπου, έβαλε στο νού της τη μνήμη των οδυνηρών κολάσεων και την αρχική δόξα και τιμή, από την οποία είχε ξεπέσει. Και εκείνη αφού τα αναλογίστηκε όλα αυτά, εγκατέλειψε πλούτη και περιουσία, κι έτρεξε στο μοναστήρι της , σαν προβατίνα που γλύτωσε από το στόμα των λύκων. Μόλις όμως έφτασε στην πύλη της μονής, έπεσε κάτω και ξεψύχησε .Εκεί κοντά ζούσε κάποιος έγκλειστος μοναχός, που είδε σε όραμα την νύχτα εκείνη αγγέλους και δαίμονες έξω από το μοναστήρι. Φιλονικούσαν όλοι μπροστά στη νεκρή για την ψυχή της. -Εφόσον μετανόησε, είναι δική μας, έλεγαν οι άγγελοι. -Μέχρι τώρα δούλευε σε μας , διαμαρτύρονταν οι δαίμονες. Άλλωστε δεν πρόφτασε να μπει στο μοναστήρι να μετανοήσει. Ενώ έτσι φιλονικούσαν, ήρθε άλλος άγγελος από τον ουρανό. -Γιατί φιλονικείτε; Τους ρώτησε και ύστερα τους είπε ότι ο αγαθός Θεός, αφότου η μοναχή σκέφτηκε να μετανοήσει, από την ίδια εκείνη στιγμή δέχθηκε την μετάνοια της. Αμέσως συνήλθε ο μοναχός από το όραμα και έτρεξε να αναγγείλει στην ηγουμένη τα συμβάντα. Αφού περιποιήθηκαν το λείψανο, το έθαψαν στο κοιμητήριο και ευχαρίστησαν τον ελεήμονα Θεό, που και μόνο ένα καλό λογισμό τον δέχεται σαν μετάνοια. Από το Γεροντικό

“Παλιά στην πατρίδα μου, στα Φάρασα, έλεγαν: «Αν έχεις καμμιά δουλειά, μην την αφήνεις για αύριο. Αν έχεις καλό φαγητό, άσʹ το για αύριο, μήπως έρθει κανένας μουσαφίρης». Τώρα σκέφτονται: «Να αφήσουμε την δουλειά, μήπως έρθει κανείς αύριο και μας βοηθήσει. Το καλό φαγητό, ας το φάμε εμείς απόψε!». Οι περισσότεροι σήμερα γυρίζουν γύρω από τον εαυτό τους. Μόνον τον εαυτό τους σκέφτονται. Ας υποθέσουμε ότι βρέχει, γίνεται κατακλυσμός. Θα δείτε, οι περισσότερες [ο όσιος Παΐσιος μιλούσε με μοναχές] από σας θα σκεφθούν μήπως έχουν ρούχα απλωμένα, να πάνε να τα μαζέψουν. Κακό δεν είναι αυτό, αλλά δεν θα πάνε πιο πέρα. Τα ρούχα και να βραχούν, πάλι θα στεγνώσουν. Αυτοί όμως που αλωνίζουν τι θα γίνουν; Πονάτε γιʹ αυτούς, για να κάνετε καμιά ευχή; Ή πέφτουν κεραυνοί· ζήτημα πέντε‐έξι ψυχές να θυμηθούν τους καημένους τους γεωργούς η αυτούς που έχουν θερμοκήπια. Δεν σκέφτεται δηλαδή τον άλλον ο άνθρωπος, δεν βγαίνει από τον εαυτό του, αλλά γυρίζει συνέχεια γύρω από τον εαυτό του. Όταν όμως γυρίζει γύρω από τον εαυτό του, κέντρο έχει τον εαυτό του· δεν έχει τον Χριστό. Είναι έξω από τον άξονα που είναι ο Χριστός. Για να φθάσει να σκέφτεται τον άλλον, πρέπει ο νους του πρώτα να είναι στον Χριστό. Τότε σκέφτεται και τον πλησίον και μετά σκέφτεται και τα ζώα και όλη την φύση. Έχει τον σταθμό του ανοιχτό και, μόλις πάρει το μήνυμα, τρέχει να βοηθήσει. Αν ο νους του δεν είναι στον Χριστό, δεν δουλεύει η καρδιά του, γι ̓ αυτό δεν αγαπάει ούτε τον Χριστό ούτε τον συνάνθρωπό του, πόσο μάλλον την φύση, τα ζώα, τα δένδρα, τα φυτά. Έτσι όπως κινείστε, πού να φθάσετε στο σημείο να έχετε επικοινωνία με τα ζώα, με τα πουλιά! Αν πέσει κανένα πουλί από την σκεπή, θα το ταΐσετε. Αν δεν πέσει από την σκεπή, δεν σκέπτεσθε να το ταΐσετε. Εγώ βλέπω τα πουλιά· λέω «θέλουν τάισμα, τα καημένα»· ρίχνω ψίχουλα κ.λπ., βάζω και νεράκι να πιούν. Βλέπω άρρωστα κλαδιά στα δένδρα· αμέσως σκέφτομαι να τα κόψω, για να μην κολλήσουν και τα άλλα. Ή χτυπάει μια πόρτα, ένα παράθυρο, πάει εκεί ο νους μου. Θα ξεχάσω τον εαυτό μου, αν μου χρειάζεται κάτι, αλλά θα κοιτάξω την πόρτα, το παράθυρο, να μη σπάσει, να μη γίνει καμιά ζημιά. Παρεμπιπτόντως σκέφτομαι για μένα. Και αν κανείς σκέφτεται και πονάει για τα δημιουργήματα, πόσο μάλλον θα σκέφτεται τον Δημιουργό τους! Αν δεν κινείται έτσι ο άνθρωπος, πώς να συντονισθεί με τον Θεό; Έπειτα, και όταν βγαίνετε έξω, ρίξτε καμιά ματιά γύρω. Μπορεί κάποιος έστω και από απροσεξία ή από κακότητα – εύχομαι κανείς να μην κάνη κακό – κάτι να πετάξει και να βάλει φωτιά· γιʹ αυτό ρίξτε μια ματιά. Και αυτό στα πνευματικά ανήκει, γιατί και αυτό το βλέμμα έχει αγάπη. Εγώ βγαίνω έξω από το Καλύβι, ρίχνω μια ματιά προς τα κάτω, μια ματιά προς την σκεπή, να δω μήπως μυρίζει καμένο. Άλλο αν έχεις τέτοια πίστη πως, αν πιάσει φωτιά και κάνης προσευχή, θα σβήσει η φωτιά. Διαφορετικά, πρέπει να ενεργήσεις. Ή, όταν ακούω κρότο, προσέχω να δω τι είναι· πυροβόλο; άσκηση κάνουν; φουρνέλλο; Ένα και ένα ο νους μου πηγαίνει εκεί, για να κάνω κομποσχοίνι. Όποιος αδιαφορεί για τον εαυτό του, από αγάπη προς τους άλλους, το μεγάλο ενδιαφέρον του Θεού βρίσκεται μαζί του, και όλοι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται γιʹ αυτόν. Αλλά η σημερινή γενιά είναι η γενιά της αδιαφορίας! Οι περισσότεροι μόνο για παρελάσεις είναι! Μην τους πεις, αν συμβεί κάτι, να αμυνθούν! Τώρα όμως και παρελάσεις δεν θέλουν! Παλιότερα πήγαιναν στις παρελάσεις, άκουγαν και ένα εμβατήριο, κάτι μέσα τους σκιρτούσε! Σήμερα υπάρχει ένα ρεμπελιό σε μας τους Έλληνες. Βέβαια άλλοι λαοί είναι ακόμη χειρότερα, γιατί δεν έχουν ιδανικά. Βλέπεις, οι Έλληνες μπορεί να έχουν ένα σωρό κουσούρια, αλλά έχουν και ένα δώρο από τον Θεό, το φιλότιμο και την λεβεντιά· όλα τα πανηγυρίζουν. Οι άλλοι λαοί ούτε στα λεξικά τους δεν έχουν αυτές τις λέξεις.” … Από το βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, «Πνευματική Αφύπνιση» Λόγοι Β’, έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης.

