Γέροντα, γιατί ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων λέει ότι οι Μάρτυρες των εσχάτων χρόνων θα είναι «υπέρ πάντας Μάρτυρας»; – Γιατί παλιά είχαμε μεγάλα αναστήματα. Στην εποχή μας λείπουν τα παραδείγματα – μιλώ γενικά για την Εκκλησία και τον Μοναχισμό. Τώρα πλήθυναν τα λόγια και τα βιβλία και λιγόστεψαν τα βιώματα. Θαυμάζουμε μόνον τους Αγίους Αθλητές της Εκκλησίας μας, χωρίς να καταλαβαίνουμε το πόσο κοπίασαν, γιατί δεν κοπιάσαμε, για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τον κόπο τους, για να τους αγαπήσουμε και να αγωνισθούμε από φιλότιμο να τους μιμηθούμε. Ο Καλός Θεός βέβαια θα λάβει υπ’ όψιν Του την εποχή και τις συνθήκες στις οποίες ζούμε και ανάλογα θα ζητήσει. Αν λίγο αγωνισθούμε, θα στεφανωθούμε περισσότερα από τους παλαιούς. Παλιά που υπήρχε το αγωνιστικό πνεύμα και ο καθένας προσπαθούσε να μιμηθεί τον άλλο, δεν μπορούσε να σταθεί ούτε το κακό ούτε η αμέλεια. Ήταν και το καλό πολύ και αγωνιστικό πνεύμα υπήρχε, γι’ αυτό ένας αμελής δεν μπορούσε να σταθεί. Τον έπαιρναν σβάρνα οι άλλοι. Θυμάμαι, μία φορά στην Θεσσαλονίκη περιμέναμε τα φανάρια, για να περάσουμε από το ένα πεζοδρόμιο στο άλλο. Σε μία στιγμή αισθάνθηκα ένα κύμα να με σπρώχνει προς τα εμπρός, γιατί όλοι πήγαιναν προς τα εκεί. Μόλις που σήκωνα το πόδι και προχωρούσα. Θέλω να πω δηλαδή ότι, όταν όλοι πάνε προς ένα μέρος, ένας, και να μη θέλει να πάει, δυσκολεύεται να μην πάει, γιατί τον πάνε οι άλλοι. Σήμερα, αν κάποιος θέλει να ζήσει τίμια και πνευματικά, δεν χωράει στον κόσμο, δυσκολεύεται. Και αν δεν προσέξει, θα τον πάρει ο κατήφορος, το κοσμικό κανάλι. Παλιότερα, ήταν πολύ το καλό, πολλή η αρετή, πολύ το καλό παράδειγμα, και το κακό πνιγόταν στο πολύ καλό και η λίγη αταξία που υπήρχε στον κόσμο ή στα Μοναστήρια δεν φαινόταν και ούτε έβλαπτε. Τώρα τί γίνεται; Το κακό παράδειγμα είναι πολύ, και το λίγο καλό που υπάρχει, περιφρονείται. Γίνεται δηλαδή το αντίθετο, πνίγεται το λίγο καλό στο πολύ κακό, και έτσι κυβερνάει το κακό. Όταν ένας άνθρωπος ή ένα σύνολο ανθρώπων έχει αγωνιστικό πνεύμα, αυτό πολύ βοηθάει. Γιατί, όταν ένας προχωράει πνευματικά, δεν ωφελεί μόνον τον εαυτό του, αλλά βοηθάει και τον άλλον που τον βλέπει. Και ένας που είναι χαλαρός, πάλι το ίδιο, επιδρά και στους άλλους. Όταν ο ένας χαλαρώνει, ο άλλος χαλαρώνει, τελικά, χωρίς να το καταλαβαίνουν, δεν μένει τίποτε. Γι’ αυτό το αγωνιστικό πνεύμα πολύ θα βοηθήσει μέσα σ’ αυτήν την χαλάρωση που υπάρχει. Αυτό θα πρέπει να το προσέξουμε