Γιατί προσκυνούμε τις εικόνες;

 

ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΠΑΛΑΜΑΣ

Ακόμη προσκυνούμε σχετικώς την αγία εικόνα του περιγραφέντος Υιού του Θεού, επειδή ενανθρώπησε για μας αναφέροντας την προσκύνηση με ευσέβεια προς το πρωτότυπο, καθώς επίσης το Τίμιο Ξύλο του σταυρού και όλα τα σύμβολα των παθημάτων του, επειδή είναι θεία τρόπαια κατά του κοινού πολεμίου του γένους μας. Ακόμη και τον τύπο του Τιμίου Σταυρού ως όπλο σωτήριο και τους θείους να­ούς και τόπους και τα ιερά σκεύη και θεοπαράδοτα λόγια, εξ αίτιας του Θεού που ενοικεί σε αυτά.

Παρομοίως προσκυνούμε και τις εικόνες όλων των αγίων για την α­γάπη προς αυτούς και τον Θεό, τον οποίον αυτοί αγάπησαν και υπηρέτησαν με α­λήθεια και τελειότητα, αναφέροντες την διάνοια προς τις μορφές εκείνων κατά την προσκύνηση. Προσκυνούμε και τις αγίες σορούς αυτών, με την πεποίθηση ότι δεν απομακρύνθηκαν από τα ιερώτατα οστά αυτών η αγιαστική χάρις, όπως δεν διαιρέ­θηκε η θεότητα από το δεσποτικό σώμα κατά τον τριήμερο θάνατο.

(Προς Διονύσιον Ομολογία, ΕΠΕ 4,444)

Μέσω αυτών οδηγούμαστε στην δόξα του Θεού

Σε ερώτηση των Χιόνων, γιατί έχετε στις εκκλησίες σας ομοιώματα και τα προσκυνείτε, αντίθετα προς τον νόμο του Μωυσή, ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς απάντησε:

Ο Θεσσαλονίκης είπε πάλι· Προσκυνούν και οι φίλοι ο ένας τον άλλον, αλλά δεν θεοποιούνται με αυτό. Ότι δε αληθινά έτσι έμαθε ο Μωυσής από τον Θεό και δίδαξε τον τότε λαό, είναι σε όλους φανερό. Αλλά ο ίδιος πάλι Μωυσής τότε δεν ά­φησε κανένα σχεδόν ομοίωμα που δεν κατασκεύασε· το εσωτερικό του καταπετάσματος το κατασκεύασε σε ομοίωμα και τύπο των επουρανίων… το δε εξωτερικό του ναού το κατασκεύασε σε τύπο των επιγείων. Αν λοιπόν ρωτούσε κάποιος τότε τον Μωυσή, πώς ενώ ο Θεός απαγόρευσε τις εικόνες και τα ομοιώματα των άνω και των κάτω, εσύ πάλι τα έκανες έτσι, θα έλεγε οπωσδήποτε εκείνος ότι απαγορεύθηκαν οι εικόνες και τα ομοιώματα, για να μη τα λατρεύει κανείς ως θεούς (Εξ 20,5’ 23,24), το να οδηγείται όμως κανείς με αυτά τα ομοιώματα προς τον Θεό είναι καλό.

Επαινούσαν και οι Έλληνες τα χτίσματα, αλλά ως θεούς· τα επαινούμε και εμείς αλλά οδηγούμαστε μέσω αυτών στην δόξα του Θεού. Είπαν λοιπόν πάλι οι Τούρκοι· Αληθώς τα κατασκεύασε τότε ο Μωυσής αποκρίθηκαν τότε πολλοί. – Ναι, όλα αυτά τα κατασκεύασε.

(Διάλεξις προς τοις αθέοις Χιόνας, ΕΠΕ7,224)

Δια μέσου αυτής να προσκυνήσεις εκείνον που μας έπλασε

«Να μη κατασκευάσεις κανένα ομοίωμα όσων βρίσκονται επάνω στον ουρα­νό… » (Εξ 20,5).

