Χρησιμοποιείται το αρσενικό γένος, γιατί κυρίως και συνήθως ο λόγος απευθύνεται στους ανθρώπους γενικά, και όχι μόνο σε άνδρες η γυναίκες. Έτσι, επειδή άνδρες, γυναίκες και παιδιά,  είναι άνθρωποι, περιλαμβάνονται όλοι  στο αρσενικό γένος, το οποίο  αναφέρεται στον άνθρωπο και όχι μόνο  στον άνδρα. Αναφέρεται στο γένος των ανθρώπων. Χαρακτηριστικό  είναι το Ιδιόμελο της Πρωτοχρονιάς, «Συγκαταβαίνων ὁ Σωτήρ, τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων,…»  (ήχος  πλ. δ’).   Δεν υπάρχει λόγος  να γίνεται διαφοροποίηση των γυναικών από τους άνδρες. Όταν, για παράδειγμα, στους Μακαρισμούς χρησιμοποίησε ο Κύριος αρσενικό γένος με τη λέξη  μακάριοι,  απευθυνόταν στο γένος των ανθρώπων  και όχι στο αρσενικό γένος της Γραμματικής. Δεν υπήρχε λόγος να πει, μακάριοι και μακάριες.  Πάντως, αν μία γυναίκα ανήκει στους μακάριους ενός Μακαρισμού, αυτή λέγεται   μακάρια  και όχι μακάριος. Εδώ το γένος είναι της Γραμματικής και όχι   το γένος των ανθρώπων. Τα γένη της Γραμματικής είναι μακάριος, μακάρια, μακάριο. Το γένος των ανθρώπων, για να αναφέρουμε και έναν από του Μακαρισμούς, είναι, « μακάριοι οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ, ὅτι αὐτοὶ τὸν Θεὸν ὄψονται »( Ματ. ε’, 8). Εδώ αυτό το μακάριοι, τους πιάνει όλους, άνδρες, γυναίκες και παιδιά γιατί, όλοι τους  έχουνε καρδιά.   Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.

  Πόσο εύκολα μερικές φορές ξεχνά ο άνθρωπος τις ευεργεσίες που του έχουν κάνει!  Λένε πως η αχαριστία δεν έχει ούτε μάτια για να δει, ούτε μνήμη για να θυμηθεί. Ούτε καρδιά για να ευγνωμονήσει, ούτε σπλάχνα για να συμπονέσει και να λυπηθεί. Πράγματι, πόσο γρήγορα ξεχνά ο άνθρωπος τα καλά που του έχουν κάνει! Και με τι νόμισμα ξεπληρώνει αυτά τα καλά που κάποτε αυτός δέχτηκε; Αντί να ευχαριστήσει για την καλοσύνη και τη βοήθεια που του πρόσφεραν κάποτε, φέρεται τώρα σκληρά και αχάριστα. Με μίσος ξεπληρώνει την αγάπη. Με κατατρεγμό τη βοήθεια. Με ζημία την ωφέλεια που κάποτε του πρόσφεραν. Δεν υπάρχει χειρότερος εχθρός στον κόσμο από τον άνθρωπο που κάποτε ευεργετήθηκε και τώρα βγαίνει σκληρός και αχάριστος, χωρίς μνήμη, χωρίς τύψεις, χωρίς ντροπή. Και σκέπτομαι, στο σημείο αυτό, το μεγάλο και δίκαιο παράπονο του Σωτήρα Χριστού, που ανεβασμένος στο Σταυρό του Γολγοθά, ατενίζει με απογοήτευση την αχαριστία σ’ όλη της την αποθέωση. Λαός μου, τι εποίησά σοι και τι μοι ανταπέδωκας; αντί του μάννα χολήν, αντί του ύδατος όξος… Μήπως Αυτός δεν ήταν, που κάποτε καθάρισε τα σώματα από τις πληγές της λέπρας; Μήπως Αυτός δεν ήταν κάποτε, που τους άνοιξε τα μάτια από τις τσίμπλες της τύφλας; Μήπως Αυτός δεν ήταν, που τους σήκωσε από το κρεββάτι της τσίκνας, που χρόνια έμειναν πάνω ξαπλωμένοι παράλυτοι; Και τώρα να η πληρωμή. – Διψώ, δώστε μου λιγάκι νερό, λέγει με παράπονο πάνω απ’ το Σταυρό. Η απάντηση πικρή, φαρμάκι. Ένα σφουγγαρόπανο βουτηγμένο από ξύδι. Η αποκορύφωση της αναίδειας, η αποθέωση της αχαριστίας. Αυτή είναι δυστυχώς η ψυχή του επιπόλαιου ανθρώπου, που αναδεικνύεται αχάριστος και ελαφρόμυαλος. Χίλια καλά να του κάνεις, ένα αν τύχει και ξεχάσεις αμέσως σβήνουνε όλα τα προηγούμενα. Και το πιο απαίσιο απ’ όλα, γι’ αυτή την παράλειψη γίνεται αμέσως ο φοβερότερος εχθρός σου και ο πιο αμείλικτος διώκτης σου. Αλήθεια, λέει κάπου, κι όμως τα ανόητα βόδια αναγνωρίζουν τον αφέντη τους και τα άμυαλα γαϊδούρια θυμούνται τη φάτνη τους. Κι όμως ο αχάριστος άνθρωπος, παρά την τόση μνήμη που διαθέτει, δε θυμάται τίποτα. Τα ξεχνάει όλα. Να λοιπόν, η διαφορά. Το ζώο που είναι ζώο, παραμένει κοντά στον κύριο του πιστό, γεμάτο ευγνωμοσύνη! Και ο άνθρωπος που ευεργετήθηκε παραμένει ανόητος και αναίσθητος. Και στο σημείο αυτό προβάλλει ένα πραγματικά δύσκολο ερώτημα. Άραγε τι απ’ τα δύο να συμβαίνει; Είναι δηλαδή ο ανόητος αχάριστος, ή ο αχάριστος είναι ανόητος; Οι Πατέρες συμφωνούν ότι μάλλον το δεύτερο είναι το σωστό. Γιατί επιτέλους ένας ανόητος δεν είναι σε θέση να διακρίνει τα καλά που του έκανες. Και αφού δεν είναι σε θέση να κρίνει, φυσικό είναι να μην είναι αχάριστος. Στη δεύτερη όμως περίπτωση ο αχάριστος αποδεικνύεται πιο ανόητος κι από τα ανόητα γαϊδούρια, αφού δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει το καλό με το οποίο ευεργετήθηκε. Γιατί εδώ βλέπουμε καθαρά, ότι και τα ζώα με κάποια έμφυτη διάκριση που διαθέτουν, μπορούνε να ξεχωρίσουν τον ευεργέτη τους και δείχνουν απέναντί του κάποια ευαισθησία. Αντίθετα ο αχάριστος άνθρωπος δε συγκρίνεται με τίποτα και έτσι αποδεικνύεται πιο βόδι κι απ’ τα βόδια και χειρότερος ακόμη κι αυτά τα συμπαθητικά ανόητα γαϊδούρια. Γιατί εκείνα, αν και είναι άλογα ζώα, μπορούν να ξέρουν να ανταποδίδουν κάποια μορφή ευγνωμοσύνης, ενώ ο επιπόλαιος και φαντασμένος άνθρωπος θεωρεί φυσιολογικό να μην αισθάνεται ουδέ ίχνος ευγνωμοσύνης προς τον Ευεργέτη και Δημιουργό του. Τι άλλο θα μπορούσε άραγε να προσθέσει κανείς; Από το βιβλίο: Πιστοί στην παράδοση, Ιωάννης Στόγιας

  Μεγάλο Σάββατο βράδυ. Ὁ Γέροντας, λαμπροφορεμένος, ὑποδεχόταν τὸν κόσμο καὶ ἔ­παιρνε τὶς λειτουργίες. Εἶχε ἑτοιμάσει τὰ καντή­λια ἀπὸ νωρίς. Ἕτοιμα ὅλα, σβηστά. Ἄρχισε τὸ «Εὐλογητός», πῆρε καιρὸ μέσα στὰ μαῦρα του τὰ ράσα, μὲ τοὺς βοστρύχους τῶν μαλλιῶν καὶ τῶν γενειῶν του νὰ λάμπουν. Σοβαρός-σοβαρός. Ἀνοι­γόκλεινε τὴν πόρτα, παραπατοῦσε ἀλλὰ ἔτρεχε κιόλας, προσκυνοῦσε τὶς Δεσποτικὲς εἰκόνες, τὸν θρόνο, ἔμπαινε στὸ Ἱερό, ἔπαιρνε τὶς λειτουργί­ες, ψέλναμε τὸν Κανόνα «Κύματι θαλάσσης». Δὲν εἶχε ὁ Γέροντας χρόνο κοσμικό, εἶχε χρόνο λει­τουργικό. Μαζευόταν ὁ κόσμος, πολὺς κόσμος. Χριστιανοί, ποὺ τὸν ἀγαποῦσαν, ἀλλὰ καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὴν γειτονιὰ δρασκέλιζαν τὴν μάντρα, σκύβον­τας ἀπὸ τὸ μικρὸ πορτάκι, ἄρρωστοι, νοσοκόμες, γιατροί. Καθυστεροῦσε ὁ Γέροντας. Σβηστὰ τὰ φῶτα. Ψέλναμε, ξαναψέλναμε, δὲν ἔβγαινε νὰ πῆ τὸ «Δεῦτε, λάβετε φῶς». Ἔφευγα ἀπὸ τὸ ψαλτήρι, νὰ πάω στὸ Ἱερό, μοῦ ἔλεγε: «Ξέρω, ξέρω». Ἀδημο­νία. Οἱ ἄλλες ἐκκλησίες σήμαναν ἤδη Ἀνάσταση, βαρελότα πέφτανε, κι αὐτὸς δὲν ἔβγαινε. «Ξέρω, ξέ­ρω», μοῦ λέει. «Ὅποιος θέλει νὰ φύγῃ, δὲν μπορεῖ. Ἂς τοὺς βάλουμε στὴν ἐκκλησία, τὰ προβατάκια τοῦ Χριστοῦ μας, Βαγγέλη. Μέσα στὴν κιβωτὸ εἶναι μιὰ φορᾶ τὸν χρόνο. Ἂς καθυστερήσουν. Ψάλλε ἐσύ, ψάλλε». «Τὰ εἶπα, Γέροντα, πάλι καὶ πάλι».

