Το νόημα τῶν Χριστουγέννων και ἡ συσκότησή του

Μέ τήν ἐνανθρώπηση καὶ τὴ γέννησή Του ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς Χριστὸς πραγματοποιεῖ τὸ σκοπὸ τῆς πλάσεως τοῦ ἀνθρώπου, τὴν ἐμφάνιση τοῦ Θεανθρώπου στὴν Ἱστορία. Τὴν ἕνωση τοῦ κτιστοῦ πλάσματος μὲ τὸν Ἄκτιστο Πλάστη. Ὁ σκοπὸς τῆς ἐνανθρωπήσεως εἶναι ἡ θέωση τοῦ ἀνθρώπου. «Ἄνθρωπος γίνεται Θεός, ἵνα Θεὸν τὸν Ἀδὰμ ἀπεργάσηται» (τροπάριο Χριστουγέννων). «Αὐτὸς ἐνηνθρώπησεν, ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν» (Μ. Ἀθανάσιος). «Ἄνθρωπος γὰρ ἐγένετο ὁ Θεὸς καὶ Θεὸς ὁ ἄνθρωπος» (Ἅγ. Ἰ. Χρυσόστομος). Στὴ λογικὴ ἑνὸς ἠθικιστοῦ ὁ ὅρος «θεοποιηθῶμεν», ποὺ χρησιμοποιοῦν Πατέρες, ὅπως ὁ Μ. Ἀθανάσιος, εἶναι σκάνδαλο. Γι᾽ αὐτὸ μιλοῦν γιὰ «ἠθικὴ θέωση».

Διότι φοβοῦνται νὰ δεχθοῦν ὅτι μὲ τὴ θέωση μεταβάλλεται «κατὰ χάριν», αὐτὸ ποὺ ὁ Τριαδικὸς Θεὸς εἶναι «κατὰ φύσιν» (ἄκτιστος, ἄναρχος, ἀθάνατος). Τὰ Χριστούγεννα εἶναι, γι᾽ αὐτό, ἄμεσα συνδεδεμένα καὶ μὲ τὴ Σταύρωση καὶ τὴν Ἀνάσταση, ἀλλὰ καὶ τὴν Ἀνάληψη καὶ τὴν Πεντηκοστή. Ὁ Χριστός – Θεάνθρωπος χαράζει τὸ δρόμο, ποὺ καλεῖται νὰ βαδίσει κάθε σωζόμενος ἄνθρωπος, ἑνούμενος μαζί Του. Ὁ Εὐαγγελισμὸς καὶ τὰ Χριστούγεννα ὁδηγοῦν στὴν Πεντηκοστή, τὸ γεγονὸς... τῆς θεώσεως τοῦ ἀνθρώπου ἐν Χριστῷ, μέσα δηλαδὴ στὸ σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ἂν τὰ Χριστούγεννα εἶναι ἡ γέννηση τοῦ Θεοῦ ὡς ἀνθρώπου, ἡ Πεντηκοστὴ εἶναι ἡ τελείωση τοῦ ἀνθρώπου ὡς Θεοῦ κατὰ χάριν. Μὲ τὸ βάπτισμά μας μετέχουμε στὴ σάρκωση, τὸ θάνατο καὶ τὴν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ζοῦμε καὶ μεῖς τὰ «Χριστούγεννά μας», τὴν ἀνάπλασή μας. Οἱ Ἅγιοι δέ, ποὺ φθάνουν στὴν ἕνωση μὲ τὸ Χριστό, τὴ θέωση, μετέχουν στὴν Πεντηκοστὴ καὶ φθάνουν ἔτσι στὴ τελείωση καὶ ὁλοκλήρωση τοῦ ἀναγεννημένου ἐν Χριστῷ ἀνθρώπου.

Αὐτὸ σημαίνει ἐκκλησιαστικὰ πραγμάτωση τοῦ ἀνθρώπου, ἐκπλήρωση δηλαδὴ τοῦ σκοποῦ τῆς ὑπάρξεώς του. Ὅσο καὶ ἂν εἶναι κουραστικὸς ὁ θεολογικὸς λόγος, καὶ μάλιστα στὸν ἀμύητο θεολογικὰ σύγχρονο ἄνθρωπο, δὲν ἐκφράζει παρὰ τὴν πραγματικότητα τῆς ἐμπειρίας τῶν Ἁγίων μας. Μέσα ἀπὸ αὐτὴν τὴν ἐμπειρία καὶ μόνο μποροῦν νὰ κατανοηθοῦν ἐκκλησιαστικά, δηλαδὴ Χριστοκεντρικά, τὰ Χριστούγεννα. Ἀντίθετα, ἡ ἀδυναμία τοῦ μὴ ἀναγεννημένου ἐν Χριστῷ ἀνθρώπου νὰ νοηματοδοτήσει τὰ Χριστούγεννα ἔχει ὁδηγήσει σὲ κάποιους γύρω ἀπ᾽ αὐτὰ μύθους. Οἱ ἄγευστοι τῆς ἁγιοπνευματικῆς ζωῆς, μὴ μπορώντας νὰ ζήσουν τὰ Χριστούγεννα, μυθολογοῦν γι᾽ αὐτά, στὰ ὅρια τῆς φαντασίας καὶ μυθοπλασίας, χάνοντας τὸ ἀληθινὸ νόημά τους. Ὅπως μάλιστα θὰ δοῦμε, ὁ ἀποπροσανατολισμὸς αὐτὸς δὲν συνδέεται πάντοτε μὲ τὴν ἄρνηση τοῦ μυστηρίου, ἀλλὰ μὲ ἀδυναμία βιώσεώς του, ποὺ ὁδηγεῖ ἀναπόφευκτα στὴν παρερμηνεία του.

