Το αν και κατά πόσο είναι αποτελεσματική η προσευχή εξαρτάται από τρεις λόγους Η προσευχή είναι μεγάλο αγαθό, αν γίνεται και με λογισμό αγαθό, αν ευχαριστούμε το Θεό όχι μόνο όταν μας δίνει, αλλά και όταν δεν μας δίνει ό,τι Του ζητάμε, αφού και τα δύο τα κάνει για την ωφέλειά μας. Έτσι, και όταν δεν παίρνουμε, ουσιαστικά παίρνουμε με το να μην πάρουμε ό,τι δεν μας συμφέρει. Υπάρχουν, βλέπετε, περιπτώσεις που η μη ικανοποίηση του αιτήματός μας είναι πιο ωφέλιμη. Και τότε ό,τι θεωρούμε σαν αποτυχία είναι επιτυχία. Ας μη στεναχωριόμαστε, λοιπόν, όταν ο Θεός αργεί να εισακούσει την προσευχή μας. Ας μη χάνουμε την υπομονή μας. Μήπως και πριν ζητήσουμε κάτι, δεν μπορεί να μας το δώσει ο Πανάγαθος; Μπορεί, φυσικά, αλλά περιμένει από μας κάποιαν αφορμή, ώστε να μας βοηθήσει δίκαια. Γι’ αυτό ας Του δίνουμε την αφορμή με την προσευχή και ας περιμένουμε με πίστη, με ελπίδα, με εμπιστοσύνη στην πανσοφία και στη φιλανθρωπία Του. Μας έδωσε ό,τι ζητήσαμε; Ας Τον ευχαριστούμε. Δεν μας έδωσε; Και πάλι ας Τον ευχαριστούμε, γιατί δεν γνωρίζουμε, όπως γνωρίζει Εκείνος, τι είναι καλό για μας. Ας έχουμε ακόμα υπόψη μας, πως ο Θεός συχνά δεν αρνείται, αλλά μόνο αναβάλλει την ικανοποίηση κάποιου αιτήματός μας. Και γιατί αναβάλλει; Επειδή, χρησιμοποιώντας ως μέσο τη δική μας επιμονή στο αίτημα, θέλει να μας ελκύσει και να μας κρατήσει κοντά Του. Κι ένας φιλόστοργος πατέρας, άλλωστε, όταν του ζητάει κάτι το παιδί του, πολλές φορές αρνείται να του το δώσει, όχι γιατί δεν θέλει, αλλά γιατί μ’ αυτόν τον τρόπο το παιδί μένει κοντά του. Με δυο λόγια, η αποτελεσματικότητα της προσευχής μας εξαρτάται: Πρώτον, από το αν είμαστε άξιοι να λάβουμε ό,τι ζητάμε. Δεύτερον, από το αν προσευχόμαστε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Τρίτον, από το αν προσευχόμαστε αδιάλειπτα. Τέταρτον, από το αν για όλα καταφεύγουμε στο Θεό. Πέμπτον, από το αν ζητάμε εκείνα που είναι ωφέλιμα σ’ εμάς. Και δίκαιοι ακόμα να παρακαλέσουν τον Κύριο, δεν θα εισακουστούν, αν δεν πρέπει. Ποιός ήταν δικαιότερος από τον Παύλο; Και όμως, επειδή ζήτησε κάτι που δεν θα τον ωφελούσε, δεν εισακούστηκε. «Τρεις φορές παρακάλεσα γι’ αυτό τον Κύριο», γράφει ο ίδιος, «και η απάντησή Του ήταν: “Σου αρκεί η χάρη μου”» (Β’ Κορ. 12:8-9). Αλλά και ο Μωυσής δεν ήταν δίκαιος;    Ε, ούτε κι εκείνος εισακούστηκε. «Φτάνει πια!», του είπε ο Θεός (Δευτ. 3:26), όταν ζητούσε να μπει στη γη της επαγγελίας. Πέρα απ’ αυτά, όμως, υπάρχει και κάτι άλλο που αχρηστεύει την προσευχή μας, και αυτό είναι η αμετανοησία. Προσευχόμαστε, ενώ επιμένουμε στην αμαρτία. Έτσι έκαναν οι Ιουδαίοι, γι’ αυτό ο Θεός είπε στον προφήτη Ιερεμία: «Μην προσεύχεσαι για το λαό αυτό! Δεν βλέπεις τι κάνουν;» (Ιερ. 7:16-17). Δεν απομακρύνθηκαν, λέει, από την ασέβεια. Κι εσύ με παρακαλάς γι’ αυτούς; Δεν σ’ ακούω! Όταν, πάλι, ζητάμε κάτι κακό εναντίον των εχθρών μας, όχι μόνο δεν το πραγματοποιεί ο Θεός, αλλά και παροργίζεται. Γιατί η προσευχή είναι φάρμακο. Κι αν δεν γνωρίζουμε πως πρέπει να χρησιμοποιήσουμε ένα φάρμακο, δεν θα ωφεληθούμε ποτέ από τη δύναμή του. Πόσο μεγάλο καλό είναι η συνεχής προσευχή, το μαθαίνουμε από τη Χαναναία εκείνη του Ευαγγελίου, που δεν σταματούσε να κραυγάζει: «Ελέησέ με, Κύριε!» (Ματθ. 15:22). Κι έτσι, αυτό που αρνήθηκε ο Χριστός στους αποστόλους, τους μαθητές Του, το πέ­τυχε εκείνη με την υπομονή της. Ο Θεός, βλέπετε, προτιμά για τα δικά μας ζητήματα να Τον παρακαλούμε εμείς οι ίδιοι, που είμαστε και υπεύθυνοι, παρά να Τον παρακαλούν άλλοι για λογαριασμό μας. Όταν έχουμε την ανάγκη ανθρώπων, χρειάζεται και χρήματα να δαπανήσουμε και δουλόπρεπα να κολακέψουμε και πολύ να τρέξουμε. Γιατί οι άρχοντες του κόσμου τούτου όχι μόνο δεν μας δίνουν εύκολα ό,τι τους ζητάμε, αλλά συνήθως ούτε καν να μας μιλήσουν δεν καταδέχονται. Πρέπει πρώτα να πλησιάσουμε τους ανθρώπους που είναι κοντά τους -υπηρέτες, γραμματείς, υπαλλήλους κ.ά.- και να τους καλοπιάσουμε, να τους εκλιπαρήσουμε, να τους προσφέρουμε δώρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τη μεσολάβησή τους στους αρμόδιους αξιωματούχους, για το διακανονισμό της όποιας υποθέσεώς μας. Ο Θεός, απεναντίας, δεν θέλει μεσολαβητές. Δεν χρειάζεται να Τον παρακαλούν άλλοι για μας. Προτιμά να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι. Μας χρωστάει χάρη, μάλιστα, όταν του ζητάμε ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο Αυτός χρωστάει χάρη όταν Του ζητάμε, μόνο Αυτός δίνει εκείνα που δεν Του δανείσαμε. Κι αν δει ότι επιμένουμε στην προσευχή με πίστη και καρτερία, πληρώνει δίχως να απαιτεί ανταλλάγματα. Αν, όμως, δει ότι προσευχόμαστε με νωθρότητα, αναβάλλει την πληρωμή· όχι γιατί μας περιφρονεί ή μας αποστρέφεται, αλλά γιατί, όπως είπα, με την αναβολή αυτή μας κρατάει κοντά Του. Αν, λοιπόν, εισακούστηκες, ευχαρίστησε το Θεό. Αν δεν εισακούστηκες, μείνε κοντά Του, για να εισακουστείς. Αν, πάλι, Τον έχεις πικράνει με τις αμαρτίες σου, μην απελπίζεσαι. Όταν πικράνεις έναν άνθρωπο, αλλά στη συνέχεια παρουσιάζεσαι μπροστά του και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ, ζητώντας ταπεινά συγχώρηση, δεν θα κερδίσεις τη συμπάθειά του; Πολύ περισσότερο θα κερδίσεις τη συμπάθεια του ανεξίκακου Θεού, αν και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ και κάθε ώρα επικαλείσαι την ευσπλαχνία Του με την προσευχή. Ας τ’ ακούσουν όλα αυτά όσοι προσεύχονται με ραθυμία και βαρυγκωμούν, όταν ο Κύριος αργεί να ικανοποιήσει το αίτημά τους. Τους λέω: “Παρακάλεσε το Θεό!”. Και μου απαντούν: “Τον παρακάλεσα μια, δυο, τρεις, δέκα, είκοσι φορές, μα δεν έλαβα τίποτα”. Μη σταματήσεις, ώσπου να λάβεις. Σταμάτησε, όταν λάβεις. Ή μάλλον, ούτε και τότε να σταματήσεις την προσευχή. Ἀκόμη καί ἄν δέν λάβεις, να ζητάς γιά νά λάβεις. Και αφού λάβεις, να ευχαριστήσεις διότι ἔλαβες. Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ – ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

