Αυτή τη στιγμή μου έρχεται στη μνήμη μου το παράδειγμα μιας πολύ απλής γυναίκας του λαού, που είχα συναντήσει στο εξομολογητάριο, πριν από πολλά χρόνια. Δεν την γνώριζα, ούτε την γνωρίζω· ούτε αν τη δω στο δρόμο θα τη θυμηθώ. Θα πλησίαζε τα 70. Ίσως να την έχει καλέσει ο Θεός τώρα. Αφού εξομολογήθηκε, δεν θυμάμαι πώς, ήλθε το θέμα γιατί αυτό δεν είχε σχέση με αμαρτίες, τη ρώτησα αν εργάζεται. – Όχι, πάτερ μου, σταμάτησα· δεν μπορώ πιά άλλο να εργάζομαι. – Και πως ζεις; Έχεις σύνταξη; – Όχι, ούτε σύνταξη έχω. Με κοίταξε λίγο έτσι καχύποπτα, αγράμματη η καημένη και μου λέει: – Πνευματικός είσαι, θα στο πω. Αλλά δεν θα το πεις πουθενά! Η ενορία μας έκτισε ένα νέο ναό, μεγάλο και ωραίο. Έγιναν πάρα πολλά έργα μέσα στο ναό· είχε μείνει το τέμπλο. Οι ιερείς είπαν, και μία και δυό και τρείς φορές, ότι τώρα θα αρχίσουμε τον έρανο για να φτιάξουμε το τέμπλο ξυλόγλυπτο. Εγώ από μικρή κοπέλα, όλη μου τη ζωή, εργαζόμουνα «υπηρέτρια» και με τα χρήματα που έπαιρνα έφτιαξα ένα σπίτι. Έμενα σ΄ ένα δωματιάκι και τα υπόλοιπα τα νοίκιαζα και έτσι ζούσα. Πάω, βρίσκω τον προϊστάμενο του ναού και του λέω: «Πάτερ μου, πόσο θέλει να γίνει το τέμπλο;». Μου είπε, ενάμισι εκατομμύριο – της εποχής εκείνης βέβαια, (σημερινά χρήματα είκοσι – εικοσιπέντε εκατομμύρια). – «Πάτερ μου, άκουσε, του λέω. Έχω ένα σπίτι· τα πιάνει αυτά τα χρήματα, αλλά αναλαμβάνει το εκκλησιαστικό συμβούλιο να μου δίνει ενάμισι χιλιάρικο το μήνα που παίρνω από τα ενοίκια για να ζώ; Όσο ζώ. Μετά δεν θα δώσει τίποτα στους κληρονόμους μου». – «Το αναλαμβάνει και με το παραπάνω και περισσότερα». – «Αλλά, άκουσε – του λέω -, δεν θα το ξέρει κανείς. Εγώ και σύ». – «Δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο, διότι για να το αποφασίσει το εκκλησιαστικό συμβούλιο, πρέπει να το μάθει. Πως θα πάρει τέτοια απόφαση; Επομένως δεν μπορώ να το κρατήσω τελείως μυστικό». – «Καλά, θα πάρεις, όμως, τους εκκλησιαστικούς συμβούλους έναν – έναν μπροστά στην εικόνα του Χριστού να σου υποσχεθούν ότι δεν θα το πουν σε κανένα. Να μη το μάθει κανείς στην ενορία!». – «Εν τάξει, αυτό στο υπόσχομαι». Πράγματι, πουλήθηκε το σπιτάκι, και έγινε το τέμπλο. Κι εγώ πνευματικέ μου, ζώ μ΄ αυτά που μου δίνει το συμβούλιο. Ά, μου είπαν μερικοί του εκκλησιαστικού συμβουλίου, που το ήξεραν: «Αί, καημένη τώρα, το έφτιαξες που το έφτιαξες, δεν αφήνεις να βάλουμε και τ΄ όνομά σου». «Όχι, όχι – τους λέω – γιατί θα χάσω το μισθό (!) μου, άμα θα κάνετε αυτό το πράγμα». Τώρα πάω στην Εκκλησία και το βλέπω και το τέμπλο και κλαίω από τη χαρά μου και λέω: Σ΄ ευχαριστώ, Χριστέ μου, διότι