Αυτή τη στιγμή μου έρχεται στη μνήμη μου το παράδειγμα μιας πολύ απλής γυναίκας του λαού, που είχα συναντήσει στο εξομολογητάριο, πριν από πολλά χρόνια. Δεν την γνώριζα, ούτε την γνωρίζω· ούτε αν τη δω στο δρόμο θα τη θυμηθώ. Θα πλησίαζε τα 70. Ίσως να την έχει καλέσει ο Θεός τώρα. Αφού εξομολογήθηκε, δεν θυμάμαι πώς, ήλθε το θέμα γιατί αυτό δεν είχε σχέση με αμαρτίες, τη ρώτησα αν εργάζεται. – Όχι, πάτερ μου, σταμάτησα· δεν μπορώ πιά άλλο να εργάζομαι. – Και πως ζεις; Έχεις σύνταξη; – Όχι, ούτε σύνταξη έχω. Με κοίταξε λίγο έτσι καχύποπτα, αγράμματη η καημένη και μου λέει: – Πνευματικός είσαι, θα στο πω. Αλλά δεν θα το πεις πουθενά! Η ενορία μας έκτισε ένα νέο ναό, μεγάλο και ωραίο. Έγιναν πάρα πολλά έργα μέσα στο ναό· είχε μείνει το τέμπλο. Οι ιερείς είπαν, και μία και δυό και τρείς φορές, ότι τώρα θα αρχίσουμε τον έρανο για να φτιάξουμε το τέμπλο ξυλόγλυπτο. Εγώ από μικρή κοπέλα, όλη μου τη ζωή, εργαζόμουνα «υπηρέτρια» και με τα χρήματα που έπαιρνα έφτιαξα ένα σπίτι. Έμενα σ΄ ένα δωματιάκι και τα υπόλοιπα τα νοίκιαζα και έτσι ζούσα. Πάω, βρίσκω τον προϊστάμενο του ναού και του λέω: «Πάτερ μου, πόσο θέλει να γίνει το τέμπλο;». Μου είπε, ενάμισι εκατομμύριο – της εποχής εκείνης βέβαια, (σημερινά χρήματα είκοσι – εικοσιπέντε εκατομμύρια). – «Πάτερ μου, άκουσε, του λέω. Έχω ένα σπίτι· τα πιάνει αυτά τα χρήματα, αλλά αναλαμβάνει το εκκλησιαστικό συμβούλιο να μου δίνει ενάμισι χιλιάρικο το μήνα που παίρνω από τα ενοίκια για να ζώ; Όσο ζώ. Μετά δεν θα δώσει τίποτα στους κληρονόμους μου». – «Το αναλαμβάνει και με το παραπάνω και περισσότερα». – «Αλλά, άκουσε – του λέω -, δεν θα το ξέρει κανείς. Εγώ και σύ». – «Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, διότι για να το αποφασίσει το εκκλησιαστικό συμβούλιο, πρέπει να το μάθει. Πως θα πάρει τέτοια απόφαση; Επομένως δεν μπορώ να το κρατήσω τελείως μυστικό». – «Καλά, θα πάρεις, όμως, τους εκκλησιαστικούς συμβούλους έναν – έναν μπροστά στην εικόνα του Χριστού να σου υποσχεθούν ότι δεν θα το πουν σε κανένα. Να μη το μάθει κανείς στην ενορία!». – «Εν τάξει, αυτό στο υπόσχομαι». Πράγματι, πουλήθηκε το σπιτάκι, και έγινε το τέμπλο. Κι εγώ πνευματικέ μου, ζώ μ΄ αυτά που μου δίνει το συμβούλιο. Ά, μου είπαν μερικοί του εκκλησιαστικού συμβουλίου, που το ήξεραν: «Αί, καημένη τώρα, το έφτιαξες που το έφτιαξες, δεν αφήνεις να βάλουμε και τ΄ όνομά σου». «Όχι, όχι – τους λέω – γιατί θα χάσω το μισθό (!) μου, άμα θα κάνετε αυτό το πράγμα». Τώρα πάω στην Εκκλησία και το βλέπω και το τέμπλο και κλαίω από τη χαρά μου και λέω: Σ΄ ευχαριστώ, Χριστέ μου, διότι αξίωσες εμένα, μια φτωχή γυναίκα, μία υπηρέτρια, που δεν αξίζω τίποτε, ένα σκουπίδι, να κάνω ένα τέτοιο ωραίο πράγμα στο Ναό Σου. Και το βλέπω και αγαλλιάζεται η ψυχή μου. Άι, και πιστεύω να πάω στη βασιλεία του Θεού να παρουσιάσω αυτό, δεν έχω τίποτε άλλο στη ζωή μου· «Κύριέ μου, εγώ τους κόπους μου τους έδωσα να φτιάξω ένα έργο στο Ναό Σου· δεν έχω τίποτε άλλο». Τόσο πολύ με συγκλόνισε το παράδειγμα αυτής της γυναίκας, που είπα: Εν ημέρα Κρίσεως πόσους θα κρίνει η γριούλα αυτή από εμάς τους κληρικούς, που πολλές φορές βάζουμε φαρδύ – πλατύ το όνομά μας και γράφουμε «το τέμπλο ή ο Ναός εγένετο επί τάδε, επί τάδε, επί τάδε» και από κάτω αρχίζουν οι λίστες των δωρητών. Αυτή η απλή γυναίκα, χωρίς να έχει προχωρήσει πολύ πνευματικά, έκανε μία τέτοια σκέψη, την οποία ούτε εμείς οι τάχα προηγμένοι πνευματικώς δεν κάνουμε. Κολακευόμεθα να γίνεται γνωστό, ότι δώσαμε αυτό ή εκείνο ή το άλλο. Επαναλαμβάνω, μερικές τέτοιες ψυχούλες, καθαρές ψυχές, «ών ουκ ήν άξιος ο κόσμος», την ημέρα της Κρίσεως θα μας κρίνουν! π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

  «Δεύτε ουν, ίδετε παράδοξα θαύματα». Ο Ήλιος της Δικαιοσύνης λούζεται στου Ιορδάνη τα νερά. Η φωτιά βουτάει και σμίγει με τα νερά. Και ο Θεός από άνθρωπο αγιάζεται. Με αυτούς τους λόγους, ο Άγιος Πρόκλος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως, μαθητής και διάδοχος στην αποστολική καθέδρα του Ιερού Χρυσοστόμου, εξυμνεί τα θαυμάσια της σημερινής μεγάλης Δεσποτικής εορτής. Μάλιστα, ερμηνεύοντας το ιερό κείμενο της Αγίας Γραφής, παραλληλίζει τη Βάπτιση του Χριστού στον Ιορδάνη ποταμό με τον κατακλυσμό που έγινε επί Νώε στην Παλαιά Διαθήκη: «Εκεί το νερό έπνιξε τους ανθρώπους, εδώ το νερό του βαπτίσματος με τη χάρη του Θεού τους ανιστά. Εκεί ο Νώε έφτιαξε στέρεα κιβωτό από ξύλα, εδώ ο νοητός Νώε, ο Χριστός, προσλαμβάνει από την άφθορο Παρθένο την κιβωτό του σώματος… Εκεί περιστερά που βάσταζε κλάδο ελαίας, εδώ το Πνεύμα το Άγιον εν είδει περιστεράς φανερώνει τον ελεήμονα Κύριο». Ελάτε, λοιπόν, να ανυμνήσουμε «της περί ημάς του Θεού οικονομίας το μέγεθος», αφού για τα δικά μας παραπτώματα ο Θεός Λόγος έγινε άνθρωπος και επιτελεί την δική μας κάθαρση στον Ιορδάνη, Αυτός που είναι ο μόνος καθαρός και αμόλυντος. Ελάτε να φιλοσοφήσουμε για την υπόθεση της σημερινής εορτής και μάλιστα να ερμηνεύσουμε σύμφωνα με τις υποτυπώσεις των θεοφόρων Πατέρων της Εκκλησίας, τη διακήρυξη του Ουρανίου Πατρός προς τον Βαπτιζόμενο Υιό, καθώς μας παραδίδουν τα κείμενα των Ιερών Ευαγγελιστών. «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ηυδόκησα». Πρώτον. «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός» Ο Χριστός δεν είναι ένας απλός άνθρωπος, αλλά ο Υιός του Πατρός, ο γεννηθείς υπό του Πατρός προ πάσης της κτίσεως. Είναι Εκείνος που γίνεται άνθρωπος δια φιλανθρωπίαν, προκειμένου να σώσει τον άνθρωπο. «Τούτον γαρ ο πατήρ εσφράγισεν ο Θεός». Είναι ο υιός της αγάπης του πατρός, «ο ων εις τον κόλπον του πατρός», η ευδοκία του Πατρός πάντοτε. Ιδιαιτέρως όμως είναι ο εγγυητής της σωτηρίας των ανθρώπων. Είναι ο μεσίτης μεταξύ ημών και του Πατρός. Γι’ αυτό, ο Πατήρ αυτόν «αγαπά, ότι αυτός έδωκε την ψυχήν αυτού, ίνα πάλιν λάβη αυτήν». Οι άνθρωποι Τον θεωρούσαν ως απλό άνθρωπο. Στα μάτια τους φαινόταν