Η θλίψη είναι κακό πράγμα. Αλλά πίσω απ’ αυτό, πίσω από τον πόνο, πίσω από τη θλίψη, πίσω από τη δοκιμασία, κρύβεται η ευλογία του Θεού, κρύβεται η αναγέννηση, η ανάπλαση του ανθρώπου, της οικογένειας. Οι πάντες σχεδόν την μεταστροφή τους την οφείλουν σε κάποια δοκιμασία. Νομίζουν ότι πηγαίνουν όλα ωραία· τους παίρνει ο Θεός το παιδί· κλάματα, κακό. Έρχεται και επισκιάζει έπειτα η χάρις του Θεού και ειρηνεύουν οι άνθρωποι· και πλησιάζουν την εκκλησία, πλησιάζουν την εξομολόγηση, πλησιάζουν τον ιερέα. Χάριν του παιδιού πάνε στην εκκλησία· ο πόνος τους κάνει ν’ αναζητήσουν, να προσευχηθούν υπέρ αναπαύσεως, να κάνουν τις λειτουργίες. Ο πόνος απαλύνει την καρδιά και την κάνει δεκτική των λόγων του Θεού, ενώ πρώτα ήταν σκληρή, δεν δεχόταν. Π.χ. ένας άνθρωπος στο σφρίγος της νεότητος· εγώ είμαι, σκέφτεται, και κανένας άλλος δεν είναι. Να πτυχία, να και οι δόξες, να κι η υγεία, να κι οι ομορφιές, να κι όλα. Όταν όμως τον ξαπλώσει στο κρεβάτι μία ασθένεια, τότε αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά. «Ματαιότης ματαιοτήτων, τα πάντα ματαιότης. Μπορεί να πεθάνω. Τι το όφελος όλα αυτά», κι αρχίζει να σκέφτεται διαφορετικά. Έρχεται φερ’ ειπείν ένας άνθρωπος, τον πλησιάζει. Διάβασε και αυτό το βιβλίο να δεις τι λέει. Ακούει και ένα λόγο του Θεού. Τότε τον ακούει τον λόγο του Θεού. Κι άμα του δώσεις και βιβλίο, ο πόνος ήδη του έχει κάνει την καρδιά του έτσι κατάλληλη κι ανοίγει και το βιβλίο και το Ευαγγέλιο και το διαβάζει και από εκεί αρχίζει η ανάπλαση του ανθρώπου. Και όταν γίνει καλά, αμέσως πλέον σηκώνεται και ζει προσεκτικά τη ζωή του. Δεν ζει όπως πρώτα με την υπερηφάνεια και τη φαντασία που είχε. Από το τεύχος: Γέροντος Εφραίμ Φιλοθεΐτου, Παραινέσεις πατρικές. Εκδόσεις “Ορθόδοξος Κυψέλη”, Θεσσαλονίκη 2013, σελ. 14.

Η λέξη προφήτης έχει άμεση σχέση με το ρήμα φημί που σημαίνει λέγω. Η πρόθεση προ, πριν το φημί, το κάνει πρόφημι που σημαίνει προλέγω. Σύμφωνα με αυτά και η λέξη προφήτης  δηλώνει  αυτόν που προλέγει. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι οι προφήτες μόνο προφήτευαν ώστε η λέξη προφήτης να σημαίνει μόνο αυτόν που προλέγει. Όταν ο Κύριος πήγε στην πατρίδα Του «εἶπε πρός αὐτούς· πάντως  ἐρεῖτέ μοι την παραβολήν ταύτην· ἰατρέ, θεράπευσον σεαυτόν· ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον καί ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου. εἶπε δέ· ἀμήν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐδείς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ »  (Λουκ. δ’, 23 – 24). Η φράση « ὅσα ἠκούσαμεν γενόμενα ἐν τῇ Καπερναούμ, ποίησον και ὧδε ἐν τῇ πατρίδι σου », προφανώς, όπως δηλώνει και  η  λέξη, «ποίησον»,  αναφέρεται στο να κάνει θαύματα και στην πατρίδα Του  και όχι για να πει προφητείες.  Αυτό φαίνεται  και  στη συνέχει που τους είπε, «οὐδείς προφήτης δεκτός ἐστιν ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ». Και εδώ η λέξη προφήτης  σε συνδυασμό με τα προηγούμενα  προφανώς  δε δηλώνει αποκλειστικά και μόνο αυτόν που προλέγει αλλά και αυτόν που λέει τα λόγια του Θεού και εργάζεται τα έργα Του. Σύμφωνα με αυτά, τα λόγια του Κυρίου, «ὁ δεχόμενος προφήτην εἰς ὄνομα προφήτου μισθόν προφήτου λήψεται, »( Ματ. ι’,  41), δε σημαίνουν ότι αυτός ο προφήτης που γίνεται δεκτός από κάποιον είναι προφήτης αποκλειστικά με την αρχική σημασία της λέξης, δηλαδή αυτός που προλέγει. Μπορεί απλώς να λέει λόγια του Θεού και όχι λόγια ανθρώπινα, ανούσια και ανώφελα.  Έτσι αυτός  που   τον δέχεται, ουσιαστικά τον δέχεται, γιατί θέλει να ακούσει τα  λόγια του Θεού  που λέει. Αντιθέτως αυτός που  δεν  τον δέχεται,  ουσιαστικά  δεν τον δέχεται, γιατί δε θέλει να ακούσει  τα λόγια  του Θεού  που λέει και προτιμάει  λόγια άλλων διδασκάλων. Το ότι η λέξη προφήτης δε σημαίνει  μόνο  αυτόν που προλέγει   φαίνεται και από το ότι προφήτες λεγόταν και αυτοί που υπηρετούσαν ψεύτικους θεούς, όπως για παράδειγμα  τον  Βάαλ.  Αυτοί κάθε άλλο  παρά προέλεγαν  τα  μέλλοντα να συμβούν, γιατί όλα τους ήταν ψεύτικα.  Ο προφήτης Ηλίας τους αναφέρει ως εξής. «καί εἶπεν ᾿Ηλιού πρός τον λαόν· ἐγώ ὑπολέλειμμαι προφήτης τοῦ Κυρίου μονώτατος, και οἱ προφῆται τοῦ Βάαλ τετρακόσιοι και πεντήκοντα ἄνδρες, και οἱ προφῆται τοῦ ἄλσους τετρακόσιοι·»(Γ’Βασ. ιη’,22). Αυτά ειδικά για τη λέξη προφήτης σύμφωνα με τον τίτλο. Ιωάννης Χ. Δήμος  πτχ. Θεολ. & Φιλοσ. Πανεπιστημίου Αθηνών.  

  Η βραδινή προσευχή ύστερα από μια κουραστική μέρα… Το βράδυ, κατάκοπος καθώς είμαι από το μόχθο της ημέρας, δεν έχω όρεξη για προσευχή. Άλλωστε, γιατί να προσευχηθώ… Μα πως είναι δυνατό να μην έχει κανείς διάθεση επικοινωνίας με τον Κύριο, έστω και εξουθενωμένος σωματικά; Μήπως οι οποιεσδήποτε διασκεδάσεις ξεκουράζουν τον άνθρωπο; Όχι, αυτές τον καταπονούν περισσότερο, ενώ η προσευχή έλκει τη θεία χάρη, που αναπαύει σώμα και ψυχή. Δεν προσεύχεστε, λοιπόν… Ή είστε θυμωμένοι με το Θεό ή πιστεύετε ότι δεν Τον έχετε ανάγκη. Γιατί πρέπει να προσευχόμαστε; Αναρωτιέστε. Νιώθετε αυτάρκεια και αυτοϊκανοποίηση. Είστε χορτάτοι! Και δεν θέλετε να ζητάτε… Κάθε βράδυ, όσο κουρασμένοι κι αν είστε, μην παραλείπετε να καταφεύγετε σ’ Εκείνον. Να προσεύχεστε γονατιστοί ή καθισμένοι. Και όταν μπορείτε, να σηκώνεστε όρθιοι. Δεν έχει τόση σημασία ή στάση, φτάνει να προσεύχεστε. Να ευχαριστείτε τον Κύριο για την ημέρα που πέρασε, όσο δύσκολη κι αν ήταν. Να Τον παρακαλάτε για μια καλή νύχτα και να ζητάτε συγχώρηση με βαθειά μετάνοια για τα σφάλματά σας. Προσευχή τη νύχτα στο κρεβάτι Στη διάρκεια της νύχτας, όποτε ξυπνάτε για λίγο και πριν σας ξαναπάρει ο ύπνος να προσεύχεστε έτσι όπως είστε ξαπλωμένοι. Αυτό δεν είναι κακό. Απεναντίας μάλιστα, αν συνηθίσετε να λέτε την ευχή ή κάποιον ψαλμό στα μεσοδιαστήματα του ύπνου θα διώχνετε όλους τους κακούς λογισμούς, που σας πολεμούν εκείνη την ώρα. Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου

  Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως «Ἀλλ’ ἀκόμη δέν ἀνέφερα τό ἀποκορύφωμα τῶν κακῶν, οὔτε τό κυριώτερον μέρος τῆς συμφορᾶς ἀπεκάλυψα, διότι πολλάκις, πού ἠτοιμάσθην νά τό εἰπῶ ἐκοκκίνησα, πολλάκις δέ ἐντράπηκα. Ποῖον λοιπόν εἶναι αὐτό; Διότι πρέπει πλέον νά τό ἀποτολμήσωμεν νά τό εἴπωμεν. Ἄλλωστε θά ἦτο μεγάλη ἀνανδρία, ἐνῶ πρόκειται νά ἐκριζώσωμεν κάτι κακόν, νά μή τολμῶμεν οὔτε κἄν νά ὁμιλήσωμεν δι’ αὐτό, ὡσάν νά πρόκειται ἡ σιωπή νά ἰατρεύση ἀφ’ ἑαυτῆς τήν ἀσθένειαν. Δέν θά σιωπήσωμεν λοιπόν, καί ἄν ἀκόμη πρόκειται μυριάκις νά ἐντραπῶμεν καί νά κοκκινίσωμεν. Διότι καί ὁ ἰατρός, προκειμένου νά καθαρίση τήν μολυσμένην πληγήν, θά παραιτηθῆ ἀπό τοῦ νά χρησιμοποίηση τόν σίδηρον, καί νά βυθίση τά δάκτυλά του εἰς τόν πυθμένα τοῦ τραύματος; Λοιπόν, οὔτε καί ἡμεῖς πρόκειται νά σταματήσωμεν τόν λόγον αὐτόν, καθ’ ὅσον ἡ μόλυνσις εἶναι χειροτέρα. Ποῖον λοιπόν εἶναι τό κακόν; Κάποιος παράδοξος καί παράνομος πόθος εἰσῆλθεν εἰς τήν ζωήν μας. Ἐπέπεσεν ἀσθένεια βαρεία καί ἀθεράπευτος καί ἐνέσκηψε πανώλης χειροτέρα ὅλων… Ἐπενοήθη κάποια νέα καί φοβερά παρανομία, διότι ἀνατρέπονται ὄχι μόνον οἱ ἀνθρώπινοι, ἀλλά καί οἱ φυσικοί νόμοι. Κατήντησε λοιπόν μικρόν πρᾶγμα ἡ πορνεία θεωρουμένη ὡς συνήθης ἀσέλγεια. Καί ὅπως εἰς τάς ὀδύνας, τό τυραννικώτερον πάθος, ὅταν ἐπέλθη, καλύπτει τήν ἐντύπωσιν τοῦ προηγουμένου, ἔτσι καί τό ὑπερβολικόν μέγεθος αὐτῆς τῆς ὕβρεως κάμνει τό ἀνυπόφορον, νά μή φαίνεται πλέον ὡς ἀνυπόφορον, δηλαδή τήν ἀκολασίαν περί τήν γυναίκα. Διότι φαίνεται ὅτι εἶναι εὐχάριστον τό νά ἠμπορέση νά διαφύγη κανείς ἀπό τά δίκτυα αὐτά καί κινδυνεύει εἰς τό ἑξῆς νά γίνη περιττόν τό γυναικεῖον φύλον, ἐφ’ ὅσον οἱ νέοι ἀναπληρώνουν ἀντί ἐκείνων, ὅλα τά εἰς ἐκείνας ἀνήκοντα. Καί δέν εἶναι μόνον αὐτό τό κακόν, ἀλλ’ ὅτι μέ πολλήν ἐλευθερίαν ἀποτολμᾶται τοιαύτη ἀκολασία καί ἐνομιμοποιήθη ἡ παρανομία. Κανείς λοιπόν δέν φοβεῖται καί δέν τρέμει. Κανείς δέν ἐντρέπεται οὔτε κοκκινίζει, ἀλλά καί ὑπερηφανεύεται διά τήν γελοίαν αὐτήν πράξιν καί θεωροῦνται παράφρονες οἱ σώφρονες καί ὅτι δῆθεν παραπλανῶνται οἱ νουθετοῦντες. Καί ἄν μέν τύχη νά εἶναι κατώτεροι σωματικῶς, δέρονται, ἄν δέ εἶναι ἰσχυρότεροι χλευάζονται, καταγελῶνται, περιλούονται μέ μυριάδας ἐμπαιγμούς. Εἰς τίποτε δέν ὠφελοῦν τά δικαστήρια, οὔτε οἱ νόμοι, οὔτε οἱ παιδαγωγοί, οὔτε οἱ πατέρες, οὔτε οἱ ὑπηρέται, οὔτε οἱ διδάσκαλοι. Διότι ἄλλους μέν κατώρθωσαν νά διαφθείρουν διά χρημάτων, αὐτοί δέ ἐνδιαφέρονται πῶς νά ἀποκτήσουν μισθόν. Ἐξ ἐκείνων δέ πού εἶναι φρονιμώτεροι καί φροντίζουν διά τήν σωτηρίαν αὐτῶν, πού τούς ἔχουν ἐμπιστευθῆ, ἄλλοι μέν πολύ εὐκόλως ἀποκοιμίζονται καί ἐξαπατῶνται, ἄλλοι δέ φοβοῦνται τήν δύναμιν τῶν ἀνηθίκων. Ἄλλωστε εὐκολώτερον θά ἠδύνατο νά γλυτώση κάποιος, ὁ ὁποῖος ἔχει γίνει ὕποπτος ὅτι ἐποφθαλμιᾶ τό βασιλικόν ἀξίωμα, παρά νά ξεφύγη ἀπό τά χέρια τῶν μιαρῶν ἐκείνων, ἄν προσπαθήση νά ἁρπάξη ἀπό αὐτούς τά παιδιά. Ἔτσι, ὡσάν εἰς μεγάλην ἐρημίαν, μέσα εἰς τάς πόλεις οἱ ἀρσενικοί μέ ἀρσενικούς διαπράττουν τήν ἀκολασίαν. Ἐάν δέ μερικοί ἔχουν ξεφύγει τάς παγίδας αὐτάς, δυσκόλως θά ἀποφύγουν ὅμως τήν κακήν φήμην αὐτῶν, οἱ ὁποῖοι διαπράττουν τάς ἀσχήμιας αὐτάς. Πρῶτον μέν, διότι εἶναι πάρα πολύ ὀλίγοι καί κατ’ αὐτόν τόν τρόπον εὐκόλως θά ἠμποροῦσαν νά κρύπτωνται ἀνάμεσα εἰς τό πλῆθος τῶν κακῶν, δεύτερον δέ, διότι καί οἱ ἴδιοι οἱ μιαροί καί οἱ μολυσμένοι ἐκεῖνοι δαίμονες, ἐπειδή δέν ἠμποροῦν κατ’ ἄλλον τρόπον νά βλάψουν αὐτούς οἱ ὁποῖοι τούς περιεφρόνησαν, προσπαθοῦν νά τούς τιμωρήσουν διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ. Διότι, ἀφοῦ δέν ἠμπόρεσαν νά τούς πλήξουν θανασίμως οὔτε νά ἐγγίσουν τήν ἰδίαν τήν ψυχήν των, ἐπιχειροῦν λοιπόν νά πληγώσουν τουλάχιστον τόν διάκοσμον τῆς σωφροσύνης των, τόν ὁποῖον λαμβάνουν ἀπό τήν κοινωνίαν καί νά καταστρέψουν τήν καλήν ὑπόληψίν των. Διά τοῦτο καί ἤκουσα ὅτι πολλοί παραξενεύονται, πῶς ἀκόμη καί σήμερον δέν ἔβρεξε ἄλλην πυρίνην βροχήν, πῶς δέν ἐπαθεν ἡ πόλις μας αὐτά, ποὺ ἔπαθον τά Σόδομα ἐνῶ εἶναι ἀξία διά πολύ σκληροτέραν τιμωρίαν, καθόσον δέν ἐσωφρονίσθη οὔτε μέ τά κακά ἐκείνων; Ἀλλά μολονότι λοιπόν ἡ χώρα ἐκείνη ἐπί δύο χιλιάδες ἔτη βοᾶ διά τῆς ὄψεώς της λαμπρότερον καί ἀπό φωνήν, πρός ὅλην τήν οἰκουμένην, διά νά μή ἀποτολμήση παρόμοιον ἁμάρτημα, ὄχι μόνον δέ ἐμειώθη ἡ τάσις των διά τήν ἁμαρτίαν αὐτήν, ἀλλά καί περισσότερον αὐθάδεις ἔγιναν, ὡσάν νά φιλονεικοῦν καί μάχωνται μέ τόν Θεόν καί προσπαθοῦν νά ἀποδείξουν ἐμπράκτως ὅτι τόσον περισσότερον θά εἶναι προσκεκολλημένοι εἰς τά κακά αὐτά, ὅσον περισσότερον τοὺς ἀπειλεῖ. Πῶς λοιπόν δέν ἔγινε τίποτε τέτοιο, ἐνῶ τά μέν Σοδομιτικά ἁμαρτήματα διαπράττονται, ὅμως, δέν ἐπιβάλλονται αἱ τιμωρίαι τῶν Σοδόμων; Ἐπειδή τούς ἀναμένει ἄλλο πῦρ καυστικώτερον καί τιμωρία ἀτελεύτητος. Ἄλλωστε καί ἐκεῖνοι, ἐνῶ διέπραξαν πολύ βαρύτερα ἁμαρτήματα ἀπό τούς καταστραφέντας διά τοῦ κατακλυσμοῦ, ἐννοῶ τούς μετέπειτα, καμμία τέτοια ραγδαία βροχή, δέν ἔγινε μετά ἀπό ἐκεῖνον. Καί ἐδῶ πάλιν ὁ λόγος εἶναι ὁ ἴδιος. Διατί τάχα οἱ πρῶτοι ἄνθρωποι, ὅταν οὔτε δικαστήρια ὑπῆρχον, οὔτε φόβος ὑπῆρχε ἀπό τούς ἄρχοντας, οὔτε νόμος νά τούς ἀπειλῆ, οὔτε ὅμιλος προφητῶν διά νά τούς ἐπαναφέρη εἰς τάξιν, οὔτε φόβος κολάσεως, οὔτε ἐλπίς βασιλείας αἰωνίου, οὔτε ἄλλη γνῶσις ἀληθείας, οὔτε καί τά θαύματα, πού ἠμποροῦν νά ἀναστήσουν καί τούς λίθους, πῶς λοιπόν αὐτοί, πού δέν ἀπήλαυσαν τίποτε ἀπό αὐτά, ἐτιμωρήθησαν τόσον αὐστηρά διά τάς