Ὅπως στεκόταν στὸν παράδεισο (Γέν. 3:24), ἔτσι στέκεται καὶ τώρα ἀπειλητικὸς ἀπέναντι στὸν ἄνθρωπο ὁ θανάσιμος ἐχθρός του, τὸ πεσμένο «Χερουβείμ», μὲ τὸ περιστρεφόμενο πύρινο ξίφος. Ἀδιάκοπα καὶ ἀδιάλλακτα πολεμάει τὸ πλάσμα τοῦ Θεοῦ, προσπαθώντας νὰ τὸ παρασύρει στὴν παράβαση τῶν ἐντολῶν Του καὶ σὲ ὄλεθρο μεγαλύτερο ἀπὸ ἐκεῖνον τῶν προπατόρων μας. Δυστυχῶς, μὲ κάθε ἐπιτυχία του ὁ ἐχθρὸς ἐνθαρρύνεται καὶ γίνεται πιὸ ἐπιθετικός. Τὸ περιστρεφόμενο πύρινο ξίφος ποὺ ἔχει στὸ χέρι του ὁ ἄρχοντας τοῦ ἀέρα, εἶναι, σύμφωνα μὲ τὴν ἑρμηνεία τοῦ ὁσίου Μακαρίου του Μεγάλου, ἡ δυνατότητα τῶν δαιμόνων νὰ περιστρέφουν τὴ διάνοια καὶ τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, σαλεύοντας καὶ φλογίζοντάς τες μὲ ποικίλα πάθη. Ὁ ἀπόστολος κάνει λόγο γιὰ «τὰ φλογισμένα βέλη τοῦ πονηροῦ» (Ἐφ. 6:16), ἐνῶ ὁ προφήτης παρομοιάζει… τὴν ἐπενέργεια τοῦ διαβόλου στὴν ψυχὴ μὲ «τὴ φωτιὰ ποὺ καίει τ’ ἀγκάθια» (Ψαλμ. 117:12). Ὁ ὅσιος Συμεὼν ὁ Νέος Θεολόγος γράφει: «Ἀπὸ τότε ποὺ ἔκανε τὸν ἄνθρωπο νὰ ἐξοριστεῖ, ἐξαιτίας τῆς παρακοῆς του, ἀπὸ τὸν παράδεισο καὶ τὸν Θεό, ὁ διάβολος μὲ τοὺς δαίμονες ἔχει τὴ δυνατότητα νὰ σαλεύει νοητὰ μέρα καὶ νύχτα τὸ λογιστικὸ κάθε ἀνθρώπου, ἄλλου λίγο, ἄλλου πολὺ καὶ ἄλλου πιὸ πολύ. Καὶ τὸ λογιστικὸ δὲν μπορεῖ νὰ ὀχυρωθεῖ διαφορετικά, παρὰ μὲ τὴν ἀκατάπαυστη μνήμη τοῦ Θεοῦ. Ἄν, δηλαδή, μὲ τὴ δύναμη τοῦ σταυροῦ ἐντυπωθεῖ στὴν καρδιὰ ἡ θεία μνήμη, θὰ στερεώσει καὶ θὰ κάνει ἀκλόνητο τὸ λογιστικό. Σ’ αὐτὸν τὸν σκοπὸ ὁδηγεῖ ὁ νοητὸς ἀγώνας, στὸν ὁποῖο κάθε χριστιανὸς ἀποδύθηκε νὰ ἀγωνιστεῖ μέσα στὸ στάδιο τῆς πίστεως τοῦ Χριστοῦ• ἀλλιῶς θ’ ἀγωνιστεῖ μάταια». Ἡ ἐντολὴ ποὺ δόθηκε ἀπὸ τὸν Θεό, ἀφορᾶ ὄχι μόνο τὰ ἔργα καὶ τὰ λόγια, ἀλλὰ κυρίως τὴν πηγὴ καὶ τὴν αἰτία τους, τοὺς λογισμούς. Γι’ αὐτὸ ὁ ἐχθρὸς πολεμάει πρώτιστα τὸν νοῦ. Ἄν, λοιπόν, ὁ νοῦς, ποὺ ἡγεμονεύει στὶς δυνάμεις τοῦ ἀνθρώπου, δὲν συγκατατεθεῖ στὴν ἁμαρτία, δὲν μποροῦν νὰ γεννηθοῦν οὔτε λόγια οὔτε ἔργα ἁμαρτωλά. Τὸ ὅπλο τοῦ ἐχθροῦ εἶναι ἡ σκέψη καὶ ἡ φαντασίωση τῆς ἁμαρτίας. Ὁ ἄνθρωπος πρέπει νὰ παλεύει ἐναντίον τῶν πονηρῶν ἐναερίων πνευμάτων μέσα στὸν χῶρο τοῦ νοῦ. Ἐκεῖ θὰ νικήσει ἢ θὰ νικηθεῖ. Ἐκεῖ θὰ ἐλευθερωθεῖ ἀπὸ τὰ τελώνια ἢ θὰ ὑποταχθεῖ σ’ αὐτά. Ἐκεῖ θὰ ἀποφασιστεῖ ἡ αἰώνια κατάστασή του. Ὁ ἴδιος θὰ διαλέξει ἐλεύθερα εἴτε τὴν αἰώνια ζωή, ποὺ τοῦ χαρίστηκε πρῶτα ἀπὸ τὸν Πλάστη κι ἔπειτα ἀπὸ τὸν Λυτρωτή του, εἴτε τὸν αἰώνιο θάνατο, ποὺ προαναγγέλθηκε ἤδη στὸν παράδεισο ἀπὸ τὸν δίκαιο Θεὸ ὡς συνέπεια τῆς παραβάσεως τῆς εὐεργετικῆς ἐντολῆς Του. Σ’ αὐτὴ τὴ μεγάλη καὶ πολὺ κρίσιμη πάλη μᾶς καλεῖ ὁ ἅγιος ἀπόστολος Παῦλος, ὅταν λέει: «Ντυθεῖτε μὲ τὴν πανοπλία ποὺ δίνει ὁ Θεός, γιὰ νὰ μπορέσετε ν’ ἀντιμετωπίσετε τὰ τεχνάσματα τοῦ διαβόλου. Γιατί δὲν ἔχουμε νὰ παλέψουμε μὲ ἀνθρώπους ἀλλὰ μὲ ἀρχὲς καὶ ἐξουσίες, δηλαδὴ μὲ τοὺς κυρίαρχούς του σκοτεινοῦ τούτου κόσμου, τὰ πονηρὰ πνεύματα, ποὺ βρίσκονται ἀνάμεσα στὴ γῆ καὶ στὸν οὐρανὸ» (Ἐφ. 6:11-12). Ὁ ἴδιος ἀπόστολος ἀναφέρει καὶ τὸν χῶρο αὐτῆς τῆς φοβερῆς πάλης καὶ τὸ εἶδος τῶν ὅπλων ποὺ πρέπει νὰ χρησιμοποιηθοῦν: «Τὰ ὅπλα μὲ τὰ ὁποῖα πολεμᾶμε ἐμεῖς δὲν εἶναι κοσμικά, ἀλλὰ ἔχουν τὴ δύναμη ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ γκρεμίζουν ὀχυρὰ (πνευματικά). Μ’ αὐτά, δηλαδή, ἀνατρέπουμε λογισμοὺς καὶ καθετὶ ποὺ ὀρθώνεται μὲ ἀλαζονεία ἐναντίον τῆς γνώσεως τοῦ Θεοῦ. Μ’ αὐτὰ αἰχμαλωτίζουμε κάθε σκέψη καὶ τὴν κάνουμε νὰ ὑπακούει στὸν Χριστὸ» (Β’ Κορ. 10:4-5). Ὅπως βλέπουμε, ὁ ἀπόστολος μᾶς προτρέπει νὰ αἰχμαλωτίζουμε ὄχι μόνο τοὺς ἁμαρτωλοὺς λογισμούς, ποὺ φανερά τοὺς ἀποστρέφεται ὁ Κύριος, ἀλλὰ ὅλες τὶς σκέψεις, κάνοντάς τες νὰ ὑπακοῦνε σ’ Ἐκεῖνον. Γιατί ὁ πονηρὸς ἐχθρός μας, ἔμπειρος καθὼς εἶναι στὸν νοερὸ πόλεμο, δὲν ὑποβάλλει ἐξαρχῆς στὸν ἄνθρωπο λογισμοὺς ξεκάθαρα ἁμαρτωλούς. Ἀντιπαραθέτει στὸν πνευματικὸ λογισμό, δηλαδὴ στὴν εὐαγγελικὴ διδασκαλία, τὸν μεταπτωτικὸ ἀνθρώπινο λογισμό, τὸν σαρκικὸ καὶ ψυχικό, ποὺ τὸν παρουσιάζει ὡς ὀρθὸ καὶ ὑγιῆ, ὡς σοφὸ καὶ ἐπιβεβλημένο. Μ’ αὐτὸν προσπαθεῖ νὰ ἀναιρέσει τὸν λογισμὸ τῆς ὑπακοῆς στὸν Χριστό. Γι’ αὐτὸ ὁ ἀπόστολος συνιστᾶ τὴν ἀποφασιστικὴ καὶ πλήρη αὐταπάρνηση, ὅταν μᾶς καλεῖ νὰ ντυθοῦμε μὲ τὴν πανοπλία ποὺ δίνει ὁ Θεός, καὶ ὄχι ἁπλῶς νὰ πάρουμε στὰ χέρια κάποιο ὅπλο. Δὲν ἀρκεῖ, δηλαδή, μόνο ἡ νηστεία, οὔτε μόνο ἡ προσευχή, οὔτε μόνο ἡ ἐλεημοσύνη, οὔτε μόνο ἡ ἁγνεία. Ἡ πανοπλία τοῦ Θεοῦ ἀποτελεῖται ἀπ’ ὅλες τὶς εὐαγγελικὲς ἐντολές. Ὅποιος παραβεῖ ἔστω καὶ μία μόνο ἀπ’ αὐτές, θεωρεῖται παραβάτης ὅλου τοῦ θείου νόμου (Ἰακ. 2:10) καὶ «θὰ κηρυχθεῖ ἐλάχιστος στὴ βασιλεία τῶν οὐρανῶν» (Ματθ. 5:19), θὰ ριχθεῖ, δηλαδή, στὴ γέεννα, σύμφωνα μὲ ἑρμηνεία τοῦ μακαρίου Θεοφυλάκτου. «Γι’ αὐτὸ τηροῦσα ὅλες τὶς ἐντολές Σου, μισώντας κάθε ἄδικη πράξη» (Ψαλμ. 118:128). «Γι’ αὐτὸ φορέστε τὴν πανοπλία τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ μπορέσετε ν’ ἀντισταθεῖτε τὴν ὥρα τῆς σατανικῆς ἐπιθέσεως. Λάβετε κάθε ἀπαραίτητο μέτρο γιὰ νὰ μείνετε ὥς τὸ τέλος σταθεροὶ στὶς θέσεις σας» (Ἐφ. 6:13). Μόνο ὅποιος φοράει τὴν πανοπλία τοῦ Θεοῦ μπορεῖ ν’ ἀντισταθεῖ τὴν ὥρα τῆς σατανικῆς ἐπιθέσεως. Μόνο ὅποιος τηρεῖ ὅλες ἀνεξαίρετα τὶς ἐντολὲς μπορεῖ νὰ νικήσει τὸν ἐχθρό. Τὶς ὧρες τῶν σατανικῶν ἐπιθέσεων ἀναδεικνύονται καὶ ἀποδεικνύονται οἱ ἀνδρεῖοι στρατιῶτες τοῦ Χριστοῦ, πού, νικώντας, μεταβαίνουν ἀπὸ τὸν αἰώνιο θάνατο στὴν ἀνάσταση καὶ τὴν αἰώνια ζωὴ τῆς ψυχῆς. Τὴν πανοπλία τοῦ Θεοῦ τὴ φοροῦν οἱ ἅγιοί Του. Ὁ κανόνας τῆς ζωῆς τῶν ἁγίων εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο. Ὁ λόγος τους –ὁ λόγος καὶ τῶν χειλιῶν καὶ τοῦ νοῦ καὶ τῆς καρδιᾶς τους– εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, εἶναι τὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μ’ αὐτὴ τὴν πνευματικὴ μάχαιρα (Ἔφ. 6:17) συντρίβουν τὰ περιστρεφόμενα πύρινα ξίφη τῶν ἐχθρῶν –τους δαιμονικοὺς λογισμοὺς καὶ τὶς δαιμονικὲς φαντασίες– κι ἔτσι αὐτὰ δὲν μποροῦν νὰ διαπεράσουν τὶς ψυχές τους. Μὲ συνεχῆ ἐγρήγορση καὶ νήψη ἐπιτηροῦν τὸν νοῦ καὶ τὴν καρδιὰ τους ὅλοι οἱ ἀληθινοὶ δοῦλοι τοῦ Θεοῦ. Φωτισμένοι ἀπὸ τὴ θεία χάρη, ἀντιλαμβάνονται ἤδη ἀπὸ μακριά τοὺς νοητοὺς κλέφτες καὶ φονιάδες, ὅταν αὐτοὶ τοὺς πλησιάζουν, καὶ βλέπουν μέσα τους σὰν σὲ καθρέφτη τὰ μαῦρα πρόσωπα τῶν νοητῶν αἰθιόπων. Διακόπτοντας ἀπὸ τούτη τὴ ζωὴ κάθε κοινωνία μὲ τοὺς δαίμονες, στεροῦν ἀπ’ αὐτοὺς κάθε δικαίωμα ἢ ἐξουσία πάνω στὶς ψυχές τους. Ἔτσι, ὅταν χωρίζονται ἀπὸ τὰ σώματά τους, περνοῦν ἀνεμπόδιστα τὶς ἐξουσίες τοῦ ἀέρα, τὶς νικημένες ἤδη ἀπὸ τὴν ἀρετή τους. Ἅγιος Ἰγνάτιος Brianchaninov, Ἐπίσκοπος Καυκάσου καί Μαύρης Θάλασσας