  Μια μικρή, ζωντανή, ολόθερμη προσευχή αξίζει πολύ περισσότερο από μια άτονη, τυπική, ξερή, έστω και πολύωρη. Ρώτησα κάποτε ένα νέο 16 ετών: -Αγαπάς, παιδί μου, το Θεό; -Τον αγαπώ πολύ, πάτερ μου, μου απάντησε αυθόρμητα. -Προσεύχεσαι σ’ Αυτόν τακτικά; -Όχι! μου είπε με ειλικρίνεια. Ο νέος αυτός δεν μπορούσε να συλλάβει την αντίθεση που υπήρχε μεταξύ των δύο απαντήσεών του. Γιατί είναι αδύνατον να αγαπά κανείς πραγματικά το Θεό και να μην προσεύχεται. Αν έχεις ένα φίλο εξαιρετικά αγαπητό, δεν προσπαθείς να βρεις τρόπους να επικοινωνείς συχνά μαζί του και να συζητάς διάφορα ζητήματα; Έτσι δεν είναι; Μέσα σ’ ένα χρόνο η καρδιά σου χτύπησε 36.792.000 φορές. Απ’ το τεράστιο αυτό ποσό, πόσους παλμούς διέθεσες για το Θεό σου; «Μα πόσο λοιπόν πρέπει να προσεύχομαι;» Πρέπει να ξέρεις, παιδί μου, πως ο Θεός δεν υπολογίζει την προσευχή με τη χρονική της διάρκεια, αλλά με το ζήλο, με τη διάθεση, με την καρδιά. Εκείνο που προέχει είναι ο ζήλος και η θερμή διάθεση της καρδιάς. Κάνε την πρωινή και βραδινή σου προσευχή. Μην παραλείπεις όμως καθ’ όλη την ημέρα πολλές φορές να στρέφεις τη σκέψη και την καρδιά σου στο Θεό. Θα ‘ναι, παιδί μου, ευλογημένη η μέρα σου, όταν τις πρώτες σου τις σκέψεις τις αφιερώνεις στο Θεό. Κι ο ύπνος σου θα είναι ήρεμος και γαλήνιος όταν, πριν παραδοθείς στα χέρια του, στρέψεις και πάλι σ’ Αυτόν τους λογισμούς σου. Δε σου συνιστώ να προσεύχεσαι στο κρεβάτι! Αν όμως δεν πρόκειται καθόλου να προσευχηθείς αλλιώς, τότε μη σταματήσεις τη συνήθειά σου. Πιστεύω όμως ότι κι εσύ δε θα το βρίσκεις τόσο σωστό, να συνομιλείς με το Θεό και Κύριό σου, και να ‘σαι ξαπλωμένος στο κρεβάτι σου! Αφήνω πως μπορείς να πάθεις, αυτό που πολλοί νέοι το παθαίνουν, να μην προλάβεις δηλαδή να τελειώσεις την προσευχή σου και… να σε πάρει ο ύπνος! Σαν φρόνιμος λοιπόν νέος, κάνε την πρωινή σου προσευχή αφού ντυθείς και τη βραδινή σου πριν βγάλεις τα ρούχα σου. Κατόπιν δε, όταν θα πέσεις στο κρεβάτι, εξακολούθησε, αν θέλεις, τις ευσεβείς σου σκέψεις· θα κοιμηθείς έτσι πιο γαλήνια. Ξέρεις εκείνο το σοφό γνωμικό που λέει «Τίποτε δεν μπορεί να επιτύχει, αν δεν το ευλογήσει ο Θεός»; Εάν λοιπόν τις μέρες σου δεν τις αρχίζεις ζητώντας τη βοήθεια του Θεού, πώς περιμένεις την ευτυχία; Κοίταξε γύρω σου, παιδί μου. Όλα τα πλάσματα με το δικό του το καθένα τρόπο, προσεύχονται κι υμνούν τον πάνσοφο Δημιουργό. Τα φυτά ανοίγουν τ’ άνθη τους και στέλλουν το ζωογόνο άρωμά τους στο Θρόνο του Πλάστη. Τα πουλιά με τις γλυκές μυριότονες φωνές τους, ποιον άλλον παρά τον Παντοδύναμο υμνούν; Γι’ Αυτόν βομβίζει η μέλισσα. Γι’ Αυτόν πετά χαρούμενη η πεταλούδα. Αυτόν δοξάζουν με τη λάμψη τους οι αστραπές. Αυτόν υμνολογούν και οι βροντές μ’ όλο το τρομερό τους μεγαλείο. Ναι! ολόκληρη η φύση θερμά προσεύχεται σ’ Αυτόν, αν και δεν έχει τη συναίσθηση αυτού που κάνει. Κι εσύ, παιδί μου, άνθρωπος με θέληση ελεύθερη, θα αρνηθείς αυτό που πρόθυμα εκτελεί η άλογη φύση; «Το πιο όμορφο πράγμα που μπορείς ν’ αντικρίσεις στον κόσμο είναι ο άνθρωπος που προσεύχεται». Αυτή η πρόταση είναι πολύ σωστή. Εκείνος που προσεύχεται ζει σ’ έναν άλλο κόσμο. Άφθονη αναπνέει τη χάρη του Θεού και ξεδιψάει απ’ το γλυκύτατο νερό της θείας παρουσίας. Σου είπα, παιδί μου, πιο πάνω, ότι η φύση ολόκληρη προσεύχεται. Θέλησα να σου κάνω ένα συμβολισμό, γιατί η προσευχή η αληθινή είναι προνόμιο του ανθρώπου. Μόνο αυτός μπορεί συνειδητά να ανυψώνει την ψυχή του στο Θεό, και να συνομιλεί μαζί Του. Είναι αλήθεια τιμή μεγάλη για τον άνθρωπο η προσευχή· κι αυτή είναι ένα ακόμη στοιχείο που κάνει να ξεχωρίζει ο άνθρωπος απ’ τ’ άλλα τα δημιουργήματα. Όταν προσεύχομαι, βρίσκεται σ’ έξαρση η ψυχή μου! Ουράνια αισθήματα με πλημμυρίζουν. Χαρά, ευγνωμοσύνη, αγάπη. Όλα τα νιώθω στον υπέρτατο βαθμό. Πώς λοιπόν να μη δοξολογήσω το Θεό μου για το υπέροχο αυτό δώρο Του; Με τα φτερά της προσευχής, μπορούμε ν’ ανεβούμε σε ύψη δυσθεώρητα. Μπορούμε να πετάξουμε μέχρις αυτόν τον θρόνο του Θεού, μακριά από τον κόσμο με τις τόσες του μικρότητες. Με τα φτερά της προσευχής φθάνουμε εκεί, όπου άπληστα χαιρόμαστε το ζωογόνο αέρα της θείας παρουσίας. Η προσευχή είναι πηγή δυνάμεως για τον αγώνα το σκληρό που φέρνει εμπρός μας η κάθε μέρα. Λες και αλλάζει ο εαυτός σου, όταν πετάς με τα φτερά της προσευχής. Έλα λοιπόν, παιδί μου! Σαν έρχονται οι θλίψεις και σε χτυπούν σα μανιασμένες θύελλες, πέσε στα γόνατα κι άνοιξε την καρδιά σου στον Πατέρα σου. Μετά την προσευχή θα δεις πόσο θα είσαι αλλαγμένος! Γαλάζιο θα τον βλέπεις τώρα τον ουρανό κι η θάλασσα θα έχει γαληνέψει. Ο κατοικών εν βοηθεία του Υψίστου, εν σκέπη του Θεού του ουρανού αυλισθήσεται. Ερεί τω Κυρίω· αντιλήπτωρ μου ει και καταφυγή μου, ο Θεός μου, και ελπιώ επ᾿ αυτόν, ότι αυτός ρύσεταί σε εκ παγίδος θηρευτών και από λόγου ταραχώδους. Εν τοις μεταφρένοις αυτού επισκιάσει σοι, και υπό τας πτέρυγας αυτού ελπιείς· όπλω κυκλώσει σε η αλήθεια αυτού. Ου φοβηθήση από φόβου νυκτερινού, από βέλους πετομένου ημέρας, από πράγματος εν σκότει διαπορευομένου, από συμπτώματος και δαιμονίου μεσημβρινού. Πεσείται εκ του κλίτους σου χιλιάς και μυριάς εκ δεξιών σου, προς σε δε ουκ εγγιεί· Πλην τοις οφθαλμοίς σου κατανοήσεις και ανταπόδοσιν αμαρτωλών όψει. Ότι συ, Κύριε, η ελπίς μου· τον ῞Υψιστον έθου καταφυγήν σου.  Ου προσελεύσεται προς σε κακά, και μάστιξ ουκ εγγιεί εν τω σκηνώματί σου. Ότι τοις αγγέλοις αυτού εντελείται περί σού του διαφυλάξαι σε εν πάσαις ταίς οδοίς σου. [Από τον 90ο Ψαλμό] Αυτές οι σκέψεις που γεμίζουν παρηγοριά την ψυχή σου γράφτηκαν απ’ τον μεγάλο εκείνο εστεμμένο Ψαλμωδό, κι είναι ένα άριστο βοήθημα γι’ αυτούς που θέλουν να βαδίζουν στη ζωή τους ίσια και τίμια. Και εσύ, παιδί μου, είσαι ασφαλώς ένας από αυτούς. Γι’ αυτό έχεις μεγάλη ανάγκη από τη χάρη του Θεού, που ένας μόνο τρόπος υπάρχει να την κερδίσεις. Η προσευχή. Μη στερείς λοιπόν, παιδί μου, την ατίμητη ψυχή σου απ’ τη ζωογόνα αναπνοή της, αλλά προσεύχου, προσεύχου με ζήλο, ώστε να έλθει η μυριοπόθητη μέρα που θα στεφανωθείς με το στεφάνι της δόξης.