ἁμαρτίας των καί αὐτοί, πού ἔχουν συμμετάσχει εἰς ὅλα αὐτά καί ζοῦν μέσα εἰς τόσον φόβον καί θείων καί ἀνθρωπίνων δικαστηρίων, δέν ἐτιμωρήθησαν ἀκόμη μέχρι σήμερον μέ τάς αὐτὰς τιμωρίας, ἐνῶ εἶναι ἄξιοι σκληροτέρας τιμωρίας; Ἄρα, δέν εἶναι εὐνόητον καί εἰς ἕνα παιδί, ὅτι τούς ἐπιφυλάσσεται αὐστηροτέρα τιμωρία; Διότι, ἐάν ἐμεῖς ὀργιζώμεθα ἔτσι καί ἀγανακτῶμεν, ὁ Θεός, πού φροντίζει δι’ ὅλα καί ἰδιαιτέρως διά τό ἀνθρώπινον γένος καί ἀποστρέφεται καί μισεῖ σφοδρῶς τήν κακίαν, πῶς θά ἠνείχετο νά ἀποτολμῶνται αὐτά χωρίς τιμωρίαν; Δέν εἶναι ἔτσι, ὄχι! Ἀλλά θά ἐπιφέρη ἐπ’ αὐτῶν τήν παντοδύναμον χείρα του καί τήν ἀφόρητον πληγήν καί τήν ὀδύνην τῶν βασανιστηρίων ἐκείνων, πού εἶναι τόσον φοβερά, ὥστε αἱ συμφοραί τῶν Σοδόμων συγκρινόμενοι πρός αὐτά, θά θεωροῦνται ἀστεῖαι. Διότι ποίους βαρβάρους δέν ἐξεπέρασαν, ποῖον γένος θηρίων, διά τῆς μιαρᾶς αὐτῆς σαρκικῆς μίξεως; Ὑπάρχει εἰς μερικά ἀπό τά ἄλογα ζῶα μεγάλη γενετήσιος ὁρμή καί ἐπιθυμία ἀσυγκράτητος, πού δέν διαφέρει καθόλου ἀπό τήν τρέλλαν. Ἀλλ’ ὅμως, δέν γνωρίζουν τόν ἔρωτα αὐτόν τοῦ ἀρσενικοῦ πρός τό ἀρσενικόν, ἀλλά στέκονται εἰς τά ὅρια, πού ἔθεσεν ἡ φύσις. Καί ἄν ἀκόμη μυριάκις κοχλάζει μέσα των τό πάθος, ὅμως, δέν ἀνατρέπουν τούς νόμους τῆς φύσεως. Οἱ δῆθεν, ὅμως, λογικοί, πού ἐγνώρισαν τήν θείαν διδασκαλίαν καί διδάσκουν εἰς ἄλλους τί

Πρόγραμμα Ιερών Ακολουθιών του Μητροπολιτικού Ιερού Ναού μας για τον μήνα Οκτώβριο. Στον Ιερό Ναό μας τελείται καθημερινά το πρωί ο Όρθρος και το απόγευμα ο Εσπερινός. Η Θεία Λειτουργία τελείται κάθε Σάββατο και Κυριακή και σε εορτές Αγίων σύμφωνα με το πρόγραμμα του μηνός. Από τις 23 Οκτωβρίου έως 27 Δεκεμβρίου θα τελείται Ιερό Σαρανταλείτουργο. Στις 22 Οκτωβρίου θα τελεσθεί η εις Πρεσβύτερον Χειροτονία του Ιεροδιακόνου του Ιερού Ναού μας π. Πολυκάρπου.

  Να μην είσαι γρήγορος στη σύναψη φιλίας· όταν όμως συνάψεις δεσμό, να τον διατηρείς άλυτο με κάθε τρόπο, σηκώνοντας όλο το βάρος του συνανθρώπου, με την προϋπόθεση ότι δεν επιφέρει κίνδυνο στην ψυχή. Διότι οι διαστάσεις προς τους φίλους εκφαυλίζουν όλη την προαίρεση των ανθρώπων και υποβάλλουν όχι μόνο τον υπαίτιο αλλά και τον αναίτιο στην ίδια υπόνοια. Φίλους να κάμεις εκείνους, οι οποίοι διατηρούν παντοτινά άδολη την φιλία προς τους άλλους και μήτε όταν ευημερούσαν τους φθόνησαν μήτε όταν δυστυχούσαν τους παραμέλησαν. Πράγματι πολλοί βοήθησαν κι πόνεσαν τους φίλους όταν βρίσκονταν σε δυστυχία, αλλά όταν ήσαν ευτυχείς δεν βάσταξαν την ευημερία τους· έτσι αυτούς που δεν τους ήλεγξε ο καιρός της συμπαθείας, τους ξεσκέπασε το πάθος του φθόνου. Ν’ αποκτάς λοιπόν φίλους όχι τους φαύλους αλλά τους αρίστους· διότι τα ήθη των φίλων κρίνονται συνήθως από την ποιότητα των φιλουμένων. Διά των εντίμων φίλων εύκολα επαναφέρεται κανείς και όταν παραπέσει, οι φαύλοι όμως φθείρουν και την υπάρχουσα καλοκαγαθία· οι πρώτοι καλύπτοντας οι ίδιοι την έλλειψη των φίλων στην αρετή την κάμουν να φαίνεται ανελλιπής, ενώ η συναναστροφή με τους φαύλους καθιστά νόθο και ό,τι υπόλοιπο αρετής υπάρχει. Να μη ζητάς ν’ ακούεις τα ευχάριστα από τους φίλους, αλλά μάλλον τα αληθινά. Διότι, αν δεν πρέπει να πιστεύσουμε στους εχθρούς ακόμη και όταν λέγουν την αλήθεια, από τους φίλους δεν έχει φθαρεί η αλήθεια και ζητούν κι εκείνοι να λέγονται τα ευχάριστα, από που αλλού θα προέλθει για μας η γνώση της αληθείας και η διόρθωση των τυχόν ανουσίων λόγων και πράξεών μας; Γι’ αυτό να θεωρεις σπουδαίο πράγμα το να διαφέρουν οι φίλοι των κολάκων. Οι μεν κόλακες, επαινώντας σε κατά πρόσωπο, και σένα τον ίδιο δεν αφήνουν να έρθεις σε συναίσθηση των σφαλμάτων που φυσικά διαπράττεις, αλλά και μεγαλύτερα τα καθιστούν με τις διαβολές προς τους άλλους· οι φίλοι όμως με τον φιλικό έλεγχο και σένα τον ίδιο ενισχύουν περισσότερο, ώστε ν’ αντιληφθείς την παρανομία, και, αν χρειασθεί να λεχθεί κάτι και προς τους έξω, τότε αντί κατηγορίας βρίσκουν απολογία για την πράξη. Όσο λοιπόν διαφέρει η άσκηση της αρετής από την προκοπή στην κακία και το να διαλύει κανείς τις διαβολές από το να διαβάλλει στους υπηκόους, τόσο πρέπει και συ να προτιμάς τους φίλους από τους κόλακες. Όσα από τα μυστικά αυξάνουν την αρετή σου, να τα γνωστοποιείς στους φίλους· όσα όμως εκφαυλίζουν τη γνώμη, αυτά ούτε ο ίδιος να τα εκτελείς ούτε στους φίλους να τα διαβιβάζεις. Αυτό είναι άριστο και χωρίς άλλη αιτιολογία· πλην όμως, όταν η φιλία, όπως συχνά συμβαίνει στα ανθρώπινα, μεταστραφεί σε κορεσμό, τότε γίνεται περισσότερο αντιληπτή η χρησιμότης της παραινέσεως. Πράγματι, το φαύλο μυστικό, και μάλιστα αυτό που υπεισέρχεται στους λογισμούς του συμμεριζομένου και τους διασείει, απομακρύνει γρήγορα και χωρίς καθυστέρηση από την αγάπη και δεν του επιτρέπει να αποβλέψει προς την επιστροφή· και όταν δημοσιοποιηθεί θα σου προκαλέσει βαριά βλάβη και θα σε διαθέσει δυσμενώς προς αυτόν που το διέδωσε. Το χρηστό όμως μυστικό και τον συμμεριζόμενο θα συγκρατήσει από την διάσπαση της φιλίας, εκβιάζοντάς τον μ’ ένα δυνατό δεσμό, την αρετή, και εισερχόμενο στο νου του θα τον καλέσει σ’ έπαινο της σπουδαίας σου γνώμης, αλλά οπωσδήποτε και σένα, αν παραφέρθηκες σε κάτι, θα σε πείσει, βλέποντας αυτά, να αναλάβεις χωρίς δυσαρέσκεια πάλι την προς αυτόν συναναστροφή και φιλική σχέση. Πάντοτε λοιπόν να λες καλά λόγια για τους φίλους, και μάλιστα τους απόντας ενώπιον των παρόντων έτσι μπορεί και το κακό της κολακείας να αποφύγεις, μη επιτρέποντας να φανεί στη συμπεριφορά σου ούτε ίχνος της, και στους φίλους θα παρουσιασθείς ευάρεστος αφού διαβεβαίωσες τους παρόντες ότι είσαι τέτοιας διαθέσεως, όπως εφάνηκες σ’ αυτούς μετά λόγια σου περί των απόντων. Άγιος Φώτιος ο Μέγας.  