Γιατί όλα είναι χτίσματα του μόνου Θεού, που κτίσθηκαν εν Αγίω Πνεύματι δια του Υιού και Λόγου του, ο οποίος Λόγος του Θεού στους τελευταίους αιώνες πήρε σάρκα από παρθενική κοιλιά, φάνηκε επάνω στην γη και συναναστράφηκε με τους ανθρώπους (Βαρούχ 3,38) για την σωτηρία των ανθρώπων, πέθανε και αναστήθηκε, ανέβηκε στους ουρανούς μαζί με το σώμα και κάθισε υψηλά στα δεξιά της μεγαλοσύνης (Εβρ. 1,3), με το οποίο σώμα θα έλθει πάλι με δόξα να κρίνει ζω­ντανούς και νεκρούς (ΒΖ Τιμ. 4,1).

Αυτού λοιπόν, που ενανθρώπησε για χάρι μας να κατασκευάσεις την εικόνα, από αγάπη γι’ αυτήν, και να θυμηθείς δι’ αυτής εκείνον και να προσκύνησης δι’ αυτής εκείνον, μεταφέροντας δι’ αυτής τον νου σου προς το προσκυνητό εκείνο σώμα του Σωτήρος που κάθεται στα δεξιά του Πατρός στον ου­ρανό. Επίσης να κατασκευάσεις και να προσκυνήσεις και των αγίων τις εικόνες, όχι ως θεούς (διότι αυτό απαγορεύεται), αλλά λόγω της σχέσεως και διαθέσεως που υπάρχει σ’ εκείνους και λόγω της υπερβολικής τιμής καθώς ο νους δια μέσου των ει­κόνων ανέρχεται προς αυτούς όπως και ο Μωυσής κατασκεύασε τις εικόνες των Χερουβίμ μέσα στα Άγια (Εξ. 25,17).

Εξ άλλου και τα ίδια τα Άγια των Αγίων ή­ταν τύπος των υπερουρανίων και το κοσμικό άγιο έφερε εικόνα όλου του κόσμου, και ο Μωυσής τα ονόμασε αυτά άγια, για να δοξάσει όχι τα κτίσματα, αλλά τον κοσμοποιό Θεό δι’ αυτών.

Και συ λοιπόν να μη θεοποιήσεις τις εικόνες του Δεσπότη Χριστού και των αγίων, αλλά δι’ αυτών να προσκυνήσεις εκείνον που προηγουμέ­νως έπλασε εμάς σύμφωνα με την εικόνα του και έπειτα την κατά το δικό μας είδος εικόνα του, την οποία ευδόκησε να προσλάβει κατά την άρρητη φιλανθρωπία και κατά την οποία έγινε περιγραπτός και όχι μόνο την θεία εικόνα να προσκυνήσεις αλλά και του σταυρού του τον τύπο· γιατί αυτός είναι σημείο μέγιστο και τρόπαιο Χριστού εναντίον του Διαβόλου και όλης της αντίθετης φάλαγγος…

(Δεκάλογος της κατά Χριστόν…, ΕΠΕ 8,488-490)

Αναγνωρίζοντας αισθητό το πρόσλημμα, τιμούμε την εικόνα

Αναγνωρίζοντας και εμείς αισθητό και περιγραπτό αυτό το από εμάς πρόσλημμά του και φύραμα, εικονίζομε και προσκυνούμε ευσεβώς και αυτήν που τον γέννησε παρθενικώς και εκείνους που τον ευαρέστησαν τελείως. Αυτού τα σύμβολα των παθών, και μάλιστα τον σταυρό, τιμούμε και προσκυνούμε ως θεία τρό­παια κατά του κοινού εχθρού.

