Άφρονες υπήρξαν και υπάρχουν σε όλες τις εποχές, και εν πολλοίς όλοι μας πολλές φορές μετέχουμε στην αφροσύνη. Τρία σημεία πάνω στα οποία συνίσταται η Αφροσύνη στις ημέρες μας. Το πρώτον, είναι ότι ο άνθρωπος από την στιγμή που ένοιωσε περιττή την παρουσία του Θεού στην ζωή του και αυτονομήθηκε, ζει ως ένας άφρων. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό, όχι ως ανεξάρτητος αλλά να έχει τη σχέση του Πατέρα και του Υιού, δηλαδή ο ίδιος ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη έκανε την συμφωνία με τον Αβραάμ και είπε ότι « ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας». Και πάλιν «ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καί αὐτοί ἔσονταί μοι λαός». Από την στιγμή που ο άνθρωπος διέρρηξε αυτή την σχέση με τον Θεό, ζει μέσα στην αφροσύνη του. Η σημερινή κοινωνία, που στην πλειονότητα της απέρριψε τον Θεό από τη ζωή της, ακριβώς παρατηρούμε αυτή την αφροσύνη, στον σύγχρονο λαό και πολιτισμό μας. Δεύτερον, τα υλικά αγαθά με τα οποία ο Θεός πλούτισε την δημιουργία Του, για την διατροφή και την εξυπηρέτηση του ανθρώπου, τα ιδιωτικοποιήσαμε, και από την πλεονεξία μας θεωρούμε τον πλούτον του Θεού ημέτερον. Έτσι διαμορφώνεται μια εικόνα στην κοινωνία το «Ος μεν πεινά, ος δε μεθύει». Το φαινόμενο της ανισότητος στην κοινωνία μας, δηλαδή του πλουτισμού και της πτωχείας, είναι το αποτέλεσμα της σύγχρονης αφροσύνης με την οποία ζει ο άνθρωπος του 21ου αιώνος. Και το τρίτο σημείο, είναι ότι ο άνθρωπος αγάπησε την αμαρτία παρά τον Θεό. Όπως εξέπεσε ο Αδάμ και η Εύα, και διέρρηξαν την σχέση τους με τον Θεό και ντύθηκαν τους δερμάτινους χιτώνες, ακολουθώντας την προτροπή του διαβόλου, έτσι λοιπόν ο σύγχρονος άφρων διέρρηξε την σχέση του με τον Θεό και ντυμένος τον χιτώνα της ποικίλης αμαρτίας της εποχής μας, η οποία μάλιστα διαφημίζεται και διακηρύσσεται ως αρετή και ως νομιμότητα στη ζωή του ανθρώπου, ζώντας με τον εγωισμό του, με την κακία του, την ηδονή του, την φιλαυτία του, με την πλεονεξία του και την φιλοδοξία του, πίστευσε ότι καταξιώθηκε με όλα τα ανωτέρω αμαρτήματα και ότι προόδευσε. Mπορεί μεν στην παρούσα ζωή να διαχειριστούμε κατά το δοκούν την ελευθερία την οποία μας χάρισε ο Θεός, αλλά όταν θα έλθει η ώρα και θ’ ακούσουμε «ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου», όλα τα παραπάνω θα είναι η ουτοπία και η χίμαιρα της παρούσης ζωής μας. Μητροπολίτου Κερκύρας Νεκταρίου.

Τί ἐννοεῖ ὅταν λέει, ὅτι οἱ παπᾶδες θὰ ζοῦν σὰν τοὺς λαϊκούς; Δηλαδή· πάει στὸ καφενεῖο ὁ λαϊκός, θὰ πάῃ καὶ ὁ κληρικός. Πάει στὸν κινηματογράφο ὁ λαϊκός, θὰ πάῃ καὶ ὁ κληρικός. Κουρεύει τὰ μαλλιά του ὁ λαϊκός, θὰ τὰ κουρέψῃ καὶ ὁ κληρικός. Παίζει φουτ – μπὼλ ὁ λαϊκός, θὰ παίξῃ καὶ αὐτός. Παίζει χαρτιὰ ὁ λαϊκός, θὰ παίξῃ καὶ αὐτός. Καὶ στὸ χορὸ ἀκόμα πᾶνε. Βγάζουν τὸ ῥάσο καὶ τὸ καλυμμαύχι τους καὶ χορεύουν. Αὐτοὶ εἶνε οἱ μοντέρνοι παπᾶδες, ποὺ θέλουν νὰ πνεύσῃ ἕνα νέο ῥεῦμα στὴν Ἐκκλησία. Ἀλλ᾿ ὁ ὀρθόδοξος κόσμος τοὺς ἔχει σιχαθῆ. Τὰ εἶπε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς, καὶ τώρα γίνονται. Μείναμε δυστυχῶς λίγοι νὰ διαμαρτυρώμεθα. Δὲν ξέρω τί θὰ γίνῃ ἂν αὔριο ἔρθῃ ἄλλη κατάστασι· ἐμεῖς, ὅσο μποροῦμε, θὰ κρατήσουμε τὴν τιμὴ τῆς Ὀρθοδοξίας, καὶ ἀδιαφοροῦμε τί λένε καὶ κάνουν οἱ νεωτερισταί. Ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς λέει· Ὅταν οἱ παπᾶδες θὰ ζοῦν σὰν τοὺς λαϊκούς, τότε οἱ λαϊκοὶ θὰ γίνουν σὰν τὰ κτήνη, καὶ τότε θὰ ἔρθῃ τὸ τέλος τοῦ κόσμου. Καὶ τώρα ἀκοῦς πλέον τοὺς λαϊκοὺς νὰ λένε· Ἔ, κι ὁ παπᾶς τὸ κάνει αὐτό… Ὁ παπᾶς πάει στὸ θέατρο, ὁ παπᾶς πάει στὸν κινηματογράφο, ὁ παπᾶς πάει στὸ γήπεδο, ὁ παπᾶς πάει ἐδῶ, ὁ παπᾶς πάει ἐκεῖ. Ἡ παπαδιά του φοράει μίνι, τὰ κορίτσια του γυρίζουν δεξιὰ κι ἀριστερά, τὰ ἀγόρια του ἔχουν γίνει τεντυμπόηδες. Τί διαφέρει, σοῦ λέει, ὁ παπᾶς ἀπὸ τὸ λαϊκό; Ἐπάγγελμα καὶ μαγαζὶ εἶνε ἡ ἐκκλησία… Γι᾿ αὐτὸ καὶ ὁ λαὸς ἔχει ἀποκτηνωθῆ. Λέγοντας βέβαια αὐτὰ γιὰ τὸν κλῆρο δὲν παίρνουμε σβάρνα ὅλους τοὺς κληρικούς. Ξέρουμε πολὺ καλά, ὅτι ὑπάρχουν καὶ κληρικοὶ ποὺ εἶνε καλοὶ γεωργοὶ καὶ τηροῦν τὴν ἀξιοπρέπειά τους. Μπορεῖ οἱ περισσότεροι νὰ ἔχουν ξεφύγει, ἀλλὰ ὑπάρχει καὶ ἕνα μικρὸ ποσοστὸ εὐλαβῶν ἱερέων. Σύμφωνα μὲ τὴ διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας ὁ παπᾶς πρέπει νὰ εἶνε σὰν ἄγγελος μέσα στὸν κόσμο αὐτόν. ΜΗΤΡ. ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΚΑΝΤΙΩΤΗΣ

Θυμίαμα. Είναι ένα από τα τρία δώρα που προσέφεραν οι τρεις Μάγοι στον Κύριο μας. Συμβολίζει την προσευχή μας που ανέρχεται όπως ο καπνός, στο θρόνο του Θεού. Όπως δηλαδή το λιβάνι συναντάται με το αναμμένο κάρβουνο και δεν μένει εκεί, αλλά αφού αφού θερμανθεί ανέρχεται προς τα άνω και σκορπίζει την ευωδία, έτσι και οι ψυχές μας με ζεστή και θερμή πίστη προσευχόμενες, δεν πρέπει να κολλούν στα γήινα υλικά όταν λατρεύουν το Θεό, αλλά να φτερουγίζουν προς τα άνω μυροβλύζουσες, απαγκιστρωμένες από τις υλικές μέριμνες. Με την ανάταση του νου και της ψυχής μας προς τα άνω, η προσευχή μας γίνεται πιο καθαρή και η κοινωνία μας με το Θεό περισσότερο ουσιαστική.  Το θυμίαμα μας μεταφέρει στο χώρο της προσευχής των Αγίων στον Ένα και Αληθινό Θεό και τονίζει την παρουσία του Κυρίου και των Αγίων στη ζωή μας. Όταν θυμιάζει ο ιερέας την πρόθεση, το θυμίαμα θυμίζει τα δώρα των Μάγων. Όταν θυμιάζει πριν την Μεγ. Είσοδο το θυμίαμα υποδηλώνει την σμυρναλόη του Νικοδήμου. Κατά την Μεγ. Είσοδο συμβολίζει το Άγιο Πνεύμα. Θυμιατό Τα θυμιατά που χρησιμοποιούμε στους Ιερούς Ναούς είναι κινητά μεταλλικά σκεύη που στο κάτω μέρος δέχονται τα αναμμένα κάρβουνα ή καρβουνόσκονη. Εξαρτώνται από τέσσερις αλυσίδες με δώδεκα κουδουνάκια. Συμβολίζουν τους τέσσερις Ευαγγελιστές και τους δώδεκα Αποστόλους αντίστοιχα. Η βάση του θυμιατού συμβολίζει την ανθρώπινη φύση του Χριστού μέσα στα σπλάχνα της Παναγίας Μητέρας Του. Τα ανάμενα κάρβουνα συμβολίζουν το πυρ της θεότητας. Είναι η βάτος η φλεγόμενη αλλά μη κατακαιομένη. Η φωτιά συμβολίζει και τη Θεία Αγάπη που ως φωτιά καίει την καρδιά του κάθε πιστού.

Ένας αδελφός ρώτησε κάποιον από τους Πατέρες: «Πώς φέρνει τους πειρασμούς ο διάβολος πάνω στους αγίους;» Και ο Γέροντας του είπε ότι ήταν ένας Πατέρας που τον έλεγαν Νίκωνα και κατοικούσε στο όρος Σινά. Και να που πήγε κάποιος στη σκηνή ενός Φαρανίτη (κατοίκου της Φαράν) και καθώς βρήκε μόνη τη θυγατέρα του, αμάρτησε μ’ αυτήν. Της είπε κατόπιν: Να πεις ο αββάς Νίκων μου το ‘κανε αυτό. Όταν ήρθε ο πατέρας της και το ‘μαθε, πήρε το ξίφος και πήγε κατευθείαν στον Γέροντα. Χτύπησε την πόρτα.  Μόλις βγήκε ο Γέροντας, έστρεψε το ξίφος για να τον σκοτώσει, αλλά έμεινε ξερό το χέρι του. Πήγε τότε ο Φαρανίτης και το ανέφερε στους πρεσβυτέρους. Αυτοί έστειλαν και κάλεσαν τον Γέροντα και μόλις ήρθε, τον ξυλοκόπησαν και ήθελαν να τον διώξουν. Αλλ’ εκείνος τους παρακάλεσε λέγοντάς τους: Αφήστε με εδώ, για τ’ όνομα του Θεού, για να μετανοήσω. Τον αφόρισαν για τρία χρόνια και έδωσαν εντολή να μην τον επισκέπτεται κανείς. Και έκανε τρία χρόνια βάζοντας μετάνοια κάθε Κυριακή στην εκκλησία και παρακαλούσε όλους λέγοντας: Προσευχηθείτε για μένα. Κατόπιν όμως δαιμονίσθηκε αυτός που έκανε την αμαρτία και προκάλεσε την δοκιμασία στον αναχωρητή. Ήρθε και ομολόγησε στην εκκλησία: Εγώ διέπραξα την αμαρτία και είπα να συκοφαντήσει τον δούλο του Θεού. Πήγαν τότε όλοι οι κάτοικοι της πόλης και έβαλαν μετάνοια στον Γέροντα λέγοντας: Συγχώρεσέ μας, αββά. Και εκείνος τους είπε: Ως προς την συγχώρηση, σας έχω ήδη συγχωρήσει, αλλά για να μείνω, δεν μένω πια εδώ μαζί σας. Γιατί δε βρέθηκε ούτε ένας που να έχει διάκριση και να πονέσει μαζί μου. Και έτσι έφυγε από ‘κει. «Βλέπεις λοιπόν -είπε ο Γέροντας- πώς ρίχνει τους πειρασμούς ο διάβολος πάνω στους αγίους;»

Είστε πικραμένη επειδή ο Θεός δεν ακούει τις προσευχές σας! Μην πικραίνεστε μ’ Εκείνον, από τον οποίο έχουμε και το είναι και τη ζωή και την αναπνοή και το λογικό, και όλα. Σας παρακαλώ, μην παραπονιέστε για Εκείνον, που έχει χιλιάδες φορές περισσότερο δίκαιο να παραπονεθεί για μας μπροστά στους αγγέλους και τους αγίους Του. Ακόμα κι αν ο Κύριος δεν εκπληρώνει όλες τις προσευχές μας, εκείνες που φέρνουν στην ψυχή μας καρπό, κάνοντας τις ψυχές μας πλουσιότερες και πιο ώριμες. Αυτό είναι το μυστήριο, που γνώρισαν οι πνευματικοί εξερευνητές του εαυτού τους. Ας πούμε ότι όποιος σπέρνει το σιτάρι και προσεύχεται ο σπόρος να φέρει καρπό. Αντί καρπού φυτρώνει χορτάρι. Αυτός πάλι προσεύχεται για καρπό. Αλλά αντί του καρπού από το χόρτο μεγαλώνει καλάμι και στάχυ. Αυτός πάλι προσεύχεται για καρπό. Και τελικά, τα καλάμια γεμίζουν σιτάρι, και ωριμάζει, και πέφτει στην καρδιά του προσευχόμενου. Όλες οι πραγματικές μας προσευχές εν καιρώ θα φέρουν τον καρπό τους. Όπως λέει ο Ρώσος ποιητής Βγιαζέμσκι: Και την αίθρια ημέρα και κάτω από την καταιγίδα, κατά τη συνάντηση της ευτυχίας ή της ανάγκης να περάσει πάνω σου η σκιά του σύννεφου ή το φως των αστεριών, προσευχήσου! Προσευχήσου! Από την άγια προσευχή ωριμάζουν μέσα μας οι μυστικοί καρποί. Ο Θεός μας όρισε την προσευχή όχι προκειμένου να μάθει τί χρειαζόμαστε -αφού γνωρίζει και πριν τη σύλληψή μας, τί θα χρειαστούμε σε κάθε λεπτό της ζωής μας– αλλά προκειμένου οι ψυχές μας, υπό τις ακτίνες της προσευχής, να μεγαλώνουν, να ευρύνονται, να υψώνονται και να ωριμάζουν. Εάν, προς στιγμή, δεν απαντά στις προσευχές, σημαίνει ότι δεν επιθυμεί να γίνει σε μας εκείνο που εμείς θέλουμε, αλλά εκείνο που Αυτός θέλει. Σ’ αυτήν την περίπτωση επιθυμεί για μας και μας προετοιμάζει για κάτι μεγαλύτερο και καλύτερο από εκείνο που εμείς στην προσευχή Του ζητάμε. Γι’ αυτό πρέπει με ταπεινοφροσύνη να ολοκληρώνουμε κάθε προσευχή με τη φράση: «Πατέρα, ας γίνει το θέλημά σου, όχι το δικό μου».  