Ο σατανάς πολεμάει τον άνθρωπο, ώστε να γογγύζει για τις θλίψεις του. Και αυτό με σκοπό να αυξήσει τις οδύνες του, αλλά και στην γενική Κρίση να αποδειχθεί, ότι δεν πίστεψε στην δικαιοσύνη του Θεού, αφού δεν υπέμεινε ευχαρίστως τις παιδαγωγικές τιμωρίες. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής) Υπομένοντας με καρτερία τα δυσάρεστα, πλησιάζετε την δόξα των Αγίων Μαρτύρων. Απεναντίας αν βαρυγγωμήσετε, όχι μόνο θα απομακρυνθείτε απ’ αυτήν την δόξα, αλλά θα δώσετε και λόγο στον Κριτή. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος) Η υγεία σας κλονίστηκε; Κλονισμένη υγεία, μπορεί να σημαίνει και κλονισμένη σωτηρία, όταν από τα χείλη του ασθενούς ακούγονται γογγυσμοί και κραυγές απελπισίας. Μακάρι ο Κύριος, να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από την συμφορά αυτήν. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος) Όταν ο Θεός μας δίνει ένα σοβαρό χτύπημα, δια του οποίου μας ταπεινώνει για να μας υψώσει αργότερα, εμείς γογγύζουμε κατά του Θεού. Όταν γογγύζουμε κατά του Θεού, αυτό σημαίνει, ότι Τον θεωρούμε άδικο, θεωρούμε ότι Αυτός δεν μας φέρεται σωστά και θα έπρεπε να μας φερθεί κατά έναν διαφορετικό τρόπο. Όμως δεν είναι βαριά αμαρτία να κατηγορούμε το Θεό για αδικία και να Τον συκοφαντούμε; Βλέπετε, λοιπόν, πόσο βαριά αμαρτία είναι ο γογγυσμός κατά του Θεού. Πρέπει να φοβόμαστε να μην παραβαίνουμε τη μεγάλη εντολή του Χριστού: «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε» (Ματθ. 7,1). Και γογγυσμός κατά του Θεού δεν είναι μόνο κρίση του Θεού αλλά και κατάκρισή Του. (Άγιος Λουκάς ο Ιατρός) Αν θυμάσαι τα Πάθη του Κυρίου, θα υπομένεις αγόγγυστα τα πάντα. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Μην αγανακτείς που τα πράγματα δεν έρχονται πάντοτε όπως τα θέλεις εσύ στη ζωή σου. Δεν είναι δυνατόν, αλλά και συμφέρον σου δεν είναι, να γίνονται όλα κατά τη σκέψη σου, κατά την επιθυμία σου, κατά το θέλημά σου. Η σκέψη σου πολύ συχνά είναι πλανεμένη, η επιθυμία σου εμπαθής, το θέλημά σου ολότελα εγωιστικό. Και ο παντογνώστης Θεός φυσικά το γνωρίζει αυτό, έστω και αν εσύ δεν το συνειδητοποιείς. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Αυτοί που υπομένουν αγόγγυστα και με καρτερία τα πάντα, μένουν πιστοί στο θέλημα του Θεού. Και αυτοί που μένουν πιστοί στο θέλημα του Θεού, θα πάρουν την αμοιβή που υποσχέθηκε Εκείνος: την Βασιλεία των Ουρανών. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Είναι αμαρτία να γογγύζουμε εναντίον των αδελφών μας, όταν αυτοί γίνονται όργανα των δοκιμασιών μας. Πολύ μεγαλύτερη αμαρτία είναι, το να γογγύζουμε εναντίον του Θεού, όταν το ποτήρι των θλίψεων κατεβαίνει σ’ εμάς κατευθείαν από τον ουρανό. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ) Αν κανένας πειρασμός δεν μπορεί να βρει τον άνθρωπο, χωρίς το θέλημα του Θεού, τότε τα παράπονα, ο γογγυσμός, η αυτοδικαίωση, η ενοχοποίηση των άλλων, αποτελούν κινήσεις που εναντιώνονται στη Θεία βούληση. Δείχνουν απόπειρες αντιστάσεως και αντιδράσεως στον Θεό. Ας σταθούμε με φόβο, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας συμφοράς! (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ) Εμείς οι ίδιοι μεγαλώνουμε την θλίψη, όταν μεμψιμοιρούμε. (Όσιος Ιωσήφ της Όπτινα)