  Στην Θεία Λειτουργία, Γέροντα, ένιωσα ότι ο Χριστός σταυρώθηκε για μένα και αναρωτήθηκα: «Εγώ τι έκανα για τον Χριστό;». Τι μπορώ να κάνω από ευγνωμοσύνη γι’ αυτό; – Αρκεί να το νιώθεις. Ο Χριστός σταυρώθηκε, θυσιάσθηκε για μας και τώρα μας δίνει το Σώμα Του και το Αίμα Του. Πρέπει να φλέγεται κανείς, όταν τα σκέφτεται αυτά. – Πώς θα νιώσω, Γέροντα, το μεγάλο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; – Τα Μυστήρια βιούνται. Για να νιώσεις το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, πρέπει να πιστέψεις ότι εκείνη την ώρα είναι παρών ο Χριστός. Και όχι απλώς να το πιστέψεις, αλλά να το ζεις. – Γέροντα, τι θα με βοηθήσει, για να συγκεντρώνομαι στη Θεία Λειτουργία; – Άγγελοι συμμετέχουν στη Θεία Λειτουργία. «Ταις αγγελικαίς αοράτως δορυφορούμενον…», ψάλλουμε. Να σκέφτεσαι τι γίνεται εκείνη την ώρα, να προσέχεις στις αιτήσεις που κάνει ο ιερέας και να λες το «Κύριε ελέησον» με την καρδιά σου. Βλέπω τι σπατάλη γίνεται! Σε μια Θεία Λειτουργία πόσες αδελφές λένε στα Ειρηνικά το «Κύριε ελέησον»; Το λένε οι ψάλτριες από το μουσικό βιβλίο και οι περισσότερες ευχαριστιέστε με το όμορφο «Κύριε ελέησον», χωρίς να συμμετέχει η καρδιά. Τι ωφελεί όμως αυτό; Ακόμη κι αν λέτε την ευχή, αν δεν την λέτε με πόνο, και αυτό δεν ωφελεί. – Γέροντα, στις αγρυπνίες την ώρα της Θείας Λειτουργίας συνήθως λιγοστεύει το κουράγιο μου. – Αυτό είναι και φυσικό, αλλά εδώ χρειάζεται αγώνας. Αν κάνεις λίγη υπομονή και βιάσεις λίγο τον εαυτό σου, έρχεται η θεία βοήθεια και νιώθεις θεϊκή δύναμη. Έτσι ξεπερνάς την κούραση και μετά δεν θέλεις ούτε να κοιμηθείς· έχεις τέτοια διάθεση για πνευματικά που κρατάει όλη την ημέρα. – Στη Θεία Λειτουργία, Γέροντα, επιτρέπεται να καθήσει κανείς; – Στη Θεία Λειτουργία κανονικά δεν καθόμαστε. Αν δεν έχει κουράγιο κανείς, μπορεί να καθήσει, όταν λέγεται ο Απόστολος. Αν όμως έχει σοβαρό πρόβλημα υγείας και δεν μπορεί να σταθεί, τότε θα καθήσει. Εγώ σε Θεία Λειτουργία ποτέ δεν έχω καθήσει. – Γέροντα, την ώρα που ο ιερέας λέει: «Τα σα εκ των σων», πώς προσεύχεσθε; – Επειδή εκείνη την ώρα κατεβαίνει το Άγιο Πνεύμα, λέω σύντομα, νοερά, το «Βασιλεύ Ουράνιε», το «Ευλογητός εί Χριστέ…» και το «Ότε καταβάς…» , και προσεύχομαι για θείο φωτισμό. Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι, Περί Προσευχής

  Οι κόλακες είναι οι μεγαλύτεροι εχθροί μας. Μας τυφλώνουν και δεν μας αφήνουν να δούμε τα πολλά μας ελαττώματα. Έτσι μας δυσκολεύουν στο δρόμο προς την τελειότητα, ιδιαίτερα αν είμαστε φίλαυτοι και δεν βλέπουμε μακριά. Γι’ αυτό και πρέπει να μην ακούμε αυτούς που μας κολακεύουν ή να τους αποφεύγουμε. Αλίμονο σ’ εκείνον που περιβάλλεται από κόλακες. Άγιος Ιωάννης της Κροστάνδης