Η Πέμπτη εβδομάδα των Νηστειών είναι το λειτουργικό αποκορύφωμα της Τεσσαρακοστής. Οι ακολουθίες είναι μακρότερες και εκλεκτότερες. Στη συνήθη ακολουθία των λοιπών εβδομάδων προστίθενται δυο νέες μεγάλες ακολουθίες: Την Πέμπτη ο Μεγάλος Κανόνας και το Σάββατο ο Ακάθιστος Ύμνος. Πότε ψάλλεται ο Μεγάλος Κανόνας; Ο Μεγάλος Κανόνας ψάλλεται τμηματικά στα απόδειπνα των τεσσάρων πρώτων ημερών της Α’ Εβδομάδας των Νηστειών και ολόκληρος στην ακολουθία του Όρθρου της Πέμπτης της Ε’ εβδομάδας. Στις ενορίες , ωστόσο, ψάλλεται και ανεξάρτητα από τον όρθρο, ως μικρή αγρυπνία, το βράδυ της Τετάρτης μαζί με την ακολουθία του αποδείπνου. Γιατί ονομάζεται «Μεγάλος»; Ο Μεγάλος Κανόνας στην μορφή του έχει μια χαρακτηριστική ιδιορρυθμία. Η ιδιορρυθμία του συνίσταται στο ότι συγκρινόμενος προς τους άλλους ομοίους του κανόνες, είναι «μέγας». Μέγας στην απόλυτη του έννοια. Μεγαλύτερος δεν μπορούσε να υπάρξει· και τούτο γιατί ο ποιητής θέλησε να συνθέσει όχι τρία ή τέσσερα τροπάρια για την κάθε ωδή, όπως συνήθως έχουν οι άλλοι κανόνες, αλλά πολύ περισσότερα: τόσα, όσα είναι και όλοι οι στίχοι των ωδών, έτσι ώστε στον καθένα στίχο να αντιστοιχεί και να παρεμβάλλεται κατά την ψαλμωδία από ένα τροπάριο. 250 είναι οι στίχοι των ωδών, 250 και τα τροπάρια του Μ. Κανόνα, ενώ οι συνήθης κανόνες έχουν γύρω στα 30. Σήμερα τα τροπάρια του Μ. Κανόνα είναι κατά 30 περίπου περισσότερα από τα αρχικά. Μεταγενέστεροι υμνογράφοι πρόσθεσαν τροπάρια για την οσία Μαρία την Αιγυπτία και για τον ίδιο τον Ανδρέα. Ποιός είναι  ο ποιητής – δημιουργός του Μεγάλου Κανόνα; Τον Μεγάλο Κανόνα συνέθεσε ο άγιος Ανδρέας ο Ιεροσολυμίτης. Γεννήθηκε στη Δαμασκό το 660 μ. Χ. από ευσεβείς γονείς. Σε ηλικία δεκαπέντε ετών η αγάπη του τον φέρνει στα Ιεροσόλυμα όπου οι γονείς του τον αφιερώνουν στον Ναό της Αναστάσεως. Στα Ιεροσόλυμα απόκτησε μεγάλη παιδεία, την «θύραθεν» και τη θεολογική. Αν και το έργο του έγινε στην Κωνσταντινούπολη και την Κρήτη φέρει τον τίτλο του «Ιεροσολυμίτη» επειδή πέρασε από την αγία πόλη. Μοναχός της Μονής του Αγίου Σάββα στα Ιεροσόλυμα έγινε γραμματέας του Πατριάρχη Θεόδωρου. Το 685 ήλθε στην Κωνσταντινούπολη για εκκλησιαστική αποστολή. Εκεί παρέμεινε για είκοσι χρόνια και ανέλαβε διάφορες εκκλησιαστικές θέσεις και τέλος γύρω στο 711 ή 712 εκλέγεται αρχιεπίσκοπος Κρήτης. Στη Κρήτη συμμετέχει στις ταλαιπωρίες του ποιμνίου του που οφείλονταν στις Αραβικές επιδρομές. Εμψυχώνει το λαό στις θλίψεις και προσεύχεται για τη σωτηρία του. Με τις προσευχές του σταματά τη μεγάλη ανομβρία και σταματά τη μάστιγα της πείνας. Ιδρύει μεγάλο «Ξενώνα» στον οποίο περιθάλπονται οι γέροντες και οι άρρωστοι, φιλοξενούνται οι ξένοι και οι φτωχοί διακονώντας ο ίδιος. «Με τα χέρια του υπηρετούσε τους ασθενείς και τους έπλενε τα πόδια και το κεφάλι, καθάριζε τις πληγές τους και τα τραύματα τους. Σ’ αυτό το σημείο τον οδηγούσε η αγάπη του πρός τον Θεό και τον πλησίον» σημειώνει ο βιογράφος του. Ο άγιος Ανδρέα ο Κρήτης είχε μεγάλη ευλάβεια και ιδιαίτερη αγάπη του πρός την Παναγία. Αφιέρωσε πλήθος ύμνων και εγκωμιαστικών λόγων στις εορτές της. Έκτισε δε μεγαλοπρεπή ναό προς τιμήν της Θεοτόκου που τον ονόμασε «Βλαχέρνες». Φρόντισε δε για την επισκευή των παλαιών και παραμελημένων ναών τους οποίους «ευπρεπώς κατεκόσμησε». Πέθανε στις 4 Ιουλίου 740 στην Ερεσό της Λέσβου, είτε επιστρέφοντας στην Κρήτη μετά από ένα ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη, είτε και εξόριστος εκεί – ήταν υποστηρικτής των αγίων εικόνων. Στην παραλία της Ερεσού τιμάται μέχρι σήμερα ο τάφος του, μια μεγάλη σαρκοφάγο, που βρίσκεται πίσω από το άγιο βήμα της ερειπωμένης βασιλικής της Αγίας μάρτυρος Αναστασίας, όπου κατά τους βιογράφους του είχε ταφεί. Η καθιέρωση του ως Αγίου έγινε πολύ νωρίς. Ο Ανδρέας ήταν λόγιος κληρικός, εκκλησιαστικός ρήτορας και υμνογράφος. Η φιλολογική και υμνογραφική του παραγωγή είναι αξιόλογη Οι λόγοι του είναι κυρίως εγκωμιαστικοί. Σώζονται ομιλίες στις Θεομητορικές και Δεσποτικές εορτές και σε διαφόρους αγίους. Στις ομιλίες του φαίνεται η ρητορική του τέχνη, η άριστη γνώση της αττικής γλώσσας, η βαθιά γνώση της βίβλου, ιδιαίτερα της Π.Δ που ερμηνεύει αλληγορικά. Χαρακτηρίζεται ως ο καλύτερος εκκλησιαστικός ρήτορας της Βυζαντινής εποχής. Τα χαρακτηριστικά των λόγων του είναι η «έντεχνος ρητορική επεξεργασία και τα υψηλά θεολογικά νοήματα». Το υμνογραφικό του έργο είναι πλουσιότερο των ρητορικών του λόγων. Εφεύρε το είδος των Κανόνων που ψάλλονται μέχρι σήμερα και διακρίνονται για την σαφήνεια και το διδακτικό τους χαρακτήρα. Το σπουδαιότερο όμως υμνογραφικό του έργο είναι ο Μ. Κανόνας. Τον έγραψε, όπως φαίνεται από διάφορες ενδείξεις, περί το τέλος της ζωής του, κατά δε την μαρτυρία ενός συναξαρίου, στην Ερεσό, λίγο πριν πεθάνει. Αν η πληροφορία αυτή είναι αληθινή, ο Μ. Κανόνας είναι το κύκνειο άσμα του υμνογράφου μας. Για να καταλάβουμε την ποιητική του δομή πρέπει να κάνουμε μια μικρή παρέκβαση. Το έργο αυτό ανήκει στο ποιητικό είδος των κανόνων, που κατά πολλούς έχει την αρχή του σ’ αυτόν τον ίδιο τον Ανδρέα. Είναι δε οι κανόνες ένα σύστημα τροπαρίων, που γράφονταν για ένα ορισμένο λειτουργικό σκοπό: να διακοσμήσουν τη ψαλμωδία των 9 ωδών του Ψαλτηρίου, που στιχολογούνταν στον όρθρο. Όλος ο κανόνας ψάλλεται σε ένα ήχο. Κάθε όμως ωδή παρουσιάζει μια μικρή παραλλαγή στη ψαλμωδία κατά τρόπο, που να διατηρείται μεν η μουσική ενότητα στον όλο κανόνα, αφού όλος ψάλλεται στον ίδιο ήχο, αλλά και να σπάει και η μονοτονία με τις παραλλαγές στην ψαλμωδία που παρουσιάζει κάθε μια ωδή. Ποιο είναι το περιεχόμενο του Μεγάλου Κανόνα; Ο Μεγάλος Κανόνας παρουσιάζει το τραγικό γεγονός της πτώσεως του ανθρωπίνου γένους που κατάστρεψε τη δυνατότητα της κοινωνίας του με τον Θεό. Στον Μεγάλο Κανόνα ο ποιητής θεωρεί και βιώνει το γεγονός της πτώσεως προσωπικά. Με την καθημερινή αμαρτία του ταυτίζεται με τον πρωτόπλαστο Αδάμ του οποίου γίνεται μιμητής. Η ψυχή του ακολουθεί τη πορεία της Εύας. «Αλίμονο, ταλαίπωρη ψυχή! Γιατί μιμήθηκες την πρώτη Εύα; Κοίταξες πονηρά και πληγώθηκες πικρά». Ο άγιος αναφέρεται στην ύπαρξη που κληρονομήσαμε μετά τη πτώση που συνδέεται με τη φθορά και το θάνατο. Με τους πρωτόπλαστους έχουμε οντολογική αλληλεγύη. Η συναίσθηση της αμαρτωλότητας και η ομολογία της σφραγίζει ολόκληρο τον Μ. Κανόνα. Είναι ένα κύκνειο άσμα, ένας θρήνος προθανάτιος, ένας μακρύς θρηνητικός μονόλογος, είναι ο Αδαμιαίος θρήνος. Ο ποιητής βρίσκεται στο τέλος της ζωής του. Αισθάνεται ότι οι ημέρες του είναι πια λίγες, ο βίος