Μια πρώτη μυθολογικὴ ἀπάντηση στὸ ἐρώτημα τῶν Χριστουγέννων δίνεται ἀπὸ τὴν αἵρεση, τὴ στοχαστικὴ καὶ ἀνέρειστη –ἀνεμπειρικὴ δηλαδὴ– θεολόγηση. Ὁ δοκητισμός, ἡ φοβερότερη αἵρεση ὅλων τῶν αἰώνων, δέχθηκε κατὰ φαντασίαν σάρκωση τοῦ Θεοῦ Λόγου (δοκεῖν – φαίνεσθαι). Φαινομενική, δηλαδή, παρουσία τοῦ Θεοῦ στὴν ἐνδοκοσμικὴ πραγματικότητα. Γιὰ ποιὸ λόγο, θὰ μποροῦσε νὰ ἐρωτήσει κανείς. Οἱ Δοκῆται ἢ Δοκηταὶ κάθε ἐποχῆς δὲν μποροῦν νὰ ἀνεχθοῦν, στὰ ὅρια τῆς λογικῆς τους, τὴ σάρκωση καὶ τὴ γέννηση τοῦ Θεοῦ ὡς ἀνθρώπου. Μεταβαλλόμενοι σὲ αὐτόκλητους ὑπερασπιστὲς τοῦ κύρους τοῦ Θεοῦ, ντρέπονται νὰ δεχθοῦν κάτι, ποὺ ὁ ἴδιος ὁ Θεὸς ἐπέλεξε γιὰ τὴ σωτηρία μας. Τὸ δρόμο τῆς μητρότητας. Νὰ γεννηθεῖ δηλαδὴ ἀπὸ μία Μάνα, ἔστω καὶ ἂν αὐτὴ δὲν εἶναι ἄλλη ἀπὸ τὸ καθαρότερο πλάσμα ὅλης τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, τὴν Παναγία Παρθένο. 

Ὅλοι αὐτοὶ μποροῦν νὰ καταταχθοῦν στοὺς «ὑπεράγαν» Ὀρθοδόξους (κατὰ τὸν Ἅγ. Γρηγόριο τὸ Θεολόγο). Γιατί ὁ Δοκητισμὸς ὁδήγησε στὸ Μονοφυσιτισμό, στὴν ἄρνηση τῆς ἀνθρωπότητας τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι οἱ συντηρητικοί, οἱ τυποκράτες, οἱ εὐσκανδάλιστοι. Γι᾽ αὐτοὺς ὅλους εἶναι σκάνδαλο ἡ ἀλήθεια, ἡ πραγματικότητα, ἡ ἱστορικότητα. Ἐνῶ ἄλλοι ἀπορρίπτουν τὴ θεότητα τοῦ Χριστοῦ, αὐτοὶ ἀρνοῦνται τὴν ἀνθρωπότητά Του. Καὶ ὅμως, ἡ Ὀρθοδοξία ὡς Χριστιανισμὸς στὴν αὐθεντικότητά του, εἶναι ἡ «ἱστορικότερη θρησκεία», κατὰ τὸν ἀείμνηστο π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ. Ζεῖ στὴν πραγματικότητα τῶν ἐνεργειῶν τοῦ Θεοῦ γιὰ τὴ σωτηρία μας καὶ τὶς δέχεται μὲ τὸ ρεαλισμὸ τῆς Θεοτόκου: «Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου, γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμα σου» (Λουκ. 1, 38)! «Καὶ ὁ Πιλάτος στὸ Σύμβολο» λέγει μία ὡραία σερβικὴ παροιμία. Διότι ὁ Πιλάτος, ὁ πιὸ ἄβουλος ἀξιωματοῦχος τῆς ἱστορίας, ὡς ὑπαρκτὸ ἱστορικὸ πρόσωπο, βεβαιώνει τὴν ἱστορικότητα τοῦ Εὐαγγελίου. Εἰς πεῖσμα ὅμως τῶν Δοκητῶν ὁ Θεὸς – Λόγος «σὰρξ ἐγένετο –δηλαδὴ ἄνθρωπος– καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν, καὶ ἐθεασάμεθα τὴν δόξαν αὐτοῦ (τὸ ἄκτιστο φῶς τῆς θεότητάς Του)» (Ἰωάν. 1, 14). Διότι «ἐν αὐτῷ κατοικεῖ πᾶν τὸ πλήρωμα τῆς θεότητος σωματικῶς»(Κολ. 2, 9), εἶναι δηλαδὴ τέλειος Θεὸς καὶ τέλειος ἄνθρωπος.