  Ο Άγιος Διονύσιος ο αρεοπαγίτης , βαπτίσθηκε Χριστιανός  με την οικογένειά του κατά το έτος 52 μ.Χ. τρία χρόνια αργότερα αφού έμαθε ότι ζει στα Ιεροσόλυμα η Μήτηρ Του Κυρίου λαχτάρισε να τη δεί . Πήγε λοιπόν στα Ιεροσόλυμα και  τον οδήγησαν στο σπίτι του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου όπου ζούσε   η Υπεραγία Θεοτόκος  μετά τη Σταύρωση Του Χριστού . Γράφει σχετικά με την επίσκεψη αυτή σε μίαν επιστολή του προς τον Απόστολο Παύλο: << Δεν πίστευα- το ομολογώ ενώπιον του Κυρίου, ω θαυμαστέ οδηγέ και  ποιμένα μας – ότι εκτός από τον ύψιστο Θεό ήταν δυνατό να υπάρχει οποιοδήποτε πρόσωπο που να είναι γεμάτο από θεία δύναμη και θεία χάρη. Όμως , κανένας άνθρωπος δεν μπορεί να φανταστεί αυτό που είδα και κατάλαβα όχι μόνο με τα ψυχικά μου μάτια αλλά και με τα σωματικά . Είδα λοιπόν, με τα μάτια μου τη Θεόμορφη και Αγιότερη απ΄όλα τα ουράνια  πνεύματα Μητέρα Του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. Ήταν ένα δώρο της χάριτος Του Θεού, της συγκαταβατικότητας του κορυφαίου αποστόλου Ιωάννου, καθώς και της απέραντης καλοσύνης, ευσπλαχνίας και ευμένειας της ίδιας της Παρθένου. Ομολογώ ξανά και ξανά μπροστά στον παντοδύναμο Θεό, μπροστά στον πανάγαθο Σωτήρα και μπροστά στην ένδοξη και πάντιμη Μητέρα Του, πως, όταν με οδήγησε Σ΄εκείνην, τη Θεόμορφη και Παναγία Παρθένο, -ο Ιωάννης , η κεφαλή των ευαγγελιστών και των προφητών, που, ενώ ζει με σάρκα, λάμπει όπως ο ήλιος στον ουρανό-, με τύλιξε μια Θεία λάμψη, λάμψη ζωηρή και αμείωτη, φωτίζοντάς με όχι μόνο εξωτερικά αλλά και εσωτερικά, καθώς και μια υπερκόσμια, μια υπέροχη ευωδία με συνεχείς εναλλαγές. Ούτε το πνεύμα μου ούτε το αδύναμο σώμα μου μπορούσαν να βαστάξουν τόσα και τέτοια σημεία, που συνιστούσαν πρόγευση της αιώνιας μακαριότητας και δόξας. Παρέλυσε η καρδιά μου και σχεδόν έσβησε το πνεύμα μου από τη Θεία Δόξα και Χάρη της. Βεβαιώνω μπροστά στον Θεό πως, αν δεν είχα φυλάξει στην καρδιά μου και στον νεοφώτιστο νου μου τις Θεόπνευστες διδαχές και υποθήκες Του, θα είχα θεωρήσει την Παρθένο Θεό και θα την είχα προσκυνήσει έτσι όπως προσκυνούμε τον μόνο αληθινό Θεό. Γιατί κανένας νους δεν μπορεί να φανταστεί για άνθρωπο δοξασμένο από τον Θεό δόξα ανώτερη από τη δόξα εκείνη που αξιώθηκα να γευθώ. Ευχαριστώ τον ύψιστο και πανάγαθο Θεό μου, την Παναγία Παρθένο,   τον κορυφαίο Απόστολο Ιωάννη, καθώς κι εσένα, την ανώτατη και επισημότατη κεφαλή της Εκκλησίας, που σπλαχνικά μου φανέρωσε μια τέτοια ευεργεσία>>. ΄Αγιος Ιγνάτιος Μπριαντσανίνωφ Ασκητικές Ομιλίες – Ι.Μ.Παρακλήτου

  Περί του Ταξιάρχη που θα πάρει την ψυχή όλων και της ευσεβείας! -Είχα μία μητέρα πού έκανε καλογερικά καθήκοντα. Είχαμε πνευματικό τον Γέροντα Εφραίμ Αριζόνας καί τήν καθοδηγούσε. Έκανε 30 κομποσκοινια 300σάρια την ημέρα. Παρακλήσεις, Χαιρετισμούς πρωί καί βράδυ. Ψαλτήρι.. τα πάντα με πολύ νηστεία . Δεν έτρωγε λάδι Δευτέρα, Τετάρτη Παρασκευή. Την Μεγάλη Σαρακοστή αλάδωτη . Μόνο Σαββατοκύριακα λάδι . Το Πάσχα μόνο ψάρι . Αγαπούσε πολύ τον Αρχάγγελο Μιχαήλ! Γι’αυτό δεν έτρωγε λάδι τις Δευτέρες. Παράκληση στον Αρχάγγελο και 300σάρι κομποσχοίνι . Αυτό γινόταν πάνω από 50 χρόνια . Κοιμήθηκε το 2002 . Πέντε μήνες πριν φύγει είδε τον Αρχάγγελο Μιχαήλ μεταξύ ύπνου και ξύπνιου.. Πήγε με την πανοπλία του και την ρομφαία του…! Ακούμπησε την ρομφαία του στον θώρακά της και είπε : -” Σέ πόνεσα;; ” -“Όχι ” του απάντησε .. -“Έτσι θα σε πάρω ” της είπε . Έτσι ακριβώς την πήρε . Πάντα όταν προσευχόταν του έλεγε : -” Άγιε Αρχάγγελε μην με πάρεις με το άγριο . “.. Και της έκανε την Χάρη . Ή αδελφή μου έστειλε τότε ΦΑΞ στον Γέροντα Εφραίμ στην Αριζόνα και τον ενημέρωσε ότι η μητέρα μας κοιμήθηκε . Μετά τρεις μήνες πήρε τηλέφωνο ο Γέροντας από την Αριζόνα και μας είπε : -“Η μάνα σας είναι στον Παράδεισο , δίπλα στην Παναγία .! Ότι θέλετε να της το λέτε να το λέγει στην Παναγία, να σας βοηθάει η Παναγία .! Θυμάμαι.. Τούς Χαιρετισμούς τους ήξερε απ’έξω . Τους έλεγε πολλές φορές την ημέρα Περπατούσε και προσευχόταν. . μέχρι πού τά μάθαμε καί εμείς τά παιδιά της απ’ έξω .! + Αρχάγγελε Μιχαήλ σκέπε φυλάτε ημάς, πάντοτε νυν και αεί, και εις τούς αιώνας των αιώνων. ΒΡΑΔΥΝΉ ΠΡΟΣΕΥΧΉ ΣΤΟΝ ΑΓΓΕΛΟΣ ΣΟΥ: “Άγιε Άγγελε, εσύ που βρίσκεσαι πολύ κοντά και βλέπεις την άθλια ψυχή και την ταλαίπωρη ζωή μου, σε παρακαλώ να μη με εγκαταλείπεις, επειδή είμαι αμαρτωλός, ούτε ν’ απομακρυνθείς από μένα, επειδή δεν συγκρατώ τον εαυτό μου. Σε παρακαλώ μην επιτρέψεις στον πονηρό δαίμονα να κυριαρχήσει σε μένα και να τυραννήσει το θνητό μου σώμα. Kράτησε με απ’ το κουρασμένο μου χέρι και οδήγησε με στην οδό της σωτηρίας. Nαι, Άγιε Άγγελε του θεού, εσύ που φυλάς και σκεπάζεις την άθλια ψυχή και το σώμα μου, συγχώρεσε με για όλα όσα σε λύπησα όλες τις ημέρες της ζωής μου και αν κάποια αμαρτία έκανα σήμερα. Σκέπασε με κατά τη νύχτα αυτή και προστάτεψε με από κάθε προσβολή του εχθρού, για να μη στενοχωρήσω τον Θεό με κάποιο αμάρτημα. Kαι πρέσβευε για μένα στον Kύριο να με στηρίζει, ώστε να Tον σέβομαι πάντοτε και να με αναδείξει άξιο δούλο της αγάπης Tου. Aμήν.”

  Ένα αυγό σπάει και από ύψος 30 πόντων. Όμως ένας βράχος πρέπει να ανέβει πολύ υψηλά. Καί να πέσει για να συντριβεί. Ο άνθρωπος που έχει πολύ σκληρή καρδιά, θα επιτρέψει ο Θεός να πετύχει κάποια πράγματα, να ανέβει ψηλά και κατόπιν να πέσει βαρύγδουπα για να συντριβεί, να μαλακώσει, να σπάσει. Όμως ο μαλακός άνθρωπος, ο ευαίσθητος, ο πονόψυχος, μπορεί να μην έχει μεγάλες κοσμικέςεπιτυχίες, να βρίσκει όλο εμπόδια. Αυτό όμως τον προστατεύει από μεγάλες πτώσεις, τις οποίες η ευαίσθητη καρδιά του δεν θα αντέξει. Να λοιπόν, που τα εμπόδια στη ζωή μας είναι η προστασία μας και όχι η κατάρα μας και η δοκιμασία μας. Έτσι όταν ο Θεός θέλει να μας γλιτώσει από εγωιστικά στραπατσαρίσματα βάζει εμπόδια στα σχέδιά μας. Δηλαδή, το εμπόδιο είναι η προστασία από εγωιστικές πτώσεις. Γι΄ αυτό ο λαός λέει: “Κάθε εμπόδιο για καλό” και κατ΄ αναλογία “κάθε άνεση για κακό”! Λέγουν οι Πατέρες “ουδείς εισήλθε μετ’ ανέσεως στον παραδεισο”. Ως εκ τούτου πριν από κάθε πτώση, προηγείται εγωιστική άνεση. Καί πριν από κάτι όμορφο, συντριβή και ταπείνωση.