Άγιος Παΐσιος: Με ρώτησε κάποιος: « Αυτό που ψάλουμε την Μεγάλη Σαρακοστή, το “ Πρόσθες αυτοίς κακά, Κύριε, τοις ενδόξοις της γης “, γιατί το λέμε, αφού είναι κατάρα; «Όταν κάνουν επιδρομή οι βάρβαροι, του είπα, και πάνε να καταστρέψουν στα καλά καθούμενα έναν λαό και ο λαός προσεύχεται να τους βρουν κακά, δηλαδή να σπάσουν τα αμάξια τους, και τα άλογά τους να πάθουν κάτι, για να εμποδισθούν, καλό είναι ή κακό; Αυτό εννοεί. Να τους έρθουν εμπόδια. Δεν είναι ότι καταριούνται». – Γέροντα, πότε πιάνει η κατάρα; – Η κατάρα πιάνει, όταν υπάρχει στη μέση αδικία. Αν λ.χ. κάποια κοροϊδέψει μια πονεμένη ή της κάνει ένα κακό και η πονεμένη την καταρασθεί ,πάει, χάνεται το σόι της. Όταν δηλαδή κάνω κακό σε κάποιον και εκείνος με καταριέται , πιάνουν οι κατάρες του. Επιτρέπει ο Θεός και πιάνουν, όπως επιτρέπει λ.χ. να σκοτώσει ένας κάποιον άλλον. Όταν όμως δεν υπάρχει αδικία, τότε η κατάρα γυρνά πίσω σε αυτόν που την έδωσε. – Και πως απαλλάσσεται κάποιος από την κατάρα; – Με την μετάνοια και την εξομολόγηση. Έχω υπόψιν μου πολλές περιπτώσεις. Άνθρωποι που ταλαιπωρήθηκαν από κατάρα, όταν το κατάλαβαν ότι τους καταράσθηκαν γιατί είχαν φταίξει, μετάνιωσαν ,εξομολογήθηκαν και τακτοποιήθηκαν. Αν αυτός που έφταιξε πει: « Θεέ μου, έκανα αυτό και αυτό, συγχώρεσέ με … » και εξομολογηθεί με πόνο και ειλικρίνεια, τότε ο Θεός θα τον συγχωρήσει. Θεός είναι. – Και τιμωρείται μόνον αυτός που δέχεται την κατάρα ή και αυτός που την δίνει; – Αυτός που δέχεται την κατάρα, βασανίζεται σε αυτήν την ζωή ,θα βασανίζεται και στην άλλη, γιατί ως εγκληματίας θα τιμωρηθεί εκεί από τον Θεό, αν δεν μετανοήσει και δεν εξομολογηθεί. Γιατί, εντάξει, μπορεί κάποιος να σε πείραξε. Εσύ όμως με την κατάρα που δίνεις, είναι σαν να παίρνεις το πιστόλι και να τον σκοτώνεις. Με ποιο δικαίωμα το κάνεις αυτό; Ό,τι κι να σου έκανε ο άλλος ,δεν έχεις δικαίωμα να τον σκοτώσεις . Για να καταρασθεί κανείς, σημαίνει ότι έχει κακία. Κατάρα δίνει κανείς ,όταν το λέει με πάθος, με αγανάκτηση. Η κατάρα, όταν προέρχεται από άνθρωπο που έχει δίκαιο, έχει μεγάλη ισχύ. Ιδίως η κατάρα της χήρας. Θυμάμαι, μια γριά είχε ένα αλογάκι και το έβαζε στην άκρη του δάσους να βοσκήσει. Επειδή ήταν λίγο ζόρικο, είχε βρει ένα γερό σκοινί και το έδενε. Μια φορά πήγαν στο δάσος τρεις γυναίκες να κόψουν ξύλα. Η μία ήταν πλούσια, η άλλη χήρα ήταν ορφανή και πολύ φτωχιά. Είδαν το άλογο που ήταν δεμένο με το σχοινί και βοσκούσε και είπαν: «Δεν παίρνουμε το σχοινί να δέσουμε τα ξύλα; ». Το έκοψαν στα τρία και πήρε η καθεμιά από ένα κομμάτι να δέσουν τα δεμάτια τους. Επόμενο ήταν να φύγει το άλογο. Όταν ήρθε η γριά και δεν βρήκε το ζώο, αγανάκτησε. Άρχισε να το ψάχνει παντού. Παιδεύτηκε πολύ να το βρει. Τελικά, όταν το βρήκε, είπε αγανακτισμένη: « Με το ίδιο το σχοινί να την κουβαλήσουν αυτήν που το πήρε». Μια μέρα, ο αδελφός της πλούσιας έκανε αστεία με ένα όπλο από αυτά που είχαν αφήσει οι Ιταλοί – και χτύπησε την αδελφή του στο λαιμό. Έπρεπε να την μεταφέρουν στο νοσοκομείο και χρειάσθηκε σχοινί, για να την δέσουν επάνω σε μια ξύλινη σκάλα. Εκείνη την ώρα βρέθηκε το ένα κομμάτι σχοινί, το κλεμμένο, αλλά δεν έφθανε. Έφεραν και οι δύο άλλες γειτόνισσες τα δικά τους κλεμμένα κομμάτια και την έδεσαν στην σκάλα και την μετέφεραν στο νοσοκομείο. Έτσι πραγματοποιήθηκε η κατάρα της γριάς. «Με το ίδιο σχοινί να την κουβαλήσουν». Και τελικά πέθανε η καημένη. Ο Θεός να την αναπαύσει. Βλέπετε, έπιασε η κατάρα στην πλούσια, που δεν είχε οικονομική ανάγκη. Οι άλλες είχαν την φτώχεια τους, είχαν κάποια ελαφρυντικά. Από το βιβλίο « Με πόνο και αγάπη για τον σύγχρονο άνθρωπο» ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Α’ ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ» ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Στον άνθρωπο που έχει υγιή ψυχή αποκαλύπτονται τα μυστήρια