ως υιός του Ιωσήφ. Έτσι, περιέκρυβε τον εαυτό Του και την εξουσιαστική Του δύναμη. Όμως, για να μην αμφιβάλλει κανείς για την αυθεντικότητα της παρουσίας Του, της θείας αποστολής Του και του σωτηριώδους έργου Του, τώρα στα νερά του Ιορδάνου, «η Τριάς ο Θεός ημών… αδιαιρέτως πεφανέρωκεν». Ο Πατήρ μαρτυρεί την υιότητα του Υιού, ο Υιός κλείνει την κορυφή στον Βαπτιστή και Πρόδρομο, το Πνεύμα το Άγιον εν είδει περιστεράς κατεβαίνει ουρανόθεν. Δεύτερον. «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός» Αυτή η μαρτυρία του Πατρός, φανερώνει ότι ο βαπτιζόμενος είναι τέλειος Θεός και συγχρόνως τέλειος άνθρωπος. «Θεός όλος υπάρχων, όλος βροτός γέγονας, όλη τη Θεότητι μίξας, την ανθρωπότητα». Ακριβώς την ίδια μαρτυρία του Πατρός έχουμε και στο γεγονός της Μεταμορφώσεως στο όρος Θαβώρ: Ο μαρτυρούμενος Υιός φανερώνεται ότι είναι «απαύγασμα της δόξης του Πατρός», σύμφωνα με τον φοβερό λόγο του Αποστόλου Παύλου. Το επίθετο «αγαπητός» φανερώνει τη σχέση του Πατέρα με τον Υιό. Είναι σχέση αγαπητική, σχέση ενότητος. Άλλωστε, ο ίδιος ο Χριστός μας αποκαλύπτει ότι «εγώ και ο πατήρ έν εσμέν». Φανερώνει, ακόμη, η φράση αυτή κάτι που δυστυχώς σήμερα έπαψε να χαρακτηρίζει τους ανθρώπους• και αυτό είναι η αγάπη. Δείχνει, δηλαδή, τη θυσία που έκανε ο Θεός Πατήρ για το ανθρώπινο γένος. Πόσο συγκλονιστικοί είναι οι λόγοι του Χριστού: «Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμον, ώστε τον υιόν αυτού τον μονογενή έδωκεν, ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’ έχη ζωήν αιώνιον». Αυτή η φράση ακόμη, προσδιορίζει και τις σχέσεις που εμείς οφείλουμε να έχουμε με το πρόσωπο του Χριστού. Είναι Αυτός, που θα πρέπει να αποτελεί το κέντρο της καρδιάς μας. Είναι Αυτός, τον Οποίο πρέπει να αγαπάμε «εξ όλης της καρδίας και εξ όλης της ψυχής και εξ όλης της ισχύος και εξ όλης της διανοίας», γιατί «αυτός πρώτος ηγάπησεν ημάς». Τρίτον. «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, εν ω ηυδόκησα» Είναι αξιοπρόσεκτη, σύμφωνα με τον θεόπτη Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, η μαρτυρία του Ουρανίου Πατρός «εν ω ηυδόκησα». Σημαίνει ότι η ενανθρώπηση ήταν το κατ’ ευδοκία θέλημα του Θεού. Δηλαδή, η ενανθρώπηση προσχεδιάστηκε από τον Θεό ανεξάρτητα από το εάν ο άνθρωπος θα υφίστατο τα αποτελέσματα της πτώσεως. Γιατί απλούστατα, μόνο δια της ενώσεως του κτιστού με το Άκτιστο στο πρόσωπο του Σαρκωμένου Λόγου του Θεού θα μπορούσε να σωθεί και συγχρόνως να θεωθεί και να δοξασθεί στη Βασιλεία των Ουρανών. «Όλα όσα έγιναν στην Παλαιά Διαθήκη, επειδή ήταν αποτέλεσμα της πτώσεως του ανθρώπου, ήταν ατελή αφού δεν έγιναν σύμφωνα με το θέλημα του Θεού. Όλα όμως απέβλεπαν στην ενανθρώπιση του Λόγου… και την ένωση της θείας και της ανθρωπίνης φύσεως, την ένωση κτιστού και ακτίστου». Άλλωστε και η θεμελίωση του κόσμου από την αρχή προς Αυτόν έβλεπε, τον μεν κάτω βαπτιζόμενον ως υιό ανθρώπου, από πάνω δε μαρτυρούμενον από τον Θεό ως μόνον αγαπητό Υιό, για τον Οποίον έγιναν τα πάντα και δια του οποίου έγιναν τα πάντα, όπως λέγει ο Απόστολος (Παύλος). Θεοφάνεια, λοιπόν, σήμερα! «Σήμερον η κτίσις φωτίζεται• σήμερον τα πάντα ευφραίνονται, τα ουράνια άμα και τα επίγεια. Άγγελοι και άνθρωποι συμμίγνυνται • όπου γαρ Βασιλέως παρουσία, και η τάξις παραγίνεται». Η σημερινή δεσποτική εορτή έρχεται να μας υπενθυμίσει πως όλα όσα συμβαίνουν στον τόπο μας και στην πολύπαθη πατρίδα μας (ανεργία, φτώχεια, μετανάστευση, χαμένη αξιοπρέπεια, παντοειδείς ταπεινώσεις, πνευματική κρίση) είναι αποτέλεσμα της δικής μας απομακρύνσεως από τον Θεό και της θεωρήσεως του ανθρώπου ως κέντρο του κόσμου και της ζωής του. Γι’ αυτό και επιβάλλεται να εγκαταλείψουμε τη νοοτροπία αυτή, εάν θέλουμε να επιζήσουμε ως Ορθόδοξο Γένος, ακολουθώντας την Ορθόδοξη Παράδοσή μας, όπως την έζησαν οι Άγιοί μας. Να αποκτήσουμε θεανθρωποκεντρικότητα: δηλαδή κέντρο της ζωής μας να γίνει ο Θεάνθρωπος Χριστός και όχι ο άνθρωπος. Γιατί ο Χριστός είναι το φως το αληθινόν. Είναι ο ποιμήν ο καλός. Είναι η θύρα των προβάτων. Είναι η οδός, η αλήθεια και η ζωή. Είναι ο Ων και ο Ερχόμενος, ο ζων εις τους αιώνας. Αυτήν την επιφανή ημέρα της πίστεώς μας, σας εύχομαι μέσα από την καρδιά μου, αδελφοί μου και παιδιά μου αγαπητά, η πορεία της ζωής

  Τα Αγία Θεοφάνεια είναι μία από τις αρχαιότερες εορτές της εκκλησίας μας η οποία θεσπίσθηκε το 2ο αιώνα μ.Χ. και αναφέρεται στη φανέρωση της Αγίας Τριάδας κατά τη βάπτιση του Ιησού Χριστού. Η ιστορία της βάπτισης έχει ως εξής: Μετά από θεία εντολή ο Ιωάννης ο Πρόδρομος εγκατέλειψε την ερημική ζωή και ήλθε στον Ιορδάνη ποταμό όπου κήρυττε και βάπτιζε. Εκεί παρουσιάσθηκε κάποια ημέρα ο Ιησούς και ζήτησε να βαπτισθεί. Ο Ιωάννης, αν και το Άγιο Πνεύμα τον είχε πληροφορήσει ποιος ήταν εκείνος που του ζητούσε να βαπτισθεί, στην αρχή αρνείται να τον βαπτίσει ισχυριζόμενος ότι ο ίδιος έχει ανάγκη να βαπτισθεί από Εκείνον. Ο Ιησούς όμως του εξήγησε ότι αυτό ήταν το θέλημα του Θεού και τον έπεισε να τον βαπτίσει. Και τότε μπροστά στα έκπληκτα μάτια των θεατών διαδραματίσθηκε μία μοναδική και μεγαλειώδης σκηνή, όταν με την μορφή ενός περιστεριού κατήλθε το Άγιο Πνεύμα και κάθισε επάνω στο βαπτιζόμενο Ιησού, ενώ συγχρόνως ακούσθηκε από τον ουρανό η φωνή του Θεού η οποία έλεγε: «Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός, εν ω ευδόκησα» («Αυτός είναι ο αγαπημένος μου Υιός, αυτός είναι ο εκλεκτός μου»). Από τότε και το Βάπτισμα των χριστιανών, δεν είναι «εν ύδατι», όπως το βάπτισμα «μετανοίας» του Ιωάννη, αλλά «εν Πνεύματι Αγίω». Ο Κύριος με το να βαπτιστεί αγίασε το νερό, το έκανε νερό αγιασμού και συμφιλίωσης με το Θεό. Έτσι η Βάπτιση του Κυρίου άνοιξε τη θύρα του Μυστηρίου του Βαπτίσματος. Με την καθαρτική χάρη του αγίου Βαπτίσματος ο παλαιός αμαρτωλός άνθρωπος ανακαινίζεται και με την τήρηση των θείων εντολών γίνεται κληρονόμος της βασιλείας των ουρανών.  