  – Γέροντα, ο Θεός βοηθάει τον άνθρωπο πιο πολύ στις αρχές τού πνευματικού του αγώνα; – Ναι, στα πρώτα βήματα της πνευματικής ζωής ο Θεός βοηθάει πολύ τον άνθρωπο, όπως οι γονείς προστατεύουν τα παιδιά πιο πολύ, όταν είναι μικρά. Όσο μεγαλώνουν, δεν τα προστατεύουν τόσο, γιατί τα παιδιά αρχίζουν να χρησιμοποιούν το μυαλό τους. ο άνθρωπος στην αρχή του αγώνα του νιώθει έντονα την Χάρη τού Θεού. Ύστερα ο Θεός τον αφήνει λίγο, για να αγωνισθεί και να ανδρωθεί. Εγώ φύτεψα λίγες ντοματιές. Στην αρχή τις πότιζα κάθε ήμερα, μετά τις άφησα. Όταν έφθασαν να κιτρινίζουν τα φύλλα τους, τότε τις πότισα. Όσο έμεναν απότιστες, ζορίστηκαν και αναγκάσθηκαν να ρίξουν βαθιά τις ρίζες τους, για να βρουν υγρασία, και έδεσαν και καρπό. Άν τις πότιζα συνέχεια, μόνο θα ψήλωναν και οι ρίζες τους θα έμεναν στην επιφάνεια. – Είπατε, Γέροντα, ότι ο άνθρωπος στην αρχή τού αγώνα του αισθάνεται την Χάρη του Θεού και υστέρα τον εγκαταλείπει λίγο η θεία Χάρις. – Ναί, παίρνει την Χάρη Του ο Θεός, για να ταπεινωθεί ο άνθρωπος και για να καταλάβει την βοήθεια του Θεού. – Αυτή η αλλαγή δεν είναι λίγο οδυνηρή; – Όχι, γιατί δεν τον εγκαταλείπει τελείως ο Θεός. Όταν αρχίζει ο άνθρωπος να δουλεύει πνευματικά, του δίνει ο Θεός π.χ. καμμιά… σοκολάτα. Αρχίζει έτσι σιγά-σιγά και μαθαίνει να δουλεύει τρώγοντας και καμμιά… σοκολάτα. Αλλά, όταν δεν του δίνει ο Θεός σοκολάτα και αυτός σταματάει να δουλεύει και λέει «πρώτα έτρωγα σοκολάτες, τώρα δεν τρώω καμμία, ώχ τί έπαθα!», δεν κάνει προκοπή. Πρέπει δηλαδή να το χαίρεται αυτό ο άνθρωπος, να μην θέλουμε εύκολα να μας βοηθάει ο Χριστός, να μην ζητάμε οικονομίες, γιατί τότε θα είμαστε αδόκιμοι, ανεκπαίδευτοι. Και στον στρατό, όσοι εκπαιδεύονται καλά, αυτοί δεν σκοτώνονται. Όταν ο άνθρωπος βοηθιέται συνέχεια, τελικά δεν βοηθιέται. Εμένα με συγκινεί που δεν βοηθάει συνέχεια ο Χριστός. Νιώθω σαν να είμαι μαθητής και οι καθηγητές έχουν από τους μαθητές απαιτήσεις. Και για να περάσει κανείς στις πνευματικές εξετάσεις, είναι δύσκολο, χρειάζεται συνεχή παρακολούθηση του εαυτού του και βία, αλλά έτσι προοδεύει πνευματικά. Μήπως είναι δύσκολο στον Θεό να βοηθάει συνέχεια τον κάθε άνθρωπο; Αλλά δεν βοηθιέται με αυτόν τον τρόπο ο άνθρωπος. Ένα παιδί κακομαθημένο, που του δίνουν οι γονείς του συνέχεια σοκολάτες και θέλει όλο να του δίνουν, θα γίνει τεμπέλικο, κακορρίζικο, κακομοίρικο. το ίδιο και ο άνθρωπος. Αν δέχεται συνέχεια την βοήθεια του Θεού, χωρίς να κοπιάζει ο ίδιος, δεν θα ωριμάσει ποτέ πνευματικά. Γι’ αυτό, ενώ στην αρχή της πνευματικής ζωής ο Θεός βοηθάει τον άνθρωπο, μετά σιγά-σιγά τραβιέται, για να καταλάβει ο άνθρωπος ότι πρέπει και ο ίδιος να κάνη ό,τι μπορεί. Να, το μικρό παιδάκι δεν το κρατούν συνέχεια οι γονείς από το χεράκι, για να περπατήσει, το αφήνουν και λίγο να περπατήσει μόνο του Και, μόλις πάει να πέσει, τάκ, το πιάνουν. Μετά καταλαβαίνει το παιδί ότι οι δικές του δυνάμεις αρκούν μόνο για να περπατάει πιασμένο από την κουπαστή! Αν το παιδάκι περπατάει, μόνον όταν το κρατάνε από το χέρι, Και, όταν το αφήνουν, δεν πιάνεται από την κουπαστή, για να περπατήσει Και σιγά-σιγά να δυναμώσει, αλλά κάθεται κάτω, τότε δεν θα μάθει ποτέ να περπατάει, γιατί δεν έκανε αυτό που μπορούσε. – Αισθάνεται ο άνθρωπος ότι πρώτα είχε την θεία βοήθεια Και υστέρα δεν την έχει; – Αν δεν παρακολουθεί ο άνθρωπος τον εαυτό του, τίποτε δεν αισθάνεται. Από το βιβλίο: Λόγοι του Γέροντος Παισίου Β’. Πνευματική αφύπνιση. Έκδοση: Ιερόν Ησυχαστήριον Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος. Σουρωτή Θεσσαλονίκης. 1999.