του Θεού. Ο άνθρωπος που είναι άξιος του Θεού γίνεται έμπλεος του Αγίου Πνεύματος. Έχει την θεία χάρι. Ο Θεός εν τω μυστηρίω του Χριστού του δίδει τη χαρά, την ειρήνη, την πραότητα, την αγάπη. Του δίδει άλλα γνωρίσματα, αυτά που λέει ο απόστολος Παύλος: «Ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθωσύνη, πίστις, πραότης, εγκράτεια…». Ο Θεός δε γνωρίζει παρελθόν, παρόν και μέλλον. «Ουκ έστι κτίσις αφανής ενώπιον αυτού, πάντα δε γυμνά και τετραχηλισμένα τοις οφθαλμοίς αυτού…». Έτσι και στον άνθρωπο που έχει υγιή ψυχή, αποκαλύπτονται τα μυστήρια του Θεού και γνωρίζονται οι βουλές Του, στο βαθμό που ο Θεός το επιτρέπει. Χρειάζονται όμως προϋποθέσεις, προκειμένου να έλθει και να μείνει η θεία χάρις μέσα στον άνθρωπο. Μόνον αυτός που έχει ταπείνωση λαμβάνει τα δώρα αυτά από τον Θεό, τα αποδίδει στον Θεό και τα χρησιμοποιεί προς δόξαν Του. Ο καλός, ο ταπεινός, ο ευσεβής, ο αγαπών τον Θεό, αυτός που έχει αρετή με την χάρι του Θεού δεν πλανάται. Αισθάνεται μέσα του ότι είναι πραγματικά ανάξιος κι ότι όλα αυτά του δίνονται, για να γίνει καλός, και γι’ αυτό αγωνίζεται. Αντίθετα, η χάρις του Θεού δεν πηγαίνει στους εγωιστές, στους ανθρώπους, που δεν έχουν συνείδηση τι τους γίνεται. Ο άνθρωπος που έχει εωσφορικό εγωισμό νομίζει ότι είναι έμπλεος θείας χάριτος, αλλά βρίσκεται σε πλάνη. Είναι άνθρωπος του διαβόλου. Η πλάνη είμαι μια ψυχολογική κατάσταση, μια εσφαλμένη κρίση στην ουσία η πλάνη έρχεται απ’ τον εγωισμό. Στον άνθρωπο που βρίσκεται σε πλάνη δημιουργούνται ψευδαισθήσεις, πειρασμικές φαντασίες και βασανίζεται. Η πλάνη είναι πολύ δύσκολο να διορθωθεί. Διορθώνεται μόνο με την θεία χάρι. Μπορεί να προσευχηθεί κάποιος άλλος και ο Θεός να ελεήσει τον άνθρωπο που πλανάται. Αν προσπαθήσει κι αυτός, αν πάει σε «καθρέπτη», που είναι ο καλός πνευματικός, κι εξομολογηθεί ειλικρινά, η χάρις του Θεού θα τον θεραπεύσει. «Βίος και Λόγοι» Αγίου Γέροντος Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου

Στις 14 Σεπτεμβρίου εορτάζουμε την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού: Για ποιο λόγο, όμως, νηστεύουμε αυτή την ημέρα; Το 326 μ.Χ. η Αγία Ελένη πήγε στην Ιερουσαλήμ για να προσκυνήσει τους Αγίους Τόπους και να ευχαριστήσει το Θεό για τους θριάμβους του γιου της Μεγάλου Κωνσταντίνου. Ο Θείος ζήλος όμως, έκανε την Άγια Ελένη να αρχίσει έρευνες για την ανεύρεση του Τιμίου Σταυρού. Όταν ανακάλυψαν τον Τίμιο Σταυρό τον ύψωσαν μέσα στο ναό σε μέρος υψηλό, για να μπορέσουν να τον δουν και να τον προσκυνήσουν όλοι. Για την Ανάμνηση λοιπόν της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού νηστεύουμε στις 14 Σεπτεμβρίου, επειδή ο Σταυρός είναι Ανάμνηση του Πάθους του Χριστού. Διότι όπως ο κάθε άνθρωπος που κάνει την ανακομιδή (εκταφή) των λειψάνων ενός συγγενή του (για παράδειγμα του πατέρα του, της μητέρας του και άλλων), λυπάται ενθυμούμενος το πρόσωπο αυτό, έτσι και εμείς οι Χριστιανοί βλέποντες τον Σταυρό και αναλογιζόμενοι ότι ο Χριστός Σταυρώθηκε για εμάς τους αμαρτωλούς και ως Άνθρωπος Έπαθε, ταπεινωνόμαστε και δείχνουμε Συντριβή καρδιάς νηστεύοντες. Οι μεν Άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, επισημαίνουν ότι «η Εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού είναι Ισότιμη με την Μεγάλη Παρασκευή», αφού και τις δύο αυτές Ημέρες τιμούμε εξίσου τα Πάθη και την Σταύρωση του Κυρίου. Η Νηστεία κατά τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο, «δεν γίνεται για το Πάσχα, ούτε για τον Σταυρό, αλλά για τις αμαρτίες μας….επειδή το Πάσχα δεν είναι υπόθεση Νηστείας και πένθους, αλλά ευφροσύνης και χαράς. Για τον λόγο αυτό δεν πρέπει να λέμε ότι πενθούμε για τον Σταυρό. Ούτε για εκείνον πενθούμε. Αλλά για τα δικά μας αμαρτήματα». Επίσης νηστεύουμε για να μιμηθούμε τον Κύριο, ο Οποίος ενήστευσε για σαράντα ημερόνυχτα επάνω στο Σαραντάριον Όρος.