  Αρκετές είναι οι φορές που προκειμένου να επιβεβαιώσουμε τα λεγόμενά μας, αναφέρουμε τη φράση «Μάρτυς μου ο Θεός». Ωστόσο, έχετε αναρωτηθεί από που προέρχεται; Η φράση προέρχεται από την επιστολή του Αποστόλου Παύλου προς τους Ρωμαίους (1:9), όπου ο απόστολος επικαλείται τον ίδιο το Θεό. «Μάρτυς γαρ μου εστιν ο Θεός, ω λατρεύω εν τω πνεύματί μου εν τω ευαγγελίω του υιού αυτού, ως αδιαλείπτως μνείαν υμών ποιούμαι». Δηλαδή, «μάρτυράς μου πράγματι είναι ο Θεός, Τον Οποίο λατρεύω στο πνεύμα μου με το Ευαγγέλιο του Υιού του, όπως αδιαλείπτως σας αναφέρω».

  Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος Πόσο μεγάλο καλό είναι η συνεχής προσευχή, το μαθαίνουμε από τη Χαναναία εκείνη του Ευαγγελίου, που δεν σταματούσε να κραυγάζει: «Ελέησέ με, Κύριε!» (Ματθ. 15:22). Κι έτσι, αυτό που αρνήθηκε ο Χριστός στους αποστόλους, τους μαθητές Του, το πέτυχε εκείνη με την υπομονή της. Ο Θεός, βλέπετε, προτιμά για τα δικά μας ζητήματα να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι, που είμαστε και υπεύθυνοι, παρά να Τον παρακαλούν άλλοι για λογαριασμό μας. Όταν έχουμε την ανάγκη ανθρώπων, χρειάζεται και χρήματα να δαπανήσουμε και δουλόπρεπα να κολακέψουμε και πολύ να τρέξουμε. Γιατί οι άρχοντες του κόσμου τούτου όχι μόνο δεν μας δίνουν εύκολα ό,τι τους ζητάμε, αλλά συνήθως ούτε καν να μας μιλήσουν δεν καταδέχονται. Πρέπει πρώτα να πλησιάσουμε τους ανθρώπους που είναι κοντά τους -υπηρέτες, γραμματείς, υπαλλήλους κ.ά- και να τους καλοπιάσουμε, να τους εκλιπαρήσουμε, να τους προσφέρουμε δώρα. Έτσι θα εξασφαλίσουμε τη μεσολάβησή τους στους αρμόδιους αξιωματούχους, για το διακανονισμό της όποιας υποθέσεώς μας. Ο Θεός, απεναντίας, δεν θέλει μεσολαβητές. Δεν χρειάζεται να Τον παρακαλούν άλλοι για μας. Προτιμά να Τον παρακαλάμε εμείς οι ίδιοι. Μας χρωστάει χάρη, μάλιστα, όταν του ζητάμε ό,τι έχουμε ανάγκη. Μόνο Αυτός χρωστάει χάρη όταν Του ζητάμε, μόνο Αυτός δίνει εκείνα που δεν Του δανείσαμε.  Κι αν δει ότι επιμένουμε στην προσευχή με πίστη και καρτερία, πληρώνει δίχως να απαιτεί ανταλλάγματα. Αν, όμως, δει ότι προσευχόμαστε με νωθρότητα, αναβάλλει την πληρωμή· όχι γιατί μας περιφρονεί ή μας αποστρέφεται, αλλά γιατί, όπως είπα, με την αναβολή αυτή μας κρατάει κοντά Του. Αν, λοιπόν, εισακούστηκες, ευχαρίστησε το Θεό. Αν δεν εισακούστηκες, μείνε κοντά Του, για να εισακουστείς. Αν, πάλι, Τον έχεις πικράνει με τις αμαρτίες σου, μην απελπίζεσαι. Όταν πικράνεις έναν άνθρωπο, αλλά στη συνέχεια παρουσιάζεσαι μπροστά του και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ, ζητώντας ταπεινά συγχώρηση, δεν θα κερδίσεις τη συμπάθειά του; Πολύ περισσότερο θα κερδίσεις τη συμπάθεια του ανεξίκακου Θεού, αν και το πρωί και το μεσημέρι και το βράδυ και κάθε ώρα επικαλείσαι την ευσπλαχνία Του με την προσευχή. Ας τ’ ακούσουν όλα αυτά όσοι προσεύχονται με ραθυμία και βαρυγγωμούν, όταν ο Κύριος αργεί να ικανοποιήσει το αίτημά τους. Τους λέω: «Παρακάλεσε το Θεό!».  Και μου απαντούν: «Τον παρακάλεσα μια, δυο, τρεις, δέκα, είκοσι φορές, μα δεν έλαβα τίποτα». Μη σταματήσεις, ώσπου να λάβεις. Σταμάτησε, όταν λάβεις. Ή μάλλον, ούτε και τότε να σταματήσεις την προσευχή. Πριν λάβεις, να ζητάς. Και αφού λάβεις, να ευχαριστείς.

Αὐτό πού τονίζει ὁ ὅσιος Παΐσιος εἶναι ὅτι εἶναι δύσκολοι οἱ καιροί μας. Ὁ σατανᾶς θά κινηθεῖ «ὥστε πλανῆσαι, εἰ δυνατόν καί τούς ἐκλεκτούς». Θά δοῦμε πολλά, λέγω. Ἤδη βλέπουμε. Θά δοῦμε ἀκόμη περισσότερα. Θά δοῦμε ἀνθρώπους πνευματικούς νά πλανῶνται, νά πέφτουν. Μή μᾶς σκανδαλίζει αὐτό τό πρᾶγμα. Γιατί εἶναι ἡ δύναμη τοῦ διαβόλου. Εἶναι σάν λιοντάρι, ἀπολυμένο, ἀφημένο, πού τσακίζει, κομματιάζει, τρώει. Ἔτσι εἶναι σήμερα ὁ σατανᾶς. Πέφτει ἐπάνω καί ὅ,τι βρεῖ… Μιά πορτούλα λίγο ἀφύλακτη νά βρεῖ, κάνει τήν καταστροφή. Ἐμεῖς νά προσέχουμε, νά ἀφήσουμε τόν ἑαυτό μας ταπεινά στά χέρια τοῦ Κυρίου, νά θέλουμε νά εἴμαστε δικοί Του, νά μή μᾶς συγκινεῖ ὁ κόσμος καί τα τοῦ κόσμου. Μέσα στόν κόσμο θά εἴμαστε βέβαια. Καί ὅταν λέγω «κόσμος», ἐννοῶ τήν ἁμαρτία. Μέσα στήν κόσμο θά ζοῦμε. Μέσα σέ αὐτήν τήν κοινωνία θά κινούμαστε, θά περάσουμε τά χρόνια μας, ἀλλά νά ζοῦμε σάν Χριστιανοί σύμφωνα μέ τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ. Ὅπως θέλει ὁ Θεός! «Ὁμιλίες Γέροντα Γρηγορίου – Β’», (2021) Μεταμόρφωσις Χαλκιδικῆς: Ἱερὸν ἡσυχαστήριον «Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος».