πολύ, γιατί έφθασαν δυστυχώς σε τέτοιο σημείο οι σημερινοί άνθρωποι, που κάνουν και νόμους ακόμη χαλαρούς και τους επιβάλλουν και στους αγωνιζομένους να τους εφαρμόσουν. Γι’ αυτό οι αγωνιζόμενοι όχι μόνο δεν πρέπει να επηρεάζονται από το κοσμικό πνεύμα, αλλά και να μη συγκρίνουν τον εαυτό τους με τους κοσμικούς και νομίζουν ότι είναι άγιοι και μετά χαλαρώνουν και γίνονται χειρότεροι και από τους πιο κοσμικούς. Στην πνευματική ζωή δεν θα βάλει κανείς για πρότυπό τους κοσμικούς αλλά τους Αγίους. Καλά είναι να παίρνει κάθε αρετή και να βρίσκει τον Άγιο που την είχε, να μελετά τον βίο του, και τότε θα βλέπει ότι δεν έχει κάνει τίποτε και να προχωράει με ταπείνωση. Στο στάδιο αυτοί που τρέχουν, δεν κοιτάζουν πίσω να δουν που βρίσκονται οι τελευταίοι, γιατί, αν το κάνουν, θα μείνουν αυτοί τελευταίοι. Όταν προσπαθώ να μιμηθώ τους προχωρημένους, η συνείδηση λεπτύνεται. Όταν όμως βλέπω τους πίσω, δικαιολογώ τον εαυτό μου και λέω ότι δεν είναι σπουδαία τα σφάλματά μου εν συγκρίσει με τα δικά τους. Επαναπαύομαι στον λογισμό μου ότι υπάρχει και ο κατώτερός μου. Έτσι πνίγω την συνείδησή μου ή καλύτερα, καταλήγω να έχω μία καρδιά σοβαντισμένη, αναίσθητη. Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου

  Όταν ανοίγεις ένα πνευματικό βιβλίο και μάλιστα, την Αγία Γραφή, είναι σα να λες: Ναι, Κύριε, πιστεύω ότι είσαι εδώ. Ζητώντας να καταλάβεις το νόημα, είναι σα να Του λέγεις: “ναι, έρχου Κύριε Ιησού”… Επομένως, μελετώ την Αγία Γραφή, σημαίνει κοινωνώ τον Χριστόν… Ο Χριστός, που κάποτε δίδασκε σε μια γωνιά της Παλαιστίνης, υπάρχει τώρα εδώ μυστικά, μα ΑΛΗΘΙΝΑ!…και πίσω από κάθε γραμμή του βιβλίου, ή της Αγίας Γραφής, σε καλεί: έλα, παιδί μου!… Κι αν έχεις τον πόθο να καταλάβεις τι σου λέγει, απαντάς: Έρχομαι Κύριε!… έλα τώρα κι Εσύ, μέσα μου… Γίνεται ένας διάλογος, πρόσωπο με πρόσωπο.. εγώ και ο Χριστός, κουβεντιάζουμε δια του βιβλίου…η ανάγνωσις δηλ. του πνευματικού βιβλίου, είναι μία αποκάλυψις, μία μυστική ένωσις μαζί Του… Μόνον με τον Χριστό; Όχι! Ο Χριστός είναι πάντα, μαζί με το πνευματικό ασκέρι Του.. τους Αγίους και τους αγγέλους.. Ενώνεσαι εκείνη την ώρα μυστικά, μαζί με όλους τους αγίους… Θα νιώσεις εκείνο που έλεγε ένας άγιος, ότι, “ζώντες επί γης, εορτάζομεν εν ουρανώ”, όταν έχουμε τον λόγο του Θεού, στην καρδιά και στο στόμα μας… Κι ένας φίλος, διάβαζε πάντα την Αγία Γραφή, με δάκρυα στα μάτια, ψάλλοντας… Κάτι περισσότερο καταλάβαιναν… “Περί Θεού λόγος αισθήσεως” Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