Πολλά χρόνια στην Εκκλησία. Από τότε που θυμάται τον εαυτό του. Από μικρό στα χέρια και την αγκαλιά και μετά με το σχολείο στις Κυριακές και τις γιορτές. Παπαδάκι στο Ιερό τα τελευταία χρόνια του Δημοτικού και τα πρώτα του Γυμνασίου. Κάποιοι πρόλαβαν και την… μακαρία εκείνη εποχή που ο εκκλησιασμός ήταν υποχρεωτική εκδήλωση σχολικής δραστηριότητας! Τότε που «παίρναν» απουσίες όσοι κοιμόντουσαν ή το σκάγαν καθ’ οδόν! Τότε που ήταν η Εκκλησία στοιχείο κοινωνικής ευπρέπειας και τάξεως! Μερικοί ακόμα τα θυμούνται με νοσταλγία! Υπήρχε… τάξη, σεβασμός, γινόταν το… σωστό, τώρα όλα… διαλύθηκαν, λένε! Όλα αυτά που όντως γίνονταν και λειτουργούσαν, όχι μόνο τώρα, αλλά και τότε, ήταν απαράδεκτα! Ήταν η τάξη του… Γυμνασιάρχη, όχι του Θεού! Υπήρχε σύγχυση λόγων και κινήτρων. Η διδασκαλία της πίστεως γινόταν αναγκαστική πορεία. Η ελευθερία του Χριστού (Όστις θέλει…) καταργούνταν χάριν της χρησιμοθηρικής «ωφελείας». Η Εκκλησία ήταν ένας διδακτισμός: Τι πρέπει να ξέρεις! Όχι τι πρέπει να ζήσεις..! Η συνήθεια για κάμποσα χρόνια και για… κάμποσους, λειτούργησε. Δούλεψε ως ασυνείδητη εξάρτηση και κράτησε τα πράγματα. Βέβαια σε μια ασάφεια και απροσδιοριστία. Αυτοί που εκκλησιάζονταν συζητούσαν για το… καθήκον του εκκλησιασμού. Βρίσκονταν κάθε Κυριακή στο Ναό, αλλά δεν μπορούσαν να πουν για ποιό λόγο βρίσκονταν εκεί. Δεν είχαν δυνατότητα να «παρουσιάσουν» την… «εν ημίν ελπίδα». Ούτε γιατί ο Χριστός είναι Θεός της ζωής τους μπορούσαν να «δικαιολογήσουν». Σ’ όλα αυτά επιπρόσθετα η δυσκολία της γλώσσας έκανε την υπόθεση… «θέατρο»! Συνήθειες (ίσως) ιερές αποκτούσαν οι άνθρωποι. Συνείδηση όμως πώς να «βλέπουν» και πώς να ακούνε τον λόγο του Χριστού, σπανίως και λίγοι! Έτσι και όλα όσα έχουν σχέση με την Εκκλησία και τον Χριστό έμπαιναν τελικά στο χώρο της ασάφειας και της θρησκοληψίας! Φόβοι, αγωνίες, θεολογική ασυναρτησία ήταν (μήπως και είναι;) τα κίνητρα της σχέσεως. Μέσα σ’ αυτήν τη σύγχυση και το κατ’ ουσίαν Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας έχασε, περνώντας τα χρόνια, τον δυναμισμό της κοινής προσφοράς και έγινε… θέαμα και ακρόαμα ακατανόητο. Θέαμα αφού οι χριστιανοί απλώς παρακολουθούν (σαν από… κερκίδες) χωρίς συμμετοχή ουδέ στο ΑΜΗΝ, που λέει ο Απόστολος (Α’ Κόρ. 14, 16)! Άγνωστοι, εν πολλοίς, μεταξύ τους… Χάθηκε η κοινότητα και η Εκκλησία έγινε… «τεκές»… προσευχομένων (υποτίθεται). Ο παπάς έπρεπε να τα τελεί όλα τυπικώς και οπωσδήποτε να κοινωνάει αφού δεν ξέραμε… τί να κάνουμε τα ΔΩΡΑ της Ευχαριστίας που τελέσθηκε! Κατέληξε η Θεία Ευχαριστία ακρόαμα μουσικής πανδαισίας που «κάλυψε» το κενό της ακατανόητης γλώσσας με ηχητική ανακούφιση. Έγιναν τα ψαλλόμενα ένα λειτουργικό soundtrack! Μουσική χωρίς λόγια. Όλα αυτά έσπρωξαν τον χριστιανό στον χώρο της ατομικής ευλάβειας. Έκαναν την υπόθεση προσωπική φιλοτιμία και ανάγκη. Η κοινότητα χάθηκε, και κάτω από το βάρος της ασυντόνιστης… ευσέβειας, δημιουργήθηκαν οι… θεούσες και οι άσχετοι! Η Μετάληψη έγινε αξιομισθία προσωπικής διαθέσεως. Χάθηκε αφού έγινε εκδήλωμα για δύο-τρείς φορές το χρόνο. Πρέπει όμως όλοι να κοινωνάμε (οι χωρίς εμπόδιο πολύ μεγάλης αμαρτίας που μάς αποκόπτει από το σώμα της Εκκλησίας) όπως σαφέστατα φαίνεται στις ίδιες τις ευχές της Λειτουργίας: «…αξίωσέ μας με το δικό σου παντοδύναμο χέρι να μεταλάβουμε το άχραντο σώμα σου και το τίμιο αίμα σου, και μέσω ημών και όλος ο λαός». Γι’ αυτό, όπως είπαμε πηγαίνουμε στο Ναό, για να ενωθούμε με τον Χριστό και τούς αδελφούς μας. Αυτά είναι και το σωστό φρόνημα και η υγιής σχέση με την Ευχαριστία. Το “σήμερα” δυστυχώς είναι οδυνηρό. Κοινωνεί ο παπάς και τα παιδάκια! Οι υπόλοιποι… Χριστιανοί κοιτάζουν από μακριά! Άραγε τί θα πείτε στα παιδιά σας που τυχόν θα σάς ρωτήσουν: – Εσύ μπαμπά-μαμά γιατί δεν κοινωνείς; Ότι εσείς μεγαλώσατε; Ότι η μετάληψη αφορά μόνο τους μικρούς; Πιστεύετε στ’ αλήθεια ότι πείθετε με τέτοια… επιχειρήματα τα παιδιά; Εσείς πείθεστε; Ας ξαναρχίσουμε μία σοβαρή σχέση με την Εκκλησία. Ας φύγουμε από τα… καθήκοντα και ας πάμε στη Ζωή που είναι ο Χριστός. Ας βάλουμε στόχο μια συνειδητή σχέση μαζί Του που αρχίζει με ειλικρινή αντιμετώπιση της πορείας και των πτώσεων κατ’ αυτήν (εξομολόγηση) και συνεχίζεται με την όσο γίνεται συχνότερη (γιατί όχι κάθε Κυριακή;) συμμετοχή μας στη Θεία Ευχαριστία. Όχι για να κάνουμε… ενέσεις αγιωσύνης με τη μετάληψη, αλλά να σχετισθούμε μ’ Αυτόν που θα μας οδηγήσει στον δρόμο του αγιασμού και της «ταύτισης» της καρδιάς μας με το δικό Του θέλημα και την δική Του καρδιά. Σ’ όλη την Γραφή ο Χριστός αυτό και μόνο φωνάζει: Δος μου την καρδιά σου. Σε μάς μένει η απάντηση: Γεννηθήτω το θέλημά Σου. ΑΜΗΝ.  