  «Λέγεται για κάποια μοναχή, ότι εξομολογήθηκε στον Άγιο Σεραφείμ του Σάρωφ και του ομολόγησε ότι πάσχει από δυνατή οργή και νευρικό θυμό. Ανέμενε από τον άνθρωπο του Θεού μεγάλη επίπληξη και βαρύ κανόνα. Αλλά αντί επιπλήξεων και κανόνα τα αυτιά της χάιδεψαν οι παρακάτω στοργικές λέξεις του πνευματικού γέροντα: «Μα τι λες αδελφή; Κοίταξε βαθιά μέσα σου, υπάρχει ένας υπέροχος ήσυχος χαρακτήρας, πραγματικά μαγευτικός, μετριόφρων και σεμνός!». Σαν απαλή βροχή που πέφτει στη διψασμένη γη, έπεσαν αυτές οι στοργικές λέξεις στην ψυχή της γυναίκας. Ντράπηκε πολύ για τον εαυτό της, αλλά ταυτόχρονα γέμισε αυτοπεποίθηση. Δηλαδή εδώ έχουμε τις δύο σημαντικότερες συνθήκες για την επαναφορά! Αυτό το παράδειγμα μας δείχνει πως μπορούμε να πετύχουμε να ανυψώσουμε τους ανθρώπους με λόγο στοργικό και ευχάριστο, βοηθώντας τους παράλληλα να ανυψωθούν και ως προς τα έργα τους. Όταν μπορούμε να αφυπνίσουμε τον άνθρωπο που κοιμάται με χάδι, γιατί να τον χτυπήσουμε με μαστίγιο; Εσύ τώρα μπορείς να μου πεις: μα ο Άγιος Σεραφείμ δεν είπε την αλήθεια σε εκείνη τη γυναίκα κατάματα, ενώ εγώ λέω στον καθένα την αλήθεια κατά πρόσωπο! Ο Άγιος Σεραφείμ είπε την αλήθεια, αλλά την αλήθεια εκείνη, που δεν έφερε τη γυναίκα στο σημείο εκείνο να εκφραστεί με θυμό και οργή. Αφού η γυναίκα μερικές φορές παραδιδόταν στον θυμό, αλλά το μεγαλύτερο διάστημα της ζωής της ήταν εντελώς ήσυχη και σεμνή. Και ο Άγιος Θεός ως άριστος παιδαγωγός και γιατρός, ανύψωσε εκείνο που είναι καλό μέσα στην ψυχή της, αποσιωπώντας εκείνο που είναι κακό. Αφού τι νόημα θα είχε να μιλήσει περί του κακού για το οποίο ήδη η ίδια η γυναίκα είχε μιλήσει; Εσύ όμως, έχεις εντελώς αντίθετη μέθοδο, εσύ λες κατά πρόσωπο ότι κακό έχει η ηθική αρρώστια κάποιου ανθρώπου! Και αυτό τονισμένο αυστηρά και κακοπροαίρετα. Παράλληλα, εκείνο που είναι καλό σε κάποιον αμαρτωλό το αποσιωπάς. Αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά ανάμεσα σ’ εσένα και σ’ εκείνον του οποίου το όνομα μπήκε στον Συναξαριστή». (Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς, Δε φτάνει μόνο η πίστη, εκδ. Εν πλω σελ 239-240)

  Αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος. Ιερά Μητρόπολη Βεροίας. Μέσα στην Αγία Γραφή ακούγεται η πρόσκληση «υιέ μου δος μοι σην καρδίαν». Την καρδιά του ανθρώπου ζητά ο Θεός, για να ζει και να αναπνέει με το θέλημά Του. Μέσα ακόμη όμως και στον χώρο των λεγομένων πιστών δεν κυριαρχεί, δυστυχώς, το θέλημα του Θεού, αλλά το ίδιον θέλημα. Εδώ τα πράγματα γίνονται τραγικά, διότι ενώ γνωρίζουν το λόγο του Θεού, όμως τον διαμορφώνουν σύμφωνα με τα μέτρα τους. Πνευματικοί «γέροντες» κόβουν και ράβουν όπως βολεύει στην άνεση και την ευκολία των τέκνων τους, μόνο και μόνο για να μη τους χάσουν και να ονομάζονται οι ίδιοι καλοί και άγιοι και όχι για να καθοδηγούν αυτούς που τους εμπιστεύτηκε ο Θεός προς την σωτηρία τους. Νομοθετούν δικές τους γνώμες και παραθέτουν παραδόσεις που έλαβαν χωρίς να ελέγξουν αν είναι η Παράδοση της Εκκλησίας, άσχετα αν είναι κάτι το παλαιικό. Κάθε παλαιικό δεν είναι και παράδοση του Ευαγγελίου. Το θέλημα του Θεού αντικαθίσταται με ένα «έτερον ευαγγέλιον» και γίνεται ένας σκοτεινός ανελεύθερος γεροντισμός με παραδόσεις ανίερες και εντάλματα ανθρώπων χάριν επιβολής εξουσίας πνευματικής και αιχμαλωσίας ψυχών. Έτσι π.χ. για το θέμα της Θείας Κοινωνίας δεν επικρατεί το θέλημα του Θεού, αλλά η παράδοση των ανθρώπων. Φορτώνουν τους χριστιανούς με δυσβάστακτα βάρη και «παραδόσεις» και αυτό γίνεται έμμεσα η αιτία να απομακρύνονται από την Θεία Κοινωνία. Έτσι π.χ. για το θέμα της Θείας Κοινωνίας δεν επικρατεί το θέλημα του Θεού, αλλά η παράδοση των ανθρώπων. Φορτώνουν τους χριστιανούς με δυσβάστακτα βάρη και «παραδόσεις» και αυτό γίνεται έμμεσα η αιτία να απομακρύνονται από την Θεία Κοινωνία. Όλα εστιάζονται στο τι θα φάγουν και τι θα πιουν και πότε και μέχρι ποια ώρα, και αφήνουν την κύρια καλλιέργεια της πνευματικής προετοιμασίας που συγκεκριμενοποιείται στην πρόσκληση: «μετά φόβου Θεού, πίστεως και αγάπης προσέλθετε». Πολλοί χριστιανοί λοιπόν απέχουν της Θείας Κοινωνίας, διότι δεν νήστεψαν παρ’ όλον που ο πόθος τους είναι ασυγκράτητος και η μετάνοια ενεργή και ζώσα…αντιθέτως πολλοί θρησκευόμενοι έρχονται και κοινωνούν επειδή νήστεψαν με ένα άγριο κυνηγητό αποχής του φαγητού, ικανοποιημένοι με το έργο τους αυτό, διότι ζει μέσα τους φαρισαϊκά ένας εσωτερικός αυτοηδονισμός του δήθεν αγίου και αξίου. Πολλοί χριστιανοί λοιπόν απέχουν της Θείας Κοινωνίας, διότι δεν νήστεψαν παρ’ όλον που ο πόθος τους είναι ασυγκράτητος και η μετάνοια ενεργή και ζώσα…αντιθέτως πολλοί θρησκευόμενοι έρχονται και κοινωνούν επειδή νήστεψαν με ένα άγριο κυνηγητό αποχής του φαγητού, ικανοποιημένοι με το έργο τους αυτό, διότι ζει μέσα τους φαρισαϊκά ένας εσωτερικός αυτοηδονισμός του δήθεν αγίου και αξίου. Για να μην παρεξηγηθούμε λοιπόν, ο κάθε χριστιανός θα πρέπει να προετοιμάζεται ορθά για να λάβει τον ίδιο τον Κύριο μέσα του. Όμως όσον αναφορά την αποχή από τις τροφές (νηστεία), πουθενά η Εκκλησία δεν έχει βάλει κάποιον τέτοιον κανόνα, αλλά η Εκκλησία λέγει: ο Χριστιανός θα πρέπει να νηστεύει την Τετάρτη και την Παρασκευή, την Σαρακοστή Χριστουγέννων και Πάσχα, Δεκαπενταύγουστο κ.τ.λ. Η Εκκλησία λοιπόν έχει συγκεκριμένες ημέρες μέσα στο έτος και προτρέπει τους πιστούς να νηστέψουν. ΠΟΥΘΕΝΑ η Εκκλησία δεν έχει πει ότι είναι κανόνας να νηστέψεις για να κοινωνήσεις. Νηστεύεις όλες τις καθορισμένες νηστείες της Εκκλησίας μας; Εάν ναι τότε δεν θα έπρεπε να σε απασχολεί άλλο αυτό το θέμα. Όμως εάν ο πνευματικός σου πατέρας κρίνει ότι για την δική σου καλύτερη προετοιμασία καλό θα ήταν να νηστέψεις π.χ. μία ημέρα, θα το κάνεις για την υπακοή στον πνευματικό σου και όχι διότι είναι κανόνας της Εκκλησίας μας. Εάν δεν ίσχυε το παραπάνω τότε είναι παράλογο η Εκκλησία να θεσπίσει συγκεκριμένες νηστίσιμες ημέρες του έτους, αλλά θα έλεγε να νηστεύουμε 1,2,3 ημέρες πριν κοινωνήσουμε. Επίσης τα μικρά παιδιάκια θα έπρεπε να νηστεύουν και αυτά, να κάνουν αλάδωτο!!! Νηστεία λοιπόν και Θεία Κοινωνία δεν συνδέονται άμεσα, ίσως έμμεσα υπό το πρίσμα του ασκητικού φρονήματος που θα πρέπει να έχουμε όλοι. Το παράλογο είναι ότι πολλές φορές επιμένουμε τόσο πολύ στην προετοιμασία μας πριν την Θεία Μετάληψη και όταν πλέον κοινωνήσουμε χαλαρώνουμε. Δηλαδή από την μία μεριά όταν δεν έχουμε τον Χριστό μέσα μας, απέχουμε από τροφές, εγκρατευόμαστε κ.λ.π. (και καλά κάνουμε), όμως όταν έχουμε μέσα μας τον Χριστό όταν έχουμε κοινωνήσει το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου μας το ασκητικό αυτό φρόνημα εξαφανίζεται, λες και δεν χρειάζεται πλέον μιας και ο σκοπός επιτεύχθηκε, κοινωνήσαμε! Όμως πως είναι δυνατόν ενώ δεν έχω τον Χριστό μέσα μου να ασκούμε και όταν τον πάρω μέσα μου πλέον να γίνομαι απρόσεκτος όσον αναφορά πνευματικά θέματα; Όταν δηλαδή, πριν κοινωνήσω μου «απαγορευόταν» να κάνω κάποια πράγματα, τώρα που κοινώνησα, τώρα που έγινα και εγώ χριστός να μην μου απαγορεύονται; Άρα διαπιστώνουμε ότι το σκεπτικό πολλών αν όχι όλων των χριστιανών είναι λάθος. Δεν σημαίνει ότι αφού κοινώνησα μπορώ χωρίς καμία αναστολή να κάνω το οτιδήποτε, αντιθέτως αφού έχω κοινωνήσει θα πρέπει ακόμα περισσότερο να είμαι προσεκτικός, σε πνευματική εγρήγορση ώστε όντως η Θεία Κοινωνία να ενεργήσει μέσα μου και να με μεταμορφώσει, να με βοηθήσει να ξεπεράσω αδυναμίες και να γίνει όντως το εφόδιο αυτό το οποίο θα με οδηγήσει στην Αιώνια Ζωή. Αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος Μητρόπολη Βεροίας