αξίωσες εμένα, μια φτωχή γυναίκα, μία υπηρέτρια, που δεν αξίζω τίποτε, ένα σκουπίδι, να κάνω ένα τέτοιο ωραίο πράγμα στο Ναό Σου. Και το βλέπω και αγαλλιάζεται η ψυχή μου. Άι, και πιστεύω να πάω στη βασιλεία του Θεού να παρουσιάσω αυτό, δεν έχω τίποτε άλλο στη ζωή μου· «Κύριέ μου, εγώ τους κόπους μου τους έδωσα να φτιάξω ένα έργο στο Ναό Σου· δεν έχω τίποτε άλλο». Τόσο πολύ με συγκλόνισε το παράδειγμα αυτής της γυναίκας, που είπα: Εν ημέρα Κρίσεως πόσους θα κρίνει η γριούλα αυτή από εμάς τους κληρικούς, που πολλές φορές βάζουμε φαρδύ – πλατύ το όνομά μας και γράφουμε «το τέμπλο ή ο Ναός εγένετο επί τάδε, επί τάδε, επί τάδε» και από κάτω αρχίζουν οι λίστες των δωρητών. Αυτή η απλή γυναίκα, χωρίς να έχει προχωρήσει πολύ πνευματικά, έκανε μία τέτοια σκέψη, την οποία ούτε εμείς οι τάχα προηγμένοι πνευματικώς δεν κάνουμε. Κολακευόμεθα να γίνεται γνωστό, ότι δώσαμε αυτό ή εκείνο ή το άλλο. Επαναλαμβάνω, μερικές τέτοιες ψυχούλες, καθαρές ψυχές, «ών ουκ ήν άξιος ο κόσμος», την ημέρα της Κρίσεως θα μας κρίνουν! π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος

  Ερώτηση που λάβαμε: Γιατί υπάρχει όλο αυτό το κακό γύρω μας? Η απάντηση της ιστοσελίδας μας: Μετά την πτώση από τον Παράδεισο η φύση μας έχει διαφθαρεί τόσο, ώστε το μόνο που επιθυμεί είναι η ικανοποίηση του «εγώ» μας. Από τότε που επαναστατήσαμε κατά του Θεού της αγάπης μέσα στον Παράδεισο, διχαστήκαμε και ως προσωπικότητες και γίναμε εχθροί του ίδιου του εαυτού μας. Διχαστήκαμε όμως και με τον πλησίον. Γι᾿ αυτό και μόνη μας επιθυμία είναι η προσωπική εγωιστική απόλαυση των ηδονών της ζωής. Γι᾿ αυτό και ο τόσος πόνος, η τόση φτώχεια, η τόση αδικία, η τόση ανισότητα, το πολυποίκιλο γενικά κακό στον κόσμο. Γι᾿ αυτό η τόση επιδείνωση της αστοργίας και ασπλαχνίας μέσα μας και γύρω μας. Ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο «καλόν λίαν». Το κακό δεν είναι δικό του δημιούργημα. Είναι εφεύρημα του διαβόλου και ανταπόκριση σ’ αυτό της δικής μας προαιρέσεως, της κακής χρήσεως της ελευθερίας που μάς χάρισε ο Δημιουργός. Είναι αποτέλεσμα της αμαρτωλής ψυχικής μας διαθέσεως, που εναντιώνεται στην αρετή· της διαθέσεως, η οποία μάς εξαχρειώνει και μάς σύρει ολοένα και με μεγαλύτερη ένταση μακριά από το αγαθό. Βέβαια ο παντογνώστης Θεός δεν μένει απλός και αδιάφορος παρατηρητής των όσων συμβαίνουν στον κόσμο και τα οποία τόσο μάς πληγώνουν. Όλα και όλοι είμαστε μέσα στην απέραντη και ανεξάντλητη αγάπη του, η οποία παρακολουθεί μέ πατρικό ενδιαφέρον τα πάντα και με πάνσοφους τρόπους, ανεξιχνίαστους από το δικό μας φτωχό ανθρώπινο μυαλό, τακτοποιεί