Η Θεία Χάρις του Κυρίου μας Ιησού Χριστού με αξίωσε, εμένα τον ανάξιο, να διακονώ τον λαόν του Αγίου Θεού ως πνευματικός και εξομολόγος από το 1984. Στο διάστημα αυτό, έχω διαπιστώσει, ως ιατρός των πνευματικών ασθενειών, ότι πολλοί Χριστιανοί, ενώ εξολογούνται και μάλιστα συστηματικά, αλλά δεν μετανοούν. Τί θέλω να πω; Το Ιερό Μυστήριο λέγεται “Μυστήριο της Εξομολογήσεως και Μετανοίας”. Έχει δηλαδή δύο σκέλη: Το πρώτο είναι η εξομολόγηση των συνειδητοποιημένων και αναγνωρισμένων αμαρτημάτων. Το δεύτερο μέρος είναι η συνεχής μετάνοια. Δηλαδή, η αλλαγή του τρόπου της ζωής μας προς το καλύτερο. Ο αγώνας εναντίον των προσωπικών μας ελαττωμάτων και αδυναμιών. Η προσπάθεια στο να καταπολεμούμε την κάθε είδους αμαρτία και να αποκτήσουμε τις αρετές, ώστε να μοιράσουμε, όσο γίνεται, πιο πολύ με τον ίδιον τον Σωτήρα Χριστό. Εάν, λοιπόν, απλά εξομολογούμαστε, αλλά δεν μετανοούμε, τότε δεν ωφελούμαστε. Η εξομολόγηση μας γίνεται μία τυπική και ξηρά διαδικασία χωρίς κέρδος και ωφέλεια. Ένα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι: η διόρθωση των αδικιών. Παράδειγμα έχουμε τον Ζακχαίο, ο οποίος όχι μόνον εξομολογήθηκε δημόσια στο Χριστό, αλλά διόρθωσε τις αδικίες που διέπραξε. Επίσης, άλλο πολύ σημαντικό και ουσιαστικό σημείο είναι το να συγχωρούμε τα σφάλματα του πλησίον μας που διέπραξε εναντίον μας. Θέλεις να σε συγχωρέσει ο Άγιος Θεός, τότε εσύ πρώτος οφείλεις να συγχωρέσεις τον συνάνθρωπό σου. Το λέμε καθημερινά με το “Πάτερ ημών”, εκεί ζητάμε από τον Ουράνιαν Πατέρα να μας συγχωρέσει, όπως και εμείς συγχωρούμε εκείνους που μας οφείλουν (δηλαδή, εκείνους που μας αδικήσανε με οποιονδήποτε τρόπο). Παράδειγμα έχουμε την Παραβολή του δούλου εκείνου που χρεωστούσε “μύρια τάλαντα”. Και ενώ ο βασιλιάς του χάρισε το υπέρογκο χρέος του, εκείνος φάνηκε σκληρός απέναντι του συνδούλου του, που του χρεωστούσε ένα ασήμαντο ποσό. Το αποτέλεσμα ήταν να ανακληθεί το χρέος από τον βασιλιά. Έτσι, λοιπόν θα συμβεί στο καθένα που εξολογείται, αλλά δεν συγχωρεί. Επίσης, πρέπει να τονίσω, ότι η εξομολόγηση δεν γίνεται διά τηλεφώνου ή κινητού, αλλά μόνον προσωπικά. Ενώπιον του Πνευματικού και με ειλικρινή μετάνοια. Ο δε Πνευματικός να σκεπάσει τον μετανοούντα με το ιερό πετραχήλι, που έχει τον συμβολισμό, ότι αυτός που εξολογείται είναι κάτω από την σκέπη του Αγίου Θεού. Τέλος, η ειλικρινής μετάνοια εκδηλώνετε με καλά έργα και κυρίως με ελεημοσύνες. +Ο Μητροπολίτης Αντινόης Παντελεήμων Εφησυχάζων Μητροπολίτης Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής

Η Αγία Μεγαλομάρτυς Φωτεινή έζησε στα χρόνια του Χριστού. Ήταν Σαμαρείτισσα στην καταγωγή και διέμενε στην πόλη Συχάρ όπου ζούσε ένα έκλυτο βίο. Ο τρόπος ζωής της ήταν γνωστός στους συμπολίτες της και για αυτόν την είχαν στιγματίσει. Κάθε μεσημέρι πήγαινε έξω από την πόλη, στο πηγάδι το λεγόμενο του Ιακώβ, και εγέμιζε την στάμνα της. Εκείνο τον καιρό, ο Ιησούς περνούσε από την Συχάρ και στάθηκε στο πηγάδι του Ιακώβ για να πιει νερό. Εκεί συναντήθηκε με την Αγία Φωτεινή και εφανέρωσε σ’ αυτήν όλη τη ζωή της και από την οποία ζήτησε να του δώσει νερό. Ο Κύριος είπε στην Αγία, ότι Αυτός είναι « τό ὕδωρ τό ζῶν», δηλαδή η αστείρευτη πηγή του Αγίου Πνεύματος. Τότε οι Ιουδαίοι και οι Σαμαρείτες δεν είχαν επαφές και γι’ αυτό παραξενεύτηκε η Αγία που ένας Ιουδαίος της απηύθυνε τον λόγο. Μετά από την συνομιλία με τον Χριστό, η Αγία Φωτεινή πίστεψε σε Αυτόν και κάλεσε τους συμπολίτες της να τρέξουν να Τον συναντήσουν. Ο Χριστός έμεινε δύο ημέρες στη Συχάρ και τους μετέδωσε τον Λόγο και την ευλογία Του. Η Αγία Φωτεινή βαπτίστηκε από τους Αποστόλους την ημέρα της Πεντηκοστής μετά την Ανάσταση του Κυρίου. Μαζί της βαπτίστηκαν και οι δύο γιοι της καθώς και οι πέντε αδερφές της. Με την συνοδεία των γιων της και των αδερφών της κήρυξε τον λόγο του Χριστού στην Συρία, στην Φοινίκη, στην Παλαιστίνη, στην Αίγυπτο, στην Καρχηδόνα και τελικά στη Ρώμη. Η μεγάλη της αυτή αποστολική δράση είναι ο λόγος για τον οποίο η εκκλησία μας την ονομάζει Ισαπόστολο. Τα χρόνια περνούσαν και η Αγία κήρυττε τον λόγο του Χριστού με θέρμη σε όσα μέρη την αξίωσε η χάρη Του να ταξιδέψει. Κάποια στιγμή έφτασε και στην Καρθαγένη στην Βόρεια Αφρική. Μαζί της ήταν πάντα οι πέντε αδερφές της (Ανατολή, Φωτώ, Φωτίς, Παρασκευή και Κυριακή) και ο μικρός γιος της ο Ιωσής. Ο μεγάλος της γιος Βίκτωρ ήταν στρατιώτης στον Ρωμαϊκό στρατό και έφερε το βαθμό του στρατηλάτη. Ρωμαίος αυτοκράτορας τότε ήταν ο Νέρων, ο οποίος μη γνωρίζοντας ότι ο Βίκτωρ ήταν χριστιανός, του ανέθεσε να διώξει τους Χριστιανούς στην Ιταλία. Ο Βίκτωρ πήγε στην Ιταλία αλλά φυσικά αρνήθηκε να φέρει σε πέρας τις εντολές που είχε λάβει. Ο δούκας Σεβαστιανός, φίλος του Βίκτωρα προσπάθησε να τον μεταπείσει αλλά αντί αυτού και με την χάρη του Ιησού Χριστού, μεταπείστηκε ο ίδιος και βαπτίστηκε χριστιανός. Ο Νέρων πληροφορήθηκε τα γεγονότα αυτά και κάλεσε στην Ρώμη τόσο τον Βίκτωρα, που είχε εντωμεταξύ λάβει το χριστιανικό όνομα Φωτεινός, και τον Σεβαστιανό, όσο και την Αγία Φωτεινή με τις αδερφές της και τον μικρό της γιο. Στην προσπάθειά του να τους κάνει να αλλάξουν πίστη, ο Νέρων χρησιμοποίησε όσα δόλια μέσα και όσα βασανιστήρια του ήταν γνωστά. Η Αγία Φωτεινή και οι υπόλοιποι μάρτυρες δεν λύγισαν ούτε στιγμή και συνεχώς δοξολογούσαν τον Ιησού Χριστό. Κατά τη διάρκεια των φρικτών μαρτυρίων που υπέστησαν, πολλά θαύματα έλαβαν χώρα. Μετά από κάθε μαρτύριο, τόσο η Αγία όσο και οι υπόλοιποι μάρτυρες ήταν ανέπαφοι – οι πληγές τους αποκαθίσταντο. Αυτό ήταν κάτι που πείσμωνε τον Νέρωνα αλλά ταυτόχρονα έκανε πολλούς από αυτούς που έβλεπαν τα θαύματα αυτά να πιστέψουν στον Χριστό και να βαπτιστούν χριστιανοί. Μετά από ατελείωτα μαρτύρια που υπέστει η Αγία Φωτεινή φυλακίστηκε και μέσα στην φυλακή παρέδωσε την ψυχή της στον Κύριο.  Η αγία Φωτίς τεντώθηκε σε δύο δέντρα, τα οποία αφέθηκαν και την έσχισαν στα δύο. Οι άλλοι μάρτυρες θανατώθηκαν με ξίφος. Η Αγία Ανατολή ήταν η πρώτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Φωτώ ήταν η δεύτερη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Φωτίς ήταν η τρίτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής και μαρτύρησε αφού την έδεσαν σε δύο δένδρα και την ξέσχισαν. Η Αγία Παρασκευή ήταν η τέταρτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Η Αγία Κυριακή ήταν η πέμπτη αδελφή της Αγίας Φωτεινής. Ο Άγιος Φωτεινός ήταν ο πρωτότοκος υιός της Αγίας Φωτεινής. Ο Άγιος Ιωσής ήταν οδευτερότοκος υιός της Αγίας Φωτεινής. Χριστῷ συνομίλησας ἐπὶ τῷ φρέαρ σεμνή, καὶ πίστιν εἰσδέδεξαι, τὴν πρὸς αὐτὸν ἀκλινῶς, Φωτεινὴ Ἰσαπόστολε· ὅθεν τῆς εὐσεβείας, ἐφαπλοῦσα τὸ φέγγος, ἤθλησας ὑπὲρ φύσιν, σὺν υἱοῖς καὶ συγγόνοις· μεθ’ ὧν ἀπαύστως πρέσβευε, ὑπὲρ τῶν τιμώντων σε. Την μνήμη της Αγίας Φωτεινής της Σαμαρείτιδος την γιορτάζουμε στις 26 Φεβρουαρίου και την Κυριακή της Σαμαρείτιδος (την πρώτη Κυριακή μετά την Μεσοπεντηκοστή).  