Στην εκκλησία συντηρείται η χαρά όσων χαίρονται. στην εκκλησία βρίσκεται η ευθυμία των πικραμένων, η ευφροσύνη των λυπημένων, η αναψυχή των βασανισμένων, η ανάπαυση των κουρασμένων. Γιατί ο Χριστός λέει: «Ελάτε σε εμένα όλοι όσοι είστε κουρασμένοι και φορτωμένοι με προβλήματα, κι εγώ θα σας αναπαύσω» (Ματθ. 11:28). Τί πιο ποθητό από αυτή τη φωνή; Τί πιο γλυκό από τούτη την πρόσκληση; Σε συμπόσιο σε καλεί ο Κύριος, όταν σε προσκαλεί στην εκκλησία. σε ανάπαυση από τους κόπους σε παρακινεί. σε ανακούφιση από τις οδύνες σε μεταφέρει. Γιατί σε ξαλαφρώνει από το βάρος των αμαρτημάτων. Με την πνευματική απόλαυση θεραπεύει τη στενοχώρια και με τη χαρά τη λύπη. Παρ’ όλα αυτά, λίγοι είναι εκείνοι που έρχονται στην εκκλησία. Τι θλιβερό! Στους χορούς και στις διασκεδάσεις τρέχουμε πρόθυμα. Τις ανοησίες των τραγουδιστών τις ακούμε με ευχαρίστηση. Τις αισχρολογίες των ηθοποιών τις απολαμβάνουμε για ώρες, δίχως να βαριόμαστε. Και μόνο όταν μιλάει ο Θεός, χασμουριόμαστε, ξυνόμαστε και ζαλιζόμαστε. Μα και στα ιπποδρόμια, μολονότι δεν υπάρχει στέγη για να προστατεύει τους θεατές από τη βροχή, τρέχουν οι περισσότεροι σαν μανιακοί, ακόμα κι όταν βρέχει ραγδαία, ακόμα κι όταν ο άνεμος σηκώνει τα πάντα. Δεν λογαριάζουν ούτε την κακοκαιρία ούτε το κρύο ούτε την απόσταση. Τίποτα δεν τους κρατάει στα σπίτια τους. Όταν, όμως, πρόκειται να πάνε στην εκκλησία, τότε και το ψιλόβροχο τους γίνεται εμπόδιο. Κι αν τους ρωτήσεις, ποιος είναι ο Αμώς ή ο Οβδιού, πόσοι είναι οι προφήτες ή οι απόστολοι, δεν μπορούν να ανοίξουν το στόμα τους. Για τα άλογα, όμως, τους τραγουδιστές και τους ηθοποιούς μπορούν να σε πληροφορήσουν με κάθε λεπτομέρεια. Είναι κατάσταση αυτή; Γιορτάζουμε μνήμες αγίων, και σχεδόν κανένας δεν παρουσιάζεται στο ναό. Φαίνεται πως η απόσταση παρασύρει τους χριστιανούς στην αμέλεια. ή μάλλον όχι η απόσταση, αλλά η αμέλεια μόνο τους εμποδίζει. Γιατί, όπως τίποτα δεν μπορεί να εμποδίσει αυτόν που έχει αγαθή προαίρεση και ζήλο να κάνει κάτι, έτσι και τον αμελή, τον ράθυμο και αναβλητικό όλα μπορούν να τον εμποδίσουν. Οι μάρτυρες έχυσαν το αίμα τους για την Αλήθεια, κι εσύ λογαριάζεις μια τόσο μικρή απόσταση; Εκείνοι θυσίασαν τη ζωή τους για το Χριστό, κι εσύ δεν θέλεις ούτε λίγο να κοπιάσεις; Ο Κύριος πέθανε για χάρη σου, κι εσύ Τον περιφρονείς; Γιορτάζουμε μνήμες αγίων, κι εσύ βαριέσαι να έρθεις στο ναό, προτιμώντας να κάθεσαι στο σπίτι σου; Και όμως, πρέπει να έρθεις, για να δεις το διάβολο να νικιέται, τον άγιο να νικάει, το Θεό να δοξάζεται και την Εκκλησία να θριαμβεύει. «Μα είμαι αμαρτωλός», λες, «και δεν τολμώ να αντικρύσω τον άγιο». Ακριβώς επειδή είσαι αμαρτωλός, έλα εδώ, για να γίνεις δίκαιος. Ή μήπως δεν γνωρίζεις, ότι και αυτοί που στέκονται μπροστά στο ιερό θυσιαστήριο, έχουν διαπράξει αμαρτίες; Γι’ αυτό οικονόμησε ο Θεός να υποφέρουν και οι ιερείς από κάποια πάθη, ώστε να κατανοούν την ανθρώπινη αδυναμία και να συγχωρούν τους άλλους. «Αφού, όμως, δεν τήρησα όσα άκουσα στην εκ­κλησία», θα μου πει κάποιος, «πώς μπορώ να έρθω πάλι;». Έλα να ξανακούσεις τον θείο λόγο. Και προσπάθησε τώρα να τον εφαρμόσεις. Αν βάλεις φάρμακο πάνω στο τραύμα σου και δεν το επουλώσει την ίδια μέρα, δεν θα ξαναβάλεις και την επόμενη; Αν ο ξυλοκόπος, που θέλει να κόψει μια βελανιδιά, δεν κατορθώσει να τη ρίξει με την πρώτη τσεκουριά, δεν τη χτυπάει και δεύτερη και πέμπτη και δέκατη φορά; Κάνε κι εσύ το ίδιο. Αλλά, θα μου πεις, σ” εμποδίζουν να εκκλησιαστείς η φτώχεια και η ανάγκη να εργαστείς. Όμως δεν είναι εύλογη και τούτη η πρόφαση. Εφτά μέρες έχει η εβδομάδα. Αυτές τις εφτά μέρες τις μοιράστηκε ο Θεός μαζί μας. Και σ’ εμάς έδωσε έξι, ενώ για τον εαυτό Του άφησε μία. Αυτή τη μοναδική μέρα, λοιπόν, δεν δέχεσαι να σταματήσεις τις εργασίες; Και γιατί λέω για ολόκληρη μέρα; Εκείνο που έκανε στην περίπτωση της ελεημοσύνης η χήρα του Ευαγγελίου, το ίδιο κάνε κι εσύ στη διάρκεια αυτής της μιας μέρας. Έδωσε εκείνη δυο λεπτά και πήρε πολλή χάρη από το Θεό. Δάνεισε κι εσύ δυο ώρες στο Θεό, πηγαίνοντας στην εκκλησία, και θα φέρεις στο σπίτι σου κέρδη αμέτρητων ημερών. Αν όμως δεν δέχεσαι να κάνεις κάτι τέτοιο, σκέψου μήπως με αυτή σου τη στάση χάσεις τους κόπους πολλών ετών. Γιατί ο Θεός, όταν περιφρονείται, γνωρίζει να σκορπίζει τα χρήματα που συγκεντρώνεις με την εργασία της Κυριακής. Μα κι αν ακόμα έβρισκες ολόκληρο θησαυροφυλάκιο γεμάτο από χρυσάφι και εξ αιτίας του απουσίαζες από το ναό, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη η ζημιά σου. Και τόσο μεγαλύτερη, όσο ανώτερα είναι τα πνευματικά από τα υλικά. Γιατί τα υλικά πράγματα, κι αν ακόμα είναι πολλά και τρέχουν άφθονα από παντού, δεν τα παίρνουμε στην άλλη ζωή, δεν μεταφέρονται μαζί μας στον ουρανό, δεν παρουσιάζονται στο φοβερό εκείνο βήμα του Κυρίου. Αλλά πολλές φορές, και πριν ακόμα πεθάνουμε, μας εγκαταλείπουν. Αντίθετα, ο πνευματικός θησαυρός που αποκτούμε στην εκκλησία, είναι κτήμα αναφαίρετο και μας ακολουθεί παντού. «Ναι, αλλά μπορώ», λέει κάποιος άλλος, «να προσευχηθώ και στο σπίτι μου». Απατάς τον εαυτό σου, άνθρωπε. Βεβαίως, είναι δυνατόν να προσευχηθείς και στο σπίτι σου. Είναι αδύνατον όμως να προσευχηθείς έτσι, όπως προσεύχεσαι στην εκκλησία, όπου υπάρχει το πλήθος των πατέρων και όπου ομόφωνη κραυγή ικεσίας αναπέμπεται στο Θεό. Δεν σε ακούει τόσο πολύ ο Κύριος όταν Τον παρακαλείς μόνος σου, όσο όταν Τον παρακαλείς ενωμένος με τους αδελφούς σου. Γιατί στην εκκλησία υπάρχουν περισσότερες πνευματικές προϋποθέσεις από όσες στο σπίτι. Υπάρχουν η ομόνοια, η συμφωνία των πιστών, ο σύνδεσμος της αγάπης, οι ευχές των ιερέων. Γι’ αυτό, άλλωστε, οι ιερείς προΐστανται των ακολουθιών για να ενισχύονται με τις δυνατότερες ευχές τους οι ασθενέστερες ευχές του λαού, κι έτσι όλες μαζί να ανεβαίνουν στον ουρανό. Όταν προσευχόμαστε ο καθένας χωριστά, είμαστε ανίσχυροι. όταν όμως συγκεντρωνόμαστε όλοι μαζί, τότε γινόμαστε πιο δυνατοί και ελκύουμε σε μεγαλύτερο βαθμό την ευσπλαχνία του Θεού. Κάποτε ο απόστολος Πέτρος βρισκόταν αλυσοδεμένος στη φυλακή. Έγινε όμως θερμή προσευχή από τους συναγμένους πιστούς, κι αμέσως ελευθερώθηκε. Τί θα μπορούσε, επομένως, να είναι πιο δυνατό από την κοινή προσευχή, που ωφέλησε κι αυτούς ακόμα τους στύλους της Εκκλησίας; Σας παρακαλώ, λοιπόν και σας ικετεύω,

  Ένα αυγό σπάει και από ύψος 30 πόντων. Όμως ένας βράχος πρέπει να ανέβει πολύ υψηλά. Καί να πέσει για να συντριβεί. Ο άνθρωπος που έχει πολύ σκληρή καρδιά, θα επιτρέψει ο Θεός να πετύχει κάποια πράγματα, να ανέβει ψηλά και κατόπιν να πέσει βαρύγδουπα για να συντριβεί, να μαλακώσει, να σπάσει. Όμως ο μαλακός άνθρωπος, ο ευαίσθητος, ο πονόψυχος, μπορεί να μην έχει μεγάλες κοσμικέςεπιτυχίες, να βρίσκει όλο εμπόδια. Αυτό όμως τον προστατεύει από μεγάλες πτώσεις, τις οποίες η ευαίσθητη καρδιά του δεν θα αντέξει. Να λοιπόν, που τα εμπόδια στη ζωή μας είναι η προστασία μας και όχι η κατάρα μας και η δοκιμασία μας. Έτσι όταν ο Θεός θέλει να μας γλιτώσει από εγωιστικά στραπατσαρίσματα βάζει εμπόδια στα σχέδιά μας. Δηλαδή, το εμπόδιο είναι η προστασία από εγωιστικές πτώσεις. Γι΄ αυτό ο λαός λέει: “Κάθε εμπόδιο για καλό” και κατ΄ αναλογία “κάθε άνεση για κακό”! Λέγουν οι Πατέρες “ουδείς εισήλθε μετ’ ανέσεως στον παραδεισο”. Ως εκ τούτου πριν από κάθε πτώση, προηγείται εγωιστική άνεση. Καί πριν από κάτι όμορφο, συντριβή και ταπείνωση.