  Κατά τον Άγιο Ισαάκ τον Σύρο ό Θεός δεν θέλει για την άλλη ζωή «βόδια», άμυαλους, απείραχτους, άσοφους, αλλά σοφούς όχι σοφούς κατά την κοσμική έννοια, αλλά σοφούς στον πόλεμο κατά του δαίμονος, κατά του κόσμου και κατά του εαυτού τους. Ό άνθρωπος πρέπει να γίνει αγωνιστής και πάνω σ’ αυτόν τον πόλεμο τον περίπλοκο γίνεται σοφός και πτυχιούχος πλέον της κατά Θεόν σοφίας, διότι μαθαίνει την τέχνη των τεχνών και την επιστήμη των επιστημών. Έτσι ανεβαίνει και γίνεται κληρονόμος. Ποίας βασιλείας; Όχι επιγείου, όχι φθειρόμενης αλλά της αιωνίου άφθαρτου Βασιλείας.

– Γέροντα, ποιά εἶναι ἡ σωστή θέση ποὺ πρέπει νά πάρει ὁ μοναχός στήν σημερινή δύσκολη κατάσταση; – Κατ’ ἀρχάς, προσευχή, ὀρθή ζωή, παράδειγμα, καί ὅταν χρειασθεί καί ὅπου χρειασθεί, νά μιλήσει. – Δηλαδή, πρέπει ὁ μοναχός νά μιλήσει, ὅταν δοθεί ἀφορμή; – Μά, φυσικά! Ἄν δέν μιλήσει ὁ μοναχός, ποιός θά μιλήσει; Ὁ μοναχός δέν ἔχει τί νά φοβηθεί. Οἱ ἄλλοι φοβοῦνται, μήπως τούς πετάξουν ἀπό τίς θέσεις τους. Ἐμεῖς οἱ ἀφιερωμένοι στόν Θεό, ἄν δέν τραβήξουμε μπροστά, ποιός θά τραβήξει; Ὅ λογισμός μοῦ λέει πὼς δέν θά ἀφήσει ὁ Θεός. Δέν θά ἀφήσει! Θά ξεκαθαρίσει αὐτή ἡ κατάσταση. Τώρα εἶναι σάν νά ὑπάρχει ἕνα μεγάλο δίχτυ ποὺ ἔχει κλείσει μέσα τά ψάρια καί εἶναι σάπιο. Πάει μιά ἀπό ἐδῶ-μιά ἀπό ἐκεῖ καί θά σπάσει στό τέλος. Καί δὲν θά σπάσει, γιατί τά ψάρια εἶναι μεγάλα, ἄλλα γιατί ἔχει σαπίσει τό δίχτυ. – Γέροντα, τά ψάρια εἶναι οἱ Χριστιανοί; – Ναί, οἱ Χριστιανοί, καί οἱ ἄλλοι εἶναι τά χέλια, τά φίδια. Ἀλλά καί ἐμεῖς θά δώσουμε λόγο στόν Θεό γι’ αὐτήν τήν κατάσταση. Ἐγὼ τώρα τά λέω ἔξω ἀπό τά δόντια. Δέν κρατιέμαι ἄλλο! – Δηλαδή, Γέροντα, τί πρέπει νά κάνουμε; – Πρῶτα νά κάνουμε δουλειά στόν ἑαυτό μας. Γιατί ὡς μοναχός σκοπό ἔχω νά διαλύσω τό ἀνθρώπινο δικό μου πνεῦμα, νά φτιάξω πρῶτα τόν ἑαυτό μου, γιά νά γίνω ἄνθρωπος πνευματικός, γιατί ἀλλιῶς δέν ἔχει νόημα ἡ ζωή μου ὡς μοναχοῦ. Ὕστερα νά μιλήσουμε μέ τρόπο, ὅταν χρειάζεται, καί ὁ Θεός θά βοηθήσει νά φέρουμε θετικά ἀποτελέσματα. – Γέροντα, μερικοί ὅμως λένε καλύτερα σιωπή καί προσευχή. – Δέν μπορεῖς νά ἀδιαφορήσεις, Ὅταν ὅλα καίγονται γύρω σου. Πρέπει νά σβήσεις τήν φωτιά. Ὁ πόνος δέν σ’ ἀφήνει νά σιωπήσεις. Βέβαια, τό κυριώτερο εἶναι νά προσπαθεί κανείς νά ζει πνευματικά, ὅσο μπορεῖ. Καὶ ἄν χρειασθεί νά πάρει σέ ἕνα σοβαρό ζήτημα κάποια θέση, θά πάρει τήν θέση ποὺ θά ἐπιτρέψει ὁ Θεός. Νά ζείτε ταπεινά, ἁπλά, πνευματικά, ὥστε σέ μιά δύσκολη στιγμή, νά μήν ἀναγκασθῆτε νά κάνετε συμβιβασμούς. Ὕστερα νά κοιτάξετε νά ἔρχωνται γιά μοναχές νέες ποὺ νά ἔχουν προϋποθέσεις γιά τόν Μοναχισμό, γιά νά μποροῦν νά γίνουν σωστές μοναχές. Ὅταν γίνει κανείς καλός μοναχός, ξέρει μετά μέχρι ποῦ χρειάζεται νά ἀσχοληθεί μέ ἕνα θέμα. Τί πρέπει νά κάνει καί τί δέν πρέπει, πῶς νά ἐνεργήσει. Ἄν δέν γίνει σωστός μοναχός, ὅλα στραβά πᾶνε. Τό καταλάβατε; Ἄν γίνετε σωστές μοναχές, θά ἐνεργείτε μέ σύνεση. Ἄν δέν γίνετε σωστές μοναχές, ἄν μιά τήν στείλεις κάπου, θά πρέπει νά τῆς πεις «νά πεις αὐτό μέχρι ἐκεῖ, ἐκεῖνο μέχρι ἐκεῖ», γιατί ἀλλιῶς μπορεῖ νά πει ἀνοησίες. Ἀλλὰ αὐτό εἶναι κατάσταση ὑπανάπτυκτη. Ποῦ νά τά βγάλεις πέρα μετά; Γι’ αὐτό ὅσες ἔχουν προϋποθέσεις γιά τόν Μοναχισμό, νά δουλευτοῦν, γιά νά γίνουν σωστές μοναχές καί νά ξέρουν μέχρι ποῦ πρέπει νά ποῦν, τί πρέπει νά ποῦν νά ξέρουν τί πρέπει νά κάνουν σέ μιά δύσκολη στιγμή. Καί θά κινοῦνται μέσα στήν ὑπακοή, γιατί θά συμφωνεί τό δικό τους πνεῦμα μέ τό πνεῦμα τῆς Γερόντισσας. Σέ μιά ἀνάγκη, ἕνα νεῦμα νά τίς κάνει ἤ Γερόντισσα, θά καταλαβαίνουν, γιατί θά ἐργάζονται στήν ἴδια συχνότητα. Ἀλλιῶς δέν γίνεται χωριό. Ἄν δέν μάθετε νά κινῆσθε ἔτσι, μπορεῖ νά μπει καί κάποιος ἄλλος στήν ἴδια συχνότητα, νά λέει ἄλλα πράγματα, νά μήν τό καταλάβετε καί νά κάνει μεγάλο κακό. ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ ΛΟΓΟΙ Β΄ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΦΥΠΝΙΣΗ ΙΕΡΟΝ ΗΣΥΧΑΣΤΗΡΙΟΝ «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ» ΣΟΥΡΩΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Τίποτε, ἀγαπητοί μου, δὲν εἶνε τυχαῖο στὸν κόσμο. Οὔτε μιὰ σταγόνα νεροῦ οὔτε ἕνα φύλλο ἀπὸ τὰ δέντρα δὲν πέφτει χωρὶς κάποια αἰτία. Κάθε πρᾶγμα ἢ γεγονὸς ἔχει τὴν αἰτία του. Οἱ ἄνθρωποι ἐρευνοῦν γιὰ νὰ βροῦν τὰ βαθύτερα αἴτια. Ἀξιέπαινη ἡ ἔρευνα τῆς ἐπιστήμης. Ἀλλ᾿ ὄχι σπάνια ἡ ἔρευνα γιὰ νὰ βρεθῇ ἡ αἰτία ἀποτυγχάνει· ὁ νοῦς τῶν ἐπιστημόνων πλανᾶται, λοξοδρομεῖ, πέφτει σὲ λαβύρινθο ἀμφιβολιῶν καὶ βγάζει σφαλερὰ συμπεράσματα, ποὺ δὲν δίνουν τὴν εἰκόνα τῆς πραγματικῆς αἰτίας τῶν γεγονότων. Ἔτσι καὶ προκειμένου γιὰ τὴν αἰτία τῆς πτώσεως τοῦ Βυζαντίου. * * * Ἀπὸ ὅσα μαρτυροῦν αὐτόπτες καὶ αὐτήκοοι βγαίνει τὸ συμπέρασμα, ὅτι «ἡ ἀπερίγραπτη ἐκείνη συμφορὰ δὲν ἐπῆλθε μόνη της· ἦταν ἀποτέλεσμα μιᾶς γενικῆς ἐξαχρειώσεως τοῦ ἔθνους, ὅτι κυρία αἰτία δὲν ἦταν τόσο ἡ δύναμι τοῦ κατακτητοῦ ὅσο οἱ ἁμαρτίες ποὺ πλημμύρισαν τὸν πολιτικό, κοινωνικὸ καὶ ἰδιωτικὸ βίο» (Νικηφόρος Καλογερᾶς μτφρ.). Πράγματι ἡ Πόλις καὶ μαζί της ἡ Βυζαντινὴ αὐτοκρατορία ἔπεσε γιὰ τὶς ἁμαρτίες τῶν κατοίκων της. Μπορεῖ ὁ μαθητὴς