(Ομιλία Η’ Περί πίστεως, ΕΠΕ 9,220)

αν σας άρεσε το άρθρό κοινοποιήστε το:

Πρόσφατα άρθρα

Αρχιερατική Θεία Λειτουργία Αγίας Φωτεινής.

Μέσα στην αναστάσιμη και ευφρόσυνη περίοδο του Πάσχα που διανύουμε πανηγύρισε και φέτος ο Ιερός Ναός μας την Εορτή της Κυριακής της Αγίας και Ενδόξου Μεγαλομάρτυρος και Ισαποστόλου Φωτεινής της Σαμαρείτιδος. Της πανηγυρικής Θείας Λειτουργίας προΐστατο ο Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Δανιήλ, όστις και κήρυξε τον θείο λόγο. Από νωρίς το πρωί ευλαβείς Χριστιανοί της ενορίας προσήλθαν με κατάνυξη και ιεροπρέπεια να λάβουν τη Χάρη του Τριαδικού Θεού, με τις πρεσβείες της Ισαποστόλου Φωτεινής την οποία ιδιαιτέρως ευλαβούνται και να τιμήσουν τη μνήμη της. Το ιερό Αναλόγιο λάμπρυναν με την παρουσία τους ο Άρχων Πρωτοψάλτης του Ιερού Ναού Γεώργιος Γεροντάκης και ο Λαμπαδάριος Γεώργιος Παπαδάμου, οι οποίοι απέδωσαν με βυζαντινή μεγαλοπρέπεια του ύμνους της εορτής. Κατά τη διάρκεια της Θείας Λειτουργίας πραγματοποιήθηκε η εις διάκονον χειροτονία του κ. Γεωργίου Στυλιαρά, με το εκκλησίασμα να συμμετέχει προσευχόμενο και να αναφωνεί «Άξιος». Ο νέος Διάκονος θα διακονήσει αμισθί την τοπική Εκκλησία.

διαβάστε περισσότερα »

Πανηγυρικός Εσπερινός Αγίας Φωτεινής.

Ξεκίνησαν οι διήμερες εορταστικές και λατρευτικές εκδηλώσεις προς τιμήν της Μεγαλομάρτυρος και Ισαποστόλου Φωτεινής της Σαμαρείτιδος πολιούχου και προστάτιδος της Ενορίας μας. Σήμερα παραμονή της εορτής τελέστηκε ο Αναστάσιμος Πανηγυρικός Εσπερινός μετ’ αρτοκλασίας και θείου Θείου κηρύγματος υπό του Πανοσιολογιότατου Αρχιμανδρίτου π. Αναστασίου Τασοπούλου, Προτοσυγκέλλου της Ιεράς Μητροπόλεώς μας και την συμμετοχή πλειάδας Ιερέων όμορων ενοριών. Αύριο, το πρωί κυριώνυμο ημέρα της εορτής, θα τελεστεί ο Όρθρος και η Αρχιερατική Θεία Λειτουργία μετά χειροτονίας Διακόνου ιερουργούντος του Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ. Δανιήλ. Το απόγευμα και ώρα 6:30 θα τελεστεί ο μεθέορτος Εσπερινός και η Ιερά Παράκληση στην Αγία Φωτεινή την Σαμαρείτιδα και στην συνέχεια θα λιτανευτεί η Ιερά Εικόνα της Ισαποστόλου στους δρόμους της Ενορίας, προς αγιασμό, ευλογία και ενίσχυση των πιστών Ενοριτών.

διαβάστε περισσότερα »

Μην αγανακτείς όταν τα πράγματα δεν έρχονται όπως τα θέλεις στη ζωή σου.