Η σάρκωση καὶ γέννηση τοῦ Θεανθρώπου εἶναι σκάνδαλο γιὰ τὴν ἀνθρώπινη σοφία, ποὺ αὐτοκαταργούμενη καὶ αὐτοαναιρούμενη σπεύδει νὰ χαρακτηρίσει «μωρία» τὸ μυστήριο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ κορυφώνεται στὸν σταυρικό Του θάνατο (Α´ Κορ. 1, 23). Εἶναι δυνατὸν ὁ Θεὸς νὰ φθάσει σὲ τέτοιο ὅριο κενώσεως, ὥστε νὰ πεθάνει πάνω στὸ Σταυρὸ ὡς Θεάνθρωπος; Αὐτὸ εἶναι τὸ σκάνδαλο γιὰ τοὺς σοφοὺς τοῦ κόσμου. Γι᾽ αὐτοὺς οἱ «θεοὶ» τοῦ κόσμου τούτου συνήθως θυσιάζουν τοὺς ἀνθρώπους γι᾽ αὐτούς, δὲν θυσιάζονται αὐτοὶ γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. 

Πῶς θὰ δεχθοῦν τὸ μυστήριο τῆς Θείας Ἀνιδιοτέλειας; «Οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν (θυσίασε)… ἵνα σωθῆ ὁ κόσμος δι᾽ αὐτοῦ» (Ἰωαν. 3, 16. 17). Στὰ ὅρια τῆς «λογικῆς» ἢ «φυσικῆς» θεολογήσεως χάνεται τελικὰ τὸ θεῖο στοιχεῖο στὸ πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ καὶ μένει τὸ ἀνθρώπινο, παρανοημένο καὶ αὐτὸ καὶ παρερμηνευόμενο. Διότι δὲν ὑπάρχει ἱστορικὰ ἄνθρωπος – Χριστός, ἀλλὰ Θεάνθρωπος. Ἡ ἕνωση Θεοῦ καὶ ἀνθρώπου στὸ πρόσωπο Θεοῦ – Λόγου εἶναι «ἀσύγχυτη» μέν, ἀλλὰ καὶ «ἀδιαίρετη». Οἱ «λογικὲς» ἑρμηνεῖες τοῦ Προσώπου τοῦ Χριστοῦ ἀποδεικνύονται παράλογες, διότι ἀδυνατοῦν νὰ συλλάβουν μὲ τὴ λογικὴ τὸ «ὑπέρλογο».

Η νομική – δικανικὴ συνείδηση ζεῖ καὶ αὐτὴ στὸ Χριστὸ τὸ σκάνδαλό της. Ἀναζητεῖ σκοπιμότητα κοινωνικὴ στὴ Σάρκωση καὶ καταλήγει καὶ αὐτὴ στὸ μύθο, ὅταν δὲν αὐτοπαραδίδεται στὸν Θεῖο Λόγο. Οἱ Φράγκοι κατασκεύασαν, μέσῳ τοῦ διακεκριμένου σχολαστικοῦ τους Ἀνσέλμου (11ος αἰ.), τὸ μύθο τῆς «ἱκανοποιήσεως τῆς θείας δικαιοσύνης». Ὁ Θεός – Λόγος σαρκοῦται, διὰ νὰ σταυρωθεῖ – θυσιασθεῖ καὶ δώσει ἔτσι ἱκανοποίηση στὴν προσβολή, ποὺ προξένησε στὸ Θεὸ ἡ ἀνθρώπινη ἁμαρτία! Τὰ κρατοῦντα τότε στὴ φραγκικὴ φεουδαρχικὴ κοινωνία προβάλλονται (μυθολογικὰ) στὸ Θεό, ποὺ παίρνει τὴ θέση στὴ φραγκογερμανικὴ φαντασία ἑνὸς ὑπεραυτοκράτορα. Ἂς φωνάζει ὁ Ἰωάννης: «οὕτως ἠγάπησεν ὁ Θεὸς τὸν κόσμον, ὥστε τὸν υἱὸν αὐτοῦ τὸν μονογενῆ ἔδωκεν…» (3,16), ἢ ὁ Παῦλος: «συνίστησι δὲ τὴν ἑαυτοῦ ἀγάπην πρὸς ἡμᾶς ὁ Θεός, ὅτι ἔτι ἁμαρτωλῶν ὄντων ἡμῶν, Χριστὸς ὑπὲρ ἡμῶν ἀπέθανεν» (Ρωμ. 5, 8). Ὄχι! «Γιὰ νὰ πάρει ἐκδίκηση» καὶ «ζητώντας ἱκανοποίηση» θὰ μάθει νὰ φωνάζει ὁ δυτικὸς (ἢ δυτικοποιημένος) ἄνθρωπος.

Τοῦ μακαριστοῦ πρωτοπρεσβυτέρου πατρός Γεωργίου Μεταλληνοῦ

αν σας άρεσε το άρθρό κοινοποιήστε το:

Πρόσφατα άρθρα

Η Νηστεία των Χριστουγέννων και το Σαρανταλείτουργο.