τῆς σχολῆς τοῦ ἱστορικοῦ ὑλισμοῦ(σύμφωνα μὲ τὴν ὁποία μόνο ὁ οἰκονομικὸς παράγων εἶνε ἐκεῖνος ποὺ ῥυθμίζει τὴν ἐξέλιξι τῶν κοινωνιῶν), νὰ μᾶς εἰρωνευθῇ γιὰ τὴν ἀφελῆ, κατ᾿ αὐτόν, ἑρμηνεία ποὺ δίνουμε. Ἀλλὰ ὁ ἄνθρωπος ποὺ ἀποκλείει ἀ πὸ τὴν ἱστορία τὴν ὕπαρξι ἠθικοῦ καὶ πνευ μα τικοῦ παράγοντος καὶ ἀποδίδει τὰ πάντα στὴ συστολὴ ἢ διαστολὴ τοῦ στομάχου καὶ Θεὸ ἔχει τὴν ὕλη, αὐτὸς μυωπάζει καὶ δὲν μπορεῖ νὰ δῇ τὰ ἀπώτερα αἴτια καὶ τοὺς παράγοντες ἐκείνους ποὺ ἡ ἐπίδρασί τους στὴν ἐξέλιξι τῶν ἀνθρωπίνων κοινωνιῶν εἶνε τεραστία. Πίσω ἀπὸ τὴν ὕλη κρύβεται τὸ πνεῦμα. Πίσω ἀπὸ τοὺς φυσικοὺς νόμους ὑπάρχουν οἱ ἠθικοὶ νόμοι, ποὺ ἡ μὲν αὐστηρὴ τήρησί τους ἐπιφέρει τὴν κοινωνικὴ ἀκμὴ καὶ πρόοδο, ἐνῷ ἡ ἀσύστολη παράβασί τους ἀπὸ τοὺς ἄρχοντες καὶ τὸ λαὸ ἐπιφέρει τὴν ἐξασθένησι, τὸν ἐκφυλισμὸ καὶ τὸν ὁλοκληρωτικὸ ὄλεθρο τῶν ἐθνῶν. Ἕνα μικρὸ ἔθνος, ποὺ οἱ πολῖτες του ζοῦν μὲ φόβο Θεοῦ κ᾽ εἶνε πρόθυμοι νὰ ἀκοῦνε καὶ γρήγοροι καὶ δραστήριοι στὸ νὰ ἐφαρμόζουν τοὺς ἠθικοὺς νόμους του, εἶνε ἀδύνατον νὰ νικηθῇ, ἔστω καὶ ἂν ὁ ἐχθρὸς ποὺ τοῦ ἐπιτίθεται διαθέτῃ δεκαπλάσιες καὶ εἰ κοσαπλάσιες δυνάμεις· διότι ἕνας πιστὸς δοῦλος τοῦ Θεοῦ θὰ καταδιώξῃ χίλιους ἀπίστους καὶ ἀσεβεῖς(Δευτ. 32,30. Ἰησ. Ναυῆ 23,10). Ἔχει μαζί του σύμμαχο τὸν Κύριο! Ποιός ἄλλος μεγαλύτερος σύμμαχος ὑπάρχει ἀπὸ αὐτόν; Ἀντιθέτως ἕνα μεγάλο ἔθνος, ποὺ οἱ πολῖτες του εἶνε καθημερινοὶ παραβάτες τῶν ἠθικῶν νόμων καὶ φρικτοὶ ὑβρισταὶ τῆς θείας μεγαλωσύνης τοῦ Δημιουργοῦ καὶ ζοῦν μιὰ ζωὴ ἁρπαγῆς καὶ ἀκολασίας, τὸ ἔθνος αὐτὸ θὰ καταρρεύσῃ. Τίποτε δὲν θὰ μπορέσῃ νὰ τοῦ προσφέρῃ ὁ πιὸ ἰσχυρὸς ἐξοπλισμός, οἱ πλωτοὶ κολοσσοὶ στὴ θάλασσα, τὰ ὑπερφρούρια στὸν ἀέρα, τὰ τεχνητὰ τείχη στὴν ξηρά. Γιὰ ᾽κεῖνον ποὺ φοβᾶται τὸ Θεὸ ὁ ἱστὸς τῆς ἀράχνης γίνεται φρούριο ἀπόρθητο, ἐνῶ γιὰ τὸν ἀσεβῆ, τὸν ἀναιδῆ περιφρονητὴ τῶν ἐντολῶν τοῦ Κυρίου, θὰ ἔρθῃ στιγμὴ ποὺ καὶ τὰ χαλύβδινα τείχη ποὺ τὸν προστατεύουν θὰ γίνουν πιὸ ἀδύναμα κι ἀπὸ ἱστὸ ἀράχνης, ξερὴ καλαμιὰ ποὺ καίγεται μ᾽ ἕνα σπίρτο. Τίποτε δὲν πρόκειται νὰ σώσῃ τὸν ὑπερήφανο ἀσεβῆ, τὸν ἀμετανόητο λαό. Ὅπως λέει ὁ Κύριος μὲ τὸ στόμα τοῦ προφήτου Ὀβδιού, «Ἐὰν μετεωρισθῇς ὡς ἀετὸς καὶ ἐὰν ἀνὰ μέσον τῶν ἄστρων θῇς νοσσιάν σου, ἐκεῖθεν κατάξω σε», δηλαδή· Ἂν ὑψωθῇς σὰν ἀετὸς κι ἂν στήσῃς τὴ φωλιά σου ἀνάμεσα στὰ ἄστρα, ἀπὸ ᾽κεῖ θὰ σὲ κατεβάσω(Ὀβδ. 4). Ὁ Θεὸς δὲν στέκεται σὰν ἕνας ἀπαθὴς θεατὴς τῆς ἱστορίας τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Εἶνε ὁ δίκαιος Κριτής. Φαίνονται τὰ ἴχνη του διὰ μέσου τῶν σελίδων τῆς ἱστορίας. Διαβαίνει ἀμείβοντας τὴν ἀρετή, τιμωρώντας τὴν κακία, καὶ ἀπ᾽ τὸ πικρὸ ἡ ἄπειρη Σοφία του ξέρει νὰ βγάζῃ τὸ γλυκύ· ἀπ᾽ τὴν κοπριὰ τὰ εὐωδιαστὰ ἄνθη τῆς εἰλικρινοῦς μετανοίας καὶ ἱερᾶς κατανύξεως, κι ἀπὸ τὴ δουλεία τοῦ 1453 τὸ ἡρωικὸ 1821. * * * Κάθε χρόνο, ἀγαπητοί μου, μὲ ἀφορμὴ τὴν ἐπέτειο τοῦ θλιβεροῦ γεγονότος τῆς ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἂς μελετοῦμε σοβαρὰ τὴν ἱστορία καί, βλέποντας ὅτι ἡ κυρία αἰτία τῆς συμφορᾶς ἐκείνης ἦταν ἡ ἁμαρτία ποὺ ἐπλεόνασε, ἂς ἀν τλήσουμε πολύτιμα διδάγματα. Τὰ παθήματα τῶν προγόνων ἂς γί νουν μαθήματα γιὰ μᾶς. Τὸ ἕνα, ποὺ πρέπει νὰ ἑλκύσῃ ἀμέριστη τὴν προσοχὴ κλήρου καὶ λαοῦ, εἶνε τοῦτο· ὅλοι ἐμεῖς ποὺ κατοικοῦμε τὴ μαρτυρικὴ αὐτὴ γωνιὰ τοῦ κόσμου, «ποὺ φτάσαμε στὰ τέλη τῶν αἰώνων»(Α΄ Κορ. 10,11), ἂν ἀγαποῦμε τὸν Κύριο, ἂς τηροῦμε τὶς ἐντολές του, ἂς «ἀποστυγῶμεν τὸ πονηρόν» ἂς ἀπεχθανώμαστε δηλαδὴ τὸ κακό(῾Ρωμ. 12,9) ὁπουδήποτε κι ἂν τὸ συναντήσουμε· συγκεκριμένα δηλαδή, νὰ μισοῦμε δυνατὰ τὴ θεομπαιξία, τὴ σιμωνία, τὴ βλασφημία, τοὺς ὅρκους, τὴ φιλοδοξία, τὴν ἁρπαγή, τὴν ἀκολασία, τὴν κακὴ ἐπιθυμία, τὴ φιλαργυρία, «τὴν πλεονεξίαν, ἥ τις ἐστὶν εἰδωλολατρία»(Κολ. 3,5). Αὐτὰ τὰ πάθη ἔ γι ναν οἱ νεκροθάφτες τῆς Βυζαντινῆς αὐτοκρατορίας. Αὐτὰ στάθηκαν οἱ ἰσχυρότεροι σύμ μαχοι τοῦ κατακτητοῦ. Χωρὶς τὴ δική τους βοήθεια ποτέ ὁ Μωάμεθ ὁ Β΄ δὲν θὰ ἔμπαινε στὴν Πόλι, ἡ σημαία τοῦ σταυροῦ θὰ κυμάτιζε στὸν τροῦλλο τῆς Ἁγίας Σοφίας, καὶ διαφορετικὴ θὰ ἦταν ἡ ἐξέλιξι τῶν γεγονότων. * * * Ἀδελφοὶ Ἕλληνες! Μὲ πόνο ψυχῆς καὶ δάκρυα σᾶς προσφωνῶ κατὰ τὴ θλιβερὴ αὐτὴ ἐπέτειο. Ἂς βάλουμε τὸ χέρι στὴν καρδιὰ κι ἂς ρωτήσουμε καθένας τὸν ἑαυτό του κι ὁ ἕνας τὸν ἄλλο· Ζῇ μέσα μας ἡ ὀρθὴ πίστι, ἡ ἀνυπόκριτη ἀγάπη στὸν Κύριο καὶ τὸν πλησίον; Ἂν εἶνε μαζί μας ὁ Κύριος, τότε ἡ πατρίδα μας θὰ εἶνε ἀπόρθητο φρούριο. Ἂν ὅμως πλήθυνε ἡ ἀνομία, πάγωσε ἡ ἁγνὴ ἀγάπη, νεκρώθηκε ἡ Ὀρθόδοξος πίστις, ὑψώθηκαν ἀνάμεσά μας ξένοι βωμοί, νέα εἴδωλα τοῦ ψευτοπολιτισμοῦ, τότε νέα συμφορά, μεγαλύτερη σὲ βάθος καὶ ἔκτασι ἀπὸ τὴν ἅλωσι τῆς Κωνσταντινουπόλεως, θὰ πέσῃ στὸ ταλαίπωρο ἔθνος μας. Ὁ «Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται», δὲν ἐμπαίζεται (Γαλ. 6,7). Εἶνε «πῦρ καταναλίσκον», φωτιὰ ποὺ κατατρώει (Δευτ. 4,24· 9,3. Ἑβρ. 12,29). Κανένας ἔξυπνος οἰκονομικὸς συνδυασμός, καμμιά συμμαχία μὲ ξένα κράτη δὲ θὰ μᾶς σώσῃ, ἂν ἀπιστοῦμε καὶ νεοειδωλολατροῦμε καὶ βλασφημοῦμε καπηλικῶς τὰ θεῖα. Ἱστὸ ἀράχνης ὑφαίνουμε, ἕνα λεπτὸ καλάμι θὰ μᾶς διαλύσῃ. Ἀδελφοὶ Ἕλληνες! Ἀπὸ μᾶς, ὅσο ὑπάρχει ἀκόμη καιρός, ἐξαρτᾶται ἡ ἀποτροπὴ μιᾶς νέας συμφορᾶς. Ἐμπρός μας σήμερα βρίσκονται «ἡ ζωὴ καὶ ὁ θάνατος»(βλ. Δευτ. 30,19. Σ. Σειρ. 15,17)· ἡ ζωὴ μαζὶ μὲ τὸ Χριστό, ὁ θάνατος μακριὰ ἀπὸ τὸ Χριστό. Ἂς ἐκλέξουμε τὴ Ζωὴ τὴν ἀθάνατη.