  Πόσο ωφελεί του πλήθους των πιστών η προσευχή, που αποτελεί εκδήλωση αγάπης, το αποδεικνύει ο Παύλος. Αυτός που στον παράδεισο ανήλθε και «ήκουσεν άρρητα ρήματα» (Β’ Κορ. ιβ’, 4), που κατανίκησε όλα τα φυσικά ένστικτα, που σε μεγάλο ύψος πνευματικής τελειότητας ευρίσκετο, είχε ανάγκη των προσευχών των μαθητών του και τους έλεγε «προσεύχεσθε υπέρ εμού, ίνα ρυσθώ από των απειθούντων, προσεύχεσθε, ίνα μοι δοθή λόγος εν ανοίξει τους στόματός μου» (Ρωμ. ιε’, 30-31. Εφες. στ’ 19). Γενικώς, δε, τον βλέπουμε πάντοτε να ζητεί προσευχές των μαθητών του και να τους ευχαριστεί όταν προσεύχονταν υπέρ αυτού. Εάν τον Παύλο η προσευχή των πολλών απήλλαξε από τόσους κινδύνους, δεν πρέπει και εμείς εξ’ αυτής να ελπίζουμε ανάλογη προστασία και μεγάλα οφέλη; Βεβαίως πρέπει. Διότι, όταν προσευχόμαστε μόνοι, η προσευχή μας δεν έχει μεγάλη δύναμη ενώ, όταν προσευχόμαστε πολλοί μαζί, αυτή γίνεται ισχυρότερη λόγω της ενώσεως μετά των άλλων και εισακουόμαστε ευκολότερα από το Θεό. Και ο επίγειος βασιλέας, που πολλές φορές δεν κάμφθηκε από την παράκληση ενός, υπέρ καταδίκου σε θάνατο, όταν λαός ολόκληρης πόλης τον παρεκάλεσε, εισάκουσε την παράκλησή τους και του χάρισε τη ζωή. Τόση δύναμη έχει η ομαδική παράκληση! Γι’ αυτό στην Εκκλησία πάντες συγκεντρωνόμαστε προς προσευχή, για να προσελκύσουμε ευκολότερα το έλεος του Θεού, διότι, επαναλαμβάνω και πάλι, η ατομική προσευχή δεν έχει τη δύναμη της ομαδικής, προσώπων συνδεδεμένων δια της αγάπης, αυτήν δε προ πάντων εισακούει ο Θεός. Δεν λέω τούτο γι’ ατομικό όφελος ή άλλο λόγο, αλλά για να διεγείρω την προθυμία σας προς τακτικό εκκλησιασμό και να μη λέτε «γιατί να πάω στην Εκκλησία; μήπως δε μπορώ στο σπίτι μου να προσευχηθώ;». Βεβαίως μπορείς. Αλλ’ η εκεί προσευχή δεν έχει τη δύναμη εκείνης, που γίνεται στην Εκκλησία, από κοινού με τα άλλα μέλη μας, που αναπέμπεται από το πλήθος των πιστών, από το σώμα της Εκκλησίας, με μία ψυχή, παρουσία των ιερέων, οι οποίοι προσφέρουν στο Θεό τις προσευχές του Εκκλησιάσματος. Η προσευχή του πλήθους έχει μεγάλη δύναμη, όταν συνυπάρχει και η αρετή. Αυτό υπονοεί η αγία Γραφή όταν λέει: «προσευχή εκτενής προς τον Θεόν εγίνετο υπό της Εκκλησίας υπέρ αυτού» (Πραξ. ιβ’, 5). Τόσο ισχυρά ήταν η προσευχή αυτή, ώστε αν και η φυλακή ήταν κλειστή, και ο Πέτρος ήταν σιδηροδέσμιος και κοιμόταν μεταξύ δύο φυλάκων, τον απελευθέρωσε. Όταν όμως δεν υπάρχει αρετή, αλλά κακία, η προσευχή του πλήθους είναι τελείως ανίσχυρη. Απόδειξη τούτου οι Ισραηλίτες, που ήταν πολυάριθμοι ως η άμμος της θάλασσας (Ησ. ι’, 22) και όμως χάθηκαν, καθώς και οι επί της εποχής του Νώε, που ήταν άπειροι και καταστράφηκαν υπό του κατακλυσμού. Διότι τη δύναμη στην προσευχή δεν τη δίνει απλώς ο μεγάλος αριθμός των συμπροσευχομένων, αλλ’ η προσθήκη της αρετής τούτων σε αυτήν. Ας φροντίζουμε λοιπόν ενωμένοι πνευματικώς να προσευχόμαστε ο ένας για τον άλλο, όπως εκείνοι για τον Πέτρο. Ούτως εντολή τηρήσωμεν, πλήθος δωρεών θα λάβουμε και θερμότερα τον Θεό θα ευχαριστούμε. Γιατί εκείνος που έμαθε να ευχαριστεί Αυτόν για τα παρεχόμενα στους άλλους αγαθά, πολύ περισσότερο θα ευχαριστεί για τα εις τον εαυτόν του χορηγούμενα. Τούτο έπραττε και ο Δαυίδ και έλεγε «δοξάσατε τον Κύριον μαζί μου» (ψαλμ. λγ’, 4). Αυτό, το οποίο και ο Παύλος πάντοτε ζητούσε από τους μαθητές του, ας κάνουμε και εμείς. Ας διακηρύξουμε παντού τις προς ημάς ευεργεσίες του Θεού, για να συμμετάσχουν και άλλοι στις προς Αυτόν ευχαριστίες μας, το οποίο θα είναι προς ωφέλειά μας. Γιατί, αν τις ευεργεσίες των ανθρώπων προς εμάς, όταν γνωστοποιούμε, καθιστούμε αυτούς προθυμότερους προς παροχή και άλλων, έτσι και του Θεού τις ευεργεσίες, όταν κοινολογήσωμεν, πλουσιοτέραν τη Χάρη Του θα προσελκύσουμε. Εάν ο Παύλος, που είχε τόση προς το Θεό παρρησία, πράττει αυτό, πολύ περισσότερο εμείς πρέπει να το πράττουμε. Γι’ αυτό οι νόμοι της Εκκλησίας επιβάλλουν να προσευχόμαστε όχι μόνο υπέρ των πιστών, αλλά και των Κατηχουμένων. Όταν ο Διάκονος κατά τη θεία Λειτουργία λέει «υπέρ των Κατηχουμένων εκτενώς δεηθώμεν», προτρέπει το εκκλησίασμα να προσευχηθεί υπέρ εκείνων, οι οποίοι, μάλιστα, ακόμη δεν είναι μέλη του σώματος του Χριστού, και ως εκ τούτου βρίσκονται μακρά της πνευματικής Αυτού ποίμνης. Εάν λοιπόν υπέρ αυτών πρέπει να προσευχώμεθα, πολύ περισσότερο πρέπει για τα μέλη μας, τους πιστούς. Αυτό το «δεηθώμεν» ως και το «στώμεν καλώς» που ακούμε στην Εκκλησία, δεν απευθύνονται μόνο στους Ιερείς, αλλά και στο Εκκλησίασμα, το λαό (ομιλ.β’ εις Β’ Κορ.). Η δύναμη της προσευχής των πιστών φαίνεται και κατά τις χειροτονίες των Κληρικών. Ο αρχιερέας προ της χειροτονίας τινός επικαλείται τις προσευχές των πιστών, αυτοί ανταποκρίνονται σε αυτό. Και στις δημόσιες προσευχές μεγάλη είναι η συμβολή του λαού. Υπ’ αυτού, από κοινού μετά του Ιερέως, αναπέμπονται δεήσεις υπέρ των εν ασθενεία, των εν μετανοία κλπ και όλοι από κοινού (Ιερεύς και λαός) το θείον έλεος επικαλούνται. Και κατά την τέλεση πάλι των φρικτών Μυστηρίων, ο Ιερεύς δέεται υπέρ του λαού και ο λαός υπέρ αυτού, διότι αυτό σημαίνει το «Μετά του πνεύματός σου». Και η ευχαριστία πάλι κοινή είναι. Δεν ευχαριστεί μόνος του ο Ιερέας το Θεό, αλλά μαζί με το λαό. Αρχίζει ο Ιερέας την ευχαριστήριο προσευχή, αφού πρώτα ο λαός εκδηλώσει τη συγκατάθεσή του λέγοντας «άξιον και δίκαιον είναι να ευχαριστήσωμεν τον Κύριον». Δεν είναι δε εκπληκτικό το ότι Κλήρος και λαός από κοινού προσεύχονται, αφού υπάρχει και το εκπληκτικότερο, και τούτο είναι το ότι οι προσευχές και οι ύμνοι Ιερέως και λαού από κοινού με τους ύμνους των Χερουβείμ και των άλλων ουρανίων Δυνάμεων στον Θεόν ανέρχονται. Αυτά έχοντας υπ’ όψιν, ας είμαστε προσεκτικοί και ας μη λησμονούμε, ότι οι πιστοί πάντες μετά του Κλήρου αποτελούμε ένα σώμα, την Εκκλησία, διαφέρουμε δε μεταξύ μας, όσο το ένα μέλος του σώματος από το άλλο. Γι’ αυτό δεν πρέπει σεις οι λαϊκοί να αναθέτετε εις μόνους τους Κληρικούς την υπέρ της Εκκλησίας φροντίδα, αλλά και σεις περί ταύτης να ενδιαφέρεσθε, αφού αυτή είναι κοινό όλων μας σώμα. Ούτω θα επικρατεί ηρεμία και μεγαλυτέρα πρόοδος στην αρετή εις πάντας θα υπάρχει. ΑΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος: Κάθε άνθρωπος, το ξέρουμε, έχει δικαίωμα, να κάνει προσευχή και στο σπίτι του. Ναί, έτσι είναι! Όμως ποτέ κανένας δεν κάνει στο σπίτι του προσευχή, σαν εκείνη που κάνει στην Εκκλησία! Τι είναι εκείνο που κάνει την προσευχή στην Εκκλησία, να είναι η πιο καλή; Εκεί, στην Εκκλησία, είναι και οι πατέρες μας, οι ιερείς! Και πλήθος κόσμου! Και όλοι μαζί, με μια καρδιά και μια φωνή, μιλάμε στον επουράνιο Πατέρα μας! Μη σου περνάει λοιπόν η ιδέα, ότι, αν κάθεσαι στο σπιτάκι σου και κάνεις εκεί την προσευχή σου, με το δικό σου τρόπο, θα σε ακούσει ο Κύριος καλύτερα! Λάθος κάνεις. Μεγάλο λάθος. Ο Θεός θέλει, όλοι εμείς σαν αδέλφια‐σαν παιδιά Του, να κάνουμε την προσευχή μας όλοι μαζί!… Μας δίδαξε να λέμε «Πάτερ ημών», «πατέρα όλων μας». * * * Και, τελικά, τι κάνουμε στην Εκκλησία; Να. Απλά παρακολουθούμε τα λόγια των ιερέων. Και τα επαναλαμβάνουμε σαν δικά μας. Ψάχνεις να βρείς, τι είναι εκείνο που κάνει την προσευχή στην εκκλησία, να είναι καλύτερη; Πολλά!… Και συγκεκριμένα: Στην Εκκλησία είμαστε πολλοί. Και όλοι μαζί έχουμε τα ίδια στο νού (στο μυαλό μας) και τα ίδια στο στόμα. Στην Εκκλησία είμαστε όλοι δεμένοι με την αγάπη, όλοι ένα. Και το πιο μεγάλο και πιο σημαντικό: Στην Εκκλησία έχουμε μαζί μας τους ιερείς μας· που προσεύχονται μαζί μας· και μας ευλογούν. Και γιατί προεξάρχουν, στις προσευχές μας, στην Εκκλησία, οι ιερείς; Θέλεις να το ακούσεις; Άκουσέ το. Οι προσευχές των απλών ανθρώπων είναι προσευχές αδύνατες και ισχνές! Όταν όμως αυτοί οι άνθρωποι οι απλοί, παρακολουθούν τις προσευχές των ιερέων, τότε οι προσευχές τους παίρνουν τέτοια δύναμη, που ανεβαίνουν στον ουρανό! Τι είπες; Πότε οι προσευχές μας ανεβαίνουν στον ουρανό; Όταν προσευχή μας κάνουμε τα λόγια των ιερέων και της ιερής ακολουθίας. Αυτή είναι η καλύτερη προσευχή. (Από την ομιλία του: Περί ακαταλήπτου Λόγος Γ’, P.G. 48, σ. 725) * * * Με λόγια πιο απλά: Ο μεγάλος άγιος διδάσκαλος της Εκκλησίας μας μας λέγει, ότι η πιο καλή προσευχή, γίνεται στην Εκκλησία· και μάλιστα τότε που ο κάθε πιστός ενώνει την προσευχή του με την προσευχή των ιερέων.