  Ευλογείτε τους καταρωμένους υμάς. (Να εύχεστε καλά σε αυτούς που σας καταριώνται) (Κατά Ματθαίον 5,43) Ευλογείτε και μη καταράσθε. (Να εύχεστε και να λέτε πάντοτε καλά λόγια για όλους και ποτέ να μην καταράστε). (Προς Ρωμαίους 12,14) Η ευχή των γονέων είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά για τα παιδιά. Ειδικά η ευχή της μάνας είναι μεγάλο πράγμα! Κάποιος έλεγε: «Κάθε λόγος της μητέρας μου είναι και μια λίρα χρυσή!». Να, και πριν από καιρό πόση εντύπωση μου έκανε κάποιος από το Γιοχάνεσμπουργκ! Ήρθε στο Καλύβι το φθινόπωρο. «Γέροντα, η μάνα μου αδιαθέτησε, μου λέει, και ήρθα να την δω». Τρεις μήνες δεν πέρασαν, τα Χριστούγεννα ξαναήρθε. «Πώς πάλι εδώ;», τον ρωτάω. «Έμαθα, μου λέει, πως πάλι αδιαθέτησε η μάνα μου και ήρθα να φιλήσω το χέρι της, γιατί είναι ηλικιωμένη και μπορεί να πεθάνει. Για μένα η μεγαλύτερη περιουσία είναι η ευχή της μάνας μου». Εξήντα χρονών άνθρωπος ξεκίνησε από το Γιοχάνεσμπουργκ και ήρθε στην Ελλάδα, για να φιλήσει το χέρι της μάνας του! Και τώρα τέτοια ευλογία έχει, που σκέφτεται να κάνει ένα γηροκομείο μεγάλο για τους κληρικούς και να το χαρίσει στην Εκκλησία. Δηλαδή τις ευλογίες δεν έχει που να τις βάλει κατά κάποιον τρόπο… (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Κάθε φορά που λέτε σε κάποιον: «χρόνια πολλά!» για την ονομαστική του εορτή, να λέτε: «χρόνια πολλά και ευάρεστα στον Θεό!». (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Όταν πονέσεις έναν άνθρωπο που έχει ταπείνωση, και με την καρδιά του, σου ζητά να ευχηθείς λ.χ. για ένα πάθος που τον ταλαιπωρεί και του πεις, «μην φοβάσαι, θα γίνεις καλύτερος», του δίνεις τέτοια ευχή, που είναι Θεϊκή ευχή. Έχει πολλή αγάπη, πόνο και γι’ αυτό πιάνει. Είναι αρεστό στον Θεό και εκπληρώνει ο Θεός την ευχή. Δηλαδή και μόνον ο πόνος που νιώθει κανείς για κάποιον, είναι σαν ευχή. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Η μεγαλύτερη περιουσία για τον κόσμο είναι η ευχή των γονέων. Όπως και στην μοναχική ζωή, η μεγαλύτερη ευλογία είναι να πάρεις την ευχή του Γέροντά σου. (Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης) Όταν εύχεται κανείς για τον πλησίον του, μια καλή δύναμη βγαίνει απ’ αυτόν και πηγαίνει στον αδελφό και τον θεραπεύει και τον δυναμώνει και τον ζωογονεί. Ο άνθρωπος έχει τέτοιες δυνάμεις, ώστε να μπορεί να μεταδώσει το καλό ή το κακό στο περιβάλλον του. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης) Όταν έχουμε για τον άλλο, αγαθή διάθεση και προσευχόμαστε, θεραπεύουμε τον αδελφό και τον βοηθάμε να πάει προς τον Θεό. Ο θρούς της ψυχής μας φθάνει μυστηριωδώς και επηρεάζει τον άλλον, έστω και αν δεν εκφράσομε ούτε μια λέξη. Και χωρίς να μιλήσουμε, μπορεί να μεταδώσομε το καλό ή το κακό, όση κι αν είναι η απόσταση που μας χωρίζει απ’ τον πλησίον. Αυτό που δεν εκφράζεται, έχει συνήθως περισσότερη δύναμη από τα λόγια. (Όσιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης)

  Κάνε την υπέρβαση και θα δεις μεγάλη αλλαγή. Θέλεις να γίνεις διαφορετικός και να ξεχωρίζεις παντού; Αυτοί που έκαναν την υπέρβαση δεν βγήκαν χαμένοι, πάντα κερδισμένοι. Η υπέρβαση για να γίνει χρειάζεται θυσία όπως ο Χριστός καθημερινά θυσιάζεται για εμάς. Εμείς τι θυσίες κάνουμε για Εκείνον; Η Ορθοδοξία δεν είναι θρησκεία, αλλά πίστη θυσιαστική και ασκητική. Ζούμε στην εποχή της καλοπέρασης και όχι το να θυσιάσουμε «κάτι» από τη ζωή μας για τον Χριστό. Η θυσία είναι η άσκηση, ο αγώνας που κάνουμε ώστε να ανέβουμε σκαλί σκαλί για να πάμε κοντά στον Χριστό. Η υπέρβαση, ελευθερώνει τον άνθρωπο και τον κάνει χαρούμενο, δεν τρέχει δεξιά και αριστερά στις απατηλές χαρές. Ο άνθρωπος που θα ξεφύγει από την καθημερινότητα και θα κάνει την υπέρβαση και θα είναι μαζί με τον Χριστό, θα έχει τα πάντα, σε αντίθεση με αυτούς που έχουν «τα πάντα» και τελικά μόνο χαρά και ευτυχία δεν έχουν.