  Η Εκκλησία σήμερα τιμά τη μνήμη του Αγίου Μάμαντος του θαυματουργού και θεωρείται προστάτης των βοσκών, αλλά και των υιοθετημένων παιδιών. Η ζωή και το έργο του Αγίου Μάμαντος του Θαυματουργού είναι ο λόγος που θεωρείται σήμερα ως προστάτης των υιοθετημένων, αλλά και των βοσκών. Συγκεκριμένα ο Άγιος Μάμας γεννήθηκε στη Γάγγρα της Παφλαγονίας το 260 μ.Χ., από γονείς χριστιανούς, το Θεόδοτο και τη Ρουφίνα, αλλά από βρέφος, βίωσε την ορφάνια. Όμως, μία πλούσια χριστιανή γυναίκα ανέλαβε την ανατροφή του. Επειδή το βρέφος συνήθιζε να φωνάζει τη γυναίκα αυτή «μάμα», ονομάστηκε Μάμας. Σε ηλικία 15 χρονών ο Άγιος Μάμας συνελήφθη από ειδωλολάτρες και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια, λόγω της γενναίας δράσης του διδάσκοντας το ιερό Ευαγγέλιο. Όταν έγινε 15 χρονών, πιάστηκε από ειδωλολάτρες, διότι χωρίς φόβο, δημόσια, ομολογούσε το Χριστό. Τότε τον χτύπησαν αλύπητα. Κρέμασαν στο λαιμό του μολυβένιο βαρίδιο και τον έριξαν στη θάλασσα. Όμως με τη δύναμη του Θεού σώθηκε. Έπειτα τον ξανασυνέλαβαν και τον έριξαν σε αναμμένο καμίνι και μετά τροφή στα θηρία. Αλλά και απ’ αυτά σώθηκε θαυματουργικά. Ο Άγιος Μάμας, λοιπόν, θεωρείται προστάτης των βοσκών, διότι κατόρθωσε να δαμάσει όλα αυτά τα άγρια θηρία, αλλά και προστάτης των υιοθετημένων παιδιών, αφού και αυτός έμεινε ορφανός από βρέφος και υιοθετήθηκε. Τιμάται ιδιαίτερα στην Κύπρο, στην Χαλκιδική και στις Σπέτσες.

Οἱ πειρασμοὶ παραχωροῦνται γιὰ νὰ φανερωθοῦν τὰ κρυμμένα πάθη, νὰ καταπολεμηθοῦν κι ἔτσι νὰ θεραπευθεῖ ἡ ψυχή. Εἶναι καὶ αὐτοὶ δεῖγμα τοῦ θείου ἐλέους. Γί’ αὐτὸ ἄφησε μὲ ἐμπιστοσύνη τὸν ἑαυτό σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ καὶ ζήτησε τὴ βοήθειά Του, ὥστε νὰ σὲ δυναμώσει στὸν ἀγῶνα σου. Ἡ ἐλπίδα στὸ Θεὸ δὲν ὁδηγεῖ ποτὲ στὴν ἀπελπισία. Οἱ πειρασμοὶ φέρνουν ταπεινοφροσύνη. Ὁ Θεὸς ξέρει τὴν ἀντοχὴ τοῦ καθενός μας καὶ παραχωρεῖ τοὺς πειρασμοὺς κατὰ τὸ μέτρο τῶν δυνάμεών μας. Νὰ φροντίζουμε ὅμως κι ἐμεῖς νὰ εἴμαστε ἄγρυπνοι καὶ προσεκτικοί, γιὰ νὰ μὴ βάλουμε μόνοι μας τὸν ἑαυτό μας σὲ πειρασμό. Ἐμπιστευτεῖτε στὸ Θεὸ τὸν Ἀγαθό, τὸν Ἰσχυρό, τὸν Ζῶντα, καὶ Αὐτὸς θὰ σᾶς ὁδηγήσει στὴν ἀνάπαυση. Μετὰ τὶς δοκιμασίες ἀκολουθεῖ ἡ πνευματικὴ χαρά. Ὁ Κύριος παρακολουθεῖ ὅσους ὑπομένουν τὶς δοκιμασίες καὶ τὶς θλίψεις γιὰ τὴ δική Του ἀγάπη. Μὴ λιποψυχεῖτε λοιπὸν καὶ μὴ δειλιάζετε… Δὲν θέλω νὰ θλίβεστε καὶ νὰ συγχύζεστε γιὰ ὅσα συμβαίνουν ἀντίθετα στὴ θέλησή σας, ὅσο δίκαιη κι ἂν εἶναι αὐτή. Μία τέτοια θλίψη μαρτυρεῖ τὴν ὕπαρξη ἐγωισμοῦ… Προσέχετε τὸν ἐγωισμό, ποὺ κρύβεται κάτω ἀπὸ τὴ μορφὴ τοῦ δικαιώματος. Προσέχετε καὶ τὴν ἄκαιρη λύπη, δημιουργεῖται ὕστερ’ ἀπὸ ἕναν δίκαιο ἔλεγχο. Ἡ ὑπερβολικὴ θλίψη γιὰ ὅλα αὐτὰ εἶναι τοῦ πειρασμοῦ. Μία εἶναι ἡ ἀληθινὴ θλίψη… Αὐτὴ ποὺ δημιουργεῖται, ὅταν γνωρίσουμε καλὰ τὴν ἄθλια κατάσταση τῆς ψυχῆς μας. Ὅλες οἱ ἄλλες θλίψεις δὲν ἔχουν καμιὰ σχέση μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Φροντίζετε νὰ περιφρουρεῖτε στὴν καρδιά σας τὴ χαρὰ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ νὰ μὴν ἐπιτρέπετε στὸν πονηρὸ νὰ χύνει τὸ φαρμάκι του. Προσέχετε! Προσέχετε, μήπως ὁ παράδεισος, ποὺ ὑπάρχει μέσα σας, μετατραπεῖ σὲ κόλαση. Ἃγιος Νεκτάριος Πενταπόλεως

  Και τα κόλλυβα είναι καλά και τα πρόσφορα είναι καλά, αλλά εκείνο το οποίο χρειάζεται είναι να δοθούν τα ονόματα στη Θεία Λειτουργία. Όχι απλώς στο Τρισάγιο που θα κάνει ο ιερέας. Το Τρισάγιο γίνεται και πρέπει να γίνει. Να δοθούν τα ονόματα και στην προσκομιδή να τον μνημονεύσει τον καθένα χωριστά ο ιερέας και να βγει μερίδα για τον καθένα. Και μετά τον καθαγιασμό κατά τη συστολή οι μερίδες, που θα λέγαμε ότι είναι οι ψυχές των κεκοιμημένων που μνημονεύθηκαν, θα μπουν μέσα στο άγιο Ποτήριο, μέσα στο αίμα του Κυρίου. Αναφέραμε κι άλλη φορά αυτό που αναγράφεται στην Αποκάλυψη: Όταν είδε ο ευαγγελιστής Ιωάννης στον ουρανό πλήθος ανθρώπων ντυμένους λευκές στολές, τον ρώτησε ένας από τους πρεσβυτέρους: «Ποιοι είναι αυτοί;» Ο ευαγγελιστής του απάντησε «σύ γνωρίζεις» και του λέει ο πρεσβύτερος ότι αυτοί είναι εκείνοι οι όποιοι έρχονται «εκ της θλίψεως της μεγάλης, και έπλυναν τας στολάς αυτών και ελεύκαναν αυτάς εν τω αίματι του αρνίου». Το αίμα του αρνίου είναι αυτό το οποίο είναι στο άγιο Ποτήριο σε κάθε Θεία Λειτουργία. Γι’ αυτό -καλό είναι να το αναφέρουμε εδώ στην προσκομιδή από όλα τα πρόσφορα παίρνουμε ένα μικρό ψιχουλάκι και το βάζουμε στο δισκάριο. Τα ψιχουλάκια είναι οι ψυχές αυτών που προσφέρουν τα πρόσφορα και αυτών για τους οποίους τα προσφέρουν.Τι θα πει πρόσφορο; Προσφέρει. Δεν προσφέρει κανείς απλώς αυτό το ψωμάκι. Προσφέρει μ’ αυτό και τον εαυτό του. Έτσι οι ψυχές όλων, και των ζώντων και των κεκοιμημένων, είναι εκεί επάνω στο άγιο Δισκάριο. Μετά όλες οι ψυχές αυτές πέφτουν μέσα στο Αγιο Ποτήριο, μέσα στο αίμα του Χριστού. Και δεν μπορεί· για να το κάνει αυτό η Εκκλησία, για να τα λέει έτσι η Αποκάλυψη, σημαίνει ότι πολύ ωφελούνται οι ψυχές. Με βάση αυτά που λέει η Αποκάλυψη, με βάση την πράξη της Εκκλησίας, με βάση όλη αυτήν την παράδοση που έχουμε από τότε μέχρι σήμερα, αυτό πιστεύουμε. Πόσο ωφελούνται; Δεν το ξέρουμε εμείς ο Θεός το ξέρει. Πάντως πολύ ωφελούνται οι ψυχές εκείνων των οποίων τα ονόματα μνημονεύονται στη Θεία Λειτουργία και των οποίων η μερίδα πέφτει μέσα στο άγιο Ποτήριο, μέσα στο αίμα του Χριστού. Το οποίο αίμα του «Ιησού Χριστού καθαρίζει ημάς από πάσης αμαρτίας», όπως λέει αλλού ο ευαγγελιστής Ιωάννης. π. Συμεών Κραγιόπουλος

