Ἡ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα τοῦ τίτλου ποικίλλει, ἀνάλογα μὲ τὸν ἄνθρωπο ποὺ ἀπαντάει. Οἱ περισσότεροι λένε ὅτι εἶναι ἐπάγγελμα, ἀφοῦ οἱ κληρικοὶ εἶναι μισθωτοί τοῦ δημοσίου, ἀγνοοῦν ὅμως τί ἐννοοῦμε ὅταν λέμε ἐπάγγελμα καὶ τί ὅταν λέμε διακονία καὶ λειτούργημα. Ὑπάρχει οὐσιώδης διαφορά. Καὶ ὁ λειτουργὸς πληρώνεται, ἀλλὰ δὲν εἶναι ἐπαγγελματίας. Ἐργάζεται ἀδιάκοπα. Δὲν στοχεύει στὴν αὔξηση τῶν ἐσόδων του. Εἶναι ἐθελοντής. Τὸ ρασοφορεῖν εἶναι πολὺ πέρα καὶ πάνω ἀπὸ τὸ ἐπάγγελμα. Ἂς δοῦμε τὴ μεγάλη διαφορά. Τὸ ἐπάγγελμα ἔχει συγκεκριμένες ὧρες καθημερινῆς ἐργασίας καὶ ὑποχρεώσεις ποὺ ἰσχύουν κατὰ τὸ χρόνο ποὺ ἀσκεῖται. Τὰ δύο τρίτα τοῦ εἰκοσιτετραώρου ὁ κάθε ἐπαγγελματίας εἶναι ἐλεύθερος γιὰ ὁποιαδήποτε ἄλλη ἐπιλογή, χωρὶς καμιὰ δέσμευση. Ὑπάρχουν ἐπίσης ἐπαγγέλματα ποὺ ἀπαιτοῦν εἰδικὴ στολὴ ἀπὸ τοὺς ἐργαζομένους. Εἶναι οἱ ἀξιωματικοί, οἱ ἀστυνομικοί, οἱ πυροσβέστες, οἱ ὑγειονομικοί, οἱ ἀνώτεροι δικαστικοὶ κλπ. Ἡ στολὴ δίνει λάμψη καὶ ὑπενθυμίζει τὰ καθήκοντα αὐτῶν ποὺ τὴ φοροῦν καὶ τὶς ὑποχρεώσεις τῶν ὑφισταμένων τους. Χωρὶς τὴ στολὴ δὲν ἰσχύει τίποτα. Παύουν τὰ καθήκοντα καὶ οἱ ἐργαζόμενοι ξανοίγονται σὲ χώρους τῆς ἐπιλογῆς τους. Φεύγοντας ἀπὸ τὸ χῶρο ἐργασίας, ἀδιαφοροῦν γιὰ καθετὶ ποὺ ἔχει σχέση μὲ τὸ ἐπάγγελμα. Καὶ βέβαια, ὅταν συνταξιοδοτηθοῦν, παύει κάθε ἐπαγγελματικὴ ὑποχρέωση. Ἀντίθετα, ὁ ἱερέας εἶναι ἰσόβιος ρασοφόρος. Ὅσο ζεῖ, φορεῖ τὸ ράσο. Καὶ ὅταν ἀπὸ ἀνώτερη βία δὲν τὸ φορεῖ, ἔχει τὴν αἴσθηση ὅτι εἶναι γυμνὸς καὶ ντρέπεται. Δὲν θέλει νὰ τὸν βλέπουν οἱ ἄνθρωποι μὲ πολιτικὰ ἐνδύματα. Ἡ αἴσθηση αὐτὴ τὸν ἀκολουθεῖ μέχρι τὴν τελευταία του πνοή. Ἡ συνταξιοδότησή του δὲν ἀλλάζει τίποτα. Καὶ ὅταν ὑπάρχουν δυνάμεις, σωματικὲς καὶ πνευματικές, συνεχίζει τὰ ἱερατικά του καθήκοντα ὡς φυσικὴ συνέχεια. Ὁ ἱερέας δὲν ἔχει ὧρες ἐργασίας. Εἶναι πάντα σὲ ἐπιφυλακὴ καὶ ἡ προθυμία του γιὰ προσφορὰ παραμένει πάντα ἀμείωτη. Ὅπου νὰ πάει εἶναι διακριτός. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι τὸν προσέχουν μὲ αὐξημένη περιέργεια. Μοιάζει μὲ πόλη ποὺ εἶναι χτισμένη στὸ βουνό. Ἡ παρουσία του στὴν ἀγορὰ ἐντυπωσιάζει καὶ γίνεται ἀντικείμενο σχολιασμοῦ. Ἄλλοι τὸν ἐπαινοῦν καὶ ἄλλοι τὸν κατηγοροῦν. Ὁ συνειδητὸς καὶ ἄξιος ἱερέας εἶναι ἄγρυπνος φύλακας τῆς πίστεως, ἀκούραστος διακονητὴς καὶ ζηλωτὴς καὶ δὲν λέει ποτέ ὄχι στὰ αἰτήματα τῶν ἐνοριτῶν του, ἀλλὰ καὶ τῆς εὐρύτερης περιοχῆς, ὅταν ἐργάζεται σὲ πόλη. Τὸ ἔργο του ὅμως μερικὲς φορὲς ἐπισκιάζεται ἀπὸ τὰ «κατορθώματα» ἀναξίων ἱερέων, ποὺ δύσκολα ἀντιμετωπίζονται. Ὁ Φώτης Κόντογλου, ἀναφερόμενος στοὺς ἀνάξιους κληρικούς, τονίζει: «Πάντα, σὲ κάθε ἐποχή, ὑπῆρχαν οἱ ἀνάξιοι κληρικοί, κοντὰ στοὺς ἁγίους ρασοφόρους. Ἀλλὰ σήμερα τὸ πρᾶγμα ἐχειροτέρεψε κατὰ πολύ. Μιὰ ἀπὸ τὶς πολλὲς αἰτίες αὐτῆς τῆς θλιβερῆς καταστάσεως εἶναι τὸ ὅτι γίνονται συχνὰ κληρικοὶ κάποιοι ἄνθρωποι ποὺ δὲν ἔχουν κλίση στὴ θρησκεία καὶ ποὺ γι’ αὐτοὺς τὸ ρασοφορεῖν εἶναι ἕνα ἐπάγγελμα. Ὁ ἱερεὺς ὄχι μοναχὰ πρέπει νὰ ἔχει κλίση στὴ θρησκεία, ἀλλὰ νὰ φλέγεται ἀπὸ πίστη καὶ ἀγάπη πρὸς τὰ θεῖα, νὰ εἶναι «τῷ πνεύματι ζέων», ὅπως λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς. Καὶ νὰ τελεῖ τὴ θείαν μυσταγωγία μὲ τέτοια κατάνυξη, ποὺ πολλὲς φορὲς νὰ δακρύζει μπροστὰ στὴν Ἁγία Τράπεζα, ἱερουργώντας μὲ φόβο καὶ μὲ τρόμο. Ἐνῷ πολλοὶ ἀπὸ τοὺς σημερινοὺς ρασοφόρους, ἀντὶ ἡ εὐσέβειά τους καὶ ἡ κατάνυξή τους νὰ συνεπάρει τοὺς ἐκκλησιαζόμενους, τοὺς παγώνει ἡ ἀτονία, ἡ ἀδιαφορία καὶ ἡ ψυχρότητα, μὲ τὴν ὁποία ἐκτελοῦν τὶς ἱεροτελεστίες». Ρασοφόροι ὅμως δὲν εἶναι μόνο οἱ κληρικοί. Εἶναι καὶ οἱ ἀξιοθαύμαστοι μοναχοὶ καὶ μοναχές, ποὺ εἶναι ἀφοσιωμένοι στὸ Θεό, τηροῦν τὴν παράδοση τῆς Ἐκκλησίας καὶ πάντα ἀποφεύγουν τὸν οὐ κατ’ ἐπίγνωσιν ζῆλο, ἀλλὰ καὶ τὶς τυφλὲς ὑπερβολές, οἱ ὁποῖες ἀποδεικνύουν τὴν ἀπουσία τῆς ταπείνωσης καὶ τῆς γενικῆς ἀγάπης πρὸς τοὺς ἀδελφούς. Οἱ μοναχοὶ δὲν ξεχνοῦν τὴν ἀποστολή τους καὶ δὲν γίνονται ἀνεύθυνοι διδάσκαλοι καὶ φαντασιόπληκτοι «προφῆτες». Μελετοῦν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, τηροῦν τὶς τρεῖς βασικὲς ἀρετές, παρθενία, ἀκτημοσύνη καὶ ὑπακοὴ καὶ δὲν ἀσχολοῦνται μὲ κοσμικὲς ὑποθέσεις. Τὸ ρασοφορεῖν λοιπὸν δὲν εἶναι ἐπάγγελμα. Εἶναι σύμβολο ἀφοσίωσης στὸ Θεὸ καὶ ταπεινὴ διακονία πρὸς τὸν πλησίον. Τοῦ πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση. Ορθόδοξος Τύπος
Και οι Άγιοι κάνουν λάθη.