Ο σατανάς πολεμάει τον άνθρωπο, ώστε να γογγύζει για τις θλίψεις του. Και αυτό με σκοπό να αυξήσει τις οδύνες του, αλλά και στην γενική Κρίση να αποδειχθεί, ότι δεν πίστεψε στην δικαιοσύνη του Θεού, αφού δεν υπέμεινε ευχαρίστως τις παιδαγωγικές τιμωρίες. (Άγιος Μάρκος ο Ασκητής) Υπομένοντας με καρτερία τα δυσάρεστα, πλησιάζετε την δόξα των Αγίων Μαρτύρων. Απεναντίας αν βαρυγγωμήσετε, όχι μόνο θα απομακρυνθείτε απ’ αυτήν την δόξα, αλλά θα δώσετε και λόγο στον Κριτή. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος) Η υγεία σας κλονίστηκε; Κλονισμένη υγεία, μπορεί να σημαίνει και κλονισμένη σωτηρία, όταν από τα χείλη του ασθενούς ακούγονται γογγυσμοί και κραυγές απελπισίας. Μακάρι ο Κύριος, να σας βοηθήσει να απαλλαγείτε από την συμφορά αυτήν. (Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος) Όταν ο Θεός μας δίνει ένα σοβαρό χτύπημα, δια του οποίου μας ταπεινώνει για να μας υψώσει αργότερα, εμείς γογγύζουμε κατά του Θεού. Όταν γογγύζουμε κατά του Θεού, αυτό σημαίνει, ότι Τον θεωρούμε άδικο, θεωρούμε ότι Αυτός δεν μας φέρεται σωστά και θα έπρεπε να μας φερθεί κατά έναν διαφορετικό τρόπο. Όμως δεν είναι βαριά αμαρτία να κατηγορούμε το Θεό για αδικία και να Τον συκοφαντούμε; Βλέπετε, λοιπόν, πόσο βαριά αμαρτία είναι ο γογγυσμός κατά του Θεού. Πρέπει να φοβόμαστε να μην παραβαίνουμε τη μεγάλη εντολή του Χριστού: «Μη κρίνετε, ίνα μη κριθήτε» (Ματθ. 7,1). Και γογγυσμός κατά του Θεού δεν είναι μόνο κρίση του Θεού αλλά και κατάκρισή Του. (Άγιος Λουκάς ο Ιατρός) Αν θυμάσαι τα Πάθη του Κυρίου, θα υπομένεις αγόγγυστα τα πάντα. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Μην αγανακτείς που τα πράγματα δεν έρχονται πάντοτε όπως τα θέλεις εσύ στη ζωή σου. Δεν είναι δυνατόν, αλλά και συμφέρον σου δεν είναι, να γίνονται όλα κατά τη σκέψη σου, κατά την επιθυμία σου, κατά το θέλημά σου. Η σκέψη σου πολύ συχνά είναι πλανεμένη, η επιθυμία σου εμπαθής, το θέλημά σου ολότελα εγωιστικό. Και ο παντογνώστης Θεός φυσικά το γνωρίζει αυτό, έστω και αν εσύ δεν το συνειδητοποιείς. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Αυτοί που υπομένουν αγόγγυστα και με καρτερία τα πάντα, μένουν πιστοί στο θέλημα του Θεού. Και αυτοί που μένουν πιστοί στο θέλημα του Θεού, θα πάρουν την αμοιβή που υποσχέθηκε Εκείνος: την Βασιλεία των Ουρανών. (Άγιος Δημήτριος του Ροστώφ) Είναι αμαρτία να γογγύζουμε εναντίον των αδελφών μας, όταν αυτοί γίνονται όργανα των δοκιμασιών μας. Πολύ μεγαλύτερη αμαρτία είναι, το να γογγύζουμε εναντίον του Θεού, όταν το ποτήρι των θλίψεων κατεβαίνει σ’ εμάς κατευθείαν από τον ουρανό. (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ) Αν κανένας πειρασμός δεν μπορεί να βρει τον άνθρωπο, χωρίς το θέλημα του Θεού, τότε τα παράπονα, ο γογγυσμός, η αυτοδικαίωση, η ενοχοποίηση των άλλων, αποτελούν κινήσεις που εναντιώνονται στη Θεία βούληση. Δείχνουν απόπειρες αντιστάσεως και αντιδράσεως στον Θεό. Ας σταθούμε με φόβο, μπροστά στο ενδεχόμενο μιας τέτοιας συμφοράς! (Άγιος Ιγνάτιος Μπριαντσιανίνωφ) Εμείς οι ίδιοι μεγαλώνουμε την θλίψη, όταν μεμψιμοιρούμε. (Όσιος Ιωσήφ της Όπτινα)