Η Νηστεία των Χριστουγέννων και το Σαρανταλείτουργο. (15 Νοεμβρίου έως 24 Δεκεμβρίου). Στὶς 15 Νοεμβρίου ἀρχίζει ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων. Πρόκειται γιὰ μιὰ περίοδο ἔντονης πνευματικῆς ἐργασίας καὶ ψυχοσωματικῆς προετοιμασίας γιὰ τὸν ἑορτασμό τῆς μεγάλης ἑορτῆς τῆς Γεννήσεως τοῦ Κυρίου. Ἀπὸ τὶς 15 Νοεμβρίου ἕως τὶς 12 Δεκεμβρίου νηστεύουμε τὸ κρέας, τὰ γαλακτομικά καὶ τὰ αὐγά καὶ τρῶμε ψάρι (ἐκτὸς βεβαίως Τετάρτης καὶ Παρασκευῆς, ποὺ νηστεύουμε αὐστηρά). Μετὰ τὶς 12 Δεκεμβρίου νηστεύουμε καὶ τὸ ψάρι. Ἡ νηστεία ὅμως κατὰ τὴν ὑπόδειξη τοῦ Κυρίου μας ἔχει νόημα, ὅταν συνδυάζεται μὲ προσευχὴ καὶ ἐλεημοσύνη. Γιὰ τὸ λόγο αὐτό, ἡ Ἐκκλησία μὲ τὴν ἔναρξη τῆς νηστείας μᾶς προσκαλεῖ σὲ ἐντονότερη λειτουργικὴ ζωή καὶ ἀγαθοεργία. Ἔτσι, ἡ ἐκκλησιαστικὴ παράδοση προβλέπει γιὰ τὴν περίοδο αὐτὴ τὴν καθημερινὴ τέλεση τῆς θείας λειτουργίας, τὴν τέλεση δηλαδὴ σαρανταλείτουργου. Ἡ τέλεση τοῦ σαρανταλείτουργου ἀποτελεῖ πολὺ μεγάλη εὐλογία. Εἶναι μιὰ θαυμάσια εὐκαιρία γιὰ βίωση τὴς μυστηριακῆς καὶ λατρευτικῆς ζωῆς, γιὰ ἐπαφὴ μὲ τὸν πλοῦτο τῆς ὑμνολογίας καὶ τῆς ἀκροάσεως τῶν θείων Γραφῶν, γιὰ συχνότερη θεία κοινωνία, γιὰ συχνότερη συγκρότηση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητας. Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος μᾶς λέει: «Προσπαθεῖστε μὲ σπουδὴ νὰ ἔρχεσθε ὅλοι μαζί στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας (Θεία Λειτουργία), γιὰ νὰ εὐχαριστεῖτε τὸν Θεὸ καὶ νὰ Τὸν δοξολογεῖτε. Διότι ὅταν συχνά ἔρχεσθε στὴ Σύναξη τῆς Θείας Εὐχαριστίας, συντρίβονται οι δυνάμεις του σατανᾶ καί λύεται κάθε ὀλέθρια ἐνέργεια του». Ἡ δύναμη τῆς Θείας Λειτουργίας δὲν εἶναι μαγική. Εἶναι ἡ δύναμη τῆς ἀγάπης καὶ τῆς ἑνότητας ἐν Χριστῷ. Ἡ Θεία Λειτουργία μᾶς μαθαίνει νὰ συγχωροῦμε, νὰ ἀγαποῦμε καὶ νὰ εἴμαστε ἑνωμένοι μὲ ὅλους τοὺς ἀνθρώπους Γι’ αὐτὸ ἄλλωστε προσφέρουμε τὰ Δῶρα μας στὸ Θεό, τὸν Ἄρτο καὶ τὸν Οἶνο, προσευχόμενοι γιὰ ζῶντες καὶ κεκοιμημένους ἀδελφούς μας. Ἡ μνημόνευση τῶν ὀνομάτων τῶν ζώντων καὶ κεκοιμημένων προσώπων εἶναι ἔργο πολὺ σημαντικὸ καὶ ἱερό, ποὺ θεσμοθετήθηκε ἀπὸ τοὺς ἁγίους Ἀποστόλους καὶ ἐπιτελεῖται ἀδιάλειπτα μέσα στοὺς αἰῶνες. Το Ιερό Σαρανταλείτουργο Το Ιερό Σαρανταλείτουργο, κατά την διάρκεια της νηστείας των Χριστουγέννων, υπέρ υγείας ζώντων και υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων αδελφών μας. Και ό μακαριστός π. Παΐσιος, σχετικά με την ανάγκη προσευχής για τούς κεκοιμημένους, έλεγε: «…να αφήνετε μέρος τής προσευχής σας για τούς κεκοιμημένους. Οι πεθαμένοι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για τούς εαυτούς τους. Οι ζωντανοί μπορούν… Να πηγαίνετε στην εκκλησία λειτουργία, δηλαδή πρόσφορο, και να δίνετε το όνομα τού κεκοιμημένου, να μνημονευθή από τον ιερέα στην προσκομιδή. Επίσης, να κάνετε μνημόσυνα και τρισάγια. Σκέτο το τρισάγιο, χωρίς Θεία Λειτουργία, είναι ελάχιστο. Το μέγιστο, πού μπορούμε να κάνουμε για κάποιον, είναι το Σαράντα Λείτουργο. Καλό θα είναι να συνοδευθεί και με ελεημοσύνη. Αν έχεις ένα νεκρό, ό όποιος έχει παρρησία στον Θεό, και τού ανάψεις ένα κερί, αυτός έχει υποχρέωση να προσευχηθεί για σένα στον Θεό. Αν πάλι, έχεις ένα νεκρό, ό όποιος νομίζεις ότι δεν έχει παρρησία στον Θεό, τότε, όταν τού ανάβεις ένα αγνό κερί, είναι σαν να δίνεις ένα αναψυκτικό σε κάποιον πού καίγεται από δίψα. 15 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ ΑΠΟ ΣΗΜΕΡΟΝ ΑΡΧΕΤΑΙ Η ΤΕΣΣΑΡΑΚΟΝΘΗΜΕΡΟΣ ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ.