  Δεν υπάρχει άνθρωπος αναμάρτητος. Και αν μου πεις, ότι ο τάδε είναι δίκαιος είναι σπλαχνικός, είναι φιλάνθρωπος θα συμφωνήσω. Δεν μπορεί, όμως να μην έχει και κάποιο ελάττωμα… Από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει αμαρτωλός άνθρωπος, που να μην έχει και ένα μικρό έστω καλό. Άνθρωπος δεν είναι αυτός που έχει απλός χέρια και πόδια ανθρώπου, ούτε όποιος είναι μόνο λογικός. Άνθρωπος είναι όποιος ασκεί την αρετή με ευσέβεια και παρρησία. Μόνο στον άνθρωπο ο Θεός έκανε την διάπλασή του όρθια και τοποθέτησε τα μάτια στην κορυφή του σώματος, διδάσκοντας ότι πρέπει προς τον ουρανό να βλέπει και να μην προσκολλάται στα πράγματα της παρούσας ζωής. Ο Θεός πλάθοντας τον άνθρωπο, έβαλε μέσα του μεγάλες δυνάμεις και πολλές αδυναμίες. Και τούτο το έκανε, να θαυμάζεται ο Θεός δια της δυνάμεως, αλλά και για να περιορίζεται δια της αδυναμίας, η ανθρώπινη υπερηφάνεια. Έδωσε π.χ ο Θεός στον άνθρωπο τον οφθαλμό για να ενατενίζει όλη την κτίση και να δοξάζει τον Δημιουργό δια αυτής. Και για να μην υπερηφανεύεται ο άνθρωπος, ότι με ένα βλέμμα βλέπει όλο το σύμπαν, προσβάλλεται ο οφθαλμός από διάφορες παθήσεις και παράγει τσίμπλες και χύνει δάκρυα και όσα άλλα θολώνουν την όραση. Εάν λοιπόν ο άνθρωπος μολονότι σύρει μαζί του τόσες αδυναμίες, πόσο συχνά λησμονεί την αναξιότητά του, ώστε να αποθρασύνεται εναντίον του Δημιουργού του, εάν ήταν τελείως απαλλαγμένος από αδυναμίες, ποιός θα μπορούσε να υποφέρει την υπερηφάνειά του; Η ανθρώπινη φύση (μετά την πτώση του Αδάμ) είναι ράθυμη και αφήνεται εύκολα στην άνεση και στην απολαυστική ζωή. Δεν υπάρχει άνθρωπος αναμάρτητος. Και αν μου πεις, ότι ο τάδε είναι δίκαιος είναι σπλαχνικός, είναι φιλάνθρωπος θα συμφωνήσω. Δεν μπορεί, όμως να μην έχει και κάποιο ελάττωμα… Ή από την κενοδοξία, θα νικιέται ή από την κακολογία ή από κάτι άλλο. Ένας κάνει ελεημοσύνες, αλλά δεν είναι αγνός. Άλλος είναι αγνός, αλλά δεν κάνει ελεημοσύνες. Ο ένας έχει τη μία αρετή και ο άλλος την άλλη. Ο Φαρισαίος νήστευε, προσευχόταν. Δεν αδικούσε κανέναν, τηρούσε το νόμο. Είχε όμως αλαζονεία. Έτσι καταδικάστηκε από τον Κύριο. Γιατί η αλαζονεία τον ζημίωσε περισσότερο, από όσο θα τον ζημίωναν όλες οι αμαρτίες μαζί. Δεν υπάρχει λοιπόν άνθρωπος απόλυτα δίκαιος, απόλυτα ενάρετος, απόλυτα καθαρός από αμαρτία. Από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει αμαρτωλός άνθρωπος, που να μην έχει και ένα μικρό έστω καλό. Κάποιος λ.χ. κάνει αρπαγές και καταστροφές. Μερικές φορές όμως, δείχνει καλοσύνη, βοηθάει έναν άνθρωπο, λυπάται για το κακό. Ποιός ήταν σκληρότερος από τον άρπαγα βασιλιά Αχαάβ; Και όμως, ακόμα και αυτός ένιωσε κάποτε συντριβή και κατάνυξη. Ποιός ήταν χειρότερος από τον φιλάργυρο και προδότη Ιούδα; Και όμως, ακόμα και αυτός μετά την προδοσία του, είπε: «Αμάρτησα, γιατί έστειλα στο θάνατο έναν Αθώο» (Ματθ. 27,4). Στη ζωή αυτή εφαρμόζεται σε όλους ο νόμος της ανταποδόσεως, γι’ αυτό οι ενάρετοι δοκιμάζουν θλίψεις, γι’ αυτό οι άδικοι απολαμβάνουν αγαθά. Οι πρώτοι ο τιμωρούνται εδώ για τις λίγες αμαρτίες τους και έτσι δεν θα στερηθούν τον παράδεισο. Οι δεύτεροι, αμείβονται εδώ για τις λίγες καλές τους πράξεις και θα τιμωρούνται αιώνια, για την πολλή κακία τους… Πώς μπορώ να σε ονομάσω άνθρωπο, όταν κλωτσάς όπως οι όνοι, όταν μνησικακείς όπως οι καμήλες, όταν δαγκώνεις όπως ο σκορπιός, όταν αρπάζεις όπως οι λύκοι, όταν κλέβεις όπως οι αλεπούδες, όταν είσαι ύπουλος όπως τα φίδια, όταν είσαι αδιάντροπος όπως ο σκύλος, όταν είσαι λαίμαργος όπως η αρκούδα και όταν παχαίνεις το σώμα σου όπως το μουλάρι; Πώς να σε ονομάσω; Θηρίο; Τα θηρία όμως έχουν ένα από τα ελαττώματα αυτά, ενώ εσύ τα έχεις συγκεντρωμένα όλα μαζί. Να σε αποκαλέσω σατανά; Αλλά ο σατανάς ούτε κοιλιόδουλος είναι και ούτε ερωτευμένος με τα χρήματα. Πώς να σε αποκαλώ άνθρωπο, όταν έχεις περισσότερα ελαττώματα από τα θηρία και από τον σατανά; Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

  Όπως ο χειμώνας φέρνει το χιόνι και το χιόνι σκεπάζει το χορτάρι, δεν το ξεραίνει όμως, μάλλον το διατηρεί και το ζωογονεί έως την άνοιξη, οπότε φεύγει το χιόνι και πάλι το χορτάρι είναι ανθηρό, ούτω πως συμβαίνει και στον πνευματικό αγώνα. Ο χειμώνας των πειρασμών και των βιοτικών μεριμνών έρχεται να ψυχράνει τον αγωνιστικό ζήλο. Κάθε όμως πνευματική συγκέντρωση με σκοπό την πνευματική βοήθεια της σποράς του λόγου του Θεού, τον οποίον με την χάρη Του σαν τιποτένιοι διάκονοι προσφέρουμε, ζωντανεύει το πνευματικό χορτάρι, δηλαδή τον αγωνιστικό ζήλο για τη μεγάλη σωτηρία, για την απόκτηση της βασιλείας του Θεού. Ο σπόρος σπείρεται και ανάλογα με τη γη που θα τον δεχθεί και θα τον συλλάβει, ανάλογη θα είναι και η γέννηση του φυτού και η ποιότητα και η ποσότητα του καρπού. Έτσι και ο λόγος του Θεού που σπείρεται, ανάλογα με το πώς θα τον πάρουν οι καρδιές μας και το πώς θα τον επεξεργασθούν, θα αποδώσει τη μεγάλη ευλογία να επιτύχουμε την άλλη ζωή. Για να κερδίσουμε τη σωτηρία μας, θα πρέπει να βάλουμε μία τάξη στη ζωή μας. Διότι όπου τάξις, εκεί και ειρήνη, εκεί και ο Θεός. Όπου αταξία, εκεί και σύγχυση. Όπου σύγχυση, εκεί και ο διάβολος. Για να έχουμε όμως τάξη, θα πρέπει να ακολουθούμε τις οδηγίες του πνευματικού πατρός. Ο κάθε αμαρτωλός, που έτυχε της μεγάλης ευλογίας να προσέλθει στο άμισθο ιατρείο που λέγεται ιερά Εξομολόγηση, θα πρέπει να τηρήσει τις οδηγίες και τους κανόνες του πνευματικού, ώστε να διορθωθεί, να διατηρηθεί ή και να αυξηθεί η ψυχική του υγεία. Γέροντας Εφραίμ της Αριζόνας.