Μη ρωτάς έναν παντρεμένο πότε θα αποκτήσει παιδί. Μη ρωτάς έναν χωρισμένο ποιoς φταίει για τον αναπάντεχο αυτό χωρισμό. Μη ρωτάς μία κοπέλα γιατί πάχυνε. Με την άκομψη περιέργειά σου aν είναι έγκυος ή αντιμετωπίζει κάποιο θέμα υγείας. Μη ρωτάς ένα παιδί ποιόν από τους δύο γονείς και γιατί αγαπάει περισσότερο. Μη ρωτάς έναν μαθητή γιατί δεν πέτυχε στις εξετάσεις. Μη ρωτάς ποτέ κανέναν τόσο προσωπικά ζητήματα. Γενικότερα μη ρωτάς πολλά πολλά που ακουμπάνε σαν αγκάθια την ψυχή του άλλου. Αν θέλει θα στα εμπιστευτεί από μόνος του. Ειδάλλως θα τον φέρεις σε δύσκολη θέση. Ίσως ενοχληθεί. Το πιθανότερο να μην σου απαντήσει και να σε αντιπαθήσει για την αδιακρισία σου. Κοίταξε τα δικά σου θέματα που έχεις να λύσεις και δούλεψε με τον εαυτό σου περισσότερο. Γεροντικό Αγίου Ορους

“Κάποιος αδελφός νικήθηκε από το πάθος της πορνείας και έκαμε την αμαρτία καθημερινά, αλλά και καθημερινά ζητούσε έλεος από τον Κύριο με δάκρυα και προσευχές. Νικημένος από την συνήθεια έπεφτε στην αμαρτία και στη συνέχεια έτρεχε στην Εκκλησία, και με πικρά δάκρυα έλεγε: “Σπλαγχνίσου με Κύριε, και πάρε μου αυτόν τον πειρασμό”. Και όταν έβγαινε από την Εκκλησία έπεφτε πάλι στον βούρκο. Όμως δεν απελπιζόταν για την σωτηρία του, αλλά από την αμαρτία ξαναγύριζε στην Εκκλησία και έλεγε στον φιλάνθρωπο Κύριο: “Εσένα, Κύριε, βάζω εγγυητή, ότι δεν θα ξανακάμω την αμαρτία. Και αφού έδινε αυτές τις φοβερές υποσχέσεις, πάλι γύριζε στην αμαρτία… Αυτό γινόταν για δέκα χρόνια και περισσότερο. Μια μέρα, καθώς ο αδελφός βρισκόταν στην Εκκλησία και παρακαλούσε τον Θεό, ο Διάβολος παρουσιάσθηκε φανερά και στρέφοντας προς την εικόνα του Κυρίου έλεγε: Τι θα γίνει με μας τους δύο Ιησού Χριστέ; Η άμετρη συμπάθειά σου με νικά, καθώς δέχεσαι αυτόν τον πόρνο, που κάθε μέρα σου λέει ψέματα. Δεν είσαι δίκαιος κριτής. Εμένα για την μικρή παράβαση της υπερηφάνειας με έριξες από τον ουρανό κάτω, ενώ αυτός είναι ψεύτης και πόρνος, αλλά του χαρίζεις την ευμένειά σου”. Τότε ακούστηκε μία φωνή από το άγιο Βήμα να λέγει: Παμπόνηρε δράκοντα, δε χόρτασε η κακία σου που κατάπιες όλο τον κόσμο, αλλά και αυτόν που κατέφυγε στο άπειρο έλεος της ευσπλαχνίας μου πασχίζεις να τον αρπάξεις; Έχεις να παρουσιάσεις αμαρτήματα τόσα που να ζυγίζουν βαρύτερα από το πολύτιμο Αίμα που έχυσα γι’ αυτόν πάνω στον Σταυρό; Σου λέγω ότι, επειδή καταφεύγει σ’ εμένα, δεν θα τον αποστραφώ, ώσπου να τον πάρω δικό μου. Διότι εγώ για τους αμαρτωλούς σταυρώθηκα, ώστε