Ησαϊα χόρευε, η Παρθένος έσχεν εν γαστρί, και έτεκεν υιόν τον Εμμανουήλ, Θεόν τε και άνθρωπον, Ανατολή όνομα αυτώ, όν μεγαλύνοντες, την Παρθένον μακαρίζομεν, ψάλλεται κατά το μυστήριο του γάμου, γιατί όμως; Κατά το μυστήριο του γάμου, καλούμε τον προφήτη Ησαΐα να χορέψει επειδή η προφητεία του επαληθεύθηκε. Ο προφητικός λόγος, που εξέφρασε ο Ησαΐας μπροστά στο βασιλιά Άχαζ και το λαό έχει ως εξής: «Ιδού η παρθένος εν γαστρί έξει και τέξεται υιόν, και καλέσεις το όνομα αυτού Εμμανουήλ» (Ησ. 7.14). Εμμανουήλ σημαίνει, «ο Θεός μαζί μας». Η γέννηση του Χριστού από την Παρθένο και το Πνεύμα είναι η αγιότατη γέννηση, από τότε που ο κόσμος γνωρίζει περί γεννήσεως. Μέσω αυτής της γέννησης αναγγέλθηκε το μυστήριο της αγάπης του Θεού προς τους ανθρώπους: ο Θεός ντύθηκε το ανθρώπινο σώμα, για να σώσει τους ανθρώπους. Και εφόσον ο γάμος είναι αφιερωμένος στη γέννηση και τον πολλαπλασιασμό του ανθρώπινου γένους, γι’ αυτό ψάλλεται αυτός ο ύμνος, για να θυμίσει στους νεόνυμφους την καθαρότητα και την αγιότητα του γάμου, και την πρόνοια του Θεού, κατά την οποία γεννιούνται τα παιδιά. Για να έχουν οι νεόνυμφοι φόβο Θεού και να κρατούν περισσότερο την πνευματική και ηθική σημασία της γαμήλιας σχέσης τους παρά τη σωματική. Ειρήνη σε σας και χαρά από τον Εμμανουήλ Αγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς, Δεν φτάνει μόνο η πίστη, Εκδ. Εν πλω, σ. 136-138

Ο Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος γράφει ως εξής για εκείνους που δημιουργούν ταραχή μέσα στην εκκλησία και που αποχωρούν από την εκκλησία πριν ολοκληρωθεί η Θεία Λειτουργία του Θεού: “Μερικοί δεν πλησιάζουν την Θεία Κοινωνία τρεμάμενοι αλλά με ταραχή, σπρώχνοντας ο ένας τον άλλον, πυρωμένοι από θυμό, φωνασκούντες, μαλώνοντες, σπρώχνοντες τον διπλανό τους, γεμάτοι ταραχή. Περί αυτού σας έχω μιλήσει πολλές φορές και δεν θα παύσω να μιλώ για αυτό. Δεν βλέπετε την τάξη στην συμπεριφορά στους παγανιστικούς Ολυμπιακούς αγώνες, όταν ο “Ταξιθέτης” περνά μέσα από την αρένα φορώντας στεφάνι στο κεφάλι, ντυμένος με μακρύ ένδυμα, κρατώντας ραβδί στο ένα χέρι, καθώς ο κήρυκας αναγγέλλει να γίνει ησυχία και τάξη; Δεν είναι χυδαίο εκεί  όπου κυβερνά ο διάβολος να γίνεται τόση ησυχία και εδώ, που ο Χριστός μας προσκαλεί σε Αυτόν τον Ίδιον, να γίνεται τόση φασαρία; Στην αρένα ησυχία και στην εκκλησία αναστάτωση! Γαλήνη στην θάλασσα, και φουρτούνα στο λιμάνι! Όταν σας προσκαλούν σε γεύμα, δεν πρέπει να αποχωρείτε πριν από τους άλλους, παρ’ ότι έχετε χορτάσει πριν από τους άλλους, και εδώ, που τελείται το γεμάτο δέος μυστήριο του Χριστού, και ενώ ακόμη συνεχίζουν οι ιερατικές πράξεις, εσύ φεύγεις εν μέσω αυτών και εξέρχεσαι; Πώς μπορεί να συγχωρηθεί αυτό; Πώς μπορεί να δικαιολογηθεί αυτό; Ο Ιούδας, μόλις εκοινώνησε στον Μυστικό Δείπνο εκείνη την τελευταία βραδιά, έφυγε βιαστικός ενώ οι υπόλοιποι παρέμειναν στο τραπέζι. Βλέπετε, ποίων το παράδειγμα ακολουθούν εκείνοι που βιάζονται να αποχωρήσουν πριν από την τελευταία ευχαριστία;” Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Ο άνθρωπος με ειρήνη στην ψυχή είναι πάντα με καλή θέληση. Και ο άνθρωπος με καλή θέληση είναι η μέγιστη χάρη που μπορεί να εμφανιστεί μεταξύ των ανθρώπων. Τέτοιος άνθρωπος όλα τα κάνει και όλα τα υπομένει με καλή θέληση. Ακούει το φτωχό και βοηθά τον κακόμοιρο. Συνχωρεί τον αμαρτωλό και αγκαλιάζει τον εργάτη. Είναι έτοιμος να υποστηρίξει κάθε δίκαιο ζήτημα και να διορθώσει κάθε αδικία. Αγαπά να χτίζει και να δημιουργεί. Δεν καταδικάζει, αλλά επιπλήττει δεν πληγώνει, αλλά θεραπεύει. Με τέτοιον άνθρωπο γίνεται να συνευρίσκεσαι και να ζεις και να δημιουργείς. Όλα τα κοινωνικά προβλήματα θα είχαν λυθεί εύκολα και γρήγορα, εάν στον κόσμο υπήρχαν περισσότεροι άνθρωποι, με καλή θέληση. Όμως, η κακή θέληση είναι σήμερα κύριος οδηγός των ανθρώπων. Με τη κακή θέληση χειραγωγείται ο καπιταλιστής ενάντια στους προλετάριους και ο προλετάριος ενάντια στους καπιταλιστές και ο θεοσεβούμενος άνθρωπος ενάντια στον άθεο και ο άθεος ενάντια στο θεοσεβούμενο και ο ισχυρός ενάντια στον αδύναμο και ο αδύναμος ενάντια στον ισχυρό και ο νέος ενάντια στο γέρο και ο γέρος ενάντια στο νέο. Όλες οι αντιθέσεις στον κόσμο είναι πιο αιχμηρές με την κακή θέληση των ανθρώπων. Όμως, πώς θα έχουν καλή θέληση εκείνοι που δεν έχουν ειρήνη στην ψυχή; Και πώς θα έχουν ειρήνη στην ψυχή εκείνοι που δεν έφτασαν στη γνώση περί του Θεού ως κυρίαρχου του κόσμου; Ας προσευχηθούμε, αδέλφια και τώρα και πάντα μόνο για ένα και μοναδικό – που είναι η βάση της ομορφιάς της ψυχής και της ευτυχίας – ας προσευχηθούμε να είναι σε κάθε στιγμή της ζωής μας ξεκάθαρη η πεποίθηση ότι η γη και ό,τι είναι επάνω της ανήκουν στον Θεό. Εάν μας δοθεί αυτό, θα μας δοθούν και όλα τ’ άλλα. Τούτη θα μας είναι η ασπίδα απ’ όλα τα κακά και το καλό πάνω απ’ όλα τα καλά. Αμήν. Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς

Θυμάμαι στο Κοινόβιο είχαμε έναν μοναχό που ως λαϊκός ήταν νωματάρχης. Τον είχαν βάλει αναγνώστη γιατί ήταν μορφωμένος. Τόσα χρόνια ήταν στο μοναστήρι και σιχαινόταν. Που να αγγίξει πόμολο! Με το πόδι άνοιγε την πόρτα ή σκουντούσε το μάνταλο με τον αγκώνα και μετά καθάριζε με οινόπνευμα το μανίκι που το ακούμπησε! Ακόμη και την πόρτα της εκκλησίας με το πόδι την άνοιγε. Και επέτρεψε ο Θεός, όταν γέρασε, να σκουληκιάσουν τα πόδια του, ιδίως το ένα με το οποίο άνοιγε τις πόρτες. Ήμουν παρανοσοκόμος, όταν ήρθε για πρώτη φορά στο νοσοκομείο της Μονής με δεμένο το πόδι. Μου είπε ο νοσοκόμος να το λύσω και εκείνος πήγε να φέρει κάτι γάζες. Όταν το άνοιξα, τι να δω! Πω, πω, ήταν γεμάτο σκουλήκια! Πήγαινε στην θάλασσα, του λέω, πλύν’ το, να φύγουν τα σκουλήκια, και έλα να κάνουμε αλλαγή. Που είχε φθάσει! Τι τιμωρία! Εγώ τα έχασα. Μου λέει ο νοσοκόμος: Κατάλαβες από τι είναι αυτό; Κατάλαβα, του λέω, επειδή ανοίγει την πόρτα με το πόδι! – Και σ’ αυτήν την κατάσταση, Γέροντα, συνέχιζε να ανοίγει την πόρτα με το πόδι; – Ναι, με το πόδι! Και είχε γεράσει καλόγερος! – Δεν το κατάλαβε;– Δεν ξέρω. Μετά πήγα στην Μονή Στομίου στην Κόνιτσα. Τι θάνατο είχε ποιος ξέρει! Και έβλεπες, εκεί στο Κοινόβιο μερικοί νέοι μοναχοί πήγαιναν και έτρωγαν από το περίσσευμα που άφηναν στα πιάτα τους τα γεροντάκια, για να πάρουν ευλογία! Μάζευαν τα περισσεύματα των κλασμάτων. Ή άλλοι ασπάζονταν το πόμολο, γιατί το ακούμπησαν οι Πατέρες, και αυτός, όταν προσκυνούσε τις εικόνες, μόλις που…. ακουμπούσε το μουστάκι του στην εικόνα. Και το μουστάκι τι θα τραβούσε μετά με το οινόπνευμα! – Όταν, Γέροντα, κάτι τέτοιο γίνεται σε ιερά πράγματα, δεν είναι ανευλάβεια; – Μα από ’κει ξεκινάει κανείς και φθάνει πιο πέρα. Έφθασε στο σημείο να μην προσκυνάει, γιατί φοβόταν μήπως εκείνος που προσκύνησε πριν από αυτόν την εικόνα είχε καμμιά αρρώστια! – Δηλαδή, για να μη σιχαίνεται κανείς, δεν πρέπει να δίνη σημασία; – Τις σαβούρες που τρώνε οι άνθρωποι δεν τις βλέπουν! Άμα κάνη κανείς τον σταυρό του, είτε φοβία έχει είτε νοσοφοβία, βοηθάει μετά ο Χριστός. Εκεί στο Καλύβι πόσοι περνάνε που έχουν διάφορες αρρώστιες! Και μερικοί απλοί κάνουν τον σταυρό τους, οι καημένοι, παίρνουν το κύπελλο που έχω εκεί και πίνουν νερό. Οι άλλοι που φοβούνται δεν το αγγίζουν. Ήρθε πριν από λίγες μέρες κάποιος που είχε πολύ μεγάλη θέση σε κάποια υπηρεσία. Τόσο φοβάται ο καημένος τα μικρόβια, που έχει ασπρίσει τα χέρια του, για να τα καθαρίζει με το οινόπνευμα. Ακόμη και το αυτοκίνητό του το τρίβει με οινόπνευμα! Τον λυπήθηκα! Ξέρεις τι είναι να έχει τέτοια θέση και να κινείται έτσι; Του έδωσα λουκούμι, και δεν το πήρε, επειδή το έπιασα. Αλλά και στο κουτί να ήταν, πάλι δεν θα το έπαιρνε, γιατί θα σκεφτόταν ότι και στο κουτί θα το έβαλε κάποιος άλλος με τα χέρια του. Παίρνω το λουκούμι, το τρίβω στα παπούτσια του και το τρώω. Του έκανα κάμποσα τέτοια και τρόμαξα να τον κάνω να ελευθερωθεί λίγο από αυτό. Να, και σήμερα ήρθε εδώ μια κοπέλα που είχε νοσοφοβία. Και όταν μπήκε μέσα δεν πήρε ευχή, γιατί φοβόταν μην κολλήσει μικρόβια, και όταν έφυγε, έπειτα από τόσα που της είπα, για να την βοηθήσω, πάλι δεν πήρε ευχή. «Δεν σου φιλώ το χέρι, μου λέει, γιατί φοβάμαι μην κολλήσω μικρόβια!» Τι να πεις; Κάνουν έτσι μαύρη την ζωή τους. (από το βιβλίο «ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΛΟΓΟΙ Γ’ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ», σελ. 45-47)

Ο άρρωστος Εζεκίας ούτε όρθιος ούτε γονατιστός, αλλά πεσμένος στο κρεβάτι παρακάλεσε για τη θεραπεία του το Θεό, που με τον προφήτη Ησαΐα του είχε προαναγγείλει το θάνατό του. Και κατόρθωσε με την καθαρότητα και τη θερμότητα της καρδιάς του να μεταβάλει τη θεϊκή απόφαση. Ο ληστής, πάλι, καρφωμένος πάνω στο σταυρό, με λίγα λόγια κέρδισε τη βασιλεία των ουρανών. Και ο Ιερεμίας μέσα στο λάκκο με τη λάσπη και ο Δανιήλ μέσα στο λάκκο με τα θηρία και ο Ιωνάς μέσα στην κοιλιά του κήτους, όταν προσευχήθηκαν θερμά, απομάκρυναν τις συμφορές, που τους είχαν βρει, και βοηθήθηκαν από το Θεό. «Και τί θα λέω, όταν προσεύχομαι;», θα με ρωτήσεις. Θα λες ότι και η Χαναναία του Ευαγγελίου. «Ελέησέ με, Κύριε!», παρακαλούσε εκείνη. «Η θυγατέρα μου βασανίζεται από δαιμόνιο». «Ελέησέ με, Κύριε!», θα παρακαλάς κι εσύ. «Η ψυχή μου βασανίζεται από δαιμόνιο». Γιατί η αμαρτία είναι μεγάλος δαίμονας. Ο δαιμονισμένος ελεείται, ενώ ο αμαρτωλός αποδοκιμάζεται. «Ελέησέ με!». Μικρή είναι η φράση. Και όμως, γίνεται πέλαγος φιλανθρωπίας, καθώς, όπου υπάρχει έλεος, εκεί υπάρχουν όλα τα αγαθά. Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου

Καθώς προσεύχεσαι, προσπάθησε να κρατάς το νου και την προσοχή σου μέσα στην καρδιά, πουθενά άλλου. Το ότι ο νους ύστερα από λίγη ώρα προσευχής, φεύγει από την καρδιά, χάνει τη μνήμη του Θεού και μετεωρίζεται, δηλαδή περιπλανιέται και ρεμβάζει, φανερώνει αδυναμία αυτοσυγκεντρώσεως και υποσυνεί­δητη αδιαφορία για την προσευχή. Η ψυχή κατά βά­θος δεν εκτιμά την άξια της προσευχής και δεν την αισθάνεται τόσο ως ανάγκη όσο ως καθήκον. Βιάζε­ται, λοιπόν, ν’ απαλλαγεί από αυτήν το συντομότερο, κάνοντας την όπως-όπως. Να προσεύχεσαι με φόβο Θεού, επικεντρώνοντας την προσοχή σου στις έννοιες των λέξεων. Η ευχή του Ιησού και άλλες σύντομες προσευχές γεννούν στην καρδιά αισθήματα θεία, με τα οποία δεσμεύεται η προσοχή, παραμένοντας στη μνήμη του Κυρίου. Να θυμάσαι πάντως, ότι στην τελείωση και τη