  Νικώ το θέλημά μου σημαίνει, νικώ τον εγωισμό μου. Και κάθε κατανίκηση του εγωισμού μας, είναι θυσία ευάρεστη στον Κύριο, που μας ανταμείβει με άφατη εσωτερική παρηγοριά. Απεναντίας, κάθε ήττα μας από τον εγωισμό, γίνεται αιτία πικρού ελέγχου της συνειδήσεως και αποδεικνύει, ότι βάζουμε την αυτοϊκανοποίησή μας πάνω από όλα, προπαντός πάνω από την ευαρέστηση του Θεού. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος) Όταν κανείς ταυτιστεί με το θέλημα του, δεν βλέπει τον δρόμο του Θεού ευθύ και καθάριο. Αλλά, αν συμβεί και του πει κάποιος ένα λόγο, για να τον προφυλάξει, αμέσως τον κατηγορεί, τον βρίζει, τον αποστρέφεται, προσπαθεί να τον ανατρέψει με επιχειρήματα. Γιατί, πως είναι δυνατόν να ανεχθεί κάποιον, ή να θελήσει να ακούσει κάποια συμβουλή, εκείνος που θέλει να γίνεται μόνο το θέλημα του; (Αββάς Δωρόθεος) Πρέπει κάθε μέρα να Του ζητάμε να μας σπάσει το θέλημά (μας) και να το κάνει Δικό Του, για να γίνουμε όπως Εκείνος θέλει. (Γερόντισσα Γαβριηλία Παπαγιάννη) Απ’ όλα τα πάθη, το φοβερότερο είναι να ακολουθεί κανείς την καρδιά του, να υπακούει δηλαδή στο θέλημά του και όχι στον Νόμο του Θεού. Αυτό το πάθος στην αρχή μεν δείχνει ότι αναπαύει κάπως ψυχικά τον άνθρωπο, ύστερα όμως την οδηγεί στην κατάθλιψη, επειδή αγνόησε το μυστήριο της Θείας Οικονομίας και δεν βρήκε το δρόμο του Θεού, για να την ακολουθήσει. (Αββάς Ισίδωρος) Μην αγανακτείς που τα πράγματα δεν έρχονται πάντοτε όπως τα θέλεις εσύ στη ζωή σου. Δεν είναι δυνατόν, αλλά και συμφέρον σου δεν είναι, να γίνονται όλα κατά τη σκέψη σου, κατά την επιθυμία σου, κατά το θέλημά σου. Η σκέψη σου πολύ συχνά είναι πλανεμένη, η επιθυμία σου εμπαθής, το θέλημά σου ολότελα εγωιστικό. Και ο παντογνώστης Θεός φυσικά το γνωρίζει αυτό, έστω και αν εσύ δεν το συνειδητοποιείς. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Παραιτήσου από το δικό σου θέλημα, για να βρεις ειρήνη ψυχής. Γιατί το θέλημα του ανθρώπου έχει γίνει χάλκινο τείχος και εμποδίζει το φωτισμό και την ειρήνη… Όντως μέγα είναι, στ’ αλήθεια, το μυστήριο της υπακοής! Αφού ο γλυκύς μας Ιησούς πρώτος χάραξε το δρόμο και έγινε παράδειγμα για μας, πόσο μάλλον εμείς είμαστε οφειλέτες να Τον μιμηθούμε… (Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής) Σε κάθε εκκοπή θελήματος λογίζεσαι μάρτυρας ενώπιον του Θεού. (Όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής)

Αν ξεφυλλίσουμε τον ημεροδείκτη μας και φθάσουμε στην 1η Σεπτεμβρίου, θα δούμε να σημειώνεται: «Aρχή Ινδίκτου». Πολλοί ίσως, διαβάζοντας τη φράση αυτή, να διερωτώνται: Tι σημαίνουν τα λόγια αυτά και τι είναι η Ίνδικτος; Η λέξη Ίνδικτος είναι λατινική ελληνοποιημένη και σημαίνει ορισμός, διάγγελμα, πού εκδιδόταν από τους Ρωμαίους αυτοκράτορες, με σκοπό να καθορίζουν το ύψος των φόρων επί της παραγωγής της γης, που θα έπρεπε να πληρώσουν οι υπήκοοι της Ρώμης για τη συντήρηση του στρατού. Το διάγγελμα αυτό ίσχυε για δεκαπέντε χρόνια και τούτο, γιατί κάθε δεκαπέντε χρόνια απολύονταν οι παλαιοί στρατιώτες και κατατάσσονταν οι νέοι. Να σημειωθεί ότι το ύψος των σχετικών φόρων καθοριζόταν από τη νέα δύναμη του στρατού για την επόμενη δεκαπενταετία. Με την πάροδο του χρόνου η λέξη Ίνδικτος έπαψε να σημαίνει μόνο διάγγελμα, αλλά σήμαινε και το διάστημα των δεκαπέντε ετών. Έτσι άρχισαν να μετρούν το χρόνο σε Iνδίκτους (πρώτη Ίνδικτος, δεύτερη Ίνδικτος κ.ο.κ.). Πρώτος ο Μέγας Κωνσταντίνος όρισε ως επίσημη μέτρηση του χρόνου (το 312 ή 313 μ.Χ.) την Ίνδικτο, πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου, εποχή που είχε τελειώσει η συγκομιδή των καρπών της γης. Η μέτρηση αυτή του χρόνου ονομάστηκε, από το όνομα του Κωνσταντίνου, Κωνσταντίνειος Iνδικτιών και Ελληνική. Η Εκκλησία υιοθέτησε αυτό το σύστημα μέτρησης του χρόνου και μετρούσε τα έτη με τίς Ινδικτιώνες. Έτσι το Εκκλησιαστικό έτος άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου με Πατριαρχική Θεία Λειτουργία και τον Μικρό Αγιασμό, ώστε να ευλογήσει ο Θεός τον καινούριο χρόνο. Ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουστινιανός ο Α΄ το 537 εισήγαγε τη μέτρηση κατά Ινδικτιώνες στα κρατικά έγγραφα και στις δικαστικές αποφάσεις. Έλεγαν δηλαδή 1ο έτος της τάδε Ινδικτιώνος, 2ο έτος της τάδε Ινδικτίωνος κ.ο.κ. Με τον καιρό ορίστηκαν δύο είδη Ινδίκτου, η Καισαρική, δηλαδή η παλαιά ρωμαϊκή πού άρχιζε την 1η Σεπτεμβρίου και την οποία συνέχισε το Βυζάντιο, και η Παπική, που άρχιζε στις 25 Δεκεμβρίου και αργότερα την 1η Ιανουαρίου. Στη Δύση σιγά-σιγά επικράτησε ως αρχή του νέου έτους η 1η Ιανουαρίου, ενώ στην Ανατολή είχε παραμείνει η 1η Σεπτεμβρίου. Αυτός είναι και ο λόγος που η πρώτη Σεπτεμβρίου παρέμεινε μέχρι και σήμερα η αρχή του Εκκλησιαστικού έτους, μετά την καθιέρωση για όλους ως αρχής του πολιτικού έτους της 1ης Ιανουαρίου. Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι η Εκκλησία μας όρισε την ημέρα αυτή να αναγινώσκεται στους ιερούς Ναούς η περικοπή από το Ευαγγέλιο του Λουκά, που αναφέρει το πρώτο κήρυγμα του Χριστού στη συναγωγή της Ναζαρέτ (Λουκ. 4, 16-18). Οι Ινδικτιώνες μετριούνται από τη Γέννηση του Χριστού. Επειδή, όμως, η χρονολογία από της του Χριστού Γεννήσεως υστερεί κατά τρία έτη, για να βρούμε, παραδείγματος χάριν, την Ίνδικτο του 2004, προσθέτουμε 3 έτη και διαιρούμε δια του 15. Δηλαδή 2004 + 3= 2007 : 15 = 133 και υπόλοιπο 12 που σημαίνει ότι βρισκόμαστε στο 12ο έτος της 133ης Ινδίκτου (από την 1η Σεπτεμβρίου). Tου Kωνσταντίνου Aπ. Σουλιώτη, Θεολόγου