  -Γέροντα, γιατί πολλοί άνθρωποι, ενώ τα έχουν όλα, νιώθουν άγχος και στενοχώρια; -Όταν βλέπετε έναν άνθρωπο να έχει μεγάλο άγχος, στενοχώρια και λύπη, ενώ τίποτε δεν του λείπει, να ξέρετε ότι του λείπει ο Θεός. Όποιος τα έχει όλα, και υλικά αγαθά και υγεία, και, αντί να ευγνωμοσύνη τον Θεό , έχει παράλογες απαιτήσεις και γκρινιάζει, είναι για την κόλαση με τα παπούτσια. Ο άνθρωπος, όταν έχει ευγνωμοσύνη, με όλα είναι ευχαριστημένος. Σκέφτεται τι του δίνει ο Θεός κάθε μέρα και χαίρεται τα πάντα. Όταν όμως είναι αχάριστος, με τίποτε δεν είναι ευχαριστημένος γκρινιάζει και βασανίζεται με όλα. Αν, ας πούμε, δεν εκτιμάει την λιακάδα και γκρινιάζει, έρχεται ο Βαρδάρης και τον παγώνει …; Δεν θέλει την λιακάδα θέλει το τουρτούρισμα που προκαλεί ο Βαρδάρης. -Γέροντα, τι θέλετε να πείτε μ’ αυτό; -Θέλω να πω ότι, αν δεν αναγνωρίζουμε τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός και γκρινιάζουμε, έρχονται οι δοκιμασίες και μαζευόμαστε κουβάρι. Όχι, αλήθεια σας λέω, όποιος έχει αυτό το τυπικό , την συνήθεια της γκρίνιας, να ξέρει ότι θα του έρθει σκαμπιλάκι από τον Θεό, για να ξοφλήσει τουλάχιστον λίγο σ’ αυτήν την ζωή. Και αν δεν του έρθει σκαμπιλάκι, αυτό θα είναι χειρότερο, γιατί τότε θα τα πληρώσει όλα μία και καλή στην άλλη ζωή. -Δηλαδή , Γέροντα, η γκρίνια μπορεί να είναι συνήθεια; -Γίνεται συνήθεια, γιατί η γκρίνια φέρνει γκρίνια και η κακομοιριά φέρνει κακομοιριά. Όποιος σπέρνει κακομοιριά, θερίζει κακομοιριά και αποθηκεύει άγχος. Ενώ, όποιος σπέρνει δοξολογία, δέχεται την θεϊκή χαρά και την αιώνια ευλογία. Ο γκρινιάρης, όσες ευλογίες κι αν του δώσει ο Θεός, δεν τις αναγνωρίζει. Γι’ αυτό απομακρύνεται η Χάρις του Θεού και τον πλησιάζει ο πειρασμός τον κυνηγάει συνέχεια ο πειρασμός και του φέρνει όλο αναποδιές, ενώ τον ευγνώμονα τον κυνηγάει ο Θεός με τις ευλογίες Του. Η αχαριστία είναι μεγάλη αμαρτία, την οποία ήλεγξε ο Χριστός. «Ούχ οι δέκα εκαθαρίσθησαν; οι δε εννέα που», είπε στον λεπρό που επέστρεψε να Τον ευχαριστήσει . Ο Χριστός ζήτησε την ευγνωμοσύνη από τους δέκα λεπρούς όχι για τον εαυτό Του αλλά για τους ίδιους, γιατί η ευγνωμοσύνη εκείνους θα ωφελούσε. Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου

Γέροντα, που οφείλεται η γκρίνια και πως μπορείς να την αποφύγης; – Στην κακομοιριά οφείλεται και με την δοξολογία την κάνει κανείς πέρα. Η γκρίνια γεννά γκρίνια και η δοξολογία γεννά δοξολογία. Όταν δεν γκρινιάζη κανείς για μια δυσκολία που τον βρίσκει, αλλά δοξάζη τον Θεό, τότε σκάζει ο διάβολος και πάει σε άλλον που γκρινιάζει, για να του τα φέρη όλα ανάποδα. Γιατί, όσο γκρινιάζει κανείς, τόσο ρημάζει. Μερικές φορές μας κλέβει το ταγκαλάκι και μας κάνει να μη μας ευχαριστή τίποτε, ενώ μπορεί κανείς όλα να τα γλεντάη πνευματικά με δοξολογία και να έχει την ευλογία του Θεού. Να, ξέρω κάποιον εκεί στο Όρος που, αν βρέξη και του πης «πάλι βρέχει», αρχίζει: «Ναι, όλο βρέχει, θα σαπίσουμε από την πολλή υγρασία».Αν μετά από λίγο σταματήση η βροχή και του πης «ε, δεν έβρεξε και πολύ», λέει: «Ναι, βροχή ήταν αυτή; Θα ξεραθή ο τόπος…;». Και δεν μπορεί να πει κανείς ότι δεν είναι καλά στο μυαλό, αλλά συνήθισε να γκρινιάζη. Να είναι λογικός και να σκέφτεται παράλογα! Η γκρίνια έχει κατάρα. Είναι σαν να καταριέται ο ίδιος ο άνθρωπος τον εαυτό του, οπότε μετά έρχεται η οργή του Θεού. Στην Ήπειρο γνώριζα δύο γεωργούς. Ο ένας ήταν οικογενειάρχης και είχε ένα-δυό χωραφάκια και εμπιστευόταν τα πάντα στον Θεό. Εργαζόταν όσο μπορούσε, χωρίς άγχος. «Θα κάνω ό,τι προλάβω, έλεγε. Μερικές φορές άλλα δεμάτια σάπιζαν από την βροχή, γιατί δεν προλάβαινε να τα μαζέψη, άλλα του τα σκόρπιζε ο αέρας, και όμως για όλα έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός» και όλα του πήγαιναν καλά. Ο άλλος είχε πολλά κτήματα, αγελάδες κ.λ.π., δεν είχε και παιδιά.Αν τον ρωτούσες «πώς τα πας;», «άστα, μην τα ρωτάς», απαντούσε. Ποτέ δεν έλεγε «δόξα Σοι ο Θεός», όλο γκρίνια ήταν. Και να δήτε, άλλοτε του ψοφούσε η αγελάδα, άλλοτε του συνέβαινε το ένα, άλλοτε το άλλο. Όλα τα είχε, αλλά προκοπή δεν έκανε. Για αυτό λέω, η δοξολογία είναι μεγάλη υπόθεση. Από μας εξαρτάται, αν γευθούμε ή όχι τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός. Πως όμως να τις γευθούμε, αφού ο Θεός μας δίνει λ.χ. μπανάνα και εμείς σκεφτόμαστε τι καλύτερο τρώει ο τάδε εφοπλιστής; Πόσοι άνθρωποι τρώνε μόνον ξερό παξιμάδι, αλλά μέρα-νύχτα δοξολογούν τον Θεό και τρέφονται με ουράνια γλυκύτητα! Αυτοί οι άνθρωποι αποκτούν μια πνευματική ευαισθησία και γνωρίζουν τα χάδια του Θεού. Εμείς δεν τα καταλαβαίνουμε, γιατί η καρδιά μας έχει πιάσει γλίτσα και δεν ικανοποιούμαστε με τίποτε. Δεν καταλαβαίνουμε ότι η ευτυχία είναι στην αιωνιότητα και όχι στην ματαιότητα.