Ον αγαπά Κύριος παιδεύει. Ποια η ερμηνεία αυτής της φράσης; Οι πολέμιοι του Χριστιανισμού λένε: Αφού ο Θεός παιδεύει αυτούς που αγαπάει, καλύτερα να μην πιστεύουμε. Ύστερα δεν είναι παθητική και μοιρολατρική μια τέτοια αντιμετώπιση εκ μέρους των Χριστιανών; Τι διαφορά έχει ο Χριστιανισμός από τις άλλες θρησκείες και μάλιστα από τον Βουδισμό και τον Μωαμεθανισμό που διδάσκουν την απάθεια;…» Ο στίχος αυτός αποτελεί μέρος περικοπής από την προς Εβραίους επιστολή του αποστόλου Παύλου (κεφ. ιβ´ στ. 1-13). Ως μεμονωμένος στίχος, από όπου και έχει φερθεί εδώ, βρίσκεται στις Παροιμίες Σολομώντος (γ´ 12). Ο απόστολος Παύλος τον επαναλαμβάνει, τον ερμηνεύει και τον αναπτύσσει με τρόπο πειστικό. Ξεκινάει από τις δοκιμασίες και τις θλίψεις των μαρτύρων της πίστεως. Τι τράβηξαν και τι απερίγραπτα μαρτύρια υπέμειναν, για να μην προδώσουν την πίστη τους, αλλά να μείνουν πιστοί στο Θεό! Όλα αυτά τα γνώριζε ο Θεός και τα επέτρεψε, όχι για να τους τιμωρήσει, όχι να τους συντρίψει, αλλά να τους αναδείξει. Μικρού χρόνου η δοκιμασία και ο πόνος, μακρά όμως η τιμή και η δόξα και στη γη αυτή και στον ουρανό. Αυτούς τους μάρτυρες τους προβάλλει ο θείος Παύλος ως υποδείγματα θάρρους και υπομονής και ως πηγή εμπνεύσεως και παραδειγματισμού. Τι μας λέει; Έχουμε ολόγυρά μας μεγάλο νέφος μαρτύρων που μαρτύρησαν για την πίστη τους κι εμείς κατά το παράδειγμά τους ας τρέχουμε με υπομονή και επιμονή τον αγώνα που βρίσκεται μπροστά μας. Στην προσπάθειά μας αυτή ας έχουμε στραμμένο αδιάκοπα το βλέμμα μας στον αρχηγό της πίστεώς μας, τον Χριστό, τον εμπνευστή των μαρτύρων. Αυτός μας άφησε μοναδικό παράδειγμα υπομονής και καρτερίας με τη σταυρική θυσία Του. Σκεφθείτε τι υπέστη και τι υπέμεινε από τους σταυρωτές του, για να μη λιποψυχήσετε και αποθαρρυνθείτε. Άλλωστε δεν συγκρίνονται οι δικές σας δοκιμασίες με την καταφρόνια και τους εξευτελισμούς Εκείνου. Και όμως ξεχάσατε την παρηγοριά και την προτροπή του Θεού, που μας απευθύνει, σαν παιδιά Του που είμαστε, και μας λέει: Παιδί μου, μην παραμελείς και μη βγάζεις από τη σκέψη σου την ωφέλεια και την παιδαγωγία των θλίψεων που σου δίνει ο Κύριος και μην αποθαρρύνεσαι όταν ελέγχεσαι από Αυτόν. Γιατί εκείνον που αγαπάει ο Κύριος τον παιδαγωγεί με θλίψεις και δοκιμάζει καθένα που τον δέχεται σαν παιδί του. Και συνεχίζει; Αν δείχνετε υπομονή και δεχόσαστε την παιδαγωγία του Κυρίου μην ξεχνάτε πως ο Θεός φέρεται σε σας σαν σε παιδιά Του. Γιατί ποιο παιδί δεν παιδαγωγεί ο πατέρας του; Αν είσαστε χωρίς παιδαγωγία, τότε σημαίνει πως δεν είσαστε γνήσια παιδιά του Θεού. Οι καλοί πατέρες πάντοτε παιδαγωγούν τα παιδιά τους για το καλό τους, έστω κι αν κάνουν οι ίδιοι λάθη. Ο Θεός όμως μας παιδαγωγεί για το συμφέρον μας, για να γίνουμε μέτοχοι της αγιότητας και της δόξας Του. Κάθε παιδαγωγία, όσο χρόνο διαρκεί, δεν φαίνεται να φέρνει χαρά αλλά λύπη. Ύστερα όμως έρχονται τα ευχάριστα αποτελέσματα, πλούσιοι και ώριμοι πνευματικοί καρποί. Λοιπόν μην αποθαρρύνεσθε, αλλά σηκώστε και χαλυβδώστε τα πεσμένα κάτω χέρια σας και τα παραλυμένα γόνατά σας. Παιδαγωγεί, λοιπόν, ο Θεός και δοκιμάζει και επιτρέπει θλίψεις «επί το συμφέρον, εις το μεταλαβείν της αγιότητος αυτού». Κίνητρο η αγάπη και αποκλειστικός σκοπός η ωφέλεια και το συμφέρον του δοκιμαζομένου. Εδώ όμως είναι ο προβληματισμός, η απορία η και η αντίδραση μερικών: Τι να τις κάνω τις θλίψεις; Μου είναι τόσο ενοχλητικές. Θα ήταν καλύτερα να λείπουν. Ξεχνάμε στις περιπτώσεις αυτές πως χωρίς παιδαγωγία, άσκηση, κακοπάθεια, προσπάθεια, αγώνα σκληρό, δεν υπάρχει πουθενά πρόοδος, δημιουργία. Ο μαθητής που δεν κοπιάζει, που δεν έμαθε να κάνει θυσίες για την πρόοδό του, να υποβάλλεται σε διάφορες στερήσεις, συχνά να κακοπάθει χάριν ενός υψηλού σκοπού, δεν θα κάνει τίποτα μεγάλο στη ζωή του. Είπαν και είναι σωστό, πως το χαϊδεμένο και καλομαθημένο παιδί, είναι το χαλασμένο παιδί. Γονείς που δεν έκαναν τα παιδιά τους ποτέ να κλάψουν, θα κλάψουν οι ίδιοι αργότερα γι´ αυτά. Γονείς που σκληραγώγησαν τα παιδιά τους δρέπουν τους καρπούς της προόδου και της ευγνωμοσύνης τους. «Πάσα παιδαγωγία, όσο διαρκεί η παίδευση δεν φαίνεται να προξενεί χαρά, αλλά προκαλεί λύπη, ύστερα όμως ανταμείβει, αυτούς που παιδαγωγήθηκαν και γυμνάσθηκαν, με καρπούς ειρήνης, δικαιοσύνης και αγιότητος!» (Εβρ. ιβ´11). Δεν φαίνεται η δοκιμασία σαν αφορμή χαράς, αλλά λύπης. Στην ουσία όμως είναι αφορμή χαράς. Οι ρίζες της παιδείας δεν είναι γλυκές. Είναι πικρές. Ύστερα όμως οι καρποί είναι γλυκύτατοι. Ο γυμναστής που θέλει να καταρτίσει και να αναδείξει τον αθλητή δεν τον καλοπιάνει, δεν τον αφήνει σε ησυχία ούτε φοβάται μήπως κακοπάθει. Τι κάνει; Τον γυμνάζει συνεχώς, τον κουράζει με κοπιαστικές ασκήσεις, τον υποβάλλει σε στερήσεις και τόσα άλλα με αντικειμενικό σκοπό να τον προπονήσει σωστά και να τον κάνει πρωταθλητή. Ακριβώς γιατί το κίνητρό του είναι το ενδιαφέρον και η αγάπη. Πηγή : Ορθόδοξον Χριστιανικόν Περιοδικόν. – Όργανον Αδελφότητος Θεολόγων η «ΖΩΗ».