  Άγιος Παίσιος: Παρατήρησα ότι μερικοί, ενώ είναι έξυπνοι και καταλαβαίνουν ποιο είναι το σωστό, υποστηρίζουν το λανθασμένο, επειδή αυτό τους βολεύει, και έτσι δικαιολογούν τα πάθη τους. Άλλοι πάλι δεν δικαιολογούν τον εαυτό τους, αλλά με τον λογισμό ότι υπάρχει κάτι αδιόρθωτο στον χαρακτήρα τους πέφτουν στην απελπισία. Ο διάβολος έτσι κάνει, τον έναν τον εμποδίζει από την πνευματική πρόοδο με την δικαιολογία του εαυτού του, τον άλλον τον πιάνει με την υπερευαισθησία και τον ρίχνει στην απόγνωση. Για να κοπή ένα πάθος, πρέπει να μη δικαιολογεί ο άνθρωπος τον εαυτό του, αλλά να ταπεινώνεται. Αν λ.χ. λέει: «εγώ δεν έχω αγάπη στην φύση μου, ενώ ο άλλος έχει» και δεν αγωνίζεται να αποκτήσει, πώς θα προκόψει; Χωρίς αγώνα δεν γίνεται προκοπή. Δεν έχετε διαβάσει στα Πατερικά βιβλία πόσα ελαττώματα είχαν μερικοί Πατέρες και σε τί πνευματικά μέτρα έφθασαν; Ξεπέρασαν άλλους που είχαν πολλές αρετές. Να, ο Αββάς Μωυσής ο Αιθίοπας, ένας τόσο μεγάλος εγκληματίας, σε τί κατάσταση έφθασε! Τί κάνει η Χάρις του Θεού! Κατά τον λογισμό μου αυτός που έχει κακές κληρονομικές καταβολές και αγωνίζεται να αποκτήσει αρετές, θα έχει πιο πολύ μισθό από εκείνον που κληρονόμησε από τους γονείς του αρετές και δεν χρειάζεται να αγωνισθεί, για να τις αποκτήσει. Γιατί ο ένας τα βρήκε όλα έτοιμα, ενώ ο άλλος αγωνίσθηκε σκληρά, για να τα αποκτήσει. Βλέπεις, και οι άνθρωποι εκτιμούν περισσότερο εκείνα τα παιδιά που βρήκαν χρέη από τους γονείς τους και αγωνίσθηκαν σκληρά όχι μόνον να τα εξοφλήσουν, αλλά και να δημιουργήσουν περιουσία, παρά όσα βρήκαν περιουσία από τους γονείς τους και την διατήρησαν…. – Γέροντα, βλέπω ότι έχω πολλά πάθη. – Ναι, έχεις πολλά πάθη, αλλά και νιάτα έχεις και παλληκαριά έχεις, για να δουλέψεις και να βγάλεις από το περιβόλι σου τα αγκάθια και να βάλεις κρίνα, ζουμπούλια, τριαντάφυλλα και να αγάλλεσαι μετά μέσα στο περιβόλι σου. Τώρα που είσαι νέα, τα πάθη είναι «τρυφερά» και εύκολα ξεριζώνονται. Βλέπεις, και τα αγριόχορτα – και αγκάθια να είναι –, όταν είναι ακόμη τρυφερά, εύκολα ξεριζώνονται· ενώ, όταν μεγαλώσουν, σκληραίνουν και δύσκολα μπορείς να τα πιάσεις, για να τα ξεριζώσεις. Και η τσουκνίδα, όταν βγάζει τα πρώτα φύλλα, δεν διαφέρει στην απαλάδα από τον βασιλικό· μπορείς να την πιάσεις και να την μυρίσεις, γιατί είναι τρυφερή. Γι᾿ αυτό να προσπαθήσεις να ξεριζώσεις τα πάθη σου, όσο είσαι νέα, γιατί, αν τα αφήσεις, θα αιχμαλωτισθεί η ψυχή σου σε διάφορες επιθυμίες και θα είναι δύσκολο να ελευθερωθείς από αυτές. Όσοι από νέοι δεν ξεριζώνουν τα πάθη τους, υποφέρουν πολύ στα γεράματα, διότι γερνάνε με τα πάθη, τα οποία γίνονται «παλιά κακά» δυσκολοθεράπευτα. Όσο μεγαλώνει ο άνθρωπος, αρχίζει να αγαπά τα πάθη του. Έρχεται η ηλικία της αγάπης, της στοργής και γίνεται πιο επιεικής στον εαυτό του. Εξασθενεί και η θέληση, και ο αγώνας κατά των παθών γίνεται πιο δύσκολος. Ο νέος έχει ζωντάνια· εάν αξιοποιήσει αυτήν την ζωντάνια στο ξερίζωμα των παθών, προκόβει. ΛΟΓΟΙ Ε΄ : ΠΑΘΗ ΚΑΙ ΑΡΕΤΕΣ

  Ο Άγιος Διονύσιος ο αρεοπαγίτης , βαπτίσθηκε Χριστιανός  με την οικογένειά του κατά το έτος 52 μ.Χ. τρία χρόνια αργότερα αφού έμαθε ότι ζει στα Ιεροσόλυμα η Μήτηρ Του Κυρίου λαχτάρισε να τη δεί . Πήγε λοιπόν στα Ιεροσόλυμα και  τον οδήγησαν στο σπίτι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου όπου ζούσε   η Υπεραγία Θεοτόκος  μετά τη Σταύρωση Του Χριστού . Γράφει σχετικά με την επίσκεψη αυτή σε μίαν επιστολή του προς τον Απόστολο Παύλο: << Δεν πίστευα- το ομολογώ ενώπιον του Κυρίου, ω θαυμαστέ οδηγέ και  ποιμένα μας – ότι εκτός από τον ύψιστο Θεό ήταν δυνατό να υπάρχει οποιοδήποτε πρόσωπο που να είναι γεμάτο από θεία δύναμη και θεία χάρη. Όμως , κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να φανταστεί αυτό που είδα και κατάλαβα όχι μόνο με τα ψυχικά μου μάτια αλλά και με τα σωματικά . Είδα λοιπόν, με τα μάτια μου τη Θεόμορφη και Αγιότερη απ΄όλα τα ουράνια  πνεύματα Μητέρα Του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ήταν ένα δώρο της χάριτος Του Θεού, της συγκαταβατικότητας του κορυφαίου αποστόλου Ιωάννου, καθώς και της απέραντης καλοσύνης, ευσπλαχνίας και ευμένειας της ίδιας της Παρθένου. Ομολογώ ξανά και ξανά μπροστά στον παντοδύναμο Θεό, μπροστά στον πανάγαθο Σωτήρα και μπροστά στην ένδοξη και πάντιμη Μητέρα Του, πως, όταν με οδήγησε Σ΄εκείνην, τη Θεόμορφη και Παναγία Παρθένο, -ο Ιωάννης , η κεφαλή των ευαγγελιστών και των προφητών, που, ενώ ζει με σάρκα, λάμπει όπως ο ήλιος στον ουρανό-, με τύλιξε μια Θεία λάμψη, λάμψη ζωηρή και αμείωτη, φωτίζοντάς με όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, καθώς και μια υπερκόσμια, μια υπέροχη ευωδία με συνεχείς εναλλαγές. Ούτε το πνεύμα μου ούτε το αδύναμο σώμα μου μπορούσαν να βαστάξουν τόσα και τέτοια σημεία, που συνιστούσαν πρόγευση της αιώνιας μακαριότητας και δόξας. Παρέλυσε η καρδιά μου και σχεδόν έσβησε το πνεύμα μου από τη Θεία Δόξα και Χάρη της. Βεβαιώνω μπροστά στον Θεό πως, αν δεν είχα φυλάξει στην καρδιά μου και στον νεοφώτιστο νου μου τις Θεόπνευστες διδαχές και υποθήκες Του, θα είχα θεωρήσει την Παρθένο Θεό και θα την είχα προσκυνήσει έτσι όπως προσκυνούμε τον μόνο αληθινό Θεό. Γιατί κανένας νους δεν μπορεί να φανταστεί για άνθρωπο δοξασμένο από τον Θεό δόξα ανώτερη από τη δόξα εκείνη που αξιώθηκα να γευθώ. Ευχαριστώ τον ύψιστο και πανάγαθο Θεό μου, την Παναγία Παρθένο,   τον κορυφαίο Απόστολο Ιωάννη, καθώς κι εσένα, την ανώτατη και επισημότατη κεφαλή της Εκκλησίας, που σπλαχνικά μου φανέρωσε μια τέτοια ευεργεσία>>. ΄Αγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ Ασκητικές Ομιλίες – Ι.Μ.Παρακλήτου