Στις 23 Φεβρουαρίου η Εκκλησία μας εορτάζει τη μνήμη του αγίου Πολυκάρπου επισκόπου Σμύρνης. Πρόκειται για σπουδαία προσωπικότητα της αρχαίας Εκκλησίας, ο οποίος ανήκει στην κατηγορία των Αποστολικών Πατέρων, δηλαδή των διαδόχων επισκόπων των αγίων Αποστόλων. Ο Άγιος Πολύκαρπος γεννήθηκε περί το 80 μ.Χ. από ευσεβείς και φιλόθεους γονείς, τον Παγκράτιο και τη Θεοδώρα, που είχαν εγκλειστεί στη φυλακή για την πίστη του Χριστού, και βαπτίσθηκε Χριστιανός σε νεαρή ηλικία. Υπήρξε μαζί με τον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο  μαθητής του Ευαγγελιστή Ιωάννη. Λίγο πριν αναχωρήσει από τον πρόσκαιρο αυτό βίο ο Άγιος Βουκόλος Επίσκοπος Σμύρνης  χειροτόνησε μετά των Αγίων Αποστόλων, ως διάδοχό του, τον Άγιο Πολύκαρπο διότι έβλεπε στο πρόσωπό του την αρετή και την αγιότητά και μετά κοιμήθηκε με ειρήνη. Η μακρά επισκοπική του διακονία σφραγίστηκε από την αγία βιωτή του και τη θέρμη του για την Εκκλησία. Ως πιστός μαθητής του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου, αναδείχτηκε ένας μεγάλος θεολόγος της αρχαίας Εκκλησίας, ώστε η φήμη του έφτασε σε όλες τις τοπικές Εκκλησίες και ως τη μακρινή Ρώμη. Ο Άγιος παρακολούθησε με αγωνία και προσευχή τη σύλληψη του Αγίου Ιγνατίου του Θεοφόρου, Επισκόπου Αντιοχείας και τα μαρτύρια αυτού. Η αγάπη του προς τον θεοφόρο Πατέρα μαρτυρείται και από την Επιστολή την οποία έγραψε προς τους Φιλιππησίους. Σε αυτή την επιστολή τους συγχαίρει για την φιλοξενία, την οποία παρείχαν στον Άγιο Ιγνάτιο, όταν αυτός διήλθε από την πόλη τους. Το κείμενο αυτό του Αγίου Πολυκάρπου διακρίνεται για τον αποστολικό, θεολογικό και ποιμαντικό χαρακτήρα του. Ο Άγιος Πολύκαρπος, διακρινόταν για την σωφροσύνη, τη θεολογική κατάρτιση και την αφοσίωση στη διδασκαλία του Ευαγγελίου, καθώς μιλούσε πάντα σύμφωνα με τις Γραφές. Ήταν ο γνησιότατος εκπρόσωπος της αποστολικής διδασκαλίας σε όλες τις Εκκλησίες της Ασίας. Ο Άγιος Ειρηναίος  παρέχει την πληροφορία ότι ο Άγιος Πολύκαρπος μετέστρεψε πολλούς από τις αιρέσεις του Βαλεντίνου και του Μαρκίωνος στην Εκκλησία του Θεού. Διηγείται μάλιστα και ένα επεισόδιο αναφερόμενο στη στάση του Αγίου Πολυκάρπου έναντι του Μαρκίωνος. Όταν ο αιρεσιάρχης αυτός τον πλησίασε κάποτε και του απηύθυνε την παράκληση: «ἐπεγίνωσκε ἠμᾶς», δηλαδή αναγνώρισέ μας, ο Άγιος απάντησε: «ἐπιγινώσκω, ἐπιγινώσκω σέ τον πρωτότοκον τοῦ Σατανᾶ». Ένα άλλο επεισόδιο ανάγεται στη γεροντική ηλικία του Αγίου Πολυκάρπου. Ο άγιος Πολύκαρπος κλήθηκε να διαχειριστεί μια σοβαρή διαμάχη, η οποία είχε ξεσπάσει το 2ο μ. Χ. αιώνα στην Εκκλησία, τον εορτασμό του Πάσχα. Όπως είναι γνωστό, τον χρόνο εορτασμού του Πάσχα καθόρισε η Α Οικουμενική Σύνοδος το 325. Μέχρι τότε οι τοπικές Εκκλησίες το εόρταζαν σύμφωνα με τη δική τους παράδοση. Oι Εκκλησίες της Μικράς Ασίας εόρταζαν το Πάσχα στις 14 του μηνός Νισσάν, σε οποιαδήποτε ημέρα και αν τύχαινε αυτό. Αντίθετα οι άλλες Εκκλησίες δεν εόρταζαν καθόλου το Πάσχα, αλλά αρκούνταν στον εβδομαδιαίο κατά Κυριακή εορτασμό της Αναστάσεως, τονίζοντας ασφαλώς περισσότερο τον εορτασμό της πρώτης Κυριακής μετά την πανσέληνο της εαρινής ισημερίας. Επειδή λόγω της διαφοράς αυτής η Εκκλησία της Ρώμης τηρούσε αυστηρή στάση έναντι των Μικρασιατών, ο Άγιος Πολύκαρπος αναγκάσθηκε να μεταβεί στη Ρώμη, για να διευθετήσει το ζήτημα και άλλα δευτερεύοντα θέματα, με τον Επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο. Με την αγιότητα και τη σοφία, που τον διέκρινε, διευθέτησε το ζήτημα και ειρήνευσε η Εκκλησία του Χριστού. Μετά την επιστροφή του από την Ρώμη, υπέργηρος πλέον, συνέχισε την αποστολική δράση του με τόση επιτυχία, ώστε προκάλεσε την οργή των ειδωλολατρών. Οι φανατικοί ειδωλολάτρες της Μ. Ασίας βλέποντας την πίστη τους να μαραζώνει και την Εκκλησία του Χριστού να αυξάνεται με καταπληκτική ορμή, παρ’ όλους τους σκληρούς διωγμούς Της, μισούσαν θανάσιμα τους Χριστιανούς. Τα αδίστακτα και σκοταδιστικά τους ιερατεία, τα οποία έβλεπαν να εγκαταλείπονται τα «ιερά» τους και οι δεισιδαίμονες τελετές τους, κήρυξαν τον πόλεμο κατά των Χριστιανών, διότι θίγονταν τα οικονομικά τους συμφέροντα. Παρουσιάζονταν στους ρωμαίους διοικητές και τους απάγγειλαν απίστευτες συκοφαντίες, ώστε να σύρονται στα μαρτύρια και να οδηγούνται στο θάνατο χιλιάδες Χριστιανοί. Ιερείς των ειδώλων συκοφάντησαν και τον άγιο Πολύκαρπο στον ανθύπατο Στάτιο Κοδράτο, ως υποκινητή ομάδας Χριστιανών από τη Φρυγία να αρνηθούν να θυσιάσουν στα είδωλα και να θανατωθούν. Ο Κόιντος, ζηλωτής Χριστιανός, ο οποίος ήλθε στη Σμύρνη από τη Φρυγία, παρακίνησε ομάδα Φιλαδελφέων Χριστιανών να προσέλθουν στον ανθύπατο Στάτιο Κοδράτο, για να δηλώσουν σε αυτόν την ιδιότητά τους και την πίστη τους στον Χριστό, πράγμα το οποίο φυσικά προοιώνιζε θάνατο. Τελικά μαρτύρησαν όλοι, εκτός από τον Κόιντο, ο οποίος δειλιάσας την τελευταία στιγμή, θυσίασε στα είδωλα. Ο όχλος, αν και θαύμασε την γενναιότητα των Μαρτύρων, απαιτούσε να εκτελεσθούν οι «άθεοι» και να αναζητηθεί ο Άγιος Πολύκαρπος, ο οποίος πιεζόμενος από τους Χριστιανούς είχε αναχωρήσει σε κάποιο αγρόκτημα. Τελικά ο Άγιος συνελήφθη το έτος 167 μ.Χ. και οδηγήθηκε ενώπιον του ανθυπάτου. Ο γηραιός Επίσκοπος δεν ταράχθηκε. Το πρόσωπό του ήταν γαλήνιο και λαμπερό. Ο αστυνόμος Ηρώδης και ο πατέρας του Νικήτας προσπάθησαν να πείσουν τον Άγιο να αρνηθεί τον Χριστό. Ο Άγιος όμως, με πνευματική ανδρεία απάντησε ότι υπηρετεί τον Χριστό επί 86 έτη χωρίς καθόλου να Τον εγκαταλείψει. Πως μπορούσε λοιπόν τώρα να Τον βλασφημήσει και να Τον αρνηθεί; Οι ειδωλολάτρες δήμιοί του έτριζαν τα δόντια τους από θυμό και οργή για το θάρρος και τον ηρωισμό του γέροντος επισκόπου. Ο ανθύπατος τότε διέταξε να τον ρίξουν στην φωτιά για να καεί ζωντανός για παραδειγματισμό. Ο Γέρων Πολύκαρπος αποδύθηκε μόνος τα ιμάτιά του και περίμενε προσευχόμενος. Αλλά ρίχνοντάς τον στην φωτιά συνέβη το απροσδόκητο οι φλόγες σχημάτιζαν γύρω από το σώμα του Αγίου Πολυκάρπου καμάρα χωρίς να τον αγγίζουν. Τότε ένας από τους δημίους έβγαλε το ξίφος του και αποκεφάλισε τον άγιο! Οι Χριστιανοί της Σμύρνης συνέλεξαν τα τίμια λείψανα του Μάρτυρα επισκόπου τους και τα φύλαξαν ως «λίθων πολυτίμων πολυτιμότερα». Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’. Ταχύ προκατάλαβε. Τήν κλῆσιν τοῖς ἔργοις σου, ἐπισφραγίσας σοφέ, ἐλαία κατάκαρπος, ὤφθης ἐν οἴκῳ Θεοῦ, Πολύκαρπε ἔνδοξε∙ σύ γαρ ως Ἱεράρχης, καί στερρός Ἀθλοφόρος, τρέφεις τήν Ἐκκλησίαν, λογικῇ εὐκαρπίᾳ, πρεσβεύων Ἱερομάρτυς, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν.