Το θέμα της αμαρτίας και των λαθών είναι κεντρικό στη χριστιανική διδασκαλία και στην ορθόδοξη πνευματική ζωή. Οι μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας και οι σοφοί Γέροντες έχουν πολλές φορές αναφερθεί στο γεγονός ότι ακόμη και οι πιο ευσεβείς και άγιοι άνθρωποι δεν είναι αλάνθαστοι. Η ανθρώπινη φύση, λόγω της Πτώσης, είναι ατελής και υπόκειται σε σφάλματα και αμαρτίες. Ωστόσο, αυτό που ξεχωρίζει τους Αγίους και τους πνευματικούς ανθρώπους δεν είναι η απουσία λαθών, αλλά ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουν τα λάθη τους, μετανοούν και επιδιώκουν την αρετή. Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος, γνωστός για τις πνευματικές του νουθεσίες, έχει αναφερθεί στα λάθη και στην ανθρώπινη αδυναμία με ιδιαίτερη ταπείνωση και κατανόηση. Σύμφωνα με αυτόν, κανένας άνθρωπος δεν είναι αλάνθαστος, και αυτό που έχει σημασία δεν είναι το γεγονός ότι κάνουμε λάθη, αλλά το πώς τα αντιμετωπίζουμε. Ειδικά, τονίζει την αξία της μετάνοιας και της συνεχούς επιστροφής στον Θεό κάθε φορά που πέφτουμε. Ο Άγιος Ισαάκ μιλά για την ανάγκη του ανθρώπου να αναγνωρίζει τα λάθη του και να μην απογοητεύεται, αλλά να σηκώνεται και να συνεχίζει τον πνευματικό του αγώνα. Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ένας από τους μεγαλύτερους πατέρες της Εκκλησίας, έχει επίσης αναφερθεί στην αδυναμία του ανθρώπου να αποφύγει τα λάθη. Στα κηρύγματά του, πολλές φορές τόνιζε ότι ακόμη και οι Άγιοι έκαναν λάθη, αλλά αυτό δεν μειώνει την αγιότητά τους. Αντιθέτως, η αναγνώριση και η διόρθωση των λαθών τους είναι αυτή που τους εξύψωσε. Ο Χρυσόστομος διδάσκει ότι η ταπείνωση και η μετάνοια είναι οι θεμελιώδεις αρετές που οδηγούν τον άνθρωπο στην τελειότητα, παρά τα αναπόφευκτα λάθη. Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης, σύγχρονος Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είχε την ικανότητα να μιλά απλά και κατανοητά για τα πνευματικά θέματα. Συχνά αναφερόταν στα λάθη των ανθρώπων με αγάπη και κατανόηση. Σε πολλές από τις διδαχές του, εξηγούσε ότι η ανθρώπινη αδυναμία είναι φυσικό μέρος της ζωής και ότι κανείς δεν πρέπει να απογοητεύεται όταν κάνει λάθη. Σύμφωνα με τον Άγιο Παΐσιο, το σημαντικό είναι να αναγνωρίζουμε τα λάθη μας, να τα μετανοούμε ειλικρινά και να προσπαθούμε να βελτιωθούμε με τη χάρη του Θεού. Η αγάπη του Θεού είναι απεριόριστη και πάντα μας δέχεται πίσω, όσο κι αν έχουμε απομακρυνθεί λόγω των λαθών μας. Ο Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας Ο Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας, ένας από τους πιο σεβαστούς σύγχρονους πνευματικούς πατέρες, επίσης δίδαξε για τη σημασία της μετάνοιας και της ταπεινότητας όταν κάνουμε λάθη. Ο ίδιος έλεγε ότι τα λάθη είναι μέρος της πνευματικής μας πορείας και ότι μέσα από αυτά μαθαίνουμε και προοδεύουμε. Ο Γέροντας Εφραίμ τόνιζε ότι ο Θεός δεν απαιτεί από εμάς να είμαστε αλάνθαστοι, αλλά να έχουμε ταπείνωση και να μετανοούμε για τα λάθη μας. Συμπέρασμα Οι Άγιοι της Εκκλησίας και οι σοφοί Γέροντες αναγνωρίζουν την ατελή φύση του ανθρώπου και το γεγονός ότι κανείς δεν είναι αλάνθαστος !
15 Οκτωβρίου 2024