Αν βλέπεις με το νου σου δαιμόνια (λογισμούς κακίας, πονηρίας, εμπάθειας, αισχρότητας), ταπεινώσου και προσπάθησε να μη βλέπεις και τρέξε όσο πιο γρήγορα γίνεται στον πνευματικό σου γέροντα, στον οποίο παραδόθηκες. Πες του τα όλα, και τότε ο Κύριος θα σε ελεήσει και θα σωθείς από την πλάνη. Αν, όμως, νομίζεις ότι εσύ γνωρίζεις περισσότερα για την πνευματική ζωή από τον πνευματικό και πάψεις να του λες τι σου συμβαίνει, εξαιτίας αυτής της υπερηφανείας, θα παραχωρηθεί αναπόφευκτα κάποιος πειρασμός, για να σε συνετίσει. Πέφτουμε στην πλάνη, όταν νομίζουμε ότι είμαστε πιο φρόνιμοι και έμπειροι από τους άλλους, ακόμη και από τον πνευματικό μας πατέρα. Έτσι σκέφτηκα κι εγώ με την απειρία μου και γι’ αυτό υπέφερα. Κι ευχαριστώ από την καρδιά μου τον Θεό, γιατί με τον τρόπο αυτό με ταπείνωσε και με νουθέτησε και δεν απέσυρε το έλεός Του από μένα. Και τώρα σκέφτομαι ότι, χωρίς εξομολόγηση στον πνευματικό δεν είναι δυνατόν να απαλλαγούμε από την πλάνη, γιατί στον πνευματικό έδωσε ο Θεός τη χάρη του δεσμείν και λύειν. Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης  

Γέροντα, λέγονται κάποιες φορές ιστορίες δυσάρεστες για μερικούς μοναχούς στο Άγιον Όρος. Τι γνώμη έχεις; – Παιδί μου, οι μοναχοί είναι άνθρωποι. Υπάρχουν και καλοί και κακοί. Εμείς θα έχουμε πυξίδα στη ζωή μας τους καλούς, σαν τον Γέροντα Παΐσιο, τον Γέροντα Πορφύριο, τον Γέροντα Ιάκωβο. Δεν είμαστε άξιοι να κρίνουμε κανέναν, ούτε τους κακούς. Μπορεί ένας αμαρτωλός να πει αύριο ένα «ήμαρτον» και να τον συγχωρήσει ο Θεός και να πάει πιο γρήγορα στον Παράδεισο από σένα. Γι’ αυτό, μην κρίνεις

  Ότα η αμαρτία δεν εμποδίζει την καρδιά που έμαθα να ελεεί, να κάμνει ελεημοσύνες! Ο Αββάς Τιμόθεος ο πρεσβύτερος είπε στον Αββά Ποιμένα: – Είναι μια γυναίκα στην Αίγυπτο που πορνεύει, και τα χρήματα που κερδίζει τα δίνει ελεημοσύνη. Και ο γέροντας παρατήρησε: – Δεν θα μείνει στην πορνεία. Γιατί φαίνεται πως υπάρχει μέσα της ο σπόρος της πίστεως. Μετά από λίγο καιρό επισκέφθηκε τον Τιμόθεο η μητέρα του, και τη ρώτησε: – Εκείνη η γυναίκα συνεχίζει την πορνεία; – Ναι, και μάλιστα αύξησε τους εραστές της. Πλην όμως, αύξησε και την ελεημοσύνη της. Ο αββάς Τιμόθεος το ανακοίνωσε στον αββά Ποιμένα. Κι αυτός ξανάπε: – Δεν θα μείνει στην πορνεία. Λίγο αργότερα ήρθε πάλι η μητέρα του αββά Τιμόθεου και του είπε: – Το ξέρεις, πως η πόρνη εκείνη ήθελε να έρθει μαζί μου, για να της διαβάσεις μια ευχή; Μόλις το άκουσε ο αββάς Τιμόθεος, το είπε κι αυτό στον αββά Ποιμένα. Κι αυτός τον συμβούλεψε: – Καλύτερα πήγαινε να τη συναντήσεις εσύ. Σηκώθηκε τότε και πήγε. Όταν τον είδε η γυναίκα και άκουσε από το στόμα του το λόγο του Θεού, κατανύχθηκε, έκλαψε και του είπε: – Από σήμερα αφιερώνομαι στο Θεό και δεν ξαναπέφτω στην πορνεία. Και αμέσως έφυγε για ένα μοναστήρι, όπου έζησε θεάρεστα.  

  Είχε πάει κάποτε στον γέροντα Παΐσιο ένας άνθρωπος με πολλά προβλήματα και ο γέροντας τον συμβούλεψε: «Παιδί μου, βρες τα πρώτα με τον Θεό και όλα θα πάνε καλά. Όταν τα βρεις με τον ρυθμιστή του Σύμπαντος, τότε Εκείνος όλα θα στα δώσει» Ο σημερινός κόσμος στον οποίο ζούμε, είναι κόσμος σύγχυσης. Τρέχουμε συνεχώς. Κυνηγάμε χίμαιρες συμφερόντων, ανέσεων, απολαύσεων, πλουτισμού. Κυνηγάμε την χαρά. Και όλο και πιο πολύ επιταχύνουμε για να πετύχουμε. Και όλο και πιο πολύ χρόνο νομίζουμε πως εξοικονομούμε. Και συνέχεια τρέχουμε σαν τρελοί… Χρειάζεται λίγο να χαλαρώσουμε. Αν τεντώνεις συνεχώς ένα τόξο, κάποτε θα σπάσει. Αν ασταμάτητα κυνηγάμε, τότε πάνω στο τρέξιμο θα αφήσουμε και την ίδια την προσωπικότητά μας. Θα χάσουμε τον εαυτό μας. Βρες λίγο χρόνο για σένα. Κάθισε κάπου ήρεμα. Σκέψου ποιος είσαι. Δες την μέχρι τώρα πορεία σου. Παρατήρησες ποτέ πώς ο ήλιος κοκκινίζει, όταν δύει; Είδες πώς ο ουρανός αγκαλιάζει το ηλιοβασίλεμα; Αν όχι, πραγματικά δεν ξέρεις τι χάνεις! Η χαρά κρύβεται εκεί που δεν την περιμένεις. Το τέλειο δεν είναι υποχρεωτικά το πολύπλοκο. Προσπάθησε να είσαι ήρεμος και απλός. Ο απλός άνθρωπος είναι ο αληθινός άνθρωπος. Άγιος Παϊσιος