Ο όρος Αρτοκλασία σημαίνει ο τεμαχισμός του άρτου και συναντάται μόνο στα λειτουργικά βιβλία της Εκκλησίας μας. Η ακολουθία της Αρτοκλασίας εσφαλμένα λέγεται από τους πιστούς και αρτοπλασία. Έτσι στη Λειτουργική, Αρτοκλασία αποκαλούμαι τον τεμαχισμό των άρτων που προηγουμένως έχουν ευλογηθεί από ιερέα ή Αρχιερέα και στη συνέχεια διανέμονται στο εκκλησίασμα. Οι ευλογούμενοι άρτοι είναι πέντε, ισάριθμοι δηλαδή μ΄ εκείνους που ευλόγησε ο Χριστός στην έρημο και στη συνέχεια διανεμήθηκαν στο πλήθος. Μαζί με τους άρτους ευλογούνται επίσης μικρές ποσότητες οίνου και ελαίου που φέρονται σε μικρές φιάλες. Η τελετή της αρτοκλασίας ή της «ευλογήσεως των άρτων» είναι παλαιότατη λειτουργική πράξη και έχει τις ρίζες της στους αποστολικούς χρόνους. Θεωρείται κατάλοιπο από τις «αγάπες», τα κοινά γεύματα των πρώτων χριστιανών, που διασώζει και το αρχαίο όνομα της Θείας Ευχαριστίας (κλάσις του άρτου), καθώς και τον τρόπο τεμαχισμού και διανομής της. Η Αρτοκλασία στις μέρες μας γίνεται κατά τον εσπερινό της Ιεράς Πανηγύρεως της ενορίας, παραμονή δεσποτικής ή θεομητορικής εορτής αλλά και στις εορτές των Αγίων μας, επίσης Αρτοκλασία κάνουμε και όποτε το κρίνουμε εμείς ή ο πνευματικός μας αναγκαίο, η τέλεση δε του ιερού αυτού γεγονότος αποσκοπεί με τον συμβολισμό του πολλαπλασιασμού των άρτων από τον Ιησού στην έρημο, στην ευλόγηση του σπιτικού μας και στον πολλαπλασιασμό των υλικών αλλά και των ψυχικών αγαθών των οικείων και των φίλων μας. Η Αρτοκλασία όμως αποσκοπούσε και αποσκοπεί ακόμα και στην θεραπεία πρακτικής μοναστικής ανάγκης. Στα μοναστήρια, δηλαδή, οι μοναχοί αφού νήστευαν ολόκληρη την ημέρα της παραμονής κάθε μεγάλης εορτής, ήταν υποχρεωμένοι να παραμείνουν στο ναό και να μην απομακρυνθούν, μετά τον εσπερινό, προκειμένου να συνεχίσουν την ολονυκτία και να τύχουν δια της αρτοκλασίας «παραμυθίας» και «στήριξης». Ο άρτος, το βασικό στοιχείο τροφής του ανθρώπου, ευλογήθηκε ιδιαίτερα από τον Χριστό. Στην έρημο ο Κύριος ευλόγησε τους πέντε άρτους (και τα δύο ψάρια) και με αυτά χόρτασαν πέντε χιλιάδες άνδρες, χωρίς να υπολογίζονται οι γυναίκες και τα παιδιά. Στο Μυστικό Δείπνο χρησιμοποιεί τον άρτο για να παραδώσει το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Ο άρτος συμβολίζει ακόμη την Εκκλησία, καθώς τα μέλη της -οι πιστοί- ήταν πριν διεσπαρμένα όπως το σιτάρι στους αγρούς, αλλά δια του Χριστού συνήχθησαν (συγκεντρώθηκαν) σε ένα σώμα. Αλλά και εσχατολογικώς, ο άρτος θεωρήθηκε εικόνα της Βασιλείας του Θεού, καθώς οι συμμετέχοντες σ’ αυτήν θα βρίσκονται σε πλήρη κοινωνία με τον Θεό δια της βρώσεως του ουρανίου άρτου, που βρίσκεται στην τράπεζα του Κυρίου: «Μακάριος όστις φάγεται άρτον εν τη Βασιλεία του Θεού» (Λουκ. ιδ,15). Στην τελετή της Αρτοκλασίας, τους πέντε άρτους προσφέρουν οι πιστοί, φέρνουν επίσης λάδι και κρασί ενώ στο τραπέζι της Αρτοκλασίας ανάβουμε συμβολικά και πέντε κεριά από αγνό μελισσοκέρι. Συνήθως οι εορτάζοντες, οι οποίοι προσφέρουν και τα δώρα αυτά στην εκκλησία, συμπληρώνουν την προσφορά τους με αγνές λαμπάδες για την Αγία Τράπεζα, θυμίαμα, καρβουνάκια και φυτιλάκια για τις καντήλες του ναού και οτιδήποτε άλλο χρησιμοποιείτε για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Ενώ στο τέλος της τελετής παίρνουν έναν ευλογημένο άρτο στο σπίτι τους ο οποίος κόβεται στο γιορτινό τραπέζι, οι δε υπόλοιποι ευλογηθέντες άρτοι διανέμονται στους εκκλησιαζομένους, γεγονός που φανερώνει ακόμη περισσότερο τη σχέση της αρτοκλασίας προς τις παλαιές «αγάπες» των πρώτων χριστιανών.

Πολλά χρόνια στην Εκκλησία. Από τότε που θυμάται τον εαυτό του. Από μικρό στα χέρια και την αγκαλιά και μετά με το σχολείο στις Κυριακές και τις γιορτές. Παπαδάκι στο Ιερό τα τελευταία χρόνια του Δημοτικού και τα πρώτα του Γυμνασίου. Κάποιοι πρόλαβαν και την… μακαρία εκείνη εποχή που ο εκκλησιασμός ήταν υποχρεωτική εκδήλωση σχολικής δραστηριότητας! Τότε που «παίρναν» απουσίες όσοι κοιμόντουσαν ή το σκάγαν καθ’ οδόν! Τότε που ήταν η Εκκλησία στοιχείο κοινωνικής ευπρέπειας και τάξεως! Μερικοί ακόμα τα θυμούνται με νοσταλγία! Υπήρχε… τάξη, σεβασμός, γινόταν το… σωστό, τώρα όλα… διαλύθηκαν, λένε! Όλα αυτά που όντως γίνονταν και λειτουργούσαν, όχι μόνο τώρα, αλλά και τότε, ήταν απαράδεκτα! Ήταν η τάξη του… Γυμνασιάρχη, όχι του Θεού! Υπήρχε σύγχυση λόγων και κινήτρων. Η διδασκαλία της πίστεως γινόταν αναγκαστική πορεία. Η ελευθερία του Χριστού (Όστις θέλει…) καταργούνταν χάριν της χρησιμοθηρικής «ωφελείας». Η Εκκλησία ήταν ένας διδακτισμός: Τι πρέπει να ξέρεις! Όχι τι πρέπει να ζήσεις..! Η συνήθεια για κάμποσα χρόνια και για… κάμποσους, λειτούργησε. Δούλεψε ως ασυνείδητη εξάρτηση και κράτησε τα πράγματα. Βέβαια σε μια ασάφεια και απροσδιοριστία. Αυτοί που εκκλησιάζονταν συζητούσαν για το… καθήκον του εκκλησιασμού. Βρίσκονταν κάθε Κυριακή στο Ναό, αλλά δεν μπορούσαν να πουν για ποιό λόγο βρίσκονταν εκεί. Δεν είχαν δυνατότητα να «παρουσιάσουν» την… «εν ημίν ελπίδα». Ούτε γιατί ο Χριστός είναι Θεός της ζωής τους μπορούσαν να «δικαιολογήσουν». Σ’ όλα αυτά επιπρόσθετα η δυσκολία της γλώσσας έκανε την υπόθεση… «θέατρο»! Συνήθειες (ίσως) ιερές αποκτούσαν οι άνθρωποι. Συνείδηση όμως πώς να «βλέπουν» και πώς να ακούνε τον λόγο του Χριστού, σπανίως και λίγοι! Έτσι και όλα όσα έχουν σχέση με την Εκκλησία και τον Χριστό έμπαιναν τελικά στο χώρο της ασάφειας και της θρησκοληψίας! Φόβοι, αγωνίες, θεολογική ασυναρτησία ήταν (μήπως και είναι;) τα κίνητρα της σχέσεως. Μέσα σ’ αυτήν τη σύγχυση και το κατ’ ουσίαν Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας έχασε, περνώντας τα χρόνια, τον δυναμισμό της κοινής προσφοράς και έγινε… θέαμα και ακρόαμα ακατανόητο. Θέαμα αφού οι χριστιανοί απλώς παρακολουθούν (σαν από… κερκίδες) χωρίς συμμετοχή ουδέ στο ΑΜΗΝ, που λέει ο Απόστολος (Α’ Κόρ. 14, 16)! Άγνωστοι, εν πολλοίς, μεταξύ τους… Χάθηκε η κοινότητα και η Εκκλησία έγινε… «τεκές»… προσευχομένων (υποτίθεται). Ο παπάς έπρεπε να τα τελεί όλα τυπικώς και οπωσδήποτε να κοινωνάει αφού δεν ξέραμε… τί να κάνουμε τα ΔΩΡΑ της Ευχαριστίας που τελέσθηκε! Κατέληξε η Θεία Ευχαριστία ακρόαμα μουσικής πανδαισίας που «κάλυψε» το κενό της ακατανόητης γλώσσας με ηχητική ανακούφιση. Έγιναν τα ψαλλόμενα ένα λειτουργικό soundtrack! Μουσική χωρίς λόγια. Όλα αυτά έσπρωξαν τον χριστιανό στον χώρο της ατομικής ευλάβειας. Έκαναν την υπόθεση προσωπική φιλοτιμία και ανάγκη. Η κοινότητα χάθηκε, και κάτω από το βάρος της ασυντόνιστης… ευσέβειας, δημιουργήθηκαν οι… θεούσες και οι άσχετοι! Η Μετάληψη έγινε αξιομισθία προσωπικής διαθέσεως. Χάθηκε αφού έγινε εκδήλωμα για δύο-τρείς φορές το χρόνο. Πρέπει όμως όλοι να κοινωνάμε (οι χωρίς εμπόδιο πολύ μεγάλης αμαρτίας που μάς αποκόπτει από το σώμα της Εκκλησίας) όπως σαφέστατα φαίνεται στις ίδιες τις ευχές της Λειτουργίας: «…αξίωσέ μας με το δικό σου παντοδύναμο χέρι να μεταλάβουμε το άχραντο σώμα σου και το τίμιο αίμα σου, και μέσω ημών και όλος ο λαός». Γι’ αυτό, όπως είπαμε πηγαίνουμε στο Ναό, για να ενωθούμε με τον Χριστό και τούς αδελφούς μας. Αυτά είναι και το σωστό φρόνημα και η υγιής σχέση με την Ευχαριστία. Το “σήμερα” δυστυχώς είναι οδυνηρό. Κοινωνεί ο παπάς και τα παιδάκια! Οι υπόλοιποι… Χριστιανοί κοιτάζουν από μακριά! Άραγε τί θα πείτε στα παιδιά σας που τυχόν θα σάς ρωτήσουν: – Εσύ μπαμπά-μαμά γιατί δεν κοινωνείς; Ότι εσείς μεγαλώσατε; Ότι η μετάληψη αφορά μόνο τους μικρούς; Πιστεύετε στ’ αλήθεια ότι πείθετε με τέτοια… επιχειρήματα τα παιδιά; Εσείς πείθεστε; Ας ξαναρχίσουμε μία σοβαρή σχέση με την Εκκλησία. Ας φύγουμε από τα… καθήκοντα και ας πάμε στη Ζωή που είναι ο Χριστός. Ας βάλουμε στόχο μια συνειδητή σχέση μαζί Του που αρχίζει με ειλικρινή αντιμετώπιση της πορείας και των πτώσεων κατ’ αυτήν (εξομολόγηση) και συνεχίζεται με την όσο γίνεται συχνότερη (γιατί όχι κάθε Κυριακή;) συμμετοχή μας στη Θεία Ευχαριστία. Όχι για να κάνουμε… ενέσεις αγιωσύνης με τη μετάληψη, αλλά να σχετισθούμε μ’ Αυτόν που θα μας οδηγήσει στον δρόμο του αγιασμού και της «ταύτισης» της καρδιάς μας με το δικό Του θέλημα και την δική Του καρδιά. Σ’ όλη την Γραφή ο Χριστός αυτό και μόνο φωνάζει: Δος μου την καρδιά σου. Σε μάς μένει η απάντηση: Γεννηθήτω το θέλημά Σου. ΑΜΗΝ.  

Παραβολή πιστού και πλούσιου ανθρώπου:     «Πιστός και πλούσιος, είπε πριν πεθάνει ότι η τελευταία του επιθυμία ήταν όλοι οι φίλοι του να τον μεταφέρουν στον τάφο.  Όταν πέθανε, όλοι οι φίλοι του ήρθαν στο σπίτι του για να τον συνοδεύσουν στον αιώνιο τόπο, αλλά όταν η πομπή πήγε στο νεκροταφείο, ιδού, άρχισε μια δυνατή βροχή.  Στην αρχή όλοι οι φίλοι του συμπεριφέρθηκαν καλά, αλλά καθώς η πομπή προχωρούσε, ένας-ένας οι φίλοι του νεκρού ξεγλίστρησαν και πήγαν σπίτι, ώσπου μόνο δύο που είχαν αντιμετωπίσει τη βροχή έφτασαν στο νεκροταφείο.  Την επόμενη μέρα, όταν άνοιξε η Διαθήκη εκείνου του πλούσιου, διαπιστώθηκε ότι είχε αφήσει την περιουσία του σε φίλους που θα πήγαιναν στον τάφο.  Έτσι, οι δύο φίλοι μοίρασαν την περιουσία μεταξύ τους».     Αυτό συμβαίνει με την Εκκλησία: Καλεί τους πάντες στην κληρονομιάτου Ουρανού, αλλά λίγοι ακολουθούν αυτό το κάλεσμα, άλλοι τρέχουν από την κούραση, άλλοι φοβούνται τη βροχή των δοκιμασιών, άλλοι από τις αντιξοότητες και άλλοι χάνουν το κουράγιο τους στο δρόμο.  Τόσο λίγοι φτάνουν στο στόχο του τρεξίματος: πολλοί καλούνται, λίγοι επιλέγονται.