  Κάθε ημέρα στην εκκλησία ζητάμε τις πρεσβείες των αγίων. Αυτές οι πρεσβείες είναι ολόκληρη δύναμις, ολόκληρος κόσμος που βγαίνει από τους αγίους και από τις άκτιστες ενέργειες του Θεού. Αλλά οι άγιοι δεν μεσιτεύουν απλώς. Με το να βλέπουν τον Χριστό και να γνωρίζουν την ζωή του, και με το να δέχονται εν Πνεύματι Αγίω θείο φωτισμό ο οποίος θα γίνει πλήρης την ημέρα εκείνη, όταν θα παραβρεθούμε και εμείς μαζί τους, ο Χριστός γίνεται πλέον περιουσία τους και φωτίζουν και εμάς. Διαφωτίζουν τον νου μας, μας αποκαλύπτουν. Όταν έχω κάτι και μου το ζήτησης, θα σου το δώσω. Αν έχω δύο χιτώνες, ο Θεός με υποχρεώνει να σου δώσω τον ένα. Αλλά και αν έχω έναν, σε λυπάμαι και σου τον δίνω και αυτόν και ζητάω άλλον από τον ηγούμενο. Ο άγιος, που έχει τόσο πλούτο από τον φωτισμό του Θεού, δεν θα δώσει και σε μας; Μπορεί να μας το αρνηθεί αυτό; Ο θείος φωτισμός είναι το βαθύτερο και το σπουδαιότερο που μπορούμε να ζητήσουμε από τους αγίους. Ό,τι και αν μας λείπει, αποκαθίσταται ή μπορούμε να ζήσουμε χωρίς αυτό. Αλλά χωρίς τον φωτισμό, την γνώσι δηλαδή, δεν μπορούμε να ζήσουμε. Η γνώσις του Θεού συντηρεί τα κύτταρά μας και ενώνει το πνεύμα μας, μας παριστάνει ενώπιον του Θεού και μας σώζει και μας βάζει στην βασιλεία των ουρανών. Η γνώσις ή η άγνοια του Θεού, ή μικρή ή η μεγάλη, μας κάνει ζωντανούς ή νεκρούς. Για όλους αυτούς τους λόγους ο άγιος δεν αντέχει να μην εκφράσει την αγάπη του με το να μας πλουτίζει με τον θείο φωτισμό, με το να μας διαφωτίζει στο κάθε μας θέμα. Επί πλέον, οι άγιοι δεν κάνουν κάτι μακριά από εμάς, δεν πηγαίνουν πίσω από εμάς για να παρακαλέσουν τον Θεό, αλλά προσεύχονται μαζί μας. Εφ’ όσον είναι πρόσωπα, όταν γονατίζω εγώ, αυτός που κάθε ημέρα είναι με τον Θεόν, γονατίζει μαζί μου, συνγονατίζει, συνιδρώνει, συμπάσχει, συναγωνιά με την δική μου παράσταση ενώπιον του Θεού. Μη σας κάνη αυτό εντύπωσι. Αναγώνιος είναι η αγωνία του αγίου, αλλά είναι μία αγωνία, μία συμμετοχή στην ζωή μας. Εφ’ όσον το Πνεύμα κράζει, «αββά ο πατήρ», και αγωνιά μαζί μας, εφ’ όσον ο Πατήρ και η κτίσις αγωνίζονται μαζί μας, δεν θα αγωνισθεί ο άγιος που τον φέραμε και τον βάλαμε στο κελλί μας; Και είναι τόσο εύκολη αυτή η πράξις! Κάνεις μια μικρή έπιστράτευσι και υποχρεώνεις όλους τους αγίους να γονατίσουν μαζί σου. Μα, θα μου πείτε, συναγωνιά ο άγιος; Γιατί; Διότι εμείς είμαστε άνθρωποι ακόμη, φέρομε το σαρκικό αυτό περίβλημα, έχομε την χονδροείδεια του μυαλού μας και της καρδιάς μας και δεν έχομε σταθερότητα στην πορεία μας. Τώρα μπορεί να κλαίω και μετά να γελάω. Τώρα να ζητώ κάτι από τον Θεόν και μετά να αναρωτιέμαι γιατί το ζητώ. Ή τώρα να ζητώ κάτι και μετά να το ξεχνώ. Τώρα να υπόσχομαι κάτι και μετά να κάνω το αντίθετο. Τώρα να ορκίζομαι στον Θεό πως θα μετανοήσω και μετά να περιπίπτω στην ίδια αμαρτία με την δική μου γνώμη και βουλή. Δεν έχω δει τον Θεόν με τα μάτια μου τα σαρκικά, όπως τον θέλω εγώ, δεν μου παρέχει ο Θεός τον εαυτό του, όπως εγώ θα το ήθελα ή το φανταζόμουν, και του εκφράζω τις αφέλειές μου, τα παιδιαρίσματά μου, παίζω μαζί του και τον χάνω μέσα από τα χέρια μου. Ο άγιος από την μια έχει ενώπιον του την βεβαιότητα του Θεού, την αγάπη του Θεού, όλη· την θεία οικονομία, και μπορεί να την πιάσει και να μας την δώσει, και από την άλλη έχει εμάς τους ανίδεους και χονδρούς ανθρώπους και δεν ξέρει τι να κάνη μαζί μας. Δεν είναι βέβαιος, αν μετά από μισή ώρα θα μείνουμε πιστοί στην υπόσχεση που του δίνομε τώρα, αν αύριο θα τον ξανακαλέσουμε για να συνγονατίση μαζί μας. Έχουμε την βούλησή μας και αύριο μπορεί να τον ξεγελάσουμε, και τότε θα αναγκασθεί να παραστεί κενός ενώπιον του Θεού. Κάποιος Γέροντας παρακαλούσε την Παναγία για τους υποτακτικούς του και μία ήμερα είδε στο όνειρό του τον Χριστό να της λέγει: Πήγαινε, μητέρα μου, και μη με ξεγελάς άλλο· τους βλέπεις ότι είναι αμετανόητοι. Πόσες φορές και οι άγιοι παίρνουν την ίδια απάντηση, όταν εμείς τους ζητάμε και εν συνεχεία τους εγκαταλείπουμε! Οι άγιοι λοιπόν ενεργούν οι ίδιοι, μεσιτεύουν για μας και μας φωτίζουν, συμπροσεύχονται μαζί μας και συναγωνιούν, συμπάσχουν και συμμετέχουν στην δική μας πάλη. Και όλα αυτά τα κάνουν από μόνοι τους. Εμείς καλούμε τον άγιο, του ζητάμε αυτό που θέλομε, καμιά φορά με πολύ δισταγμό, και ο άγιος αναλαμβάνει το δικό μας υστέρημα να το αναπλήρωση. Προσπαθεί και εμάς να ζωογονεί και τον Θεό να συγκινεί. Όπως φέρνεις έναν λογιστή και σου κάνει στο ακέραιο την εργασία, εσύ όμως δεν ξέρεις τι σου έκανε, όπως εμπιστεύεσαι τον γιατρό και σου διανοίγει τα σπλάγχνα, αλλά εσύ δεν πονάς ούτε καταλαβαίνεις τίποτε, έτσι ακριβώς καλείς τον άγιο και όλα τα κάνει μόνος του. Εμείς δεν έχομε τίποτε να κάνουμε· εν συνεχεία πάμε και κοιμόμαστε, ο άγιος όμως συνεχίζει να κάνη την δουλειά του. Άραγε συνεχίζει; Βεβαίως συνεχίζει. Συνεχίζουν οι