Ο Θεός είναι ζηλωτής και επιθυμεί ολόκληρη την καρδιά του ανθρώπου. Ο Θεός επιθυμεί να επισκεφθεί τη βαθειά καρδιά του ανθρώπου με τη ζωηφόρο, νοερή και θεία αίσθηση της παρουσίας Του. Όταν ο άνθρωπος αποκτήσει συναίσθηση του θησαυρού αυτού στην καρδιά του, τον επισκιάζει ο φόβος του Θεού… Όπως κατά την ημέρα της Πεντηκοστής έπνευσε πρώτα η βίαιη πνοή και ύστερα ξεχύθηκε το Άγιο Πνεύμα «επί πάσαν σάρκα», έτσι και τώρα ο πνευματικός συσσεισμός κάνει να αναφανεί η καινή καρδιά• όχι η λίθινη, αλλά η ευαίσθητη που είναι ικανή να προσλάβει το χάρισμα της Πεντηκοστής. Η καρδιά αυτή είναι τόσο πολύτιμη ενώπιον του Κυρίου, ώστε κάθε κραυγή ή επίκληση της συγκεντρώνει όλη την προσοχή Του και ελκύει τη χάρη Του…Κρίνοντας αυστηρά τον εαυτό του ο άνθρωπος συντρίβεται και συνάγει όλο τον νου στην καρδιά. Τότε μπορεί να βοά «εν όλη καρδία» προς τον Θεό και να δέχεται από Αυτόν τη δικαίωση. Ο Κύριος επετέλεσε μία παγκόσμια νίκη κατά του εχθρού και κατά του θανάτου – αυτούς τους δύο εχθρούς της ανθρωπότητας. Επετέλεσε αυτήν την νίκη με έναν παράδοξο τρόπο: οι επιθέσεις (προσβολές) και η οργή του εχθρού, όπως λέει ο Προφήτης Ησαΐας, συνέτριψαν τον Κύριο. Εάν ήταν δυνατόν, ο εχθρός θα συνέτριβε ακόμη και τα οστά του. Για χάρη μας ο Κύριος έγινε όλος μιά πληγή, από την κορυφή ως τα άκρα των ποδών Του, έτσι που να μην υπάρχει τόπος για να μπει επίδεσμος πάνω Του, λέει ο Ησαΐας ( Βλ. Ησαΐα 1, 6). Διέκρινε ο Προφήτης με έναν τόσο ρεαλιστικό τρόπο το τραγικό γεγονός της θυσίας του Θεού για την σωτηρία μας. Όλη η σκαιότητα του κακού που είχε συσσωρευθεί από την αρχή της πτώσεως του εωσφόρου μέχρι την πτώση του ανθρώπου, έπεσε πάνω στον Κύριο. Και ο Κύριος έσκυψε κάτω από αυτό το κύμα χωρίς να αντισταθεί. Τα αποδέχτηκε όλα γιά χάρη μας, επειδή «Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν» (Ιω. γ’ 16). Αναδύθηκε πίσω από αυτό το κύμα, εγηγερμένος εκ νεκρών, και βασιλεύει εις τους αιώνας. Έτσι και εμείς, όταν ένας πειρασμός ξεσηκώνεται εναντίον μας, είτε από έναν αδελφό, είτε από μία ασθένεια ή από κάτι άλλο, και εμείς ταπεινώνουμε τους εαυτούς μας στερεώνοντας το βλέμμα μας σε Εκείνον που πορεύθηκε αυτήν την οδό πριν από εμάς και μπορεί να μας ελεήσει, και πηγαίνουμε κάτω από το κύμα, τότε θα αναδυθούμε αβλαβείς από την άλλη πλευρά του κύματος, δηλαδή θα γίνουμε μέτοχοι της νίκης του Κυρίου. Αληθινά μεγάλος, λοιπόν, δεν είναι εκείνος που δείχνει την δύναμή του, βάζει τον «αντίπαλό» του στη θέση του και αφήνει τον εγωϊσμό του να κυριαρχεί. Αυτό δεν είναι νίκη γιατί το κακό γίνεται διπλό, τριπλό και πολλαπλασιάζεται. Η αληθινή νίκη είναι να μπορούμε να σκύψουμε κάτω και να αναδυθούμε από πίσω, μέτοχοι της νίκης του Χριστού. Η ταπείνωση είναι η νίκη. Ερώτηση: Πάτερ, σε περίπτωση ασθένειας πώς πηγαίνει κάποιος κάτω από το κύμα; Απάντηση: Με το να λέμε στον Κύριο: «Κύριε, γνωρίζω πώς είσαι αγαθός και η πηγή κάθε αγαθού και αν Εσύ επέτρεψες να με βρει αυτή η ασθένεια, αυτό σημαίνει πώς είναι για το καλό μου. Αλλά όμως, επειδή είμαι τυφλός, βοήθησέ με να δω πώς θα βρω αυτό που είναι καλό για εμένα βοήθησέ με να μάθω ταπείνωση, ώστε να αποκτήσω την χάρη Σου, και η δική Σου χάρη θα σκεπάσει την ασθένειά μου και ακόμη θα αναπληρώσει τα υστερήματά μου». Πολλές φορές, εάν ταπεινωθούμε, μπορεί να μην γίνουμε καλά, αλλά όμως η παρηγοριά που θα λάβουμε θα μας ανεβάσει πάνω από την ασθένειά