Eπιστρέφοντας από μια έξοδό του στον κόσμο ο Γέροντας Παΐσιος είπε: «Η αμαρτία σήμερα έγινε της μόδας. Ούτε το δέκα τοις εκατό δεν ήταν εξομολογημένοι από αυτούς που είδα. Εγώ έχω ανάγκη και κάθε μέρα να εξομολογούμαι και αυτοί δεν βρίσκουν αμαρτίες!» Ο Άγιος Παΐσιος εκινείτο σε άλλον πνευματικό χώρο. Αξιολογούσε διαφορετικά τις πράξεις του. Για τους άλλους εύρισκε πάντα ελαφρυντικά, τον εαυτό του όμως τον έκρινε αυστηρά. Έλεγε: «Τεκμήριο γνησιότητος της πνευματικής ζωής κάποιου είναι η μεγάλη αυστηρότητα στον εαυτό του και η πολλή επιείκεια στους άλλους. Να μη χρησιμοποιεί τους κανόνες για κανόνια εναντίον των άλλων». Έκανε λεπτή πνευματική εργασία, μετανοούσε, εξομολογείτο και έκανε με φιλότιμο αυτοπροαίρετες ασκήσεις και κανόνες, μιμούμενος τους Αγίους. Ανέφερε: « Όταν έλεγαν οι Άγιοι ότι είναι αμαρτωλοί, το πίστευαν. Τα πνευματικά τους μάτια είχαν γίνει σαν μικροσκόπια και έβλεπαν και τα παραμικρά σφάλματά τους σαν μεγάλα». Όποιος άκουγε τον Γέροντα να μιλά για τον εαυτό του, θα σχημάτιζε την εντύπωση ότι είναι μεγάλος αμαρτωλός. Ζούσε έντονα την μετάνοια, αλλά μέσα του είχε παρηγοριά και χαρά που ξεχείλιζε. Η μετάνοιά του ήταν φλογερή, γι’ αυτό αισθανόταν την ανάγκη να εξομολογείται συχνά. Για ένα διάστημα, εκτός των άλλων ασκήσεων έκανε και εβδομήντα επτά κομποσχοίνια τριακοσάρια με σταυρούς. Ζητούσε από τον Θεό συμβολικά την εβδομηκοντάκις επτά συγχώρηση. Αυτός ήταν ο μεγάλος αμαρτωλός, όπως πίστευε, και ζητούσε διακαώς από τον Θεό το έλεος και την συγχώρηση των αμαρτιών του. Καλλιεργώντας την μετάνοια διάβαζε συχνά τον Μεγάλο Κανόνα, τον οποίο έμαθε απ’ έξω. Επίσης του άρεσε και τον βοηθούσε στην μετάνοια η προσευχή του Μανασσή (Μέγα Απόδειπνο). Όταν την έλεγε με πνεύμα συντετριμμένο και ψυχή ταπεινωμένη, γονάτιζε και κολλούσε στο έδαφος. Το πόση βαρύτητα έδινε ο Γέροντας στην συντριβή και την μετάνοια, που την θεωρούσε ως το κυριότερο έργο του μοναχού, φαίνεται και από το εξής χωρίο που είχε γράψει με μολύβι στον τοίχο του μικρού του καλυβιού στην Σκήτη των Ιβήρων: «Και ποία μελέτη υπάρχει ανωτέρα της μελέτης του κλαυθμού; Και ευκαιρεί ο μοναχός από τον κλαυθμόν;» (Αβ. Ισαάκ). Όταν είχε θεία Λειτουργία στο Καλύβι του, πριν να κοινωνήσει γονάτιζε και ζητούσε από τον ιερέα να του διαβάσει συγχωρητική ευχή. Παρέμενε με το κεφάλι κολλημένο στο έδαφος, ενώ του ξέφευγαν βαθείς καρδιακοί αναστεναγμοί. Στο κοινωνικό έψαλλε κάποτε και το «Πάντων προστατεύεις αγαθή…». Η φωνή του έτρεμε από κατάνυξη. Έβγαινε από τα βάθη της υπάρξεώς του, λες και ξεριζωνόταν η καρδιά του. Όταν έφθασε στο «άλλην γαρ ουκ έχομεν αμαρτωλοί προς Θεόν…», δεν άντεξε. Ξέσπασε σε λυγμούς. Ματαίως προσπάθησε να κρύψει την κατάνυξή του, βγαίνοντας από την Εκκλησία και προσποιούμενος ότι σκουπίζει την μύτη του. Κληρικός προσκυνητής παραβρέθηκε σε αγρυπνία στην Ι. Μονή Σταυρονικήτα. Εντυπωσιάσθηκε από κάποιον μοναχό που καθόταν στο διπλανό στασίδι και σε όλη την αγρυπνία έκλαιγε ασταμάτητα. Προσπαθούσε να μη γίνει αντιληπτός, αλλά δεν τα κατάφερε. Ρώτησε και έμαθε ότι ο μοναχός ήταν ο π. Παΐσιος. Για τα δάκρυα έλεγε: «Υπάρχουν πολλών ειδών δάκρυα. Τα δάκρυα της μετανοίας είναι σίγουρα, διότι καθαρίζουν τις αμαρτίες και έχουν μισθό πνευματικό, αλλά εξαντλούν τον οργανισμό. Υπάρχουν και αθόρυβα δάκρυα που δεν φαίνονται. Και ένας αναστεναγμός πολλές φορές είναι ανώτερος από ένα φλυτζάνι ή και από ένα κουβά δάκρυα». Ιερομονάχου Ισαάκ, ΒΙΟΣ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΠΑΪΣΙΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ, Στ’ έκδοσις, Άγιον Όρος 2008, σελ. 417.

Η θρησκεία μας είναι αγάπη, είναι έρωτας, είναι ενθουσιασμός, είναι τρέλα, είναι λαχτάρα του θείου. Είναι μέσα μας ολ’ αυτά. Είναι απαίτηση της ψυχής μας η απόκτησή τους. Για πολλούς όμως η θρησκεία είναι ένας αγώνας, μία αγωνία κι ένα άγχος. Γι’ αυτό πολλούς απ’ τους «θρήσκους» τους θεωρούνε δυστυχισμένους, γιατί βλέπουνε σε τι χάλια βρίσκονται. Κι έτσι είναι πράγματι. Γιατί αν δεν καταλάβει κανείς το βάθος της θρησκείας και δεν τη ζήσει, η θρησκεία καταντάει αρρώστια και μάλιστα φοβερή. Τόσο φοβερή που ο άνθρωπος χάνει τον έλεγχο των πράξεών του, γίνεται άβουλος κι ανίσχυρος, έχει αγωνία κι άγχος και φέρεται υπό του κακού πνεύματος. Κάνει μετάνοιες, κλαίει, φωνάζει, ταπεινώνεται τάχα, κι όλη αυτή η ταπείνωση είναι μία σατανική ενέργεια. Ορισμένοι τέτοιοι άνθρωποι ζούνε τη θρησκεία σαν ένα είδος κολάσεως. Μέσα στην εκκλησία κάνουν μετάνοιες, σταυρούς, λένε: «είμαστε αμαρτωλοί, ανάξιοι» και μόλις βγούνε έξω αρχίζουν να βλασφημάνε τα θεία, όταν κάποιος λίγο τους ενοχλήσει. Στην πραγματικότητα, η χριστιανική θρησκεία μεταβάλλει τον άνθρωπο και τον θεραπεύει. Η κυριότερη, όμως προϋπόθεση για να αντιληφθεί και να διακρίνει ο άνθρωπος την αλήθεια είναι η ταπείνωση. Ο εγωισμός σκοτίζει το νού του ανθρώπου, τον μπερδεύει, τον οδηγεί στην πλάνη, στην αίρεση. Είναι σπουδαίο να κατανοήσει ο άνθρωπος της αλήθεια. Το ουσιαστικότερο είναι να φεύγεις απ’ τον τύπο και να πηγαίνεις στην ουσία. Ο,τι γίνεται, να γίνεται από αγάπη. Η αγάπη εννοεί πάντα να κάνεις θυσίες. Ο Χριστός δεν θα μας αγαπήσει άμα εμείς δεν είμαστε άξιοι να μας αγαπήσει. Για να μας αγαπήσει, πρέπει να βρεί μέσα μας κάτι το ιδιαίτερο. Θέλεις, ζητάς, προσπαθείς, παρακαλείς, δεν παίρνεις όμως τίποτα. Ετοιμάζεσαι ν’ αποκτήσεις εκεί που θέλει ο Χριστός, για να έλθει μέσα σου η θεία χάρις, αλλά δεν μπορεί να μπεί, όταν δεν υπάρχει εκείνο που πρέπει να έχει ο άνθρωπος. Ποιο είναι αυτό; Είναι η ταπείνωση. Αν δεν υπάρχει ταπείνωση, δεν μπορούμε ν’ αγαπήσουμε τον Χριστό. Ταπείνωση και ανιδιοτέλεια στη λατρεία του Θεού. «Μη γνώτω η αριστερά σου τι ποιεί η δεξιά σου». Κανείς να μη σας βλέπει, κανείς να μην καταλαβαίνει τις κινήσεις της λατρείας σας προς το θείον. Ολ’ αυτά κρυφά, μυστικά, σαν τους ασκητές. Θυμάστε που σας έχω πεί για τ’ αηδονάκι; Μες στο δάσος κελαηδεί. Στη σιγή. Να πείς πως κάποιος τ’ ακούει, πως κάποιος το επαινεί; Κανείς. Πόσο ωραίο κελάηδημα μες στην ερημιά! Έχετε δεί πως φουσκώνει ο λάρυγγας, παθαίνει, μαλλιάζει η γλώσσα. Πιάνει μία σπηλιά, ένα λαγκάδι και ζει τον Θεό μυστικά, «στανεγμοίς αλαλήτοις»… …Όλο το μυστικό είναι η αγάπη, ο έρωτας στον Χριστό. Το δόσιμο στον κόσμο τον πνευματικό. Ούτε μοναξιά νιώθει κανείς, ούτε τίποτα. Ζεί μέσα σ’ άλλον κόσμο. Εκεί που η ψυχή χαίρεται, εκεί που ευφραίνεται, που ποτέ δεν χορταίνει… Αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτου

Το Σάββατο 17 Δεκεμβρίου η Ενορίας θα πραγματοποιήσει απογευματινή προσκυνηματική εκδρομή στην Ιερά Μονή του Αγίου Εφραίμ του θαυματουργού στην Νέα Μάκρη. Η αναχώρηση θα γίνει από το Ιερό Ναό μας στις 2:30 το μεσημέρι. Τιμή εισιτηρίου 10 ευρώ. Πληροφορίες και δηλώσεις συμμετοχής : 210 9701580 και 6941 608265

Να πως πρέπει να ζητάς κάτι από το Θεό: «Κύριε, Εσύ βλέπεις ότι χρειάζομαι το τάδε πράγμα η ότι υποφέρω από τη δείνα συμφορά. Βοήθησε με, όπως ξέρεις και όπως θέλεις! Γενηθήτω το θέλημά Σου…». Μ’ αυτή την εσωτερική τοποθέτηση, να προσεύχεσαι πολύ. Όχι μια φορά, έστω και παρατεταμένα, ούτε για μια μέρα μόνο, αλλά για εβδομάδες, μήνες, χρόνια… Όλο να ικετεύεις, όλο να κραυγάζεις: *«Κύριε, βοήθησε με! Κύριε, λύτρωσε με! ‘Ωστόσο, ας μη γίνει ό,τι θέλω εγώ, μα ό,τι θέλεις Εσύ». Αυτό ακριβώς έλεγε και ο Χριστός στη Γεθσημανή, όταν προσευχόταν στον Πατέρα Του. Και η χήρα της ευαγγελικής παραβολής βρήκε τελικά το δίκιο της από τον άδικο εκείνο δικαστή, μόνο και μόνο επειδή δεν κουράστηκε να τον παρακαλάει για πολύν καιρό. Κάποιος σοφός είπε το λόγο τούτο: «Πρέπει να γίνεις φορτικός στο Θεό και στους άγιους Του!». Άγιος Θεοφάνης ο Έγκλειστος

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ Ἡ νηστεία δέν εἶναι ἀνθρώπινη ἐπινόηση, καθιερώθηκε  ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό καί εἶναι ἔκφραση ἀγγελικῆς ζωῆς, ἡ ὁποία ἁρμόζει σέ κάθε Χριστιανό πού ἐπιθυμεῖ νά ὑπερβεῖ τά ἀνθρώπινα ὅρια καί νά βρεθεῖ στήν πνευματική σφαίρα. Εἶναι εἰδικός τρόπος ζωῆς γιά νά ἐλέγχει τόν ἑαυτό του. Στήν Παλαιά Διαθήκη μᾶς εἶναι γνωστό ὅτι ὁ προφήτης Μωϋσῆς, προτοῦ πάρει τίς Δέκα ἐντολές στό Ὄρος Σινᾶ ἀπό τόν ἴδιο τόν Θεό, νήστεψε σαράντα ἡμέρες. Στήν Καινή Διαθήκη τό παράδειγμα μᾶς τό δίνει ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, πού νήστεψε πρῶτα σαράντα ἡμέρες καί κατόπιν ἄρχισε τό σωτηριῶδες ἔργο Του. Ἀκόμη θά πρέπει νά ἔχουμε ὑπόψη μας ὅτι ἡ ἁμαρτία καί ἡ πτώση τῶν πρωτοπλάστων ἦταν παράβαση καί κατάλυση τῆς νηστείας. Νά τί εἶπε ὁ Θεός στούς πρωτοπλάστους: «Θά τρῶτε ἀπό ὅλα τά καλά τοῦ Παραδείσου. Δέν θά φᾶτε μόνο ἀπό ἕναν καρπό, τόν καρπό τῆς γνώσεως τοῦ καλοῦ καί τοῦ κακοῦ. Τήν ἡμέρα πού θά φᾶτε ἀπ’ αὐτόν θά πεθάνετε» (Γέν. β΄ 16-17). Ἡ ἀπαγορευτική, λοιπόν, αὐτή ἐντολή ἦταν ἐντολή νηστείας. Καί ἦταν ἡ πρώτη ἐντολή πού ἔδινε ὁ Θεός στούς ἀνθρώπους. Γι’ αὐτό καί ὁ Μέγας Βασίλειος τήν ὀνομάζει «νόμου πρεσβυτέραν καί συνηλικιῶτιν τῆς ἀνθρωπότητος», δηλ. ἡ νηστεία εἶναι ἀρχαιότερη ἀπό τό νόμο πού ἔδωσε ὁ Θεός στούς Ἐβραίους καί ἔχει τήν ἴδια ἡλικία μέ τήν ἀνθρωπότητα. ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΛΗΓΕΙ Ἀρχίζει τήν 15η Νοεμβρίου καί λήγει τήν 24η Δεκεμβρίου. ΠΩΣ ΝΗΣΤΕΥΟΥΜΕ Την 15 Νοεμβρίου, ἄν συμπέσει Τετάρτη ἤ Παρασκευή, τρῶμε ψάρι. Σέ ὅλη τήν διάρκεια τῆς Σαρακοστῆς αὐτῆς δέν καταλύουμε κρέας, γαλακτερά καί αὐγά. Καταλύουμε ὅμως ψάρι ὅλες τίς ἡμέρες ἐκτός ἀπό τήν Τετάρτη καί τήν Παρασκευή, άπό τήν 15η Νοεμβρίου μέχρι καί τήν 17η Δεκεμβρίου. Φυσικά ἐπιβάλλεται ἡ νηστεία ἀπό λάδι κάθε Τετάρτη καί Παρασκευή, έκτός άν συμπέσουν οι εορτές: τήν 16η Νοεμβρίου τοῦ Ἀποστόλου Ματθαίου, τήν 25η Νοεμβρίου τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης, τήν 30η Νοεμβρίου τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, τήν 4η Δεκεμβρίου τῆς  Ἁγίας Βαρβάρας, τήν 5η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Σάββα, τήν 6η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Νικολάου, τήν 9η Δεκεμβρίου τῆς  Ἁγίας Ἄννης, τήν 12η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, τήν 15η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Ἐλευθερίου, τήν 17η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Διονυσίου καί τήν 20η Δεκεμβρίου τοῦ Ἁγίου Ίγνατίου. Ἡ νηστεία στήν ἀρχή, καθώς φαίνεται, ἦταν μικρῆς διάρκειας. Ὁ Θεόδωρος Βαλσαμών, πού γράφει κατά τόν ιβ΄ αἰώνα – καί κατά συνέπεια μᾶς πληροφορεῖ γιά τά ὅσα ἴσχυαν στήν ἐποχή του -, σαφῶς τήν ὀνομάζει «ἑπταήμερον», γι’ αὐτόν ἀκριβῶς τόν λόγο τρῶμε ψάρι μέχρι τίς 17 Δεκεμβρίου. Ἀπό τήν 18η μέχρι καί τήν 23η Δεκεμβρίου ἐπιτρέπεται ἡ κατάλυση οἴνου καί ἐλαίου μόνο, ἐκτός Τετάρτης καί Παρασκευῆς.Ὅσοι ἔχουν τήν δυνατότητα τίς ἡμέρες αὐτές, μποροῦν νά φᾶνε ἄλαδα ἐκτός Σαββάτου καί Κυριακῆς, πού τρῶμε λάδι. Τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων δέν καταλύουμε λάδι ἐκτός ἄν συμπέσει ἡμέρα Σάββατο ἤ Κυριακή. Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΙΣ ΤΡΟΦΕΣ; Πρέπει νά ἔχουμε πάντα ὑπόψη μας ὅτι γιά τήν Ἐκκλησία μας ἡ ἀληθινή νηστεία δέν εἶναι μόνο ἡ ἀποχή ἀπό τροφές, ἀλλά καί ἡ ἀποχή ἀπό πάθη καί ἁμαρτίες. Σύμφωνα μέ τίς ἀπόψεις τῶν Πατέρων τῆς Ἐἐκκλησίας μας, ἡ νηστεία χαλιναγωγεῖ τά πάθη, διώχνει τούς δαίμονες, δίνει κατάνυξη καί φωτισμό, καθαρίζει τήν ψυχή καί τό σῶμα. Λέγει χαρακτηριστικά ὁ Μέγας Φώτιος: «Νηστεία δεκτή ἀπό τόν Θεό εἶναι αὐτή πού μαζί μέ τήν ἀποχή τῶν τροφῶν συνδυάζει καί τήν ἀποστροφή πρός τήν φλυαρία, τό φθόνο, τό μίσος καί τά ἄλλα ἁμαρτήματα. Αὐτός πού νηστεύει ἀπό τροφές, ἀλλά δέν ἐγκρατεύεται ἀπό τά πάθη, μοιάζει μέ ἐκείνον πού ἔβαλε λαμπρά θεμέλια στό σπίτι, πού ἔκτισε, ἀλλά ἀφήνει νά συγκατοικοῦν μαζί τοῦ φίδια, σκορπιοί καί κάθε φαρμακερό ἑρπετό». Ἐπιδίωξή μᾶς, λοιπόν, γιά τούτη τήν περίοδο εἶναι καί ἡ πνευματική νηστεία, δηλ. ἡ ἀποφυγή τῆς ἁμαρτίας καί ἡ τήρηση τοῦ θελήματος τοῦ Θεοῦ, ἡ ἐφαρμογή τῆς ἀγάπης, ἡ συγχωρητικότητα, ἡ ἐλεημοσύνη καί ἡ ἀπόκτηση ἀκόμη μεγαλύτερης ἀρετῆς. Μέ τόν τρόπο αὐτό κατανοοῦμε καλύτερα καί πραγματώνουμε τό λόγο τοῦ Μεγάλου Βασιλείου «Ἀληθινή νηστεία εἶναι ἡ ἀλλοτρίωση ἀπό κάθε κακό, ἀπό κάθε ἁμαρτία, ἀπό κάθε ἐμπαθή λογισμό, ἀπό κάθε βρώμικη ἐπιθυμία». Ἡ νηστεία τῶν Χριστουγέννων, γνωστή καί ὡς σαραντά(η)μερο εἶναι ἡ δεύτερη μεγάλη περίοδος νηστείας. Περιλαμβάνει σαράντα ἡμέρες, χωρίς ὅμως νά ἔχει τήν αὐστηρότητα τῆς νηστείας τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς  τοῦ Πάσχα. ΜΕ ΤΙ ΣΥΝΔΕΕΤΑΙ Μέ τήν νηστεία καί τήν προετοιμασία μας γιά τά Χριστούγεννα συνδέεται καί ἡ μετάνοια. Ἡ εἰλικρινής ἐξέταση τοῦ ἑαυτοῦ μας, ἡ παραδοχή τῶν σφαλμάτων μας καί ἡ συμμετοχή μας στό ἱερό μυστήριο τῆς Ἐξομολογήσεως ἀποτελοῦν ἀπαραίτητες προϋποθέσεις γιά μιά πραγματικά ἄξια συμμετοχή στήν Χριστουγεννιάτικη  θεία Λειτουργία. Μάλιστα, εἶναι καλό νά φροντίσουμε ὥστε νά προσέλθουμε στό ἱερό Μυστήριο ἐγκαίρως καί ὄχι τήν τελευταία στιγμή. Ἡ προπαρασκευαστική αὐτή περίοδος πρό τῶν Χριστουγένννων μᾶς παρέχει μιά πολύ καλή δυνατότητα νά ἀντιληφθοῦμε τήν ἀθλιότητα πού κρύβουμε στά βάθη τοῦ «εἶναι» μας, νά ἀποκτήσουμε φρόνημα ταπεινό καί ἐλεγκτικό τοῦ ἑαυτοῦ μας, νά μεταμορφωθοῦμε ψυχικά, νά μετανοήσουμε εἰλικρινά καί νά τολμήσουμε τήν μεγάλη συνάντηση μέ τόν Νεογέννητο Κύριο τῆς Βηθλεέμ. ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΕΥΚΑΙΡΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ  ΣΤΗΝ  ΛΑΤΡΕΙΑ Σέ μιά περίοδο πνευματικῆς προετοιμασίας καί προσμονῆς, ὅπως οἱ Σαράντα ἡμέρες πρίν τά Χριστούγεννα, οὐσιαστικό ρόλο διαδραματίζει ἡ προσευχή τῶν πιστῶν καί ἡ συμμετοχή μας στήν Λατρεία τῆς Ἐκκλησίας. Τίς ἡμέρες αὐτές ἔχουμε πλῆθος ἑορτῶν καί μνῆμες Ἁγίων, πού μᾶς φέρνουν πιό κοντά στήν χάρη τοῦ Θεοῦ, μέ τόν Ἑσπερινό καί τήν θεία Λειτουργία, πού τελοῦμε. Παράλληλα, ἡ τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας καθημερινά τίς ἡμέρες αὐτές, (τό λεγόμενο «Σαρανταλείτουργο») ἀποτελεῖ μία ἀκόμη εὐκαιρία γιά νά μείνει ἀνύστακτη ἡ διάθεσή μας γιά κοινωνία καί ἕνωση μέ τόν Θεό. Νά, λοιπόν, εἶναι μπροστά μας ὁ δρόμος πρός τήν Βηθλεέμ. «Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, πού ἐγενήθη ὁ Χριστός», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἄς ἀκολουθήσουμε τίς συμβουλές τῆς Ἐκκλησίας μας, ἄς προετοιμασθοῦμε κατάλληλα ὅλες αὐτές τίς ἡμέρες καί ἄς ἀξιωθοῦμε νά προσκυνήσουμε «τόν Παλαιό τῶν ἡμερῶν πού ἔγινε Βρέφος γιά χάρη μᾶς. Τόν καθήμενο σέ Οὐράνιο Θρόνο ὑψηλό  πού ταπεινώθηκε καί τοποθετήθηκε σέ Φάτνη. Ἐκείνον πού ἔσπασε τά δεσμά τῆς ἁμαρτίας καί τώρα τυλίγεται μέ τά Σπάργανα, ἐπειδή αὐτή εἶναι ἡ θέλησή Του» (Ἱερός Χρυσόστομος). π. Αθανάσιος Κατζιγκάς

Πολλοί χριστιανοί, Ἀγαπητοί μου, διερωτῶνται πότε πρέπει νά κάθονται καί πότε νά εἶναι ὄρθιοι κατά τήν διάρκεια τῆς θείας Λειτουργίας. Αὐτό ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά κάθονται ὅταν δέν πρέπει ἤ νά στέκονται ὄρθιοι χωρίς λόγο. Στούς Ναούς ὑπάρχουν βέβαια μερικά καθίσματα, τά ὁποῖα ὅμως δέν φθάνουν γιά ὅλους τούς ἐκκλησιαζομένους. Κι αὐτό γιατί ὁ χῶρος τῶν Ναῶν εἶναι σχετικά μικρός, καί μέ τήν τοποθέτηση καθισμάτων μειώνεται ἡ χωρητικότητά τους. Ἔτσι γιά νά χωροῦν περισσότεροι ἄνθρωποι μέσα στούς Ναούς, ἀφήνεται ἕνα μεγάλο τμῆμα τοῦ ἐσωτερικοῦ χώρου χωρίς καθίσματα. Κατ᾽ ἀρχήν θά πρέπει νά τονίσουμε, ὅτι στήν θεία Λατρεία κατά προτίμηση πρέπει νά εἴμαστε ὄρθιοι. Ἑπομένως: κατά τήν διάρκεια τοῦ Μυστηρίου τῆς θείας Εὐχαριστίας, οἱ πιστοί πρέπει νά παραμέ-νουν ἀπό τήν ἀρχή μέχρι τήν Ἀπόλυση ὄρθιοι, ὅταν καί ὅσοι μποροῦν. Ἡ κούραση εἶναι βέβαια πρόβλημα, ἀλλά, ὅταν ὑπάρχει ἀνάλογη διάθεση, σιγά-σιγά, μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ γίνεται ἄσκηση. Οἱ πιστοί πού ἀποφασίζουν νά ὑποστοῦν αὐτόν τόν κόπο, γιά χάρη τοῦ Θεοῦ, ἔχουν περισσότερες εὐλογίες. Θά δώσουμε, λοιπόν, μερικές γενικές ὁδηγίες, πού δίνουν ἀπάντηση στό θέμα μας καί διαφωτίζουν ἀρ­κετά, ὥστε νά γνωρίζουμε ὅλοι μας: πότε καθόμαστε, καί ὅτι ὑπάρχουν μερικές στιγμές τῆς θείας Λειτουργίας, πού ὅλοι πρέπει νά στέκονται ὄρθιοι. Οἱ στιγμές αὐτές εἶναι οἱ ἑξῆς, κατά σειρά: 1) Ἀπό τό Δοξαστικό τῶν Αἴνων καί κατά τήν διάρκεια τῆς Δοξολογίας, εἴμαστε ὄρθιοι. 2) Στήν ἀρχή τῆς θείας Λειτουργίας, ὅταν ὁ Ἱερέας ἀπαγγέλλει τό «Εὐλογημένη ἡ βασιλεία τοῦ Πα­τρός…», ὅλοι εἴμαστε ὄρθιοι καί στό ἄκουσμα τῶν τριῶν προσώπων τῆς Ἁγίας Τριάδος κάνουμε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ μέ εὐλάβεια. Κατόπιν μποροῦμε νά καθίσουμε. Ἐάν λειτουργεῖ ὁ Ἐπίσκοπος σηκωνόμαστε τήν στιγμή κατά τήν ὁποία στά «Εἰρηνικά» μνημονεύεται τό ὄνομά του, κάνοντας ὑπόκλιση. Αὐτό σέ ἔνδειξη σεβασμοῦ πρός τόν Ἐπίσκοπο καί γιά νά δεχθοῦμε τήν εὐλογία πού μᾶς δίνει ἐκεί­νη τήν στι-γμή. Θά πρέπει νά προσέξουμε τό πῶς καθόμαστε καί τό πῶς σηκωνόμαστε, γιατί τήν στιγμή ἐκείνη δημιουργεῖται θόρυβος καί ἀταξία. 3) Ὅταν ψάλλονται τά Ἀντίφωνα, δηλ. τό «Ταῖς πρεσβίαις τῆς Θεοτόκου» καί τό «Σῶ­σον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ», εἴμαστε ὄρθιοι. 4) Ὄρθιοι εἴμαστε ὅταν ἀρχίζει ἡ μικρή Εἴσοδος μέ τήν λιτάνευση τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Ἄλλωστε ὁ Διάκονος ἤ ὁ Ἱερέας θά δώσουν τό παράγγελμα «Σοφία· Ὀρθοί.», δηλ. νά ἡ Σοφία τοῦ Θεοῦ, τό ἱερό Εὐαγγέλιο. Ὅλοι ὄρθιοι. 5) Καθόμαστε μετά τήν μικρή Εἴσοδο κατά τήν διάρκεια πού ψάλλονται τά Ἀπολυτίκια. 6) Ὅταν ψάλλεται ὁ Τρισάγιος ὕμνος, εἴμαστε ὄρθιοι καί κάνουμε τό σημεῖο τοῦ σταυροῦ μέ εὐλάβεια. 7) Καθόμαστε ὅταν ἀπαγγέλλεται ὁ Ἀπόστολος. 8) Μετά τήν ἀπαγγελία τοῦ Ἀποστόλου σηκωνόμαστε καί παραμέ-νουμε ὄρθιοι κατά τήν διάρκεια πού ψάλλεται τό «Ἀλληλουάριο», μέχρι καί τό πέρας τῆς Εὐαγγελικῆς περικοπῆς. Ἄλλωστε αὐτό εἶναι καί τό παράγγελμα τοῦ Διακόνου «Σοφία· ὀρθοί· ἀκούσωμεν τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελίου». 9) Ὅταν ἐκφωνοῦνται τά «Κατηχούμενα», εἴμαστε καθισμένοι, σηκωνόμαστε στίς δυό εὐ­χές τῶν πιστῶν. 10) Μέ τήν ἔναρξη τοῦ Χερουβικοῦ ὕμνου θά σηκωθοῦμε ὄρθιοι καί θά παραμείνουμε στήν ὀρθία θέση μέχρι νά τελειώσει ἡ Μεγάλη Εἴσοδος. 11) Ὄρθιοι εἴμαστε κάθε φορά πού ὁ Ἱερέας μᾶς θυμιάζει ἤ μᾶς εὐλογεῖ ἀπό τήν ὡραία Πύλη. 12) Κατά τήν διάρκεια τῆς ἐκφωνήσεως τῶν «Πληρωτικῶν», ἔχουμε τήν δυνατότητα νά καθίσουμε. Θά σηκωθοῦμε ὅμως τήν στιγμή πού ὁ Ἱερέας βγαίνει στήν ὡραία Πύλη λέγοντας τό «Εἰρήνη πᾶσι» καί θά παραμείνουμε ὄρθιοι, κατά τήν διάρκεια τῆς ἀπαγγελίας τοῦ «Πιστεύω». Μετά ἀπ’ αὐτό συνεχῶς θά στεκόμαστε ὄρθιοι, διότι μέ τό παράγγελμα τοῦ Ἱερέα ἤ τοῦ Διακόνου «Στῶμεν καλῶς· στῶμεν μετά φόβου» ἀρχίζει τό σημαντικώτερο τμῆμα τῆς θείας Λειτουργίας, πού εἶναι ἡ Ἁγία Ἀναφορά, δηλ. ἡ εὐλογία τοῦ ἄρτου καί τοῦ οἴνου καί ἡ μεταβολή τους σέ Σῶμα καί Αἷμα Χριστοῦ. Στό «Ἄξιόν ἐστιν» δέν καθόμαστε. Θά παραμείνουμε ὄρθιοι μέχρις ὅτου ὁ Ἱερέας μετά τήν ψαλμωδία τοῦ «Ἄ-ξιόν ἐστιν», βγεῖ στήν ὡραία Πύλη καί εὐλογήσει λέγοντας τό «Καί ἔσται τά ἐλέη τοῦ μεγάλου Θεοῦ». 