  Ο Χριστός, ο Υιός του Θεού και Σωτήρ του κόσμου (που Θεός ων αληθινός, έγινε και άνθρωπος και πέθανε πάνω στον σταυρό για να μας λυτρώσει από τα δεσμά του θανάτου και από τη δουλεία του Σατανά), λίγες μέρες πριν σταυρωθεί είχε πει στους μαθητές Του τούτα τα προφητικά λόγια: «Βλέπετε μή τις ὑμᾶς πλανήσῃ… Ἐγερθήσονται γαρ ψευδόχριστοι και ψευδοπροφῆται και δώσουσι σημεῖα μεγάλα και τέρατα, ὥστε πλανήσαι, εἰ δυνατόν, και τους ἐκλεκτους» (Ματθ. κδ’ 4, 11, 24). Αλλά και ο Απ. Πέτρος προειδοποιεί τους χριστιανούς ότι «ἔσονται ψευδοδιδάσκαλοι [ἐν τῷ λαῷ], οἵτινες παρεισάξουσιν αἱρέσεις ἀπωλείας» (Β’ Πέτρ. β’ 1). Ο Απ. Παύλος απεκάλυψεν ότι οι ψευδοδιδάσκαλοι αυτοί άρχισαν ήδη να εμφανίζονται από την εποχή των Αποστόλων (Πράξ. κ’ 29-30), και ότι θα συνέχιζαν να εμφανίζονται μέχρι και τους εσχάτους καιρούς (Α’ Τιμ. δ’ 1). Τους ψευδοδιδασκάλους αυτούς ο Απ. Ιωάννης ονομάζει «αντίχριστους» (Α’ Ἰωαν. β’ 18) και προτρέπει τους πιστούς να μείνουν σταθεροί στη διδαχή του Χριστού και να αρνούνται να έχουν και απλή επαφή μαζί τους (Β’ Ἰωαν. 10-11). Σήμερα, κοντά στις τόσες αιρέσεις και στους τόσους ψευδοδιδασκάλους που εμφανίσθηκαν ανάμεσα στους αιώνες, προστέθηκαν και οι Χιλιασταί, οι γνωστοί ως «Μάρτυρες του Ιεχωβά». Αυτοί αποτελούν τη χειρότερη αίρεση και τους χειρότερους ψευδοδιδασκάλους που εμφανίσθηκαν ποτέ. Η αίρεση των Χιλιαστών ή Μαρτύρων του Ιεχωβά εμφανίσθηκε στο τέλος του περασμένου αιώνα, γύρω στα 1870. Αρχηγός και ιδρυτής της αιρέσεως υπήρξεν ο Εβραίος έμπορος Κάρολος Ρώσσελ, που διεκήρυττεν ότι «ελάμβανε τον θείον λόγον κατ’ ευθείαν από το στόμα του Θεού»! Ο εν λόγω Εβραίος και οι οπαδοί του εγκολπώθηκαν όλες τις αιρέσεις που είχαν εμφανισθεί διά μέσου των αιώνων και δημιούργησαν μια καινούργια αίρεση, μια παναίρεση αυτή τη φορά. Οι Μάρτυρες του Ιεχωβά, αλλοίωσαν τόσο πολύ τη Χριστιανική θρησκεία ώστε να μην έχουν σήμερα τίποτε κοινό με αυτήν. Όπως οι γραμματείς και φαρισαίοι της εποχής του Χριστού, έτσι και αυτοί «περιάγουν την θάλασσαν και την ξηράν ποιήσαι ἔνα προσήλυτον, και ὅταν γένηται, ποιοῦσιν αὐτόν υἱόν γεέννης διπλότερον αὐτῶν» (Ματθ. κγ’ 15). Με το άφθονο (εβραϊκό τις περισσότερες φορές) χρήμα, που διαθέτουν, σκορπούν παντού χιλιάδες βιβλία, περιοδικά και φυλλάδια, προσπαθώντας να διαδώσουν τις πλάνες τους και να κλονίσουν τα θεμέλια του Χριστιανισμού. Όπως χαρακτηριστικά γράφει ένας Ορθόδοξος Ιερομόναχος, «Οι Ιεχωβίται δεν κηρύττουν μίαν μόνον αίρεσιν αλλά πολλάς αιρέσεις μαζί. Είναι Αρειανοί, πνευματομάχοι, θνητοψυχίται, χιλιασταί, εικονομάχοι, ιουδαΐζοντες και εις μερικά σημεία προτεστάνται. Αποτελούν δηλαδή παναίρεσιν, συνονθύλευμα όλων των μεγάλων αιρέσεων, που εφάνησαν εις την ιστορίαν της Εκκλησίας. Όλαι αι αναθεματισθείσαι από τους Αγίους Πατέρας αιρέσεις επαναλαμβάνονται από αυτούς. Διά τους Ιεχωβίτας και όλους τους αιρετικούς ομίλησε προφητικά ο ίδιος ο Κύριος: «Προσέχετε ἀπό τῶν ψευδοπροφητῶν, οἵτινες ἔρχονται προς ὑμᾶς ἐν ἐνδύμασι προβάτων, ἔσωθεν δέ εἰσι λύκοι ἅρπαγες» (Ματθ. ζ’ 15). Πράγματι, οι Ιεχωβίται έρχονται με ενδύματα προβάτων, αλλά εις την πραγματικότητα κατασπαράζουν τας ψυχάς που θα πέσουν εις τα δίκτυά των. Προσοχή λοιπόν. Μην ανοίγετε συζήτησιν μαζί των πριν μάθετε καλά την Αγίαν Γραφήν. Γίνεται απόστολοι και μάρτυρες του Χριστού… Ας παρακαλούμεν τον Θεόν να τους φωτίσει να επιστρέψουν στην αλήθειαν και ας εργαζώμεθα πάντοτε να ζώμεν κατά τας αγίας εντολάς του Κυρίου μας Ιησού Χριστού εις τον οποίον ανήκει όλη η δόξα «εν τη Εκκλησία» (Ἐφεσ. γ’ 21) εις όλους τους αιώνας» (Ιερομ. Γεωργίου Καψάνη, «Η Ορθόδοξος πίστις μας και αι πλάναι των Ιεχωβιτών»). Μερικές χαρακτηριστικές κακοδοξίες των είναι οι εξής: Διδάσκουν ότι για να σωθεί κανείς πρέπει να ονομάζει τον Θεό «Ιεχωβά» (εξ ου και η ονομασία τους). Αρνούνται την Αγία Τριάδα (Πατέρα, Υιόν και Άγιον Πνεύμα), τον μόνο αληθινό Θεό. Γι’ αυτούς ο μεν Υιός είναι κτίσμα του Θεού (και συγκεκριμένα ο αρχάγγελος Μιχαήλ), το δε Άγιον Πνεύμα, μια απρόσωπη δύναμη του Θεού. Αρνούνται την Ιεράν Παράδοσιν ως πηγήν της θείας αποκαλύψεως Αρνούνται τη σωματική ανάσταση του Χριστού. Αρνούνται την Εκκλησία και τα άγια Μυστήριά της. Αρνούνται την αθανασία της ψυχής. Διδάσκουν ότι η Δευτέρα Παρουσία έγινε το 1914(!), και ότι σύντομα θα έλθει ο Χριστός να ιδρύσει επί της γης χιλιετή βασιλείαν (εξ ου και η ονομασία τους «Χιλιασταί»). Διδάσκουν ότι ο Παράδεισος θα είναι επί της γης, και ότι η αιώνια ζωή θα είναι ζωή υλικών απολαύσεων. Αρνούνται την αιώνια κόλαση και διδάσκουν την εκμηδένιση των μη σωζομένων. Αρνούνται τη Θεοτόκο και το αειπάρθενον αυτής. Αρνούνται τους αγίους και τις πρεσβείες των, τον τίμιο Σταυρό και τις άγιες εικόνες. Όπως διαπιστώνει κανείς, δεν άφησαν διδασκαλία του Χριστιανισμού που να μη τη διαστρέψουν ή να μη την αρνηθούν. Γι’ αυτό αποτελούν κίνδυνο για τους αστήρικτους στην πίστη Χριστιανούς. Κάτι άλλο που χαρακτηρίζει τη θρησκευτική αυτή οργάνωση είναι μια ρευστότητα σε μερικά σημεία του πιστεύω της. Σε ορισμένα θέματα, άλλα επίστευαν στο παρελθόν κι άλλα πιστεύουν τώρα. Μην μπορώντας να αρνηθούν αυτές τις αντιφάσεις στη διδασκαλία τους, τις δικαιολογούν και τις παρομοιάζουν «μ’ αυτό που είναι γνωστό στους κύκλους της ναυσιπλοΐας σαν πλεύση διαδρομών ζιγκ-ζαγκ». «Είναι αλήθεια – γράφουν πάλι – ότι επειδή το φως λάμπει προοδευτικά, και επειδή έγιναν λάθη λόγω ανθρώπινης ατέλειας και αδυναμίας, αυτοί οι Χριστιανοί (οι Μάρτυρες του Ιεχωβά) χρειάστηκε, σε μερικές περιπτώσεις, να ξαναεκτιμήσουν απόψεις και διδασκαλίες». Και, αφού παραθέσουν μερικά τέτοια παραδείγματα αλλαγής στο πιστεύω τους, προσθέτουν ότι «τέτοιες εξελίξεις κατανοήσεως» (!), «περιλαμβάνουν μια πορεία σαν να λέγαμε με ζιγκ-ζαγκ, που χρησίμευε σαν δοκιμασία της πιστότητας» των μελών της οργάνωσης προς την ηγεσία της στο Μπρουκλίν(!). Δεν χρειάζονται, νομίζομεν, σχόλια. Αφού και οι ίδιοι παραδέχονται ότι η πορεία τους δεν είναι ευθεία αλλά ζιγκ-ζαγκ, ο καθένας μπορεί να βγάλει άνετα τα κατάλληλα συμπεράσματα. (Βλ. «Σκοπιά» 1/7/1979, σσ. 26-29, 1/4/1982 σσ, 26-31, 15/6/1984, σ. 11, κ.α.) Είναι γνωστό ότι οι Μάρτυρες του Ιεχωβά δεν δέχονται καμιά συζήτηση, αν αυτή δεν βασίζεται μόνο στην Αγία Γραφή. (Κι αυτό, παρά την κακοποίηση της Αγίας Γραφής εκ μέρους των με το να δέχονται τυφλά τις ερμηνείες που δίνει σχετικά με αυτήν η ηγεσία της Οργάνωσης). Εμείς οι Ορθόδοξοι γνωρίζουμε ότι η Αγία Γραφή μόνη, δεν αποτελεί αυτάρκη πηγή της Χριστιανικής πίστεως γιατί προϋποθέτει την Ιερά Παράδοση· γι’ αυτό και πρέπει να μελετάται πάντοτε υπό το φως της Ιεράς Παραδόσεως. Το να χρησιμοποιήσουμε, λοιπόν, μόνη την Αγία