διαβάστε περισσότερα »

Τι ακριβώς γιορτάζουμε με τη σύναξη των Αρχαγγέλων;

  Στις 8 Νοεμβρίου η Εκκλησία μας γιορτάζει τη Σύναξη των Αρχαγγέλων, μια ιδιαίτερη ημέρα για τη Χριστιανική ζωή. Πριν δούμε τι σημαίνει αυτή τη «Σύναξη των Αρχαγγέλων» είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η έννοια «Αρχάγγελος» παραπέμπει σε ανώτατης εξελικτικής βαθμίδας, νοήμονα και ενσυνείδητα πνευματικά όντα, τα οποία αντιστοιχούν σε Κοσμικούς Νόμους και Ποιότητες, ενσαρκώνουν Κοσμικές Λειτουργίες και αποτελούν άμεσους «συνεργάτες» του Θεού, διαχειριστές του Θείου Σχεδίου, Πολεμιστές του Καλού, Προστάτες, Καθοδηγητές, Θεραπευτές και Ευεργέτες των ανθρώπων και όλων των όντων. Οι Αρχαγγελικές Υπάρξεις ενσαρκώνουν συγκεκριμένους τύπους κοσμικών ενεργειών και ποιοτήτων. Γιατί ονομάζεται Ταξιάρχης; Ο κάθε Αρχάγγελος είναι επιφορτισμένος με συγκεκριμένο Έργο και για την υλοποίησή του διοικεί –έχοντας ως βοηθούς του–ολόκληρη «ταξιαρχία» αγγέλων (επίσης ενσυνείδητων υπάρξεων, συγκεκριμένων ιδιοτήτων και ποιοτήτων, ταγμένων στην υπηρεσία του Θεού), γι’ αυτό και ονομάζεται και Ταξιάρχης. Η Αγία Γραφή δίνει σαφή και ακράδαντη μαρτυρία ότι οι άγγελοι ακαταπαύστως επικοινωνούν με τον κόσμο. Η σύναξη των Αρχαγγέλων Ο Mιχαήλ είναι ο πιο ένδοξος και λαμπρός ταξιάρχης των ασωμάτων Δυνάμεων. Πολλές είναι οι επεμβάσεις και οι ευεργεσίες του τόσο στην Παλαιά Διαθήκη, όσο και στη Καινή Διαθήκη. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ εμφανίστηκε στον Πατριάρχη Αβραάμ κατά τη θυσία του Ισαάκ. Έπειτα στον Λωτ, όταν τον λύτρωσε μαζί με την οικογένειά του από την καταστροφή των Σοδόμων. Μετά παρουσιάστηκε στον Πατριάρχη Ιακώβ, όταν τον λύτρωσε από τα φονικά χέρια του αδερφού του Hσαύ. Αυτός προπορεύονταν μπροστά από τους Ισραηλίτες όταν ελευθερώθηκαν από τη σκλαβιά των Αιγυπτίων, με τη μορφή νεφέλης την ημέρα και φωτιάς τη νύχτα, τους έδειχνε το δρόμο προς τη γη της Επαγγελίας. Αυτός παρουσιάστηκε στον μάντη Bαλαάμ, όταν εκείνος ήθελε να καταραστεί τον Ισραηλιτικό λαό για να μη συνεχίσει το δρόμο προς τη Χαναάν. Αυτός παρουσιάστηκε και στον Ιησού του Nαυή απαντώντας του «Eγώ αρχιστράτηγος Kυρίου νυνί παραγέγονα». Είναι γνωστό και το θαύμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ στους Κολοσσούς της Φρυγίας. Στην περιοχή των Κολοσσών είχε αναβλύσει πηγή με αγιασμένο νερό που θεράπευε κάθε αρρώστια. Εκεί χτίστηκε ναός στο όνομα του Αρχάγγελου Μιχαήλ.  Οι ειδωλολάτρες στράφηκαν εναντίον του ιερέα του ναού, τον οποίο όμως προστάτευσε ο Αρχάγγελος και σώθηκε. Οι ειδωλολάτρες δοκίμασαν τότε να εκτρέψουν το ρου ενός ποταμού για να πνίξουν τον ιερέα και να καταστρέψουν το ναό. Τότε ο Αρχάγγελος Μιχαήλ επενέβη και με τη ρομφαία του έσκισε στα δυο τη γη και τα νερά χωνεύθηκαν μέσα. Έως σήμερα τα νερά των ποταμών χωνεύονται, γι’ αυτό και το μέρος ονομάστηκε Χώναι. Όταν ο Εωσφόρος λόγω της υπερηφάνειας του εξεγέρθηκε κατά του Θεού, θέλησε να βάλει τον θρόνο του στον ουρανό και να γίνει όμοιος με το Θεό. Τον ακολούθησε ένα τάγμα Αγγέλων, το οποίο και αυτό αποσκίρτησε από το Θεό εξαιτίας της υπερηφάνειας του. Τότε εξέπεσαν και διώχτηκαν από τον ουρανό μαζί με τον αρχηγό τους τον Διάβολο. Και έγιναν όλοι τους σκοτεινοί αντί φωτεινοί. Δαίμονες αντί Άγγελοι. Τότε ο μέγας αυτός αρχάγγελος Μιχαήλ, βλέποντας την ελεεινή έκπτωση των Αγγέλων , κατάλαβε την αιτία της πτώσης τους, και για