13) Στήν συνέχεια μποροῦμε νά καθήσουμε. Θά ση­κωθοῦμε ὅμως, ὅταν θά ἀκούσουμε τό παράγγελμα γιά τήν ἀπαγγελία τοῦ «Πάτερ ἡμῶν» καί θά παραμείνουμε ὄρθιοι μέχρι τό «Πρόσχωμεν. Τά Ἅγια τοῖς ἁγίοις». 14) Τήν ὥρα πού ψάλλεται τό «Κοινωνικό» καθόμαστε, ἀλλά μόλις θά ἐμφανιστεῖ ὁ Ἱερέας στήν ὡραία Πύλη, μέ τό ἅγιο Ποτήριο στά χέρια, καλώντας τούς πιστούς στήν θεία Μετάληψη μέ τό «Μετά φόβου Θε­οῦ», θά σηκωθοῦμε καί θά παραμείνουμε ὄρθιοι μέχρι τήν Ἀπόλυση τῆς θείας Λειτουργίας. Στό β´ βιβλίο τῶν «Ἀποστολικῶν Διαταγῶν» ἔχουμε μία λεπτομερή περιγραφή τῶν λειτουργικῶν συνάξεων, ὅπως αὐτές τελοῦνταν στήν Ἀντιόχεια κατά τό τέλος τοῦ δ´ αἰώνα. Σχετικά μέ τό θέμα μας ἀναφέ-ρονται τά ἑξῆς: Εἶναι ἀλήθεια πώς δέν ὑπάρχουν εἰδικές διατάξεις πού καθορίζουν τό πότε κάθονται οἱ ­πιστοί. Αὐτό ρυθμιζόταν ἀπό τά διάφορα παραγγέλ-ματα τοῦ Διακόνου ἤ τοῦ Ἱερέα σύμφω­να μέ τά ὁποῖα οἱ πιστοί κάθονταν, σηκώνονταν ἤ ἔκλιναν τά γόνατα. Στά μοναστήρια ὑπάρχει ἕνα εἶδος ἄγραφου τυπικοῦ, πού καθορίζει πότε στέκονται καί πότε κάθονται οἱ μοναχοί. Πότε κατεβαίνουν καί πότε ἀνεβαίνουν στά στασίδια τους. Πότε σκύβουν, πότε καλύπτουν καί πότε ἀποκαλύπτουν τό κεφάλι. Στίς Ἐνορίες τά πράγματα δέν εἶναι τόσο ἰδανικά, λόγω τῆς ἀνομοιομορφίας τοῦ ἐκκλησιάσματος ἤ γιατί δέν ὑπάρχει λειτουργική ἀγωγή. Φυσικά ὅσοι Ἱερεῖς συμβουλεύουν καί προσπαθοῦν νά διορθώσουν τά κακῶς κείμενα, ὁ κόσμος αὐτό τό θεωρεῖ παρατήρηση. Οἱ Ἱερεῖς αὐτοί εἶναι οἱ κακοί. Τούς κατηγοροῦν ὅτι διώχνουν τόν κόσμο ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ὁ Ἱερέας δέν θά κάνει τόν ἀξιωματικό ὑπηρεσίας προκειμένου νά λέγει στούς πιστούς πότε νά κάθονται καί πότε νά εἶναι ὄρθιοι. Οἱ πιστοί στήν θεία Λειτουργία, ἐφόσον μποροῦν, πρέπει νά χρησιμοποιοῦν τήν ὄρθια στάση προσευχῆς, ὄχι ὡς ἀγκαρία, ἀλλά ὡς ἄσκηση. π. Αθανάσιος Κατζιγκάς

– Γέροντα, όταν με αδικούν, η καρδιά μου σκληραίνει. – Για να μη σκληραίνει, ποτέ να μη σκέφτεσαι ότι φταίει ή πόσο φταίει ο άλλος που σε αδικεί, αλλά πόσο φταις εσύ. Βλέπεις, όταν οι άνθρωποι μαλώνουν μεταξύ τους, όλοι τους λένε ότι έχουν δίκαιο, μόνον που παίρνουν περισσότερο δίκαιο απ’ όσο δικαιούνται, γι’ αυτό και διαφωνούν συνέχεια. Πηγαίνουν στην αστυνομία π.χ., και ο καθένας λέει: «με έδειρε ο τάδε» – δεν λέει πόσο τον έδειρε αυτός! – και του κάνει μήνυση. Αν σκεφτόμασταν ότι ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός, θα δεχόμασταν με χαρά την αδικία. Ενώ ήταν Θεός, κατέβηκε στη γη από πολλή αγάπη και κλείσθηκε εννιά μήνες στην κοιλιά της Παναγίας. Ύστερα, τριάντα χρόνια έζησε αθόρυβα. Από δεκαπέντε μέχρι τριάντα χρόνων δούλευε μαραγκός στους Εβραίους. Και τι εργαλεία είχαν τότε; Ξύλινα πριόνια χρησιμοποιούσαν, με κάτι καβίλιες ξύλινες. Του έδιναν και κάτι σανίδια… και Του έλεγαν: «Φτιάξε αυτό, φτιάξε εκείνο…». Και πώς να τα πλανίσει; Πλανίζονταν μ’ εκείνα τα γύφτικα σίδερα, που χρησιμοποιούσαν τότε για πλάνες; Ξέρεις τι ζόρικα είναι; Άντε ύστερα, τρία χρόνια ταλαιπωρία! Ξυπόλυτος να πηγαίνει από εδώ – από εκεί, για να κηρύττει! Θεράπευε αρρώστους, με λάσπη άνοιγε τα μάτια των τυφλών και αυτοί ζητούσαν πάλι σημεία. Έβγαζε τα δαιμόνια από τους δαιμονισμένους, αλλά δυστυχώς οι αχάριστοι άνθρωποι Του έλεγαν πως είχε δαιμόνιο! Και ενώ τόσοι είχαν μιλήσει και προφητεύσει γι’ Αυτόν, τόσα θαύματα έκανε, και τελικά ονειδισμούς, σταύρωμα. Γι’ αυτό οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού. Γιατί ως αδικημένοι έχουν στην καρδιά τους τον αδικημένο Χριστό και αγάλλονται στην εξορία και στη φυλακή σαν να βρίσκονται στον Παράδεισο, διότι, όπου Χριστός εκεί Παράδεισος. – Μπορεί, Γέροντα, να βρεθεί κανείς με φορτίο μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να σηκώσει; – Ο Θεός δεν επιτρέπει φορτίο πάνω από τις δυνάμεις μας. Οι αδιάκριτοι άνθρωποι φορτώνουν βαρύ φορτίο στους άλλους. Πολλές φορές ο Καλός Θεός αφήνει τους καλούς ανθρώπους στα χέρια των κακών, για να μαζέψουν μισθό ουράνιο. – Το παράπονο, Γέροντα, έχει σχέση με την αχαριστία; – Ναι. Μπορεί μάλιστα κάποιος, ενώ τον φροντίζουν για το καλό του, να μην το καταλαβαίνει, να νιώθει αδικημένος και να παραπονείται. Αν δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, μπορεί, όταν κάνει ένα σφάλμα και του λένε να προσέχει, να νομίζει ότι τον αδικούν και να φθάνει στην αναίδεια. Μια αδελφή λ.χ. βάζει περισσότερο φάρμακο και καίει με το ράντισμα τα φύλλα από τις ελιές. Της κάνουν παρατήρηση και, αντί να συναισθανθεί το λάθος της και να πει «ευλόγησον», νιώθει αδικημένη και κλαίει. «Με αδικούν, λέει. Αν έπεφτε ακρίδα και χαλούσε τα δένδρα, δεν θα μιλούσαν, ενώ τώρα που τα χάλασα εγώ, φωνάζουν. Χριστέ μου, μόνον Εσύ με καταλαβαίνεις», και δώσ’ του δάκρυα! Μπορεί να νιώθει και χαρά, γιατί σκέφτεται ότι θα έχει μισθό από την αδικία που δέχτηκε και να ευγνωμονεί τον Χριστό! Αυτό είναι μια λανθασμένη κατάσταση, είναι μεγάλη πλάνη. Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου

Όποιος στον καιρό της ειρήνης φροντίζει για τα πράγματα της μάχης, αυτός θα είναι φοβερός στον καιρό της μάχης. Όποιος όμως είναι άπειρος των πολεμικών πραγμάτων, αυτός περισσότερο θα θορυβηθεί και θα τα χάσει ακόμα και σε καιρό ειρήνης. Δεν βλέπετε τους στρατιώτες, που σε καιρό ειρήνης ασκούνται σε πολεμικά γυμνάσια; Αν και δεν τους ενοχλεί κανένας πόλεμος, εντούτοις καθαρίζουν τα όπλα τους και οι γυμναστές τους διδάσκουν την πολεμική τέχνη. Ποιός από τους πνευματικούς στρατιώτες κάνει κάτι τέτοιο; Κανένας. Γι’ αυτός στους πνευματικούς πολέμους φαινόμαστε νωθροί και απαίδευτοι και ευάλωτοι από παντού. Στην εποχή μας δεν υπάρχει διωγμός, αλλά υπάρχει ο πόλεμος των επιθυμιών και ο πόλεμος των παθών μας. Πάντοτε πρέπει να οπλιζόμαστε. Διότι είναι μεγάλος ο πόλεμος της γλώσσας, ο πόλεμος των ματιών. Αυτόν τον (πνευματικό) πόλεμο να διεξάγουμε. Είναι φοβερός ο πόλεμος των επιθυμιών. Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος

Πρέπει, γέροντα, να κοινωνούν όλοι; -Βρε, δεν το λέω εγώ. Το λέει ο Κύριος. «Πάντες»! Μήπως έχει καμμιά άλλην έννοια ή λέξη και δεν την ξέρω; Και παρακάτω η ευχή λέει: «και δι’ ημών παντί τω λαώ». Φυσικά, όσοι δεν έχουν κωλύματα. Οι άλλοι πρέπει να πάρουν προηγουμένως άφεση πνευματικού. Αλλιώς, χωρίς Θεία Κοινωνία, χωρίς Χριστό, πώς θα βγεις μέσα στην καθημερινότητα; Ήρθες στην εκκλησία και έχασες το σπουδαιότερο, το Δώρο, το παν!! Έμεινες με το αντίδωρο.…