όποιος θέλει να σωθεί, να καταφεύγει σε εμένα και να σώζεται… Άκουσε λοιπόν: Αυτόν τον βρήκα τώρα σε μετάνοια. Θα τον πάρω και θα σώσω την ψυχή του, επειδή δεν απελπίστηκε για την σωτηρία του”. Και όπως ήταν ο αδελφός πεσμένος μπρούμυτα και θρηνούσε, παρέδωσε την ψυχή του. Και αμέσως ήλθε οργή μεγάλη σαν φωτιά και έπεσε επάνω στον σατανά και τον κατέκαιγε….. Από το Γεροντικόν

Οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα ανάλογα με το περιεχόμενο που έχουν μέσα τους. Γέροντα, πώς γίνεται τo ίδιο πράγμα το βλέπουν διαφορετικά δύο άνθρωποι; Όλα τα μάτια βλέπουν το ίδιο καθαρά; Για να δει κανείς καθαρά, πρέπει να έχει τα μάτια τής ψυχής του υγιέστατα, γιατί τότε έχει την εσωτερική καθαρότητα. Γιατί, Γέροντα, μερικές φορές, το ίδιο περιστατικό ένας το θεωρεί ευλογία και άλλος δυστυχία; Καθένας το ερμηνεύει ανάλογα με τον λογισμό του. Το κάθε πράγμα μπορείς να το δεις από την καλή του πλευρά ή από την κακή του πλευρά. Είχα ακούσει το εξής περιστατικό: Σέ ένα μοναστήρι πού βρισκόταν σέ κατοικημένη περιοχή είχαν τυπικό να κάνουν εσπερινό και όρθρο τα μεσάνυχτα και πήγαιναν και κοσμικοί, γιατί το μοναστήρι ήταν περιτριγυρισμένο από σπίτια πού σιγά-σιγά είχαν χτισθεί εκεί κοντά. Μια φορά ένας αρχάριος νέος μοναχός ξέχασε το κελί του ανοιχτό και μπήκε μέσα μια γυναίκα. Όταν το έμαθε, στενοχώρια, κακό! Ώ, μολύνθηκε το κελί! Τρομερό, χάθηκε ο κόσμος! Παίρνει οινόπνευμα, ρίχνει στο πάτωμα και βάζει φωτιά, για να το απολυμάνει! Παραλίγο να κάψει το μοναστήρι. Το πάτωμα τού κελιού του το έκαψε, τον λογισμό του όμως δεν τον έκαψε. Εκείνον έπρεπε να κάψει, γιατί το κακό στον λογισμό του βρισκόταν. Αν έφερνε καλό λογισμό και έλεγε ότι η γυναίκα μπήκε στο κελί από ευλάβεια, για να ωφεληθεί, για να πάρει χάρη και να αγωνισθεί και αυτή στο σπίτι της, θα αλλοιωνόταν πνευματικά και θα δόξαζε το Θεό. Από την ποιότητα των λογισμών ενός ανθρώπου φαίνεται η πνευματική του κατάσταση. Οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα ανάλογα με το περιεχόμενο πού έχουν μέσα τους. Αν δεν έχουν πνευματικό περιεχόμενο, βγάζουν λάθος συμπεράσματα και αδικούν τον άλλον. Αν λ.