αυτό με την υποταγή και την ταπείνωση την οποία έδειξε στο Δεσπότη Θεό, διεφύλαξε τόσον τη δική του δόξα και λαμπρότητα, όσο και την δόξα των άλλων Αγγελικών ταγμάτων. Για την υποταγή του και την ταπείνωση αυτή, διορίστηκε από το Θεό Παντοκράτορα να είναι ο πρώτος των Αγγελικών τάξεων. Κατά την περίοδο εκείνη ο αρχάγγελος Μιχαήλ συγκέντρωσε και ένωσε τις τάξεις των Αγγέλων, και φώναξε σ’ αυτούς το “Πρόσχωμεν. Ήτοι ας προσέξωμεν και ας εννοήσωμεν, τι έπαθον ούτοι οι εκπεσόντες δαίμονες διά την υπερηφανίαν τους, οίτινες προ ολίγου ήτον μαζί με ημάς Άγγελοι. Kαι ας στοχασθώμεν τι μεν είναι ο Θεός, τι δε είναι ο Άγγελος. O μεν γαρ Θεός, είναι Δεσπότης και Δημιουργός ημών των Aγγέλων. Hμείς δε οι Άγγελοι, είμεθα δούλοι και κτίσματα του Θεού”. Και έτσι ύμνησε και δόξασε τον Θεό Παντοκράτορα, αναφωνώντας εκείνον τον θείο και αγγελικό ύμνο με όλους τους Αγγέλους, «Άγιος, Άγιος, Άγιος Kύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης αυτού». Αυτή λοιπόν τη σύναξη των αγγέλων εορτάζουμε στις 8 Νοεμβρίου. Η Ιερά Παράδοση της Ορθοδόξου Εκκλησίας μάς διδάσκει τα ονόματα των επτά αρχηγών των αγγελικών δυνάμεων: Μιχαήλ, Γαβριήλ, Ραφαήλ, Ουριήλ, Σαλαθιήλ, Ιεγουδιήλ και Βαραχιήλ (ενίοτε συμπληρώνεται και ένας όγδοος, ο Ιερεμιήλ). «Μιχαήλ» στην Εβραϊκή γλώσσα σημαίνει «ποιος είναι όμοιος με τον Θεό;» (τις ως ο Θεός ημών;). Ο άγιος Αρχάγγελος Μιχαήλ απεικονίστηκε ήδη από τους πρώτους χριστιανούς ως στρατηγός, ο οποίος κρατάει στο δεξί χέρι του δόρυ, με το οποίο επιτίθεται στον Εωσφόρο, τον Σατανά, και στο αριστερό του χέρι κρατά ένα πράσινο κλαδί φοίνικα. Στην κορυφή του δόρατος υπάρχει μια λινή κορδέλα με κόκκινο σταυρό. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ θεωρείται ως ο φρουρός της Ορθοδόξου πίστεως, ο οποίος μάχεται κατά των αιρέσεων. Μιχαήλ – Το όνομά του σημαίνει «Που Μοιάζει του Θεού». Αρχάγγελος του Ελέους και της Μετάνοιας, Ηγέτης του Τάγματος των Αρχαγγέλων και Αγγέλων, συχνά εμφανίζεται ως Στρατηγός των Αγγελικών στρατιών ενάντια στο κακό. Ένας πολυαγαπημένος Αρχάγγελος, όχι μόνο από τους Εβραίους και Χριστιανούς, μα και από τους Μουσουλμάνους. Συχνά στις Γραφές αναφέρεται ότι είναι ένα Χερουβείμ, αλλού πάλι ότι είναι Ηγέτης των Μαλακείμ & Ταρσισείμ ή των Εξουσιαστών. Γαβριήλ, ο άνθρωπος του Θεού «Γαβριήλ» σημαίνει «Άνθρωπος του Θεού», η «ισχύς του Θεού». Είναι ο αγγελιαφόρος των μυστηρίων του Θεού, ιδιαιτέρως δε της Ενσάρκωσης του Θεού και όλων των σχετικών με αυτήν μυστηρίων. Απεικονίζεται συνήθως κρατώντας στο δεξί χέρι του φανάρι με φωτισμένη λαμπάδα και στο αριστερό του χέρι έναν καθρέφτη από πράσινο ίασπη. Ο καθρέφτης σηματοδοτεί τη σοφία του Θεού ως ένα κρυμμένο μυστήριο. Θεός ο Θεραπευτής «Ραφαήλ» σημαίνει «Θεία θεραπεία» ή «Θεός ο θεραπευτής». Ο Ραφαήλ απεικονίζεται να οδηγεί με το δεξί χέρι του τον Τωβίτ (ο οποίος κρατάει ένα ψάρι αλιευμένο στον Τίγρη ποταμό) και με το αριστερό μια αλαβάστρινη ιατρική θήκη. «Ουριήλ» σημαίνει «Πυρ του Θεού», ή «Φως του Θεού». Απεικονίζεται να κρατάει ένα σπαθί κατά των Περσών στο δεξί χέρι του και μια πύρινη φλόγα στο αριστερό. «Σαλαθιήλ» σημαίνει «πρεσβευτής προς τον Θεό». Απεικονίζεται με χαμηλωμένο το πρόσωπο και τα μάτια του, κρατώντας τα χέρια του στο στήθος σε στάση προσευχής. «Ιεγουδιήλ» σημαίνει «αυτός που δοξάζει τον Θεό». Απεικονίζεται με χρυσό στεφάνι στο δεξί του χέρι και τριπλό μαστίγιο