  Το Πάσχα δεν είναι για μας τους Ορθοδόξους Χριστιανούς μια εκκλησιαστική εορτή όπως όλες οι άλλες, αλλά είναι αναμφίβολα η εορτή των εορτών και η πανήγυρις των πανηγύρεων. Αποτελεί το επίκεντρο, αλλά και το επιστέγασμα ολοκλήρου του εκκλησιαστικού μας έτους και ταυτοχρόνως νοηματοδοτεί ολόκληρη τη ζωή της Εκκλησίας μας. Κάθε Κυριακή είναι για την Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία μας Ανάσταση και κάθε Θεία Λειτουργία, όποτε κι αν αυτή τελείται, είναι ένα αναστάσιμο γεγονός. Κι ενώ οι υπόλοιπες Δεσποτικές και Θεομητορικές εορτές του εκκλησιαστικού μας έτους αποδίδονται σε οκτώ το πολύ ημέρες, το Πάσχα αποδίδεται στις σαράντα ημέρες. Ολόκληρη η μετά το Πάσχα εβδομάδα, η εβδομάδα της Διακαινησίμου όπως λέγεται, λογίζεται ως μία ημέρα, ενώ για σαράντα ημέρες ψάλλεται σε όλες τις εκκλησιαστικές ακολουθίες ο νικητήριος παιάνας “Χριστός Ανέστη” και οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί ζουν την παγκόσμια χαρά που εξανέτειλε από τον Πανάγιο Τάφο του Κυρίου, την παγκόσμια χαρά για τη νίκη της ζωής επί του θανάτου. Για να μπορέσει κανείς να ζήσει πραγματικά τα μεγάλα σωτηριολογικά γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδος και του Πάσχα, το Πάθος και τον σταυρικό θάνατο, την ταφή και την εις Άδου κάθοδο, κυρίως όμως την τριήμερη λαμπροφόρο Ανάσταση του Κυρίου, πρέπει να κάνει την ανάλογη πνευματική προετοιμασία. Έτσι λοιπόν η Εκκλησία μας για δέκα ολόκληρες εβδομάδες μας προετοιμάζει σταδιακά για το Πάσχα. Οι τρεις πρώτες εβδομάδες (από την Κυριακή του Τελώνου και του Φαρισαίου μέχρι την Κυριακή της Τυρινής) είναι προπαρασκευαστικές για τη Μεγάλη Σαρακοστή, οι επόμενες έξι εβδομάδες (από την Καθαρά Δευτέρα μέχρι την Παρασκευή προ των Βαίων) αποτελούν τη Μεγάλη Σαρακοστή και η τελευταία εβδομάδα είναι φυσικά η Μεγάλη Εβδομάδα, η Εβδομάδα των Παθών, που αποτελεί το αποκορύφωμα της νηστείας και της εν γένει προετοιμασίας μας για το Πάσχα. Η Μεγάλη Σαρακοστή ως εκ τούτου είναι μια μακρά και κοπιαστική πορεία προς το Πάσχα. Ο Ορθόδοξος Χριστιανός διέρχεται διά της στενής και τεθλιμμένης οδού της Μεγάλης Σαρακοστής, για να μπορέσει να εισέλθει στην παγκόσμια χαρά της Αναστάσεως του Κυρίου. Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι η κατ’ εξοχήν περίοδος νηστείας, εγκρατείας, μετανοίας, κατανύξεως, εντατικής προσευχής και εντατικού πνευματικού αγώνα. Είναι η μεγαλύτερη σε διάρκεια, αλλά και η αυστηρότερη περίοδος νηστείας του εκκλησιαστικού μας έτους. Κατ’ αυτήν επιτρέπεται η κατάλυσις οίνου και ελαίου μόνο κατά τα Σάββατα και τις Κυριακές. Ταυτοχρόνως, η Ορθόδοξη Εκκλησία μας μας υποβοηθεί στην εντονώτερη προσευχή και στον εντατικώτερο πνευματικό αγώνα μέσα από τις ιδιαίτερες λατρευτικές Ακολουθίες της περιόδου αυτής, που αποτελούν έναν πραγματικό λειτουργικό θησαυρό. Η λειτουργική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Σαρακοστής είναι εντελώς διαφορετική από τη λειτουργική ατμόσφαιρα του υπολοίπου εκκλησιαστικού μας έτους. Οι Ακολουθίες είναι μακρές και κατανυκτικές, κυριαρχούν δε σε αυτές τα πολλά “διαβαστά” (ψαλμοί, αναγνώσματα, ευχές), η λιτότητα και η αρχαιοπρέπεια. Η σημαντικότερη διαφορά της Μεγάλης Σαρακοστής από το υπόλοιπο εκκλησιαστικό έτος είναι η απαγόρευση της τελέσεως της Θείας Λειτουργίας εκτός Σαββάτου και Κυριακής. Αντί της κανονικής Θείας Λειτουργίας τελείται κατά τις καθημερινές της Μεγάλης Σαρακοστής (κυρίως τις Τετάρτες και τις Παρασκευές) η Θεία Λειτουργία των Προηγιασμένων Τιμίων Δώρων, η οποία αποτελεί χωρίς αμφιβολία την καρδιά της Μεγάλης Σαρακοστής. Τη λειτουργική ατμόσφαιρα της Μεγάλης Σαρακοστής συμπληρώνουν οι Κατανυκτικοί Εσπερινοί των Κυριακών, το Μεγάλο Απόδειπνο που αναγινώσκεται από τη Δευτέρα μέχρι την Πέμπτη με ψαλμωδία μέρους του Μεγάλου Κανόνος του Αγίου Ανδρέου Κρήτης κατά την πρώτη εβδομάδα και Κανόνων από το Θεοτοκάριο κατά τις υπόλοιπες εβδομάδες, ο Όρθρος, οι Ώρες και ο Εσπερινός, που έχουν αυτή την περίοδο έντονο κατανυκτικό χρώμα, και φυσικά η ιδιαίτερα λαοφιλής Ακολουθία των Χαιρετισμών στην Υπεραγία Θεοτόκο που τελείται κάθε Παρασκευή. Με την Ακολουθία των Χαιρετισμών διακόπτεται για δύο ημέρες η πένθιμη και κατανυκτική ατμόσφαιρα των καθημερινών της Μεγάλης Σαρακοστής, για να επανέλθει και πάλι το απόγευμα της Κυριακής με τον Κατανυκτικό Εσπερινό, αφού πρώτα ζήσουμε τη χαρμόσυνη και αναστάσιμη ατμόσφαιρα των Κυριακών της Μεγάλης Σαρακοστής με την τέλεση της Θείας Λειτουργίας του Μεγάλου Βασιλείου και τη διπλή τους θεματολογία. Η νηστεία, η εντονότερη προσευχή και η κατά το δυνατόν συμμετοχή στις κατανυκτικές Ακολουθίες της περιόδου της Μεγάλης Σαρακοστής μας υποβοηθούν να εντείνουμε όσο μπορούμε περισσότερο τον πνευματικό μας αγώνα, που δεν είναι αγώνας μόνο της Μεγάλης Σαρακοστής, αλλά αγώνας ολόκληρής μας της ζωής, και αποσκοπεί στην καταπολέμηση των παθών, των αδυναμιών και των ελαττωμάτων μας και την καλλιέργεια των χριστιανικών αρετών, στην κάθαρση της ψυχής από ό,τι αμαυρώνει τη στολή της, για να μπορέσει να βρει χώρο μέσα μας η χάρις του Θεού να ενεργήσει. Ο πνευματικός αγώνας όμως, για να φέρει πραγματικά αποτελέσματα, πρέπει να θεμελιωθεί πάνω στη βάση της ταπεινώσεως και να στολιστεί με τους καρπούς της μετανοίας. Αυτές τις δύο αλήθειες μας προβάλλει η Εκκλησία μας προτού ακόμη ξεκινήσουμε το ταξίδι και τον εντατικό πνευματικό αγώνα της Μεγάλης Σαρακοστής μέσα από τα ευαγγελικά αναγνώσματα και τα θαυμάσια τροπάρια των πρώτων εβδομάδων του Τριωδίου, των εβδομάδων προπαρασκευής για τη Μεγάλη Σαρακοστή. Έτσι με την Παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου, με την οποία αρχίζει η περίοδος του Τριωδίου, η Εκκλησία μας μας υπενθυμίζει ενόψει της ενάρξεως της Μεγάλης Σαρακοστής μια μεγάλη αλήθεια: Καμιά αρετή και κανένα καλό έργο, άρα ούτε και η νηστεία μας ούτε και ο λοιπός πνευματικός μας αγώνας, δεν έχει αξία, αν δεν συνοδεύεται από την ταπείνωση, αν δεν θεμελιώνεται πάνω στην ταπείνωση, γιατί σε τελευταία ανάλυση δεν μας σώζουν ούτε οι αρετές μας ούτε τα καλά μας έργα, αλλά ο βαθμός της ταπεινώσεως και της μετανοίας μας. Η ταπείνωση και η μετάνοια ελκύουν όντως τη χάρη του Θεού. Με την Παραβολή του ασώτου εξάλλου, που αναγινώσκεται τη δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου, η Εκκλησία μας μας υπενθυμίζει μια άλλη μεγάλη αλήθεια: Η αγάπη του Θεού είναι τόσο μεγάλη, που καμιά αμαρτία, όσο μεγάλη κι αν είναι, δεν μπορεί να την εμποδίσει, φτάνει όμως να υπάρξει αληθινή μετάνοια. Ο Θεός περιμένει από εμάς να κάνουμε το πρώτο βήμα της μετανοίας, για να κάνει Εκείνος όλα τα υπόλοιπα βήματα. Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι, όπως είπαμε, μια μακρά και κοπιαστική πορεία προς το Πάσχα. Εκτός όμως από μια ιδιαίτερη περίοδος του εκκλησιαστικού μας έτους, είναι ταυτοχρόνως και ένας τρόπος ζωής. Είναι η στενή και τεθλιμμένη οδός του συνεχούς και αδιάκοπου πνευματικού αγώνα,