χ. δει κάποιον αργά το βράδυ έξω ένας πού κάνει ελεημοσύνες την νύχτα, για να μην τον βλέπουν, ποτέ δεν θα βάλει κακό λογισμό. Αν τον δεi όμως κάποιος πού ξενυχτάει στην αμαρτία, θα πει: «το τέρας, ποιος ξέρει πού ξενυχτούσε», γιατί τέτοιες εμπειρίες έχει. Ή, αν ακούγονται την νύχτα από τον επάνω όροφο ντούκ-ντούκ, ένας πού έχει καλούς λογισμούς θα πει: «μετάνοιες κάνει», ενώ ένας πού δεν έχει καλούς λογισμούς θα πει: «όλη την νύχτα χορεύει». Αν ακούγεται μελωδία, ο ένας θα πει: «τί ωραίες ψαλμωδίες», ενώ ο άλλοςει: «τί τραγούδια είναι αυτά;». Θυμάστε πώς αντιμετώπισαν τον Χριστό οι δύο ληστές πού είχαν σταυρωθεί μαζί Του; Και οι δύο έβλεπαν τον Χριστό επάνω στον Σταυρό, την γη να σείεται κ.λπ. Τί λογισμό όμως έβαλε ο ένας και τί ο άλλος! Ο ένας, ο εξ ευωνύμων, βλασφημούσε καιέλεγε: «Ει σύ εί ο Χριστός, σώσον σεαυτόν καί ημάς»[1].Ο άλλος, ο εκ δεξιών, έλεγε: «Ημείς μέν άξια ών επράξαμεν απολαμβάνομεν· ούτος δέ ουδέν άτοπον έπραξε»[2]. Ο ένας σώθηκε, ο άλλος κολάσθηκε.΄ [1] Λουκ. 23, 39. [2] Βλ. Λουκ. 23, 41. Από τό βιβλίο: Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, ΛΟΓΟΙ Γ «Πνευματικός αγώνας»

Ο γέροντας αγαπούσε παρά πολύ την νεολαία. Τότε οι νέοι δεν πήγαιναν σχεδόν καθόλου στην εκκλησία και ο Γέροντας χαιρόταν παρά πολύ, όταν αυτοί τον επισκέπτονταν. Ο πατήρ Σεραφείμ έλεγε ότι θα είναι παρά πολύ μεγάλος ο ρόλος της νεολαίας στην μελλοντική αναβίωση της εκκλησιαστικής ζωής. Έλεγε επίσης ότι θα έλθει η εποχή που η διαφθορά και η ακολασία μεταξύ των νέων θα φτάσει σε έσχατο σημείο. Παρθένοι νέοι σχεδόν δεν θα υπάρχουν. Θα βλέπουν την ατιμωρησία τους και θα νομίζουν ότι όλα τους είναι επιτρεπτά για να ικανοποιούν τις επιθυμίες τους… Θα τους καλέσει όμως ο Θεός, και θα καταλάβουν… ότι δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουν μια τέτοια ζωή, και με διάφορους τρόπους θα οδηγηθούν στον Θεό. Σε πολλούς θα υπάρχει τάση για ασκητική ζωή. Αυτοί που παλιά ήταν αμαρτωλοί και οινοπότες θα γεμίσουν τις εκκλησίες και θα αισθανθούν μεγάλη διψά για την πνευματική ζωή. Πολλοί θα γίνουν μοναχοί…Θ’ ανοίξουν τα μοναστήρια και οι εκκλησίες θα είναι γεμάτη πιστούς. Θα πάνε οι νέοι προσκύνημα στους αγίους τόπους. Ωραία θα είναι εκείνη η εποχή. Το ό,τι σήμερα αμαρτάνουν πολύ, θα τους οδηγήσει σε πιο βαθιά μετάνοια. Όπως το κερί που πριν σβήσει λάμπει δυνατά, και πετάει σπινθήρες και με το φως του φωτίζει το γύρο σκοτάδι, έτσι θα είναι και η ζωή της εκκλησίας στην έσχατη εποχή. Και ο καιρός αυτός είναι κοντά, Άγιος Σεραφείμ της Βίριτσα (+1866-1949)  