διαβάστε περισσότερα »

Οι Άγιοι Άγγελοι στη ζωή του χριστιανού.

  Πολλοί από τους ανθρώπους έχουν συνδέσει τους Αγγέλους με τα παραμύθια. Άλλοι νομίζουν ότι είναι διακοσμητικά στοιχεία της γιορτής των Χριστουγέννων. Υπάρχουν και κάποιοι που γνωρίζουν τους αγγέλους από τα έργα τέχνης καλλιτεχνών, κυρίως, της βικτωριανής σχολής. Οι χριστιανοί όμως γνωρίζουμε πως οι Άγγελοι αποτελούν ζωντανή πραγματικότητα και δεν ανήκουν στην μυθολογία ή στην έμπνευση. Είναι ενεργητικές και δραστήριες παρουσίες μέσα στον κόσμο και μάλιστα αποτελούν δυναμικό μέρος του. Όποιος αγνοεί τους Αγγέλους, στην ουσία στερεί την ζωή του από την προστασία τους, την φροντίδα, την βοήθεια και την παρηγοριά τους, την οποία χαρίζει σε μας  ο Θεός όταν το ζητάμε με την προσευχής μας. Ζούμε σε μια εποχή όπου η ζωή των άλλων δεν έχει αξία. Ο θάνατος έγινε το πιο συνηθισμένο φαινόμενο, τόσο οικείο σε μας, που το βλέπουμε καθημερινά στα Μέσα Ενημέρωσης και δεν μας προκαλεί κάποια ανησυχία ή εντύπωση. Οι ασθένειες κυριαρχούν ακόμη και με την μορφή παγκόσμιων επιδημιών, όπως ο Έμπολα. Οι ισχυροί της γης  εκλιπαρούν για ειρήνη στις διεθνείς συσκέψεις και όταν επιστρέφουν στους… οίκους τους, πωλούν όπλα. Τα φυσικά φαινόμενα δημιουργούν αλλεπάλληλες πλημμύρες, σεισμούς, ξηρασίες  που είναι συνέπεια της ανθρώπινης κακοποίησης της φύσης. Σε ένα τέτοιο κόσμο, λοιπόν, είναι πολύ ελπιδοφόρο για μας να ξέρουμε ότι υπάρχουν άγγελοι που υπηρετούν τους ανθρώπους και είναι οι φύλακές τους. Οι άνθρωποι έχουμε πολλούς λόγους για να νιώθουμε την ανάγκη της παρουσίας των Αγγέλων δίπλα μας. Έχουμε ανάγκη την ανακούφιση, την ανάπαυση, την χαρά και την ελπίδα που προσφέρουν. Τί είναι όμως οι Άγγελοι και πώς υπάρχουν; Την ύπαρξη των Αγγέλων την πληροφορούμαστε από την Αγία Γραφή, η οποία τους  αναφέρει ως βέβαιο γεγονός πριν την δημιουργία του κόσμου. Στο βιβλίο του Ιώβ (38,6-7) λέει: «Ποιός έβαλε τον ακρογωνιαίο λίθο της γης;  Όταν έγιναν τα άστρα με ύμνησαν με μεγάλη φωνή όλοι οι Άγγελοι μου». Οι στίχου αυτού του βιβλίου μας αποδεικνύουν ότι προϋπήρχαν.  Είναι δημιουργήματα του Θεού πριν την ορατή δημιουργία. Στο πρώτο άρθρο του Συμβόλου της Πίστεως, αναφέρεται: «Πιστεύω (…) ορατών τε πάντων και αοράτων». Στην αόρατη δημιουργία του Θεού, την οποία αναφέρει το πρώτο άρθρο ανήκουν οι Άγιοι Άγγελοι. Είναι όντα ασώματα που έχουν νου, θέληση, αυτεξούσιο, δύναμη. Είναι ουράνια όντα, πνεύματα μεν συγκρινόμενα με τον άνθρωπο, δημιουργήματα κτιστά δε συγκρινόμενα με τον Θεό που είναι ο μόνος άκτιστος. (Ιωάννης ο  Δαμασκηνός). Οι Άγγελοι είναι μέρος του σύμπαντος κόσμου όπως εμείς οι άνθρωποι, λέει ο Απόστολος Παύλος, «δημιουργήματα του Θεού, επουράνια, και επίγεια, ορατά και αόρατα».