έτσι όλα τα πράγματα – ακόμη και τα πιο οδυνηρά – ώστε όσοι έχουν καλή διάθεση να αποκομίζουν πνευματικό όφελος από τις θλίψεις και τις δοκιμασίες της ζωής. Αυτό δε το πνευματικό όφελος, εφόσον οδηγεί στην αιώνια σωτηρία και ευτυχία του ανθρώπου, είναι ασύγκριτα ανώτερο από την υλική ευημερία σ᾿ αυτή την πρόσκαιρη ζωή. Ναι, θα πει κάποιος. Αλλά γιατί ο Θεός δεν εξαλείφει το κακό ή τουλάχιστον, γιατί δεν το αναχαιτίζει; Το κλειδί στη λύση του προβλήματος αυτού, το οποίο θα παρουσιάζει πάντα τις μυστηριώδεις και ανεπίλυτες πλευρές του, βρίσκεται στους λόγους των θεοφώτιστων Πατέρων της Εκκλησίας μας, οι οποίοι διδάσκουν: «Όλα διοικούνται διά της προνοίας του Θεού ο Οποίος άλλα μεν επιτρέπει, για τον λόγο που Εκείνος γνωρίζει, άλλα δε ενεργεί ο Ίδιος», λέει ο ιερός Χρυσόστομος. Υπάρχουν και περιπτώσεις πλήρους ή προσωρινής εγκαταλείψεως εκ μέρους του Θεού, διδάσκει ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός. Ας προσέξουμε όμως. Όλα μεν διοικούνται από την αγαθή πρόνοια του Θεού και όλα είναι κάτω από τον απόλυτο έλεγχο της αβυθομέτρητης αγάπης του, θα έλθει όμως, όταν κρίνει Εκείνος, και η ώρα της επεμβάσεώς του. Ωστόσο άλλη είναι η σχέση του παντοκράτορος Θεού προς το φυσικό κακό – αρρώστιες, θύελλες, τρικυμίες, σεισμούς, αφορία της γης κ.τ.ό. -, εντελώς δε διαφορετική και μάλιστα αντίθετη προς το ηθικό κακό, δηλαδή την κάθε είδους αμαρτία. Διότι το μεν φυσικό κακό ο Θεός κατά το αγαθό θέλημά του το επιτρέπει, επειδή μπορεί να βοηθήσει τον άνθρωπο σε μετάνοια, επιστροφή και άσκηση της αγάπης. Ή επειδή μπορεί να παρακινήσει ανθρώπους να ηγηθούν ειρηνικών κοινωνικών επαναστάσεων που αλλάζουν τη μορφή της κοινωνίας, όπως π.χ. έναν Μ. Βασίλειο, έναν άγιο Ιωάννη Χρυσόστομο, έναν άγιο Ιωάννη Ελεήμονα κ.λ.π. Το ηθικό όμως κακό ο άγιος Θεός το αποδοκιμάζει έντονα και σταθερά. Παραχωρεί μεν να γίνεται, δεν μετέχει όμως ούτε ευδοκεί (ούτε ευαρεστείται) ούτε και συνεργεί σ᾿ αυτό. Ο Θεός, που δεν είναι δυνατόν να πειρασθεί ποτέ από κάτι κακό και πονηρό, είναι απολύτως αδύνατον να προκαλέσει πειρασμό αμαρτίας σε κάποιον. Κάθε άνθρωπος ερεθίζεται και σπρώχνεται στην αμαρτία από τη δική του αμαρτωλή επιθυμία (Ιακ. α´ 13, 14). Και ο μεν Θεός προνοεί για όλα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι είμαστε αυτεξούσιοι. Δηλαδή διατηρούμε το δικαίωμα ελευθερίας και δράσεως, το δικαίωμα να επιλέγουμε. Ακόμη δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι ο Θεός δεν θέλει να γίνεται τίποτε πονηρό. Και ακόμη, ότι δεν γίνονται όλα από τη θέλησή του, αλλά και από τη δική μας. Όλα μεν τα