διαβάστε περισσότερα »

Καλύτερα να πεθάνω ξαφνικά, να μη νιώσω το θάνατό μου!

Περί του ότι “Δεν υπάρχει πιο ανόητο πράγμα από το να πεις: «Καλύτερα να πεθάνω ξαφνικά, να μη νιώσω το θάνατό μου!»” (Αγίου Νικολάου Αχριδος). O αμαρτωλός δημιουργεί διπλή απώλεια με τον ξαφνικό του θάνατο: πρώτα στον εαυτό του κι έπειτα στην οικογένειά του. Στον εαυτό του επειδή πεθαίνει αμετανόητος. Στην οικογένειά του επειδή αιφνιδιάζει τους συγγενείς του μ’ ένα αναπάντεχο χτύπημα κι αφήνει πίσω του εκκρεμότητες. Μακάριος είναι εκείνος που προτού πεθάνει δοκιμάζεται από κάποια αρρώστια, από τον πόνο. Σ’ αυτόν δίνεται η ευκαιρία να κάνει μία ανασκόπηση της ζωής του, να εξετάσει τις αμαρτίες του, να μετανοήσει για όλα τα κακά που έχει κάνει, για όλα τα καλά που δεν έκανε, να θρηνήσει με μετάνοια ενώπιον του Θεού, να καθαρίσει την ψυχή του με δάκρυα και να ζητήσει συχώρεση από το Θεό. Θά ‘χει την ευκαιρία να συγχωρέσει κι αυτός εκείνους που τον πρόσβαλαν, που τον έβλαψαν στη ζωή του, να χαιρετήσει όλους τους φίλους ή εχθρούς του, να θυμήσει στα παιδιά του το φόβο του Θεού, νά ‘χουν στο νου την ώρα του δικού τους θανάτου και να οπλίσουν την ψυχή τους με πίστη, προσευχή και καλά έργα. Ας δούμε στην Παλαιά Διαθήκη πως πέθαναν οι άνθρωποι που ευαρέστησαν στο Θεό: ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, ο Ιακώβ, ο Ιωσήφ, ο Μωυσής κι ο Δαβίδ. Προτού πεθάνουν, όλοι τους είχαν αρρωστήσει. Όσο κράτησε η αρρώστια τους, το όνομα του Θεού δεν έλειπε από τα χείλη τους. Άφησαν όλοι καλή κληρονομιά στους απογόνους τους και τους ευλόγησαν. Αυτός είναι θάνατος δίκαιου ανθρώπου. Ίσως διερωτηθείς: Μα δεν πέθαναν πολλοί από τους δίκαιους στη μάχη, απροετοίμαστοι; Όχι! Οι δίκαιοι ποτέ δεν πεθαίνουν απροετοίμαστοι! Προετοιμάζονται πάντα για το θάνατό τους, περιμένουν από μέρα σε μέρα την αναχώρησή τους απ’ αυτή τη ζωή. Η καρδιά τους βρίσκεται σε διαρκή μετάνοια, εξομολογούνται στο Θεό και τον δοξολογούν. Οι δίκαιοι το κάνουν αυτό σε καιρούς ειρήνης και ευμάρειας. Το κάνουν όμως πολύ περισσότερο σε περιόδους πολέμου, βίας και ταραχών. Η ζωή τους ολόκληρη είναι μια διαρκής προετοιμασία για το θάνατο κι έτσι δεν πεθαίνουν ποτέ απροετοίμαστοι. Προετοιμασία για το θάνατο σημαίνει επίσης το «να πλουτίζει κανείς εν Χριστώ». Μόνο εκείνοι