(Κολ. 1,16). Ο Μ. Βασίλειος λέει ότι «η  ουσία των αγγέλων είναι μια πνοή του ανέμου ή μια αθάνατη φλόγα. Είναι καθαρά και τέλεια πνεύματα. Δεν τους περιορίζει ούτε ο χρόνος, ούτε ο χώρος. Δεν έχουν ηλικία ούτε γένος, δεν γνωρίζουν πόνο ούτε φόβο. Είναι τέλεια όντα αγάπης, ζωής και ενεργητικότητας». Τί σημαίνει Άγγελος και ποιό το έργο του; Άγγελος σημαίνει αγγελιοφόρος και ονομάστηκαν έτσι γιατί αποστέλλονται από τον Θεό στους ανθρώπους, για να αναγγείλουν το θέλημά Του. Λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα, γράφει ο Απ. Παύλος στους Εβραίους (1,14). Αυτό είναι το έργο τους όπως το γνωρίζουμε από την συνάντηση (φιλοξενία) των τριών Αγγέλων με τον Αβραάμ (Γεν. 18) έως τον Άγγελο που μετακίνησε τον βράχο από τον τάφο του Ιησού (Ματθ. 28: 2-4). Ο αριθμός των αγγέλων είναι αναρίθμητος. Όμως κατά τον Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη χωρίζονται σε εννέα τάγματα ανάλογα με τις υπηρεσίες που προσφέρουν. Τα τάγματα αυτά τα ονομάζει «χορούς αγγέλων». Αυτή είναι και οι πιο ταιριαστή ονομασία αφού ολόκληρη η ζωή των αγγέλων είναι ένας ατελείωτος ύμνος δοξολογίας και ευχαριστίας στον Τριαδικό Θεό. Τα τάγματα χωρίζονται σε τρεις ομάδες ως εξής:  1 Σεραφείμ (Ησαΐας 6,2) Χερουβείμ (Εζεκίας 10,1) Θρόνοι (Κολλασαείς 1,16)  2 Κυριότητες (Κολλασαείς 1,16) Εξουσίες (Α’ Πέτρου 3,22) Δυνάμεις (Κολλασαείς 1,16)  3 Αρχές (Εφεσίους 3,10) Αρχάγγελοι (Α’ Θεσσαλονικείς 4,15) Άγγελοι (230 φορές αναφέρονται στην Αγία Γραφή) Η πρώτη τριάδα δεν έχει σχέση με τους ανθρώπους. Λατρεύει μόνο τον Θεό. Η δεύτερη τριάδα είναι οι κυρίαρχοι του κόσμου (των πλανητών και του σύμπαντος). Η τρίτη τριάδα υπηρετεί τους ανθρώπους, τους φροντίζει αι τους προστατεύει. Εκτελούν το θέλημα του Θεού και είναι οι φύλακες των ανθρώπων (Ματθαίου 18,10). Πιο οικείοι στους ανθρώπους είναι οι Αρχάγγελοι, οι οποίοι απεικονίζονται συχνά στους Ναούς και  γνωρίζουμε τα ονόματά τους από την Αγία Γραφή. Ο Αρχάγγελος Μιχαήλ, είναι ο κορυφαίος, είναι αυτός που νίκησε τον Εωσφόρο και τον έθεσε εκτός Παραδείσου (Δανιήλ 10, 13-21). Ο Αρχάγγελος Γαβριήλ γνωστός σε όλους μας από τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (Λουκά 1, 19). Ο Αρχάγγελος Ραφαήλ είναι αυτός που μεταφέρει τις προσευχές μας στον Κύριο (Τωβίδ 3,16). Ο Άγιος Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης αναφέρει και τον Αρχάγγελο Ουριήλ. Όσο πιο πολύ γνωρίζουμε τους Αγίους Αγγέλους, τόσο περισσότερο γεμίζει η ζωή μας από την αγάπη και το μυαλό και η καρδιά μας από την δυνατότητα να ενεργούμε ευεργετικά στην ζωή των άλλων, αφού κατά τον ορισμό του Αγίου Διονυσίου για τους Αγγέλους «ένας άγγελος είναι μια εικόνα του Θεού, ένας λαμπρός ολοκάθαρος καθρέπτης, ο οποίος αντανακλά την απέραντη αγάπη και καλοσύνη του Θεού». Η Εκκλησία μας τιμά τους Αγγέλους με απόφαση της 7ης Οικουμενικής Συνόδου, με δύο τρόπους: εβδομαδιαία αφιερώνοντας την Δευτέρα στις αγγελικές δυνάμεις και ετησίως με έξι εορτές αφιερωμένες στον αγγελικό κόσμο, με κεντρικό εορτασμό την 8η Νοεμβρίου που είναι η Σύναξη όλων των αγγελικών δυνάμεων με πρωτοστάτη τον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Ας τιμήσουμε λοιπόν και μείς τους Αγίους Αγγέλους την ημέρα της γιορτής τους, έτσι ώστε να κατασταθούν στη ζωή μας βοηθοί και συνοδοιπόροι μας και να τους παρακαλέσουμε να γίνουν στη ζωή μας,  χρησιμοποιώντας τα λόγια του Αγίου Ιππολύτου, «οι δυνατοί ναύτες στο τρικυμισμένο καράβι της ζωή μας». + Αρχιμ. Ειρηναίου Λαφτσή, Πρωτοσυγκέλλου της Ι.Μ. Αλεξανδρουπόλεως

διαβάστε περισσότερα »
Χρονολογικό αρχείο

Φόρμα επικοινωνίας

Εορτολόγιο