μας, και αυτή είναι η αληθινή νίκη. Ο μέγας προφήτης Ησαΐας επισημαίνει ότι ο πόνος προηγείται της ελεύσεως του Πνεύματος της σωτηρίας· ότι το Πνεύμα συλλαμβάνεται πρώτα μέσα στο φόβο και στην οδύνη της καρδιάς (Ησ. 13,8). Η αλήθεια είναι ότι μας χρειάζεται συντριβή, μας χρειάζεται φόβος, έχουμε ανάγκη από πόνο. Όλα αυτά μας προετοιμάζουν για τη νέα ζωή, ωσότου μια έκρηξη, μια βαθειά τομή διανοίξει την καρδιά. Τότε πραγματοποιείται νέα γέννηση, και ο άνθρωπος, που μεταρσιώνεται πνευματικά, παραδίδεται στα χέρια του ζώντος Θεού. Όπως ισχυριζόταν ο Γέροντας Σωφρόνιος, αν εγκαρτερήσουμε στον πόνο και τη συντριβή, η καρδιά μας θα μεταμορφωθεί κάποια ημέρα σε φωτεινό κέντρο πνευματικής ευαισθησίας. Μόνον όταν ενεργούμε κατ’ αυτόν τον τρόπο ανοίγουμε χώρο για την Χάρη του Θεού να εργαστεί μέσα μας. Αρχιμανδρίτου π. Ζαχαρία Ζαχάρου
Διαφέρει ο Αγιασμός της παραμονής των Θεοφανείων από τον Αγιασμό ανήμερα της εορτής;
Και στις δύο ημέρες, παραμονή και ανήμερα των Θεοφανείων, τελείται η Ακολουθία του Μεγάλου Αγιασμού. Δεν τίθεται θέμα ποιος είναι αγιότερος και ποιος λιγότερο άγιος, καθώς και οι δύο τύποι αγιασμού είναι αγιασμένοι από τη ζωοποιό χάρη του αγίου Πνεύματος. Ο Αγιασμός που τελείται την παραμονή και ανήμερα της γιορτής των Θεοφανείων είναι ακριβώς ο ίδιος. Ο Μεγάλος Αγιασμός φυλάσσεται όλο το χρόνο στο Ναό, σε ειδική φιάλη. Σκοπός της πράξης αυτής είναι η διευκόλυνση των πιστών και η εξυπηρέτηση των αναγκών τους: όταν κάποιος είναι ασθενής «εις αγιασμόν και ίασιν ψυχής τε και σώματος» και στην περίπτωση που κάποιος χριστιανός δεν μπορεί να μεταλάβει το Σώμα και το Αίμα του Χριστού γιατί διατελεί κάτω από κάποιο παιδαγωγικό επιτίμιο του πνευματικού του. Ο Μέγας Αγιασμός σε καμία περίπτωση δεν δύναται να υποκαταστήσει τη μετάληψη του Σώματος και Αίματος του Κυρίου στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Δεν θεωρείται υποκατάστατο, ούτε όμοιο και ισότιμο. Απλώς δίδεται ως μία παρηγοριά στους χριστιανούς που δεν μπορούν να κοινωνήσουν και για να ενισχυθούν στον αγώνα τους για την μετάνοια. Ο Μέγας Αγιασμός δύναται να φυλάσσεται κατ’ οίκον προς εξυπηρέτηση των αναγκών των πιστών. Αυτό αναφέρεται ρητώς στο κείμενο της Ακολουθίας: «ίνα πάντες οι αρυόμενοι και μεταλαμβάνοντες έχοιεν αυτό προς ιατρείαν παθών, προς αγιασμόν οίκον, προς πάσαν ωφέλειαν επιτήδειον» καθώς επίσης και στον λόγο του Ι. Χρυσοστόμου ο οποίος γράφει σχετικά: «κατά την εορτήν ταύτην άπαντες υδρεύονται, οίκαδε τα νάματα φέροντες και εις ενιαυτόν φυλάττουσιν». Απαραίτητη βεβαίως προϋπόθεση για την κατ’ οίκον διατήρηση του καθαγιασμένου ύδατος είναι η ευλαβής και μετά μεγίστης προσοχής φύλαξή του. Έτσι, ο Μεγάλος Αγιασμός (της παραμονής των Θεοφανείων) είναι δυνατόν να φυλάσσεται και στα σπίτια των ευσεβών χριστιανών όλο το χρόνο για τον αγιασμό τους «δια του ραντισμού και της μεταλήψεως», καθώς για να αγιάζουν τα ίδια τα σπίτια τους, τους κήπους, τα σπαρτά τους, τα ζώα, τα οχήματα τους κλπ. Είναι καλό να χρησιμοποιείται και για την προφύλαξη μας από τη βασκανία και κάθε σατανική ενέργεια και όχι άλλα δεισιδαιμονικά ξόρκια, λάδια, ξεματιάσματα κλπ. Εξυπακούεται πως στο σπίτι, διατηρούμε τον Αγιασμό (Μικρό ή Μεγάλο) στο εικονοστάσιο, όπου καίει κανδήλα και πως τα μέλη της οικογενείας αυτής επιμελώς θα αποφεύγουν τις αφορμές και αιτίες της αμαρτίας που φυγαδεύουν την θεία χάρη.
3 Ιανουαρίου 2025