δαίμονες να μας πειράζουν, και θα σταματήσει ο άγιος την δουλειά του; Οι άγιοι παραβιάζουν ακόμη και τα άδυτα του Θεού και την γνώμη του. Πόσες φορές η Αγία Γραφή παρουσιάζει τον Θεόν μεταμελούμενον! Ασφαλώς, ουδέποτε μεταμελείται ο Θεός, αλλά το γεγονός αυτό δείχνει το πόσο ακούει τους άγιους του. Ο Θεός αποκαλύπτεται εμφανώς στους άγιους, και εκείνοι τον αποκαλύπτουν και σε μας. Μας μεταφέρουν δηλαδή τα άδηλα και τα κρύφια της γνώσεως του, σύμφωνα με την θεία οικονομία και πρόγνωση. Οι άγιοι είναι δικοί μας. Αφού προσκαλέσουμε τόσο απλά τους αγίους, με την εικόνα τους, τα λείψανά τους ή τον νου μας, οι άγιοι γίνονται η ζωντανή συντροφιά μας. Και επειδή ο άγιος είναι αχώριστος από τον Θεόν, το ξέρω ότι μαζί του είναι και ο Θεός. Ακόμη και αν εγώ είμαι μέσα στην αμαρτία, μέσα στην δυσωδία, και δεν μπορεί να ενεργήσει σε μένα ο Θεός, ακόμη και αν δεν τον νοιώθω, το ξέρω και το πιστεύω ότι μαζί

  Α. Επειδή έχουμε διπλή φύση, προσφέρουμε διπλή προσκύνηση. Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός μας διδάσκει, ότι δεν προσκυνούμε προς ανατολάς απλώς και ως έτυχε, αλλά επειδή η φύσις μας είναι σύνθετος, δηλαδή ορατή και αόρατος, νοητή και αισθητή, προσφέρουμε στον Δημιουργό διπλή και την προσκύνηση: η ψυχή είναι στραμμένη νοερά προς τον Θεό και ταυτόχρονα το σώμα προσκυνεί προς ανατολάς. Αυτός ο διπλός τρόπος, νοητός και αισθητός, της αναφοράς μας προς τον Κύριο φαίνεται και σε άλλες περιπτώσεις: ψάλλουμε με τον νου μας, αλλά ταυτόχρονα και με τα σωματικά χείλη μας, βαπτιζόμεθα και στο ύδωρ και στο Άγιο Πνεύμα, δηλαδή ενούμεθα με τον Κύριό μας με δύο τρόπους: …..Μετέχοντες στα Ιερά Μυστήρια και στην Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Β. Ο Χριστός μας ονομάζεται «Ανατολή» Ο Κύριός μας και Θεός μας είναι το νοητό Φως: «ο Θεός φως εστιν», επίσης είναι ο «ήλιος της δικαιοσύνης», είναι το «φως του κόσμου», το «μέγα φως» και η «Ανατολή», η οποία «επεσκέψατο ημάς εξ ύψους» και με την Χάρι και την Αλήθειά Του εφώτισε τους ανθρώπους, που ήσαν καθήμενοι «εν σκότει» αγνωσίας, «εν χώρα και σκιά θανάτου» της αμαρτίας. Ακριβώς για τον λόγο αυτόν πρέπει να αφιερώνουμε στον Χριστό μας την ανατολή για την προσκύνηση, διότι το κάθε τι ωραίο πρέπει να το αποδίδουμε στον Θεό, από τον Οποίο προέρχεται κάθε αγαθό. Και ο θείος Δαβίδ λέγει: «Αι Βασιλείαι της γης, άσατε τω Θεώ, ψάλατε τω Κυρίω τω επιβεβηκότι επί τον ουρανόν του ουρανού κατά ανατολάς», διότι ο Κύριος άρχισε τα έργα Του από δυσμών ηλίου και τελειώνει αυτά «κατά ανατολάς», στην πηγήν του φωτός, επίσης η Αγία Γραφή λέγει: «εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς, ένθα τον άνθρωπον, ον επλασεν, έθετο» και όταν ο άνθρωπος παρέβη την εντολή, εξωρίσθη «απέναντι του παραδείσου της τρυφής», δηλαδή στα δυτικά. Γ. Αναζητούμε την αρχαία Πατρίδα μας προς ανατολάς Προσκυνούμε λοιπόν τον Θεό, αναζητώντας την αρχαία Πατρίδα μας και ατενίζοντας προς Αυτήν, αυτό μας υπενθυμίζει και η Σκηνή του Μαρτυρίου στην Παλαιά Διαθήκη που είχε στραμμένο το «Καταπέτασμα» και το «Ιλαστήριον» προς την ανατολή. Καί η φυλή του Ιούδα, επειδή ήταν τιμιωτέρα, ήταν παρατεταγμένη «κατά ανατολάς». Και στον περιώνυμο Ναό του Σολομώντος η πύλη του Κυρίου ευρίσκετο κατά ανατολάς. Αλλ’ όμως και ο Κύριός μας, όταν ήταν επί του Σταυρού, έβλεπε προς τα δυτικά, και έτσι εμείς όταν προσκυνούμε Αυτόν, ατενίζουμε προς Αυτόν, δηλαδή στραμμένοι προς τα ανατολικά. Και όταν κατά την Ανάληψή Του εφέρετο επάνω προς ανατολάς, και έτσι προσεκύνησαν Αυτόν οι Απόστολοι και με τον ίδιο τρόπο θα έλθει, όπως είδαν Αυτόν να κατευθύνεται στον Ουρανό, όπως είπε ο Ίδιος ο Κύριος: «ώσπερ η αστραπή εξέρχεται από ανατολών και φαίνεται έως δυσμών, ούτως έσται και η παρουσία του Υιού του ανθρώπου». Προσμένοντες λοιπόν κατά την Δευτέρα Παρουσία τον Σωτήρα μας, «επί ανατολάς προσκυνούμεν». Δ. Άγραφος Παράδοσις Αυτή η Παράδοσις είναι άγραφος και προέρχεται από τους Αγίους Αποστόλους, διότι «πολλά αγράφως ημίν παρέδωκαν». Βάσει άλλωστε αυτής της αγράφου Παραδόσεως, οι Ναοί των Ορθοδόξων έχουν το Ιερό Βήμα προς ανατολάς ούτως, ώστε τόσον ο Ιερεύς όσο και οι πιστοί προσευχόμενοι να είναι στραμμένοι ανατολικά, εικονίζοντες τον νέο Λαό του Θεού, ο οποίος εξερχόμενος από την Αίγυπτο των παθών και το κοσμικό σκότος, πορεύεται προς την κατά ανατολάς Γην της Επαγγελίας, την επουράνια Πατρίδα, ενώ προπορεύεται, ως οδηγός, ο νέος Μωυσής, ο Ιερεύς-Ποιμήν δεόμενος ενώπιόν του Θυσιαστηρίου, του νοητού αυτού Θρόνου της Θείας Μεγαλωσύνης. Για τον ίδιο ακριβώς λόγο επικρατεί η καλή και ωραία και συμβολική συνήθεια να τοποθετούμε τους νεκρούς και κατά τις επικήδειες Ακολουθίες στον Ιερό Ναό, αλλά και στα μνήματα ούτως, ώστε να είναι στραμμένοι προς ανατολάς. Αλλά και οι ευλαβείς Ορθόδοξοι, τουλάχιστον έτσι έκαμαν οι παλαιότεροι, φροντίζουν, όταν κατακλίνωνται για να κοιμηθούν, να βλέπουν προς ανατολάς: αναπολούντες τον «Παράδεισον εν Εδέμ κατά ανατολάς» και προσευχόμενοι, παραδίδονται με εμπιστοσύνη στην Θεία Πρόνοια και την ανάπαυσι του ύπνου.