  Κάποιοι θέλουν να διασκεδάσουν στα νιάτα τους και μόνο στα γεράματά τους να επιστρέψουν στον Θεό, να μετανοήσουν, να φροντίσουν την ψυχή τους. Δίνω όλο το σθένος της νιότης σε αυτούς που δεν το έχουν ανάγκη, και τα φθαρμένα γηρατειά περπατούν για να τα χαρίσουν στον Θεό. Όταν όμως γεράσεις, θα θέλεις να επιστρέψεις κοντά Του, αλλά δεν έχεις πια όλη τη δύναμη. Τότε θα θέλετε να πάτε στην εκκλησία, αλλά δεν θα μπορείτε λόγω της ασθένειας που σας κρατά κλινήρη. Θα θέλεις να πεις και μια προσευχή, αλλά το στόμα σου είναι σφιγμένο, τα μάτια σου δεν βλέπουν πια καλά, η μνήμη σου σε άφησε. Θα θέλεις και να νηστέψεις τότε, αλλά το στομάχι σου, γεμιστό με κρέας και ποτά τις μέρες της άδειας, δεν μπορεί πια να σε κρατήσει. Αντίθετα, ακολουθείς καθεστώτα επί καθεστώτων ακόμα κι αν δεν το θέλεις, αλλά ο γιατρός σε αναγκάζει προς Θεού δεν ήθελες να ακούσεις. Θα θελήσετε να κάνετε τουλάχιστον μερικές μετάνοιες, αλλά η σπονδυλική σας στήλη που στηρίζεται με δεκανίκι δεν σας αφήνει. Θα θελήσεις τότε να φωνάξεις έναν ιερέα να εξομολογηθεί και να κοινωνήσεις αλλά ντρέπεσαι για τις αμαρτίες σου, ντρέπεσαι για τον ιερέα γιατί ξέφυγες από αυτόν όλη σου τη ζωή, έκλεισες την πόρτα όταν ήρθε το βράδυ. Θα θες να κάνεις και ελεημοσύνη, να δίνεις χρήματα στους φτωχούς, αλλά η μικρή σου σύνταξη καλύπτει μόνο το φάρμακό σου. Τότε θα θελήσετε να διορθώσετε τα παιδιά σας που έχουν παραστρατήσει, αλλά θα είναι πολύ αργά γιατί έχουν μεγαλώσει στην ίδια απιστία και ανεμελιά με εσάς. Τότε θα θέλετε να σκίσετε και να κάψετε όλα τα βιβλία και τα γραπτά σας εναντίον του Θεού, αλλά θα είναι πολύ αργά γιατί έχουν εξαπλωθεί στον κόσμο και πολλοί ακολούθησαν τις κακές σας παρορμήσεις. Θα θελήσεις τότε να γυρίσεις τον χρόνο πίσω, να ξαναγίνεις νέος, να διορθώσεις το αμαρτωλό σου παρελθόν, αλλά τα γηρατειά δεν σε συγχωρούν. Κοιτάς πίσω και βλέπεις το παρελθόν σου να χάνεται. Κοιτάς μπροστά και βλέπεις την ψυχή σου στα χέρια των διαβόλων. Χριστιανέ αδελφέ, στο νεκροκρέβατό σου κανείς δεν εγγυάται τη σωτηρία σου. Ό,τι έκανε με ευχαρίστηση πληρώνεται με πόνο.  Έχεις κάποια εγγύηση ότι θα φτάσεις σε μεγάλη ηλικία; Έχετε συμβόλαιο με τον Θεό;  Εργαστείτε, λοιπόν, για τη σωτηρία της ψυχής όσο είναι μέρα, γιατί έρχεται η νύχτα και μετά θα είναι πολύ αργά…

  Τα πολλά υλικά πράγματα δένουν τον άνθρωπο στην γη αυτή, και δεν τον αφήνουν να δει την Αιώνια Βασιλεία. Η αφθονία των πραγμάτων είναι εχθρός της εγκράτειας. Είναι ευτυχισμένος εκείνος που προσπαθεί να βρει ησυχία για να έλθει σε επικοινωνία με τον Θεό, και δεν επηρεάζεται από τις πολλές εργασίες. Γιατί όσο ζει ο άνθρωπος θα έχει δουλειές και δεν θα σταματήσουν ποτέ. Βέβαια, και η εργασία είναι απαραίτητη για την προκοπή της ψυχής. Οι Πατέρες μάλιστα ορίζουν ότι οι αρχάριοι στην πνευματική ζωή πρέπει να καταγίνονται πολύ με τη σωματική εργασία, για να μη τους πειράζει ο σατανάς, χωρίς φυσικά να παραλείπουν και την προσευχή. Και προσευχή και εργασία. Να μην αμελείς τις μετάνοιές σου, γιατί αυτό φοβίζει τον σατανά. Να γνωρίζεις ότι θα σε πολεμήσουν πολύ οι δαίμονες, όταν αρχίζεις να προσκυνάς τον Θεό σου. Κανένα πράγμα στον πνευματικό αγώνα δεν είναι ανώτερο όσο η ασκητική προσπάθεια, που τόσο φθονούν οι δαίμονες, γιατί καίγονται όταν βλέπουν τους χριστιανούς να πέφτουν γονατιστοί μπροστά στον Εσταυρωμένο. Να ζητάς το έλεος του Θεού και Αυτός θα φωτίσει το σκοτάδι της καρδιάς σου και θα κάνει ν’ ανθίσει μέσα σου ένας πνευματικός παράδεισος. Πρώτα όμως πρέπει να κόψεις κάθε αμαρτωλό πράγμα που σε συνδέει με τον κόσμο και μετά να στραφείς στον εσωτερικό σου κόσμο, για να ξεριζώσεις ό,τι σάπιο υπάρχει. Αυτά όπως σου είπα και πιο πάνω, δεν είναι εύκολα πράγματα. Το να καθαρίσει κανείς τον εαυτό του από τους σαρκικούς μολυσμούς απαιτεί αγώνα μεγάλο που θα διαρκέσει πολύ καιρό. Καί αυτά στα λέω όχι για να σε απελπίσω για τη σωτηρία σου, αλλά για να σε βοηθήσω να προχωράς συνεχώς, μέχρις ότου γευθείς τη γλυκύτητα που προσφέρει ο Θεός. Γιατί η γλυκύτητα της αμαρτίας είναι ψευτική και πρόσκαιρη. Μόνο κοντά στο Θεό θα βρείς πραγματική παρηγοριά και καταφύγιο. Να μισήσεις τα αμαρτωλά έργα και τότε θα σε πλησιάσει ο Θεός και θα σου στείλει τη χάρη Του. Κοντά στον Θεό θα βρείς ειρήνη και χαρά, αρκεί να Τον αγαπήσεις μ’ όλη τη δύναμη της ψυχής σου. Κοντά στον Θεό θ’ απολαύσεις την αιώνια μακαριότητα στη Βασιλεία των Ουρανών. Αγάπησε αληθινά τον Θεό και τότε θα γίνεις ευτυχισμένος. Του Αββά Ισαάκ

  Φώτισε, Κύριε, τις σκοτισμένες διάνοιές μας. Ελευθέρωσέ τες από τα φιλόσαρκα φρονήματα. Γέμισε την καρδιά μας με την πανευφρόσυνη λύπη σου. Γιατί μ᾿ αυτή βρίσκουμε τον μυστικό δρόμο που μας φέρνει σε Σένα, κι όχι με τις απατηλές σοφίες του κόσμου τούτου. Η λύπη της διανοίας είναι θυμίαμα εύοσμο, που ανεβαίνει πρός τον θρόνο σου. Αυτή ανοίγει την κλεισμένη πύλη, για να μπεί η ψυχή μας στη χώρα των μυστηρίων Σου. Για τούτο είπες· «μακάριοι οι πενθούντες, ότι αυτοί παρακληθήσονται. Μακάριοι οι καθαροί τη καρδία, ότι αυτοί τον Θεόν όψονται». Φ. Κόντογλου

  – Γέροντα, πόσοι είναι οι αναχωρητές στο Άγιον Όρος; – Δεν ξέρω λένε ότι είναι επτά. Εδώ και μερικά χρόνια είναι πολύ δύσκολο να βρει κανείς τόπο ήσυχο, για να ασκητέψει. Γι’ αυτό μερικοί Πατέρες, όταν υπήρχαν ακόμη ιδιόρρυθμα μοναστήρια στο Άγιον Όρος, έβρισκαν άλλον τρόπο να ζήσουν την άσκηση. Π.χ. έλεγαν: «δεν με αναπαύει εδώ, θα πάω σε κανένα ιδιόρρυθμο να δουλέψω, για να μαζέψω χρήματα», και οι άλλοι το πίστευαν. Πήγαιναν σε ιδιόρρυθμο, δούλευαν εκεί τρείς-τέσσερις μήνες και ύστερα ζητούσαν μεγάλη αύξηση. Επειδή δεν τους την έδιναν, έλεγαν: «Δεν με συμφέρει θα φύγω». Έπαιρναν λίγο παξιμάδι και πήγαιναν, κρύβονταν σε καμμιά σπηλιά και ασκήτευαν. Οι άλλοι είχαν την εντύπωση ότι πήγαν και δουλεύουν αλλού. Και αν ρωτούσαν στο μοναστήρι: «τί γίνεται, πέρασε εκείνος ο Πατέρας;», έλεγαν: «Ναι, πέρασε, αλλά τί ιδιότροπος που ήταν! Ήθελε να μαζέψει από ’δω χρήματα. Ζητούσε αύξηση. Καλόγερος, και να ζητάει αύξηση! Τι καλόγερος είναι αυτός;». Οπότε, ωφελείτο ο αναχωρητής και από την άσκηση που έκανε και από τις κατηγορίες των άλλων, ωφελείτο και από τους κλέφτες. Γιατί μάθαιναν οι κλέφτες ότι ο τάδε έχει χρήματα και πήγαιναν στην σπηλιά, τον ταλαιπωρούσαν, αλλά τελικά δεν έβρισκαν τίποτε. Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης

– Γέροντα, όταν με αδικούν, η καρδιά μου σκληραίνει. – Για να μη σκληραίνει, ποτέ να μη σκέφτεσαι ότι φταίει ή πόσο φταίει ο άλλος που σε αδικεί, αλλά πόσο φταις εσύ. Βλέπεις, όταν οι άνθρωποι μαλώνουν μεταξύ τους, όλοι τους λένε ότι έχουν δίκαιο, μόνον που παίρνουν περισσότερο δίκαιο απ’ όσο δικαιούνται, γι’ αυτό και διαφωνούν συνέχεια. Πηγαίνουν στην αστυνομία π.χ., και ο καθένας λέει: «με έδειρε ο τάδε» – δεν λέει πόσο τον έδειρε αυτός! – και του κάνει μήνυση. Αν σκεφτόμασταν ότι ο πιο αδικημένος είναι ο Χριστός, θα δεχόμασταν με χαρά την αδικία. Ενώ ήταν Θεός, κατέβηκε στη γη από πολλή αγάπη και κλείσθηκε εννιά μήνες στην κοιλιά της Παναγίας. Ύστερα, τριάντα χρόνια έζησε αθόρυβα. Από δεκαπέντε μέχρι τριάντα χρόνων δούλευε μαραγκός στους Εβραίους. Και τι εργαλεία είχαν τότε; Ξύλινα πριόνια χρησιμοποιούσαν, με κάτι καβίλιες ξύλινες. Του έδιναν και κάτι σανίδια… και Του έλεγαν: «Φτιάξε αυτό, φτιάξε εκείνο…». Και πώς να τα πλανίσει; Πλανίζονταν μ’ εκείνα τα γύφτικα σίδερα, που χρησιμοποιούσαν τότε για πλάνες; Ξέρεις τι ζόρικα είναι; Άντε ύστερα, τρία χρόνια ταλαιπωρία! Ξυπόλυτος να πηγαίνει από εδώ – από εκεί, για να κηρύττει! Θεράπευε αρρώστους, με λάσπη άνοιγε τα μάτια των τυφλών και αυτοί ζητούσαν πάλι σημεία. Έβγαζε τα δαιμόνια από τους δαιμονισμένους, αλλά δυστυχώς οι αχάριστοι άνθρωποι Του έλεγαν πως είχε δαιμόνιο! Και ενώ τόσοι είχαν μιλήσει και προφητεύσει γι’ Αυτόν, τόσα θαύματα έκανε, και τελικά ονειδισμούς, σταύρωμα. Γι’ αυτό οι αδικημένοι είναι τα πιο αγαπημένα παιδιά του Θεού. Γιατί ως αδικημένοι έχουν στην καρδιά τους τον αδικημένο Χριστό και αγάλλονται στην εξορία και στη φυλακή σαν να βρίσκονται στον Παράδεισο, διότι, όπου Χριστός εκεί Παράδεισος. – Μπορεί, Γέροντα, να βρεθεί κανείς με φορτίο μεγαλύτερο από αυτό που μπορεί να σηκώσει; – Ο Θεός δεν επιτρέπει φορτίο πάνω από τις δυνάμεις μας. Οι αδιάκριτοι άνθρωποι φορτώνουν βαρύ φορτίο στους άλλους. Πολλές φορές ο Καλός Θεός αφήνει τους καλούς ανθρώπους στα χέρια των κακών, για να μαζέψουν μισθό ουράνιο. – Το παράπονο, Γέροντα, έχει σχέση με την αχαριστία; – Ναι. Μπορεί μάλιστα κάποιος, ενώ τον φροντίζουν για το καλό του, να μην το καταλαβαίνει, να νιώθει αδικημένος και να παραπονείται. Αν δεν παρακολουθεί τον εαυτό του, μπορεί, όταν κάνει ένα σφάλμα και του λένε να προσέχει, να νομίζει ότι τον αδικούν και να φθάνει στην αναίδεια. Μια αδελφή λ.χ. βάζει περισσότερο φάρμακο και καίει με το ράντισμα τα φύλλα από τις ελιές. Της κάνουν παρατήρηση και, αντί να συναισθανθεί το λάθος της και να πει «ευλόγησον», νιώθει αδικημένη και κλαίει. «Με αδικούν, λέει. Αν έπεφτε ακρίδα και χαλούσε τα δένδρα, δεν θα μιλούσαν, ενώ τώρα που τα χάλασα εγώ, φωνάζουν. Χριστέ μου, μόνον Εσύ με καταλαβαίνεις», και δώσ’ του δάκρυα! Μπορεί να νιώθει και χαρά, γιατί σκέφτεται ότι θα έχει μισθό από την αδικία που δέχτηκε και να ευγνωμονεί τον Χριστό! Αυτό είναι μια λανθασμένη κατάσταση, είναι μεγάλη πλάνη. Αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου

  Άφρονες υπήρξαν και υπάρχουν σε όλες τις εποχές, και εν πολλοίς όλοι μας πολλές φορές μετέχουμε στην αφροσύνη. Τρία σημεία πάνω στα οποία συνίσταται η Αφροσύνη στις ημέρες μας. Το πρώτον, είναι ότι ο άνθρωπος από την στιγμή που ένοιωσε περιττή την παρουσία του Θεού στην ζωή του και αυτονομήθηκε, ζει ως ένας άφρων. Ο άνθρωπος δημιουργήθηκε από τον Θεό, όχι ως ανεξάρτητος αλλά να έχει τη σχέση του Πατέρα και του Υιού, δηλαδή ο ίδιος ο Θεός στην Παλαιά Διαθήκη έκανε την συμφωνία με τον Αβραάμ και είπε ότι « ἔσομαι ὑμῖν εἰς πατέρα, καὶ ὑμεῖς ἔσεσθέ μοι εἰς υἱοὺς καὶ θυγατέρας». Και πάλιν «ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καί αὐτοί ἔσονταί μοι λαός». Από την στιγμή που ο άνθρωπος διέρρηξε αυτή την σχέση με τον Θεό, ζει μέσα στην αφροσύνη του. Η σημερινή κοινωνία, που στην πλειονότητα της απέρριψε τον Θεό από τη ζωή της, ακριβώς παρατηρούμε αυτή την αφροσύνη, στον σύγχρονο λαό και πολιτισμό μας. Δεύτερον, τα υλικά αγαθά με τα οποία ο Θεός πλούτισε την δημιουργία Του, για την διατροφή και την εξυπηρέτηση του ανθρώπου, τα ιδιωτικοποιήσαμε, και από την πλεονεξία μας θεωρούμε τον πλούτον του Θεού ημέτερον. Έτσι διαμορφώνεται μια εικόνα στην κοινωνία το «Ος μεν πεινά, ος δε μεθύει». Το φαινόμενο της ανισότητος στην κοινωνία μας, δηλαδή του πλουτισμού και της πτωχείας, είναι το αποτέλεσμα της σύγχρονης αφροσύνης με την οποία ζει ο άνθρωπος του 21ου αιώνος. Και το τρίτο σημείο, είναι ότι ο άνθρωπος αγάπησε την αμαρτία παρά τον Θεό. Όπως εξέπεσε ο Αδάμ και η Εύα, και διέρρηξαν την σχέση τους με τον Θεό και ντύθηκαν τους δερμάτινους χιτώνες, ακολουθώντας την προτροπή του διαβόλου, έτσι λοιπόν ο σύγχρονος άφρων διέρρηξε την σχέση του με τον Θεό και ντυμένος τον χιτώνα της ποικίλης αμαρτίας της εποχής μας, η οποία μάλιστα διαφημίζεται και διακηρύσσεται ως αρετή και ως νομιμότητα στη ζωή του ανθρώπου, ζώντας με τον εγωισμό του, με την κακία του, την ηδονή του, την φιλαυτία του, με την πλεονεξία του και την φιλοδοξία του, πίστευσε ότι καταξιώθηκε με όλα τα ανωτέρω αμαρτήματα και ότι προόδευσε. Mπορεί μεν στην παρούσα ζωή να διαχειριστούμε κατά το δοκούν την ελευθερία την οποία μας χάρισε ο Θεός, αλλά όταν θα έλθει η ώρα και θ’ ακούσουμε «ταύτη τη νυκτί την ψυχήν σου απαιτούσιν από σου», όλα τα παραπάνω θα είναι η ουτοπία και η χίμαιρα της παρούσης ζωής μας. Μητροπολίτου Κερκύρας Νεκταρίου.