σωτηρία δεν φτάνει κανείς μόνο με την προσευχή, αλλά και με την παράλληλη καλλιέργεια όλων των αρετών. Όσο προοδεύουμε στην πνευματική ζωή, όσο δηλαδή μειώνονται τα πάθη μας και αυξάνονται οι αρετές μας, τόσο προοδεύουμε και στην προσευχή. Οι βασικότερες αρετές είναι: ο φόβος του Θεού, η αγνεία, η ταπείνω­ση, η μετάνοια, η υπομονή, η αγάπη. Όταν αυτές εμφανιστούν, ακολουθούν όλες οι άλλες και μαζί τους η προσευχή. «Να φροντίσω περισσότερο για τη συνεπή εκτέλεση του καθημερινού προσευχητικού μου κανόνα ή για την προσοχή στην προσευχή;». Η προσευχή δίχως προσοχή δεν είναι προσευχή. Γι’ αυτήν, επομένως, πρέπει να φροντίζεις περισσότε­ρο. Συνάμα, όμως, να είσαι συνεπής και στην εκτέλεση του καθημερινού σου κανόνα. Να συμμετέχεις, επίσης, και στη λατρεία της Εκκλησίας μας. Να πηγαίνεις στο ναό συχνά, σε κάθε ακολουθία, αν τούτο είναι δυνατό, και να συμπροσεύχεσαι ευλαβικά με τους άλλους πι­στούς. Διάβασε στη «Φιλοκαλία» το απόσπασμα από το βίο του όσιου Μαξίμου του Καυσοκαλυβίτου, που έλαβε από την Υπεραγία Θεοτόκο το χάρισμα της αδιάλει­πτης προσευχής. Μιμήσου την πίστη και την αρετή του, για να γίνεις κι εσύ άξιος αυτής της μεγάλης δω­ρεάς. Δίχως αγώνα, τίποτα δεν θα κατορθώσεις. Εθισμός στην προσευχή Έχετε τη συναίσθηση και βασανίζεστε από το λο­γισμό πως η συμμετοχή σας στη λατρευτική σύναξη ήταν όχι καλή, όχι ουσιαστική. Ο νους σας τριγύριζε εδώ κι εκεί και την καρδιά σας αναστάτωναν άπρεπα αισθήματα. Σε τέτοιες περιπτώσεις να μετανοείτε αμέ­σως, να καταδικάζετε τον εαυτό σας και να βάζετε αρχή διορθώσεως. Άλλωστε, το τέλος της ακολου­θίας δεν είναι τέλος και της προσευχής. Να εθίσετε, λοιπόν, το νου και την καρδιά σας σε διαρκή κατά­σταση προσευχής. Αυτό μπορεί να συντελεστεί με την αδιάλειπτη ευλαβική μνήμη του Θεού και με την πα­ράδοση του εαυτού σας στο θέλημα Του. Έτσι, όταν θ’ αφήνετε την ακολουθία, δεν θ’ αφήνετε την προ­σευχή. Μόνο θ’ αλλάζετε μια μορφή προσευχής με άλλη. Να προσεύχεστε χρησιμοποιώντας τα λειτουργικά βιβλία, αλλά ν’ αρχίσετε σιγά-σιγά ν’ απευθύνετε και τα δικά σας λόγια στον Κύριο, λόγια που θ’ ανταποκρίνονται τόσο στις ψυχικές όσο και στις σωματικές ανάγκες σας. Καμιά φορά η ψυχή μας επιθυμεί να στραφεί στον Κύριο χωρίς συγκεκριμένη ανάγκη. Η επιθυμία αυτή οφείλεται απλά σε μια, ας την πω έτσι, δίψα του Θεού. Σ’ όποιο βαθμό και μ’ όποια μορφή κι αν εμφανιστεί μέσα σας, δεν πρέπει να την αφήνετε ανικανοποίητη. Την ίδια κιόλας ώρα ν’ αφοσιώνεστε στην προσευχή, όπου κι αν είστε, στο σπίτι, στη δουλειά, στο δρόμο. Όσο πιο εγκάρδια ανταποκρίνεστε στο θείο τούτο κάλεσμα, όσο πιο θερμά ικανοποιείτε τον άγιο τούτο πό­θο, τόσο πιο συχνά θα εμφανίζεται, τόσο πιο πολύ θα διαρκεί, τόσο πιο βαθιά θα ριζώνει.   Πηγή: Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου, “Χειραγωγία στην πνευματική ζωή”. Εκδ.: Ι. Μ. Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής

Την Δευτέρα μετά την εορτή των Αγίων Πάντων πάντα ξεκινά η νηστεία των Αγίων Αποστόλων και δεν υπάρχει συγκεκριμένη ημερομηνία. Η διάρκεια αυτή της νηστείας είναι μικρή και μεταβλητή, επειδή η αρχή της εξαρτάται από την κινητή εορτή του Πάσχα, όμως το τέλος της είναι πάντοτε σταθερό. Αρχίζει την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων και λήγει σταθερά την 29η Ιουνίου. Όταν το Πάσχα πέφτει μεταξύ 5 και 8 Μαΐου, δεν έχουμε καθόλου νηστεία. Την Κυριακή 19 Ιουνίου είναι των Αγίων Πάντων. Μέχρι και έως και τις 28 Ιουνίου ξεκινά η Νηστεία των Αγίων Αποστόλων. Νηστεύουμε Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή χωρίς λάδι (εκτός και εάν υπάρξει κάποια ακίνητη Εορτή που τρώμε λάδι), Τρίτη και Πέμπτη τρώμε το λάδι, ενώ Σάββατο και Κυριακή τρώμε ψάρι. Τις ημέρες που τρώμε τουλάχιστον το λάδι, μπορούμε να φάμε και τα θαλασσινά τρόφιμα χωρίς αίμα.  

Το πρόσωπο που τιμά ιδιαίτερα η Εκκλησία, μετά την Υπεραγία Θεοτόκο, είναι ο Τίμιος Πρόδρομος και Βαπτιστής Ιωάννης. Η εικόνα του στο εικονοστάσι των ναών βρίσκεται δίπλα από τον Κύριο. Ο Κύριος τον ετίμησε με το μεγαλύτερο εγκώμιο, που θα μπορούσε να λεχθεί για άνθρωπο: “Βεβαιώνω πως μάνα δε γέννησε ως τώρα άνθρωπο πιο μεγάλο από τον Ιωάννη τον Βαπτιστή” (Ματθ. 11,11). Από τον Θεό του είχε ανατεθεί η αποστολή να κηρύσσει μετάνοια στο λαό και να βαφτίζει, όσους μετανοούσαν, στον Ιορδάνη ποταμό. Εκεί, στην έρημο του Ιορδάνη ζούσε πολύ ασκητικά• “ο Ιωάννης φορούσε ρούχα από τρίχες καμήλας και δερμάτινη ζώνη στη μέση του και έτρωγε ακρίδες, και μέλι από αγριομέλισσες” (Μάρκ. 1,6). Μένουμε έκθαμβοι από την μεγάλη ασκητικότητά του, για την οποία ονομάστηκε «επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος»! Υπάρχουν χριστιανοί, που όταν ακούνε για την ασκητική αυτή ζωή του Βαπτιστού Ιωάννου, αλλά και άλλων ασκητών χριστιανών, που έζησαν τους επόμενους αιώνες μέχρι και σήμερα, διερωτώνται: Μα γιατί τόση στέρηση και ταλαιπωρία; Για ποιο σκοπό υπέβαλαν όλοι αυτοί τον εαυτό τους σε τόση άσκηση; Αυτό είναι ένα πολύ σπουδαίο θέμα, που πρέπει να ενδιαφέρει όλους μας. Για να το κατανοήσουμε καλύτερα ας ανατρέξουμε στους πρωτοπλάστους, τον Αδάμ και την Εύα. Ο Δημιουργός τούς έπλασε “κατ’ εἰκόνα Θεοῦ” (Γεν. 1,27) και τούς χάρισε την ικανότητα ελεύθερα να αποφασίσουν αν θέλουν να μείνουν σε κοινωνία μαζί Του και να γίνουν, κατά χάριν, όμοιοι με τον Θεόν (βλ. Γεν. 1,26). Αν θα έκαναν καλή χρήση της ελευθερίας τους, θα μπορούσαν να αποκτήσουν την αθανασία, να εμένουν σταθεροί στο αγαθό και να απολαμβάνουν τη χαρά του παραδείσου. Όμως, όπως ξέρουμε, εκείνοι εξαπατήθηκαν από τον διάβολο, πίστεψαν στα λόγια του, θέλησαν να γίνουν οι ίδιοι θεοί, χωρίς κανένα κόπο, και επιθύμησαν να φάνε τον απαγορευμένο καρπό. Δηλαδή και οι τρεις δυνάμεις της ψυχής τους (ο νους, η θέληση και η επιθυμία) εναντιώθηκαν στο Θεό, με αποτέλεσμα, να προσβληθεί το ανθρώπινο γένος από τον θανατηφόρο ιό της αμαρτίας και να υποστεί όλα τα άλλα δεινά που γνωρίζουμε. Ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός με το Άγιο Βάπτισμα μάς συγχωρεί και μας απαλλάσσει από την προπατορική αμαρτία, αλλά χρειάζεται και η δική μας συνέργεια για την αποθεραπεία και την αποκατάστασή μας στην προ της πτώσεως των πρωτοπλάστων πνευματική υγιεινή κατάσταση. Δηλαδή ο Κύριος και Σωτήρας μας Ιησούς Χριστός μας απάλλαξε μεν από τον θανατηφόρο ιό της προπατορικής αμαρτίας, δηλαδή, μας θεράπευσε από την αιτία της ασθένειας, αλλά μας έμεινε η αδυναμία που μας προκάλεσε η αρρώστια και η κλίση προς το κακό. Γι’ αυτό, χρειάζεται κι εμείς να προσπαθήσουμε να αναλάβουμε τις δυνάμεις μας, για να αποκτήσουμε και πάλι πλήρως την υγεία μας. Όπως, δηλαδή, συμβαίνει και με τις σωματικές ασθένειες. Προσβάλλεται κάποιος π.χ. από καρκίνο και με επιτυχή εγχείρηση απαλλάσσεται το σώμα από τον κακοήθη όγκο. Μετά όμως, χρειάζεται να σταθεροποιηθεί η υγεία του με τα ειδικά φάρμακα και σιγά σιγά, με την κατάλληλη δίαιτα και τις ανάλογες σωματικές ασκήσεις, όπως περπάτημα κλπ. να αναλάβει πλήρως τις δυνάμεις του. Ακριβώς σε αυτό αποβλέπει η πνευματική άσκηση των χριστιανών. Στην σταθεροποίηση της πνευματικής υγείας, την προστασία από ασθένειες της ψυχής, δηλαδή από την αμαρτία, και την ενίσχυση της ψυχής, ώστε να πορευθεί σταθερά στον τελικό προορισμό της, στην πατρίδα που έχασε, στον ουράνιο Παράδεισο, όπου θα ζει σε αδιάκοπη και αιώνια κοινωνία με τον Θεό. Για τον καλόν αυτόν αγώνα πρώτος ο Κύριος μας προέτρεψε: “αγωνισθείτε να μπείτε από τη στενή πύλη” (Λουκ. 13,24). Ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τον μαθητή του Τιμόθεο και τον καθένα μας: “Να αγωνίζεσαι τον ωραίο αγώνα της πίστεως. Κατάκτησε έτσι την αιώνια ζωή” (Α’ Τιμ. 6,12). Ο ίδιος δε, ο Απόστολος, για να μας ενισχύσει σε αυτόν τον αγώνα γράφει: “Αγωνίστηκα τον ωραίο αγώνα, έτρεξα το δρόμο ως το τέλος, φύλαξα την πίστη” (Β’ Τιμ. 4,7). Και γνωρίζουμε τους αγώνες που κατέβαλε ο Απόστολος Παύλος σε ολόκληρη τη ζωή του! Και μετά τον ακολούθησε στρατιά ολόκληρη αγωνιστών του πνεύματος. Εδώ είναι ανάγκη να κάνουμε μια διευκρίνιση. Όλοι οι αγωνιστές δεν έχουν τις ίδιες επιδόσεις. Στα σωματικά αθλήματα δεν καταφέρνουν όλοι οι αθλητές να φθάσουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες και από αυτούς δεν παίρνουν όλοι χρυσά βραβεία. Εξαρτάται από τις ικανότητες που έχει καθένας, τον προπονητή, και με πόση συνέπεια θα προπονηθεί. Έτσι και στα πνευματικά αθλήματα, δεν φθάνουν όλοι στα ύψη των ασκητικών κατορθωμάτων του αγίου Αντωνίου ή του αγίου Αλυπίου, που έζησε επάνω στον στύλο ολόκληρες δεκαετίες ή του οσίου Σεραφείμ του Σάρωφ, που προσευχόταν χίλιες νύχτες επάνω σε ένα βράχο, και οι οποίοι απέκτησαν θαυμαστά χαρίσματα από τον Θεό. Όμως, με τους ασκητές συμβαίνει κάτι, που δεν απαντάται στους αθλητές. Όλοι όσοι ασκηθούν κατά Θεόν στα πνευματικά αγωνίσματα, όλοι θα λάβουν βραβείο από τον αγωνοθέτη Κύριο, έστω και αν δεν είναι όλα τα βραβεία ίσα μεταξύ τους, όπως και τα αστέρια έχουν διαφορετική λάμψη, όπως γράφει ο Απόστολος Παύλος (βλ. Α’ Κορ. 15,41). Όλοι, λοιπόν, καλούμαστε να παρακινηθούμε από το ασκητικό πνεύμα των Αγίων μας, και ο καθένας, ανάλογα με τις συνθήκες στις οποίες ζει και τις πνευματικές δυνάμεις που διαθέτει, να προσπαθήσει, όσο περισσότερο μπορεί, να ενστερνιστεί το ασκητικό πνεύμα και να αγωνιστεί. Αλλά με ποιες ψυχικές δυνάμεις και πώς ασκείται ο χριστιανός; Επ’ αυτού, ελλείψει χρόνου, θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε στην επόμενη ομιλία μας. Η πνευματική άσκηση είναι απαραίτητο στοιχείο στη ζωή του χριστιανού, όπως τονίζεται τόσο στην Αγία Γραφή όσον και στην Ιερά Παράδοση της Εκκλησίας. Κάποιοι, που επιδόθηκαν με προθυμία σε όλη τους τη ζωή στην άσκηση αυτή έφθασαν σε ύψη αγιότητος. Με ιδιαίτερη επιμέλεια ασκούνται στα πνευματικά γυμνάσματα οι Μοναχοί και Μοναχές, που εγκαταβιούν σε Κοινόβια Μοναστήρια είτε σε Σκήτες και ερημητήρια. Πολλοί από τις τάξεις των Μοναχών, με την κατά Θεόν άσκησή τους, αναδείχθηκαν Άγιοι. Όμως η πνευματική άσκηση δεν είναι μόνον έργον των Μοναχών, αλλά και κάθε πιστού χριστιανού διαφέρει μόνον ως προς την μορφή της. Διότι είναι άλλες οι συνθήκες στις οποίες ζει ο Μοναχός, και άλλες αυτές στις οποίες ζει ο Κληρικός ή λαϊκός μέσα στην κοινωνία, με τις ποικίλες υποχρεώσεις και αντιξοότητες. Και θα ήταν λάθος ένας π.χ. οικογενειάρχης, επειδή θαυμάζει