  Όποιος μιλά για τον άλλο χωρίς να πονά, χωρίς να αγαπά, χωρίς η καρδιά του να νιώθει γλυκασμό γι’ αυτόν, όταν αποκαλύπτει με φθόνο πόσο κακός είναι ο άλλος και πόσο ψεύδεται, ο άνθρωπος αυτός ζει μέσα στα τείχη του εγωισμού του. Είναι δυστυχέστατος, αποτυχημένος. Δεν έχει την ελάχιστη πληροφορία μέσα του ότι υπάρχει Θεός. Αν είχε, θα ήξερε πως ο Θεός είναι ο πλησίον και δε θα ήταν δυνατόν να ατιμάσει το Θεό στο πρόσωπο του αδερφού του. Γέροντας Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης

  Από την έρημο του Αγίου Όρους -Είπε ο αββάς Ησαϊας: «Τη σιωπή να την αγαπάς περισσότερο από το λόγο, γιατί η σιωπή φέρνει θησαυρό ,ενώ η ομιλία τον διασκορπίζει». -Κάποιος αδελφός ρώτησε τον αββά Ισίδωρο, τον πρεσβύτερο της Σκήτης: «Γιατί οι δαίμονες σε φοβούνται τόσο πολύ;» Του απαντά ο Γέροντας: «Από την ώρα που έγινα μοναχός προσπαθώ να μην επιτρέπω την οργή να ανέβει στο στόμα μου (Πρβλ.Ψαλμ. 149, 6.)». – Έλεγε πάλι ότι τριάντα χρόνια έχει από τότε που αντιλαμβάνεται την παρουσία της αμαρτίας στη σκέψη του, ποτέ όμως δεν έδωσε τη συγκατάθεσή του ούτε σε επιθυμία ούτε σε οργή. -Είπε ο αββάς Μακάριος:«Εάν επιπλήττοντας κάποιον, αισθανθείς μέσα σου να κινείται οργή, ικανοποιείς δικό σου πάθος και δεν σε υποχρεώνει κανείς να χάσεις τον εαυτό σου, για να σώσεις άλλους». -Είπε πάλι (ο αββάς Ποιμήν):«Εάν ο άνθρωπος θα θυμάται το ρητό της Γραφής ότι τα λόγια σου θα σε δικαιώσουν και τα λόγια σου θα σε καταδικάσουν (Ματθ. 12,37), θα προτιμάει μάλλον να σιωπά». -Είπε ακόμη ο Γέροντας ότι ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Παμβώ εάν είναι καλό να επαινούμε τον πλησίον και του απάντησε: «Καλύτερη είναι η σιωπή». – Ένας αδελφός ρώτησε τον αββά Τιθόη: «Πώς να περιφρουρήσω την καρδιά μου;» Κι ο Γέροντας του λέει: «Πώς να φυλάξουμε την καρδιά μας, όταν είναι ανοικτές η γλώσσα και η κοιλιά μας;» – Είπε πάλι: «Εκείνος που δεν κυριαρχεί στη γλώσσα του σε ώρα οργής, αυτός ούτε στα πάθη του θα κυριαρχήσει ποτέ». -Είπε ακόμη:«Προτιμότερο είναι να τρώει κανείς κρέας και να πίνει κρασί, παρά να τρώει τις σάρκες των αδελφών του με την καταλαλιά». – Είπε ο ίδιος: «Το φίδι με όσα ψιθύρισε έβγαλε την Εύα από τον Παράδεισο (Γεν.3, 1-5). Μ’αυτό λοιπόν μοιάζει κι εκείνος που φλυαρεί κατά του πλησίον. Γιατί και την ψυχή αυτού που ακούει την οδηγεί στην καταστροφή και τη δική του τη διακινδυνεύει.» ΤΟ ΜΕΓΑ ΓΕΡΟΝΤΙΚΟΝ Έκδοση Ι. Ησυχαστηρίου «Το Γενέσιον της Θεοτόκου»

  Μακάρι να αξιωθούμε ώστε να μπούμε σε εκείνη τη χαρά την ανείπωτη την απερίγραπτη την ανέκφραστη σε αυτά που επιθυμούν να κατανοήσουν οι άγγελοι όπου είναι οι χορείες και οι τάξεις των δικαίων. Εκεί στη μακάρια χώρα των πράων όπου όλα είναι ήρεμα και ατάραχα όπου όλα είναι φωτεινά και θεάρεστα όπου κανείς δεν αδικεί η διοικείται τυραννικά, όπου δεν υπάρχει αμαρτία και μολυσμός. Εκεί όπου υπάρχει το απρόσιτο φως και η ανείπωτη χαρά εκεί όπου δεν υπάρχει πόνος ούτε δάκρυα όπου δεν υπάρχει φροντίδα ούτε μέριμνα ούτε θρήνος. Όπου δεν υπάρχει διάβολος ούτε θάνατος ούτε νηστεία ούτε λύπη, ούτε φιλονικία, ούτε ζήλια αλλά όλα εντελώς είναι χαρά ειρήνη ευφροσύνη. Όπου υπάρχει το δροσερό νερό, ο χλοερός τόπος και η πηγή που μοιράζεται στα τέσσερα σημεία και η κληματαριά που την φροντίζει ο Θεός όλου του κόσμου σε εκείνη τη μακάρια γη που παράγει τους καλούς καρπούς που στολίζει με φύλλα το δέντρο της ζωής που ποτίζει πλούσια από τις πηγές των πνευματικών χαρισμάτων, στη γη που η αληθινή κληματαριά απλώνει τα βλαστάρια της και που ακούμε ότι αμπελουργός της είναι το Πνεύμα. Εκεί όπου υπάρχει η ακήρατη ζωή και το άρρητο και ανέκφραστο αγαθό. Όπου υπάρχει το αληθινό φως και η πηγή κάθε αγαθότητας η εξουσία που είναι πάνω από όλα το μόνο ποθητό η αδιάκοπη χαρά ή αιώνια ευφροσύνη, το ανέσπερο φως ο άδυτος ήλιος. Όπου είναι η πόλη του Βασιλιά, για την οποία διακηρύχθηκαν θαυμαστά. Όπου ακούγεται ο ήχος εκείνων που πανηγυρίζουν. Όπου υπάρχουν κρυμμένοι θησαυροί της σοφίας και της γνώσεως . Άγιος Εφραίμ ο Σύρος

  Στον άγιο Σεραφείμ άρεσε να παρομοιάζει την ανθρώπινη ζωή με ένα κερί. Ένα πλήθος από κεριά έκαιγαν μέσα στο κελί του μπροστά στις εικόνες. Όσο περισσότεροι έρχονταν- και οι επισκέπτες όλο και αυξάνονταν χρόνο με τον χρόνο-τόσο περισσότερα κεριά του έφερναν. Η ζωή μας έλεγε ο Στάρετς, μπορεί να συγκριθεί με μια λαμπάδα καμωμένη από κερί με φιτίλι, που καίει με μια φλόγα που εμείς ανάψαμε. Το κερί είναι η πίστη μας, το φιτίλι η ελπίδα μας, και η φλόγα η αγάπη που ενώνει την πίστη μαζί με την αγάπη, όπως το κερί και το φιτίλι καίνε μαζί με αποτέλεσμα τη φωτιά. Ένα κερί κακής ποιότητας βγάζει όταν το ανάβεις και όταν το σβήνεις μια άσχημη μυρωδιά. Όμοια είναι και η ζωή ενός αμαρτωλού. Κοιτώντας ένα κερί-κυρίως μέσα στην εκκλησία- σκεπτόμαστε πάντα την αρχή, το ξετύλιγμα της ζωής μας και το τέλος της: όπως λειώνει ένα αναμμένο μπροστά στο πρόσωπο του Θεού, έτσι και κάθε στιγμή, λιγοστεύει η ζωή μας πλησιάζοντας προς το τέρμα της. Αυτή η σκέψη θα μας βοηθήσει να μη διασπώμεθα στην εκκλησία, να προσευχόμαστε με περισσότερη θέρμη και να κάνουμε το παν για να μοιάσει η ζωή μας με μια λαμπάδα από αγνό κερί, που καίγεται και σβήνει χωρίς άσχημη μυρωδιά. Άγιος Σεραφείμ του Σάρωφ

  Ο Άγιος Πορφύριος είπε μια μέρα σε μία πνευματική του κόρη: – «Έλα κοντά μου να σου πω ένα μυστικό. Αυτό αν εφαρμόσεις, θα δεις τον άντρα σου να έρχεται και να σε αναζητά, όπου είσαι, χωρίς να ξέρει γιατί, και θ’ απορεί κι ο ίδιος… Το μυστικό είναι τούτο: Να προσεύχεσαι γι αυτόν μυστικά. Έτσι μυστικά, θα πηγαίνει η αγάπη σου και θα τον καλεί. Μη του λες τη λέξη σ’ αγαπώ, αλλά προπάντων μην απαιτείς να σου τη λέει… Η αγάπη δεν ζητιέται μα γεννιέται. Η αγάπη δεν λέγεται, εμπνέεται. Να τυλίγεις τον αγαπημένο σου με θαλπωρή μυστικά, δια της προσευχής. Τότε, κι ο πιο εύθικτος χαρακτήρας δεν αντιδρά… Η μυστική μετάδοση της αγάπης διώχνει τις φοβίες της δέσμευσης και καταπίεσης, και οι ευθύνες του γίνονται ελαφρές και κάποτε αγαπητές. Ένας κόκκος ανιδιοτελούς αγάπης να υπάρχει μέσα μας, έρχεται σιγά-σιγά η χάρη και τον κάνει να πετάξει δυο φυλλαράκια. Γρήγορα μετά μεγαλώνει…». Φυσικά, κατά τη διάρκεια του γάμου μπορείτε να συναντήσετε, πολλές φορές, ένα άτομο που να ”σας φανεί καλύτερο” και πιο ”ενδιαφέρον” από τον σύζυγο… Αλλά το ενδιαφέρον σας για αυτόν δεν πρέπει να θεωρείται ως δώρο της μοίρας, αλλά ως πειρασμός, δοκιμασία αφοσίωσης στον Κύριο. Ναι, η πίστη στο γάμο δεν είναι μόνο η πίστη σε μια σύζυγο ή έναν σύζυγο, αλλά στον ίδιο τον Θεό…