κακά γίνονται μόνο από μας, όλα δε τα καλά από μας και χάρη στη βοήθειά τουΘεου. «Τα μεν αγαθά όλα γίνονται με τη δική μας θέληση και με τη βοήθεια του Θεού, που δίκαια συνεργάζεται με όσους προτιμούν το αγαθό με ορθή συνείδηση» (Άγ. Ιωάννης Χρυσόστομος). Τα δε πονηρά έργα συντελούνται από μας, διότι ο Θεός κατά την πρόγνωσή του δίκαια εγκαταλείπει αυτόν που απομακρύνεται από κοντά Του και παραχωρεί να γίνονται τα πονηρά έργα ένεκα του αυτεξουσίου μας (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός). Ο δίκαιος Θεός μπορεί ασφαλώς να εξαφανίσει το κακό και την αδικία διά μιας και διά παντός απο τη γη. Αυτό όμως σημαίνει βία, καταναγκασμό και εκμηδένιση της ανθρώπινης θελήσεως. Αλλά «αυτό που γίνεται με τη βία δεν είναι ούτε λογικό ούτε αρετή» (Άγ. Ιωάννης Δαμασκηνός). Εφόσον λοιπόν ο Θεός μας έπλασε ελεύθερες προσωπικότητες, δεν θέλει να προλάβει με βίαιο τρόπο τις κακές συνέπειες που έχει η εκ μέρους μας κατάχρηση αυτής της δωρεάς του. Διότι αυτό θα ισοδυναμούσε με κατάργηση του ανθρώπου ως εικόνας του Θεού, ως ελεύθερης προσωπικότητος, και μετατροπή του ανθρώπου σε άβουλη μηχανή. Ο Θεός θέλει απεριόριστα το αγαθό και την αρετή. Και θέλει αυτά να γίνονται ελεύθερα, διότι αν γίνονται διά της βίας, χάνουν τον ηθικό και αξιόμισθο χαρακτήρα τους. Δεν αρέσκεται ο Θεός σε πλάσματα που σύρονται βίαια στο αγαθό, όπως τα ανελεύθερα ζώα. Διότι στην πνευματική βασιλεία του μέτοχοι μπορούν να είναι μόνο λογικές, ελεύθερες και ηθικές προσωπικότητες. Γι᾿ αυτό, παρόλο που αποστρέφεται το κακό, το ανέχεται. Και παραχωρεί να γίνεται από τον ελεύθερο άνθρωπο, που αντιστέκεται στο άγιο θέλημά του, δίνοντάς του ταυτόχρονα και ευκαιρίες μετανοίας, διορθώσεως, ασκήσεως της αγάπης και του αγαθού (“Δογματική” Π. Ν. Τρεμπέλα). Επομένως αυτό που διαιωνίζει το όποιο κακό, είναι η δική μας αποστασία, ο δικός μας αμοραλισμός. Όσοι τα γνωρίζουμε αυτά ας προσπαθούμε όχι μόνο να μην αδικούμε, αλλ᾿ ας προσπαθούμε να επικρατήσει η βασιλεία του Θεού, εφαρμόζοντας στη ζωή μας τις άγιες εντολές του και πρωτοστατώντας σε έργα χριστιανικής αγάπης και φιλανθρωπίας. Έτσι το κακό, η πείνα και η κάθε είδους αδικία δεν θα βρίσκουν τόπο μέσα μας και γύρω μας. Η απάντηση αντλήθηκε από το βιβλίο “Ελευθερία: Προνόμιο, δώρο ή πρόβλημα;” του αειμνήστου Νικολάου Βασιλειάδη. agonistes.gr