που πιστεύουν πραγματικά στο Θεό και στη μέλλουσα ζωή προετοιμάζονται για το θάνατο, για την αιώνια ζωή. Οι άπιστοι δεν προετοιμάζονται ποτέ για το θάνατο. Το μόνο που φροντίζουν, είναι να ζήσουν όσο γίνεται περισσότερο στη γη. Φοβούνται ακόμα και να σκεφτούν το θάνατο και κάνουν ελάχιστη προσπάθεια για «να πλουτίσουν εν Χριστώ». Όποιος προετοιμάζεται για το θάνατο, προετοιμάζεται και για την αιώνια ζωή. Τη φύση της προετοιμασίας αυτής για την αιώνια ζωή, τη γνωρίζει κάθε χριστιανός. Ο συνετός άνθρωπος δοκιμάζει κάθε μέρα την πίστη του στο Θεό, προφυλάσσει την καρδιά του από την απιστία, την αμφιβολία και την κακία, όπως ο συνετός αγρότης προφυλάσσει το αμπέλι του από τα έντομα και τις ακρίδες. Ο συνετός άνθρωπος δοκιμάζει καθημερινά τον εαυτό του αν τηρεί τις εντολές του Θεού με πράξεις συγγνώμης, αγάπης και ελεημοσύνης. Μ’ αυτόν τον τρόπο «πλουτίζει εν Χριστώ». Ο συνετός άνθρωπος δεν αποθηκεύει τα αγαθά του σε αποθήκες, αλλά τα εμπιστεύεται στη φύλαξη του Θεού. Το πιο πολύτιμο πράγμα γι’ αυτόν είναι η ψυχή του. Είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός του, το μόνο που δε φθείρεται και δεν πεθαίνει. Ο συνετός άνθρωπος ρυθμίζει τα θέματά του με τον κόσμο ισορροπημένα, καθημερινά. Είναι έτοιμος κάθε στιγμή να πεθάνει με σταθερή την πίστη πως θα παρουσιαστεί ενώπιον του Θεού και κει τον περιμένει ζωή αιώνια. Ο όσιος Αντώνιος έλεγε: «Να σκέφτεσαι μέσα σου και να λες: “Σήμερα είναι η τελευταία μέρα της ζωής μου”. Έτσι δε θ’ αμαρτήσεις ποτέ στο Θεό». Δεν υπάρχει πιο ανόητο πράγμα από το να πεις: «Καλύτερα να πεθάνω ξαφνικά, να μη νιώσω το θάνατό μου!». Έτσι μιλάνε οι ελαφρόμυαλοι κι οι άθεοι. Ο συνετός κι αφοσιωμένος πιστός λέει: «Γενηθήτω το θέλημα του Θεού!» Καλύτερα να μείνεις χρόνια στο κρεβάτι με αρρώστιες και πόνους, παρά να πεθάνεις απροετοίμαστος κι αμετανόητος. Οι πόνοι σ’ αυτόν τον κόσμο περνούν γρήγορα, όπως κι οι χαρές. Στον άλλο κόσμο όμως δεν υπάρχει τίποτα εφήμερο και παροδικό. Όλα είναι αιώνια, είτε βάσανα είτε χαρά. Γι’ αυτό είναι καλύτερα να υποφέρεις λίγο εδώ παρά εκεί, όπου το μέτρο τόσο του πόνου όσο και της χαράς είναι ασύγκριτα μεγαλύτερο. [Λόγος στην Θ’ Κυριακή του Λουκά, του αφρονα πλουσίου]

διαβάστε περισσότερα »
Χρονολογικό αρχείο

Φόρμα επικοινωνίας

Εορτολόγιο