Η Θεία Χάρις του Κυρίου μας Ιησού Χριστού με αξίωσε, εμένα τον ανάξιο, να διακονώ τον λαόν του Αγίου Θεού ως πνευματικός και εξομολόγος από το 1984. Στο διάστημα αυτό, έχω διαπιστώσει, ως ιατρός των πνευματικών ασθενειών, ότι πολλοί Χριστιανοί, ενώ εξολογούνται και μάλιστα συστηματικά, αλλά δεν μετανοούν. Τί θέλω να πω; Το Ιερό Μυστήριο λέγεται “Μυστήριο της Εξομολογήσεως και Μετανοίας”. Έχει δηλαδή δύο σκέλη: Το πρώτο είναι η εξομολόγηση των συνειδητοποιημένων και αναγνωρισμένων αμαρτημάτων. Το δεύτερο μέρος είναι η συνεχής μετάνοια. Δηλαδή, η αλλαγή του τρόπου της ζωής μας προς το καλύτερο. Ο αγώνας εναντίον των προσωπικών μας ελαττωμάτων και αδυναμιών. Η προσπάθεια στο να καταπολεμούμε την κάθε είδους αμαρτία και να αποκτήσουμε τις αρετές, ώστε να μοιράσουμε, όσο γίνεται, πιο πολύ με τον ίδιον τον Σωτήρα Χριστό. Εάν, λοιπόν, απλά εξομολογούμαστε, αλλά δεν μετανοούμε, τότε δεν ωφελούμαστε. Η εξομολόγηση μας γίνεται μία τυπική και ξηρά διαδικασία χωρίς κέρδος και ωφέλεια. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι: η διόρθωση των αδικιών. Παράδειγμα έχουμε τον Ζακχαίο, ο οποίος όχι μόνον εξομολογήθηκε δημόσια στο Χριστό, αλλά διόρθωσε τις αδικίες που διέπραξε. Επίσης, άλλο πολύ σημαντικό και ουσιαστικό σημείο είναι το να συγχωρούμε τα σφάλματα του πλησίον μας που διέπραξε εναντίον μας. Θέλεις να σε συγχωρέσει ο Άγιος Θεός, τότε εσύ πρώτος οφείλεις να συγχωρέσεις τον συνάνθρωπό σου. Το λέμε καθημερινά με το “Πάτερ ημών”, εκεί ζητάμε από τον Ουράνιαν Πατέρα να μας συγχωρέσει, όπως και εμείς συγχωρούμε εκείνους που μας οφείλουν (δηλαδή, εκείνους που μας αδικήσανε με οποιονδήποτε τρόπο). Παράδειγμα έχουμε την Παραβολή του δούλου εκείνου που χρεωστούσε “μύρια τάλαντα”. Και ενώ ο βασιλιάς του χάρισε το υπέρογκο χρέος του, εκείνος φάνηκε σκληρός απέναντι του συνδούλου του, που του χρεωστούσε ένα ασήμαντο ποσό. Το αποτέλεσμα ήταν να ανακληθεί το χρέος από τον βασιλιά. Έτσι, λοιπόν θα συμβεί στο καθένα που εξολογείται, αλλά δεν συγχωρεί. Επίσης, πρέπει να τονίσω, ότι η εξομολόγηση δεν γίνεται διά τηλεφώνου ή κινητού, αλλά μόνον προσωπικά. Ενώπιον του Πνευματικού και με ειλικρινή μετάνοια. Ο δε Πνευματικός να σκεπάσει τον μετανοούντα με το ιερό πετραχήλι, που έχει τον συμβολισμό, ότι αυτός που εξολογείται είναι κάτω από την σκέπη του Αγίου Θεού. Τέλος, η ειλικρινής μετάνοια εκδηλώνετε με καλά έργα και κυρίως με ελεημοσύνες. +Ο Μητροπολίτης Αντινόης Παντελεήμων Εφησυχάζων Μητροπολίτης Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Στις  24 & 25 Μαρτίου Εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου Πανηγυρίζει ο Ιερός Ναός μας κατά το ακόλουθο πρόγραμμα. Όσοι επιθυμούν να τελέσουν Αρτοκλασία στον Εσπερινό της Παναγίας (24/3) υπέρ ελέους και υγείας των οικογενειών τους μπορούν να το δηλώσουν στους Ιερείς του Ναού μας ή στα τηλεφωνα: 210 97 01 580 & 6941 60 8265 Μικρό Ιστορικό του Ιερού Ναού μας. Ως τό 1922 ο Υμηττός ἦταν ἀγροτική περιοχή! Μετά ὅμως ἀπό τήν Μικρασιατική καταστροφή δημιουργήθηκε μιά πολυπληθής συνοικία. Κατέστη λοιπόν ἀνάγκη ἵδρυσης ἐνορίας καί ἀνέγερσης εὐρύχωρου Ιεροῦ Ναοῦ. Τό 1936 συστήθηκε ἐπιτροπή ἱδρύσεως τῆς ἐνορίας, μέ ὑπόμνημά πρός τήν Ἱερά Ἀρχιεπισκοπή Ἀθηνῶν ζήτησαν τήν ἵδρυση τῆς ἐνορίας. Τό αἴτημα ἔγινε δεκτό, ὅμως προέκυψε ἔρις σχετικά μέ τό ὄνομα τοῦ ῾Αγίου, στόν ὁποῖο θα ἀφιερωνόταν ὁ Ναός. Μιά μερίδα πιστῶν ἤθελαν νά ἀφιερωθεῖ στήν Αγία Φωτεινή, μία ἄλλη στόν Άγιο Ἐλευθέριο. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χρυσόστομος Παπαδόπουλος ἀποφάσισε όμως νά ἀφιερωθεῖ στόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου. ῎Ετσι τό Μάρτιο τοῦ 1937 ἀνεγέρθηκε μικρός ναΐσκος καί τήν Κυριακή τῶν Βαΐων τοῦ ἰδίου ἔτους τελέσθηκαν τα θυρανοίξια και ἡ πρώτη Θεία Λειτουργία. Πρῶτος ἐφημέριος διορίστηκε ὁ ἀείμνηστος π. Ἀριστομένης Ἀσημακόπουλος, ὁ ὁποῖος μέ ἀνυπέρβλητες δυσκολίες καί παρά τήν οἰκογενειακή του πενία πάλεψε στά δύσκολα ἐκεῖνα χρόνια καί πέτυχε νά ὀργανώσει τήν ἐνορία καί νά προσφέρει ἀξιόλογο ποιμαντικό ἔργο. Στά χρόνια μετά τήν ἀπελευθέρωση ὁ μικρός ναός δέν ἐπαρκοῦσε γιά τήν πολυπληθή πιά ἐνορία. ῎Ετσι στήν ἀρχή τῆς δεκαετίας τοῦ 1950 ἄρχισε νά κτίζεται περικαλλής ναός. Ο Ναός ολοκληρώθηκε και πήρε την τελική του μορφή ύστερα από την προέκταση της κυρίας εισόδου και το κτίσιμο του καμπαναριού το 1990 υπό την επίβλεψη του π. Παναγιώτη Μπασέα. Το καλοκαίρι του 2018 ξεκίνησαν εργασίες εξωραϊσμού, συντήρησης και αποκατάστασης του Ναού λόγο της φθοράς του χρόνου. Η τελετή των εγκαινίων του Ναού πού έγιναν τό 1978 ὁ ἀείμνηστος πρώτος Mητροπολίτης Καισαριανής κυρός Γεώργιος αφιέρωσε την κεντρική Αγία Τράπεζα στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και μετά από αίτημα των ενοριτών ἀποφάσισε νά ἀφιερώσει παρατράπεζα τοῦ ναοῦ στό ὄνομα τῆς Αγίας Φωτεινῆς και του Αγίου Πολυκάρπου, προκειμένου νά ἱκανοποιήσει την αγάπη τῶν μικρασιατῶν ἐνοριτῶν για τους πολιούχους Αγίους τῆς ἀξέχαστης Σμύρνης. Η Ενορία μας σήμερα, αριθμεί περίπου 4.500 Ενορίτες. Ο Ιερός Ναός μας πανηγυρίζει: 1) επί τη Εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου. (25 Μαρτίου) 2) επί τη μνήμη της Αγίας Μεγαλομάρτυρος και Ισαποστόλου Φωτεινής της Σαμαρείτιδος (26 Φεβρουαρίου) 3) επί τη μνήμη του Αγίου Ιερομάρτυρος Πολυκάρπου Επισκόπου Σμύρνης (23 Φεβρουαρίου). 4) την Κυριακή της Σαμαρείτιδος – κινητή εορτή (Κυριακή μετά την εορτή της Μεσοπεντηκοστής), ανάλογο με τον εορτασμό του Πάσχα.  

Νέαν ἔδειξε κτίσιν, ἐμφανίσας ὁ Κτίστης, ἡμῖν τοῖς ὑπ᾿ αὐτοῦ γενομένοις· ἐξ ἀσπόρου βλαστήσας γαστρός, καὶ φυλάξας ταύτην, ὥσπερ ἦν, ἄφθορον· ἵνα τὸ θαῦμα βλέποντες, ὑμνήσωμεν αὐτήν, βοῶντες· Μετάφραση: Νέα (πνευματικὴ) κτίση φανέρωσε ὁ Κτίστης σ᾿ ἐμᾶς ποὺ γίναμε ἀπ᾿ Αὐτόν, ἀφοῦ βλάστησε χωρὶς σπορὰ ἀπὸ παρθενικὴ κοιλιὰ καὶ τὴν διαφύλαξε ὅπως ἦταν ἄφθορη. Ὣστε βλέποντας ἐμεῖς τὸ θαῦμα, μὲ ὕμνους νὰ φωνάζουμε πρὸς αὐτή· Χαῖρε, τὸ ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας· χαῖρε, τὸ στέφος τῆς ἐγκρατείας. Χαῖρε, ἄνθος τῆς ἀφθαρσίας· χαῖρε, στεφάνι τῆς ἐγκρατείας. Χαῖρε, ἀναστάσεως τύπον ἐκλάμπουσα· χαῖρε, τῶν Ἀγγέλων τὸν βίον ἐμφαίνουσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ μᾶς δίνεις εἰκόνα τῆς Ἀναστάσεως, χαῖρε ἐσὺ ποὺ μᾶς φανερώνεις τὴ ζωὴ τῶν Ἀγγέλων. Χαῖρε, δένδρον ἀγλαόκαρπον, ἐξ οὗ τρέφονται πιστοί· χαῖρε, ξύλον εὐσκιόφυλλον, ὑφ᾿ οὗ σκέπονται πολλοί. Χαῖρε, δέντρο ποὺ παράγεις καρποὺς γευστικοὺς καὶ καλούς, ἀπ᾿ τοὺς ὁποίους τρέφονται οἱ πιστοί· χαῖρε, ξύλο (δέντρο) πυκνόφυλλο, κάτω ἀπ᾿ τὸ ὁποῖο σκεπάζονται πολλοί. Χαῖρε, κυοφοροῦσα ὁδηγὸν πλανωμένοις· χαῖρε, ἀπογεννῶσα λυτρωτὴν αἰχμαλώτοις. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ κυοφόρησες ὁδηγὸ γιὰ τοὺς πλανωμένους, χαῖρε, ἐσὺ ποὺ γέννησες Λυτρωτὴ γιὰ τοὺς αἰχμαλώτους. Χαῖρε, Κριτοῦ δικαίου δυσώπησις· χαῖρε, πολλῶν πταιόντων συγχώρησις. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ καθικετεύεις τὸν δίκαιο Κριτή, χαῖρε ἐσὺ ποὺ (μὲ τὴ μεσιτεία σου) παρέχεις συγχώρηση στοὺς ἁμαρτωλούς. Χαῖρε, στολὴ τῶν γυμνῶν παῤῥησίας· χαῖρε, στοργὴ πάντα πόθον νικῶσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ γίνεσαι στολὴ γιὰ τοὺς γυμνοὺς ἀπὸ πνευματικὴ παρρησία (πρὸς τὸ Θεό)· χαῖρε στοργὴ ποὺ νικᾶς κάθε πόθο. Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντες· διὰ τοῦτο γὰρ ὁ ὑψηλὸς Θεός, ἐπὶ γῆς ἐφάνη ταπεινὸς ἄνθρωπος, βουλόμενος ἑλκύσαι πρὸς τὸ ὕψος, τοὺς αὐτῷ βοῶντας· Ἀλληλούϊα. Μετάφραση: Ἀφοῦ γνωρίσαμε τὴν παράδοξη γέννηση (τοῦ Χριστοῦ), ἂς ἀποξενωθοῦμε ἀπὸ τὸν κόσμο, μεταφέροντας τὸ νοῦ μας στὸν οὐρανό. Γιὰ τοῦτο ὁ ὑψηλὸς Θεὸς φανερώθηκε στὴ γῆ ὡς ἕνας ταπεινὸς ἄνθρωπος· γιατὶ ἤθελε νὰ τραβήξει πρὸς τὸ δικό Του ὕψος αὐτοὺς ποὺ τοῦ φωνάζουν. Ἀλληλούϊα. (αἰνεῖτε τὸν Θεό).   Ὅλος ἦν ἐν τοῖς κάτω, καὶ τῶν ἄνω οὐδόλως ἀπῆν, ὁ ἀπερίγραπτος Λόγος· συγκατάβασις γὰρ θεϊκή, οὐ μετάβασις δὲ τοπικὴ γέγονε· καὶ τόκος ἐκ Παρθένου θεολήπτου, ἀκουούσης ταῦτα· Μετάφραση: Ὁλόκληρος βρισκόταν κάτω στὴ γῆ, κι ὡστόσο δὲν ἀπουσίαζε ἀπὸ τὰ ἄνω (τὸν οὐρανὸ) ὁ ἀπερίγραπτος Υἱὸς καὶ Λόγος (τοῦ Θεοῦ). Κι αὐτὸ ἔγινε μὲ θεϊκὴ συγκατάβαση κι ὄχι μὲ τοπικὴ μετακίνηση· κι ἔτσι συντελέστηκε ἡ γέννηση ἀπὸ Παρθένο ἀφιερωμένη στὸ Θεό, ἡ ὁποία ἀκούει αὐτά· Χαῖρε, Θεοῦ ἀχωρήτου χώρα· χαῖρε, σεπτοῦ μυστηρίου θύρα. Χαῖρε, χώρα ποὺ χώρεσες τὸν ἀχώρητο Θεό· χαῖρε, θύρα τοῦ σεπτοῦ μυστηρίου τῆς σωτηρίας μας. Χαῖρε, τῶν ἀπίστων ἀμφίβολον ἄκουσμα· χαῖρε, τῶν πιστῶν ἀναμφίβολον καύχημα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ γιὰ τοὺς ἀπίστους εἶσαι ἀμφίβολο ἄκουσμα· χαῖρε, ἐσὺ ποὺ γιὰ τοὺς πιστοὺς εἶσαι ἀναμφίβολο καύχημα. Χαῖρε, ὄχημα πανάγιον τοῦ ἐπὶ τῶν Χερουβείμ· χαῖρε, οἴκημα πανάριστον τοῦ ἐπὶ τῶν Σεραφείμ. Χαῖρε, ὄχημα πανάγιο (τοῦ Χριστοῦ) ποὺ κάθεται πάνω στὰ Χερουβείμ· χαῖρε, οἴκημα ὑπερτέλειο Ἐκείνου ποὺ κάθεται στὰ Σεραφείμ. Χαῖρε, ἡ τἀναντία εἰς ταὐτὸ ἀγαγοῦσα· χαῖρε, ἡ παρθενίαν καὶ λοχείαν ζευγνῦσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ ἕνωσες μεταξύ τους τὰ ἀντίθετα· χαῖρε, ἐσὺ ποὺ συνδύασες τὴν παρθενία μὲ τὴ μητρότητα. Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἐλύθη παράβασις! χαῖρε δι᾿ ἧς ἠνοίχθη Παράδεισος. Χαῖρε, ἐσὺ μὲ τὴν ὁποία καταλύθηκε ἡ παράβαση, χαῖρε, ἐσὺ χάρη στὴν ὁποία ἀνοίχτηκε ὁ Παράδεισος. Χαῖρε, ἡ κλεὶς τῆς Χριστοῦ Βασιλείας· χαῖρε, ἐλπὶς ἀγαθῶν αἰωνίων. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ ᾿σαι τὸ κλειδὶ τῆς βασιλείας (τοῦ Χριστοῦ)· χαῖρε, ἐσὺ ἡ ἐλπίδα τῶν αἰωνίων ἀγαθῶν. Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. Πᾶσα φύσις Ἀγγέλων, κατεπλάγη τὸ μέγα, τῆς σῆς ἐνανθρωπήσεως ἔργον· τὸν ἀπρόσιτον γὰρ ὡς Θεόν, ἐθεώρει πᾶσι προσιτὸν ἄνθρωπον· ἡμῖν μὲν συνδιάγοντα, ἀκούοντα δὲ παρὰ πάντων οὕτως· Ἀλληλούϊα. Μετάφραση: Κάθε φύση Ἀγγέλων κατεπλάγη γιὰ τὸ μεγάλο γεγονὸς τῆς ἐνανθρωπήσεὼς Σου· γιατὶ ἔβλεπε τὸν ἀπρόσιτο Θεό, νὰ γίνεται προσιτὸς σὲ ὅλους ἄνθρωπος, νὰ συναναστρέφεται μαζί μας καὶ νὰ ἀκούει ἀπὸ ὅλους τὸ Ἀλληλούϊα (αἰνεῖτε τὸν Θεό).  Ῥήτορας πολυφθόγγους, ὡς ἰχθύας ἀφώνους, ὁρῶμεν ἐπὶ σοὶ Θεοτόκε· ἀποροῦσι γὰρ λέγειν τό, πῶς καὶ Παρθένος μένεις, καὶ τεκεῖν ἴσχυσας· ἡμεῖς δὲ τὸ μυστήριον θαυμάζοντες, πιστῶς βοῶμεν· Μετάφραση: Τοὺς ἐπιδέξιους ρήτορες, τοὺς βλέπουμε σὰν ψάρια ἄφωνα νὰ στέκονται μπροστὰ στὸ μυστήριό σου Θεοτόκε· γιατὶ δὲν μποροῦν νὰ ἐξηγήσουν πῶς καὶ Παρθένος ἔμεινες καὶ μπόρεσες νὰ γεννήσεις. Ἐμεῖς ὅμως θαυμάζοντας τὸ μυστήριο, σοῦ φωνάζουμε μὲ πίστη. Χαῖρε, σοφίας Θεοῦ δοχεῖον· χαῖρε, προνοίας αὐτοῦ ταμεῖον. Χαῖρε, δοχεῖο τῆς σοφίας τοῦ Θεοῦ, χαῖρε ταμεῖο τῆς πρόνοιάς Του. Χαῖρε, φιλοσόφους ἀσόφους δεικνύουσα· χαῖρε, τεχνολόγους ἀλόγους ἐλέγχουσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ ἀποδείχνεις ἄσοφους τοὺς φιλοσόφους· χαῖρε, ἐσὺ ποὺ ἐλέγχεις ὡς ἄμυαλους τοὺς τεχνολόγους. Χαῖρε, ὅτι ἐμωράνθησαν οἱ δεινοὶ συζητηταί· χαῖρε, ὅτι ἐμαράνθησαν οἱ τῶν μύθων ποιηταί. Χαῖρε, γιατὶ μὲ σένα ἀποδείχτηκαν ἀνόητοι οἱ διαβόητοι συζητητές· χαῖρε, γιατὶ μὲ σένα ἐξαφανίστηκαν οἱ μυθοπλάστες. Χαῖρε, τῶν Ἀθηναίων τὰς πλοκὰς διασπῶσα· χαῖρε, τῶν ἁλιέων τὰς σαγήνας πληροῦσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ διαλύεις τοὺς περίπλοκους συλλογισμοὺς καὶ σοφίες τῶν Ἀθηναίων· χαῖρε, ἐσὺ ποὺ γεμίζεις (μὲ ἀνθρώπινες ψυχὲς) τὰ δίχτυα τῶν πνευματικῶν ψαράδων. Χαῖρε, βυθοῦ ἀγνοίας ἐξέλκουσα· χαῖρε, πολλοὺς ἐν γνώσει φωτίζουσα. Χαῖρε, ἐσὺ ποὺ ἀνασύρεις ἀπὸ τὸ βυθὸ τῆς ἄγνοιας, χαῖρε ἐσὺ ποὺ φωτίζεις πολλοὺς μὲ θεία γνώση. Χαῖρε, ὁλκὰς τῶν θελόντων σωθῆναι· χαῖρε, λιμὴν τῶν τοῦ βίου πλωτήρων. Χαῖρε, πλοῖο αὐτῶν ποὺ θέλουν νὰ σωθοῦνε, χαῖρε, λιμάνι αὐτῶν ποὺ ταξιδεύουν στὸ πέλαγος τῆς ζωῆς. Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε. Σῶσαι θέλων τὸν κόσμον, ὁ τῶν ὅλων Κοσμήτωρ, πρὸς τοῦτον αὐτεπάγγελτος ἦλθε· καὶ ποιμὴν ὑπάρχων ὡς Θεός, δι᾿ ἡμᾶς ἐφάνη καθ᾿ ἡμᾶς ἄνθρωπος· ὁμοίῳ γὰρ τὸ ὅμοιον καλέσας, ὡς Θεὸς ἀκούει· Ἀλληλούϊα. Μετάφραση: Θέλοντας νὰ σώσει τὸν κόσμο Ἐκεῖνος ποὺ γιὰ χάρη μας τὸν κόσμησε, ἦλθε πρὸς αὐτὸν μὲ δική του πρωτοβουλία. Καὶ ὄντας Ποιμένας, ὡς Θεός, γιὰ χάρη μας φάνηκε ὅμοιος μὲ μᾶς ἄνθρωπος, καὶ κάλεσε ἔτσι (στὴ σωτηρία) τοὺς ὅμοιους μὲ Αὐτόν, ποὺ ὡς Θεὸς ἀκούει· Ἀλληλούϊα (αἰνεῖτε τὸν Θεό).  

Ήμουν στο λεωφορείο και δίπλα μου καθόταν μία κυρία. Περνώντας έξω από έναν Ιερό Ναό έκανα το σταυρό μου. Παρακινούμενη από εμένα έκανε και εκείνη κάτι σαν σταυρό –γρήγορα –γρήγορα- κάτι σαν ανακάτεμα! Της λέω..’’αυτόν τον σταυρό που κάνεις δεν τον φοβάται ο διάβολος’’ έτσι όπως τον κάνεις είναι σαν να κοροιδεύεις. Θίχτηκε τότε εκείνη και μου λέει…’’τι είναι αυτά που λέτε; το ξέρετε πως εγώ είμαι πολύ πιστή και βοηθάω την εκκλησία όσο μπορώ; ‘’ Της απάντησα πως δεν το ήξερα και συνέχισα ….’’Δηλαδή εκκλησιάζεστε, εξομολογείστε, κοινωνάτε, και συμμετέχετε στα μυστήρια της εκκλησίας;’’ Δεν εκκλησιάζομαι συχνά, μου λέει, ούτε συμμετέχω ιδιαίτερα, αλλά βοηθάω όσο μπορώ την εκκλησία. Έχω δώσει ένα σωρό λεφτά για να χτιστούν εκκλησίες, για να εξοπλιστούν με τα απαραίτητα, για να αγιογραφηθούν τόσοι Άγιοι….!!! Χίλιες εκκλησίες να χτίσεις, αν δεν μπεις μέσα, δε σώζεσαι…της απάντησα! Η Εκκλησία σαν κιβωτός που είναι, το ξέρεις πως πρέπει να μπεις μέσα για να σωθείς; Ξέρεις τι απέγιναν αυτοί που έφτιαξαν την κιβωτό του Νώε; ΠΝΙΓΗΚΑΝ! Πνίγηκαν επειδή την κατασκεύασαν, αλλά δεν πίστευαν στο κακό που ερχόταν και έμειναν απ’΄εξω! Γι΄αυτό όσες εκκλησίες και να φτιάξει ο άνθρωπος και όσα μοναστήρια, αν δεν μπει μέσα στην κιβωτό που λέγεται εκκλησία, να κοινωνάει το σώμα και το αίμα του Χριστού, δε σώζεται! Απόσπασμα ομιλίας του μακαριστού Δημητρίου Παναγόπουλου.