Ἕνας ἀδελφὸς ἔκανε συνεχῶς αὐτὴ τὴν προσευχὴ στὸ Θεό:– Κύριε, δὲν ἔχω φόβο Θεοῦ! Στεῖλε μου λοιπὸν κεραυνὸ ἢ καμιὰν ἄλλη τιμωρία ἢ ἀρρώστια ἢ δαιμόνιο, μήπως κι ἔτσι ἔρθει σὲ φόβο ἡ πωρωμένη μου ψυχή.Ἄλλοτε πάλι παρακαλοῦσε κι ἔλεγε:– Ξέρω πὼς ἔχω πολὺ ἁμαρτήσει ἐνώπιόν Σου, Δέσποτα, καὶ πὼς εἶναι ἀναρίθμητα τὰ σφάλματά μου. Γι᾿ αὐτὸ καὶ δὲν τολμῶ νὰ Σοῦ ζητήσω νὰ μὲ συγχωρέσεις. Ἂν ὅμως εἶναι δυνατόν, συγχώρεσέ με γιὰ τὴν εὐσπλαγχνία Σου. Ἂν πάλι εἶναι ἀδύνατον, τουλάχιστον τιμώρησέ με στὴ ζωὴ αὐτὴ καὶ μὴ μὲ κολάσεις στὴν ἄλλη. Κι ἂν εἶναι καὶ τοῦτο ἀκόμη ἀδύνατον, στεῖλε μου ἐδῶ ἕνα μέρος τῆς τιμωρίας καὶ ἀλάφρωσέ μου ἐκεῖ τὴν κόλαση.Ἄρχισε μόνο ἀπὸ τώρα νὰ μὲ τιμωρεῖς. Ἀλλὰ τιμώρησέ με σπλαγχνικά, ὄχι μὲ τὴν ὀργή Σου, Δέσποτα.Ἔτσι λοιπὸν μετανοοῦσε ἕναν ὁλόκληρο χρόνο κι αὐτὰ ἔλεγε μὲ δάκρυα ἱκετευτικά, ὁλόθερμα καὶ ὁλόψυχα, λιώνοντας καὶ τσακίζοντας σῶμα καὶ ψυχὴ μὲ νηστεία καὶ ἀγρυπνία καὶ ἄλλες κακουχίες.Μιὰ μέρα καθὼς καθόταν καταγῆς, ὅπως συνήθιζε, θρηνώντας καὶ φωνάζοντας σπαραχτικά, ἀπὸ τὴν πολλή του λύπη, νύσταξε κι ἀποκοιμήθηκε.Καὶ νά! Παρουσιάζεται μπροστά του ὁ Χριστὸς καὶ τοῦ λέει μὲ φωνὴ γεμάτη ἱλαρότητα:– Τί ἔχεις, ἄνθρωπέ μου; Γιατί κλαῖς ἔτσι;Ὁ ἀδελφὸς Τὸν ἀναγνώρισε καὶ ἀποκρίθηκε ἔντρομος:– Γιατὶ ἔπεσα, Κύριε!– Ἔ, σήκω!– Δὲν μπορῶ, Δέσποτα, ἂν δὲν μοῦ δώσεις τὸ χέρι Σου!Τότε Ἐκεῖνος ἅπλωσε τὸ χέρι Του, ἔπιασε τὸν ἀδελφὸ καὶ τὸν σήκωσε.Μὰ κι ὅταν αὐτὸς σηκώθηκε, συνέχισε νὰ θρηνεῖ.– Γιατί κλαῖς, ἄνθρωπέ μου; Γιατί εἶσαι λυπημένος; τοῦ ξαναλέει ὁ Κύριος μὲ ἁπαλὴ καὶ ἱλαρὴ πάλι φωνή.– Δὲν θέλεις, Κύριε, νὰ κλαίω καὶ νὰ λυπᾶμαι, ἀπάντησε ὁ ἀδελφός, ποὺ τόσο πολὺ Σὲ πίκρανα, ἂν καὶ ἀπόλαυσα τόσα ἀγαθὰ ἀπὸ Σένα;Ἐκεῖνος ἅπλωσε ξανὰ τὸ χέρι Του, τ᾿ ἀκούμπησε στὸ κεφάλι τοῦ ἀδελφοῦ καὶ τοῦ εἶπε:– Μὴ λυπᾶσαι πιά. Γιατὶ ἂν ἔδωσα τὸ αἷμα μου γιὰ σένα, πολὺ περισσότερο θὰ δώσω συγχώρηση καὶ σὲ σένα καὶ σὲ κάθε ἄλλη ψυχὴ ποὺ γνήσια μετανοεῖ.Μόλις συνῆλθε ὁ ἀδελφὸς ἀπὸ τὴν ὀπτασία, ἔνιωσε τὴν καρδιά του γεμάτη χαρά. Ἔτσι πληροφορήθηκε πὼς ὁ Θεὸς τὸν ἐλέησε. Κι ἀπὸ τότε ζοῦσε μὲ πολλὴ ταπείνωση, εὐχαριστώντας Τον. (Πῶς πρέπει νὰ μετανοοῦμε.) Ἀπὸ τὸ Γεροντικό.

Κάποιος Αδελφός ρώτησε τον αββά Ματώη«Τι να κάνω πού με στενοχωρεί η γλώσσα μου, γιατί σαν βρεθώ ανάμεσα σε ανθρώπους, δεν μπορώ να την συγκρατήσω και τους κατακρίνω για κάθε καλή πράξη αλλά και τους ελέγχω. Τι να κάνω λοιπόν;» Και ο Γέροντας αποκρίθηκε: «Εάν δεν μπορείς να κυριαρχήσεις στη γλώσσα σου, πάνε να ζήσεις μόνος, γιατί αυτό είναι αδυναμία σου. Αυτός που μένει μαζί με αδελφούς, δεν πρέπει να είναι τετράγωνος, αλλά στρογγυλός για να κυλάει προς όλους». Και πρόσθεσε ο Γέροντας: «Το ότι ζω μόνος δεν είναι από αρετή αλλά από αδυναμία. Δυνατοί είναι αυτοί που βάζουν τον εαυτό τους ανάμεσα σε ανθρώπους». synodoiporia