  Τι πρέπει να κάνει κάποιος, για να έχει ειρήνη στην ψυχή και το σώμα; Πρέπει να αγαπά όλους τους ανθρώπους, όπως τον εαυτό του, και να είναι κάθε ώρα έτοιμος για τον θάνατο. Όταν η ψυχή θυμάται τον θάνατο, ταπεινώνεται και παραδίνεται ολόκληρη στο θέλημα του Θεού και επιθυμεί να έχει ειρήνη με όλους και να τους αγαπά όλους. Όταν έρθει στην ψυχή η ειρήνη του Χριστού, τότε είναι ευχαριστημένη να κάθεται, όπως ο Ιώβ, στην κοπριά και χαίρεται που βλέπει τους άλλους δοξασμένους και η ίδια είναι η πιο ασήμαντη από όλους. Το μυστήριο της κατά Χριστόν ταπεινώσεως είναι μεγάλο και άρρητο. Η ψυχή που αγαπά, επιθυμεί για κάθε άνθρωπο περισσότερα αγαθά παρά για τον εαυτό της, και χαίρεται να βλέπει τους άλλους να είναι πιο ευτυχισμένοι από την ίδια και θλίβεται, όταν τους βλέπει να βασανίζονται. Ο Κύριος αγαπά τους ανθρώπους. Εν τούτοις παραχωρεί τις θλίψεις, για να γνωρίσουν οι άνθρωποι την αδυναμία τους και να ταπεινωθούν και με την ταπείνωση να λάβουν το Άγιο Πνεύμα. Με το Άγιο Πνεύμα όλα γίνονται ωραία, χαρούμενα, υπέροχα. Λες: «Με βρήκαν πολλές συμφορές». Εγώ, όμως, θα σου πω, μάλλον ο Κύριος ο Ίδιος λέει: «Ταπεινώσου και θα δεις πως όλες οι συμφορές σου θα μετατραπούν σε ανάπαυση», έτσι πού συ ο ίδιος έκπληκτος θα λες: «Γιατί λοιπόν πριν βασανιζόμουν και στενοχωριόμουν τόσο;». Τώρα, όμως, χαίρεσαι, γιατί έχεις ταπεινωθεί και ήρθε η χάρη του Θεού. Τώρα, και αν ακόμη μείνεις μόνο εσύ φτωχός στον κόσμο, δεν θα σε εγκαταλείψει η χαρά, γιατί δέχθηκες στην ψυχή σου την ειρήνη εκείνη, για την οποία λέει ο Κύριος: «Εἰρήνην τήν ἐμήν δίδωμι ὑμῖν». Έτσι δίνει ο Κύριος σε κάθε ταπεινή ψυχή την ειρήνη Του, που ξεπερνά τον ανθρώπινο νου. Ο Κύριος δεν εμφανίζεται στην υπερήφανη ψυχή. Η υπερήφανη ψυχή, ακόμη και αν μελετήσει όλα τα βιβλία, ποτέ δεν θα γνωρίσει τον Κύριο, γιατί με την υπεροψία της δεν αφήνει μέσα της χώρο για τη χάρη του Αγίου Πνεύματος και ο Κύριος γνωρίζεται μόνο με το Άγιο Πνεύμα. Αν είμασταν ταπεινοί, ο Κύριος από αγάπη θα μας αποκάλυπτε όλα τα μυστήρια. Αλλά η συμφορά μας είναι πώς δεν είμαστε ταπεινοί, υπερηφανευόμαστε και είμαστε ματαιόδοξοι για κάθε τι ασήμαντο και έτσι βασανίζουμε τον εαυτό μας και τους άλλους. Είναι αξιολύπητοι οι άνθρωποι που δεν γνωρίζουν τον Θεό, και πονώ γι’ αυτούς. Υπερηφανεύονται, γιατί πετούν· αλλά τί το αξιοθαύμαστο; Και τα πουλιά πετούν, και δοξάζουν τον Θεό. Και, όμως, ο άνθρωπος, το κτίσμα του Θεού, εγκαταλείπει τον Κτίστη. Αλλά σκέψου, πώς θα σταθείς στη φοβερή Κρίση του Θεού; Πού θα πορευθείς ή πού θα κρυφτείς από το πρόσωπο του Θεού; Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης

  Από την έρημο του Αγίου Όρους -Είπε ο αββάς Ησαϊας: «Τη σιωπή να την αγαπάς περισσότερο από το λόγο, γιατί η σιωπή φέρνει θησαυρό ,ενώ η ομιλία τον διασκορπίζει». -Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Ισίδωρο, τον πρεσβύτερο της Σκήτης: «Γιατί οι δαίμονες σε φοβούνται τόσο πολύ;» Του απαντά ο Γέροντας: «Από την ώρα που έγινα μοναχός προσπαθώ να μην επιτρέπω την οργή να ανέβει στο στόμα μου (Πρβλ.Ψαλμ. 149, 6.)». – Έλεγε πάλι ότι τριάντα χρόνια έχει από τότε που αντιλαμβάνεται την παρουσία της αμαρτίας στη σκέψη του, ποτέ όμως δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του ούτε σε επιθυμία ούτε σε οργή. -Είπε ο αββάς Μακάριος:«Εάν επιπλήττοντας κάποιον, αισθανθείς μέσα σου να κινείται οργή, ικανοποιείς δικό σου πάθος και δεν σε υποχρεώνει κανείς να χάσεις τον εαυτό σου, για να σώσεις άλλους». -Είπε πάλι (ο αββάς Ποιμήν):«Εάν ο άνθρωπος θα θυμάται το ρητό της Γραφής ότι τα λόγια σου θα σε δικαιώσουν και τα λόγια σου θα σε καταδικάσουν (Ματθ. 12,37), θα προτιμάει μάλλον να σιωπά». -Είπε ακόμη ο Γέροντας ότι ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Παμβώ εάν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον και του απάντησε: «Καλύτερη είναι η σιωπή». – Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Τιθόη: «Πώς να περιφρουρήσω την καρδιά μου;» Κι ο Γέροντας του λέει: «Πώς να φυλάξουμε την καρδιά μας, όταν είναι ανοικτές η γλώσσα και η κοιλιά μας;» – Είπε πάλι: «Εκείνος που δεν κυριαρχεί στη γλώσσα του σε ώρα οργής, αυτός ούτε στα πάθη του θα κυριαρχήσει ποτέ». -Είπε ακόμη:«Προτιμότερο είναι να τρώει κανείς κρέας και να πίνει κρασί, παρά να τρώει τις σάρκες των αδελφών του με την καταλαλιά». – Είπε ο ίδιος: «Το φίδι με όσα ψιθύρισε έβγαλε την Εύα από τον Παράδεισο (Γεν.3, 1-5). Μ’αυτό λοιπόν μοιάζει κι εκείνος που φλυαρεί κατά του πλησίον. Γιατί και την ψυχή αυτού που ακούει την οδηγεί στην καταστροφή και τη δική του τη διακινδυνεύει.» ΤΟ ΜΕΓΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ Έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου»

  Στον άγιο Σεραφείμ άρεσε να παρομοιάζει την ανθρώπινη ζωή με ένα κερί. Ένα πλήθος από κεριά έκαιγαν μέσα στο κελί του μπροστά στις εικόνες. Όσο περισσότεροι έρχονταν- και οι επισκέπτες όλο και αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο-τόσο περισσότερα κεριά του έφερναν. Η ζωή μας έλεγε ο Στάρετς, μπορεί να συγκριθεί με μια λαμπάδα καμωμένη από κερί με φιτίλι, που καίει με μια φλόγα που εμείς ανάψαμε. Το κερί είναι η πίστη μας, το φιτίλι η ελπίδα μας, και η φλόγα η αγάπη που ενώνει την πίστη μαζί με την αγάπη, όπως το κερί και το φιτίλι καίνε μαζί με αποτέλεσμα τη φωτιά. Ένα κερί κακής ποιότητας βγάζει όταν το ανάβεις και όταν το σβήνεις μια άσχημη μυρωδιά. Όμοια είναι και η ζωή ενός αμαρτωλού. Κοιτώντας ένα κερί-κυρίως μέσα στην εκκλησία- σκεπτόμαστε πάντα την αρχή, το ξετύλιγμα της ζωής μας και το τέλος της: όπως λειώνει ένα αναμμένο μπροστά στο πρόσωπο του Θεού, έτσι και κάθε στιγμή, λιγοστεύει η ζωή μας πλησιάζοντας προς το τέρμα της. Αυτή η σκέψη θα μας βοηθήσει να μη διασπώμεθα στην εκκλησία, να προσευχόμαστε με περισσότερη θέρμη και να κάνουμε το παν για να μοιάσει η ζωή μας με μια λαμπάδα από αγνό κερί, που καίγεται και σβήνει χωρίς άσχημη μυρωδιά. Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ

  – Γέροντα, δεν έχω καταλάβει πότε ένας λογισμός είναι βλάσφημος. – Όταν μας έρχονται στον νου άσχημες εικόνες για τον Χριστό, για την Παναγία, για τους Αγίους ή για κάτι θείο και ιερό, ή ακόμη για τον πνευματικό μας Πατέρα κ.λπ, αυτά είναι βλάσφημοι λογισμοί. Αυτούς τους λογισμούς δεν πρέπει να τους λέει κιόλας κανείς. – Ούτε στον πνευματικό; – Στον πνευματικό αν πούμε: «μου περνούν βλάσφημοι λογισμοί για τον Χριστό ή για το Άγιο Πνεύμα ή για την Παναγία ή για τους Αγίους ή για σένα τον πνευματικό μου», αυτό αρκεί. Αυτές οι βλασφημίες και οι αμαρτίες είναι όλες του διαβόλου· δεν είναι δικές μας. Γι’ αυτό δεν χρειάζεται να στενοχωριόμαστε και για τις αμαρτίες του διαβόλου. – Γέροντα, πώς να διώξω έναν βλάσφημο λογισμό την ώρα της ακολουθίας; – Με την ψαλτική. «Ανοίξω το στόμα μου…». Δεν ξέρεις μουσικά; Να μην τον ξεσκαλίζεις.  Περιφρόνησέ τον. Όταν συζητάει κανείς τέτοιους λογισμούς την ώρα της προσευχής, είναι σαν να ξεσκαλίζει ο στρατιώτης μια χειροβομβίδα την ώρα που δίνει αναφορά. – Και αν επιμένει; – Αν επιμένει, να ξέρεις ότι κάπου μέσα σου έχει ένα στέκι. Τέλεια λύση: η περιφρόνηση στον διάβολο, διότι αυτός κάνει το φροντιστήριο της πονηριάς. Καλύτερα εκείνη την ώρα να μη λέμε ούτε την ευχή, γιατί δείχνουμε ότι μας απασχολεί το θέμα, και ο διάβολος στοχεύει στο αδύνατο σημείο και μας βομβαρδίζει συνέχεια με βλάσφημους λογισμούς. Καλύτερα να ψέλνουμε. Βλέπεις, και τα μικρά παιδιά, όταν θέλουν να περιφρονήσουν κάποιο παιδί πού τα μιλάει, λένε «τραλαλά», τραγουδάνε. Το ίδιο να κάνουμε και εμείς στον διάβολο. Θα ψέλνουμε όμως, δεν θα τραγουδάμε. Η ψαλμωδία είναι προσευχή στον Θεό, αλλά και περιφρόνηση στον διάβολο. Οπότε, την τρώει και από ‘δω ο πονηρός, την τρώει και από ‘κει, και θα σκάσει. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου – Λόγοι Γ’- Πνευματικός Αγώνας, Σελ. 33 & 38