Αφοῦ ὁ προφήτης Ἠλίας ἔζησε καί ἔδρασε κατά τό θέλημα τοῦ Κυρίου, ἔφτασε ὁ καιρός νά τόν πάρει ὁ Θεός στούς οὐρανούς μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο (Δ΄Βασ. 2,1). Τό θαυμαστό γεγονός περιγράφεται πολύ παραστατικά στό 2ο κεφάλαιο τοῦ βιβλίου «Βασιλειῶν Δ΄» ὡς ἑξῆς: Μία φορά πού ὁ Ἠλίας καί ὁ (μαθητής του) Ἐλισαῖος ἐπέστρεφαν μαζί ἀπό τά Γάλγαλα, εἶπε κάποια στιγμή ὁ πρῶτος στό δεύτερο: Μεῖνε ἐδῶ, γιατί ὁ Κύριος μέ στέλνει στή Βαιθήλ. Ὁ Ἐλισαῖος ἀπάντησε: Ὁρκίζομαι στόν ἀληθινό Θεό καί σ’ ἐσένα, ὅτι δέν θά σ’ ἀφήσω. Ἔτσι πῆγαν μαζί στή Βαιθήλ, πού εἶναι ἱερός τόπος βόρεια τῆς Ἰερουσαλήμ. Ἐκεῖ βρισκόταν μία ὁμάδα προφητῶν πού εἶπαν στόν Ἐλισαῖο: Τό ξέρεις ὅτι σήμερα ὁ Θεός θά πάρει ἀπό κοντά σου τόν κύριό σου; Αὐτός ἀπάντησε πώς τό ξέρει, ἀλλά τούς παρεκάλεσε νά μή μιλᾶνε γι’ αὐτό. Ὕστερα ὁ Ἠλίας καί ὁ Ἐλισαῖος πῆγαν στήν Ἰεριχώ. Τήν ἴδια ἐρώτηση ἔκαναν στόν Ἐλισαῖο καί οἱ ἐκεῖ προφῆτες, πῆραν ὅμως τήν αὐτή ἀπάντηση. Κατόπιν οἱ δυό τους, κατά τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, βάδισαν πρός τόν Ἰορδάνη ποταμό, ἐνῶ τούς ἀκολουθοῦσαν 50 προφῆτες πού στάθηκαν σέ κάποια ἀπόσταση ἀπ’ αὐτούς. Τότε ὁ Ἠλίας πῆρε τό μανδύα του [τή μηλωτή], τόν δίπλωσε καί χτύπησε μ’ αὐτόν τά νερά. Ἐκεῖνα ἄνοιξαν στά δύο καί πέρασαν ἀνάμεσα οἱ δυό ἄντρες πατώντας σέ ξηρά (Δ΄ Βασ. 2,8). Ὁ Ἠλίας εἶπε στό μαθητή του: Ζήτησέ μου τί θέλεις νά κάνω γιά σένα, πρίν μέ πάρει ὁ Κύριος ἀπό κοντά σου. Κι ὁ  Ἐλισαῖος ζήτησε νά τοῦ δώσει διπλάσιο τό προφητικό του πνεῦμα. Ὁ Ἠλίας τοῦ εἶπε: Δύσκολο πράγμα ζήτησες.  Ὡστόσο ἄν μέ δεῖς τή στιγμή πού θά φεύγω ἀπό κοντά σου, τότε θά γίνει αὐτό πού ζήτησες· ἄν ὅμως δέν μέ δεῖς, δέν θά γίνει (Δ΄Βασ. 2,10). Ξαφνικά, καθώς προχωροῦσαν συζητώντας, φάνηκε ἕνα ἅρμα ἀπό φωτιά, κι ἄλογα πύρινα τούς χώρισαν τόν ἕναν ἀπό τόν ἄλλον. Κι ἀνέβαινε ὁ Ἠλίας μέσα σέ ἀνεμοστρόβιλο στόν οὐρανό (στίχ. 11), ἐνῶ ἄφησε νά πέσει ἀπό πάνω του ὁ μανδύας (μηλωτή) πού τόν μάζεψε ὁ  Ἐλισαῖος. Οἱ προφῆτες πού παρακολουθοῦσαν τά γινόμενα ἀπό μακριά, εἶπαν: Τό πνεῦμα τοῦ Ἠλία ἔμεινε στόν  Ἐλισαῖο (στίχ. 15). Ὁ προφήτης Ἠλίας ἔδειξε ἔνθερμο ζῆλο γιά τό νόμο τοῦ Θεοῦ καί γι’ αὐτό ἀναλήφθηκε στόν οὐρανό (Α΄Μακκ. 2,58). Οrthodoxia

Σύμφωνα με μια αρχαία χριστιανική παράδοση που σώζεται στο απόκρυφο βιβλίο των Πράξεων του Πέτρου, όταν ξέσπασε ο φοβερός διωγμός του Νέρωνα στη Ρώμη, οι χριστιανοί έπεισαν τον Απόστολο Πέτρο να φύγει για να διασώσει τη ζωή του που θα ήταν πολύτιμη για την Εκκλησία. Λίγο έξω από την πύλη της πόλης που σήμερα είναι αφιερωμένη στον Άγιο Σεβαστιανό, πάνω στην Αππία οδό, βλέπει θαμπά μια φιγούρα να πλησιάζει για να μπει στη Ρώμη. Η θέα τον συνταράσσει γιατί είναι Αυτός που Σταυρώθηκε για τη σωτηρία μας, ο ίδιος ο Χριστός. Συγκλονισμένος τον ρωτά: Domine quo vadis? –(Κύριε που πηγαίνεις;)- κι Εκείνος του απαντά: «Rōmam eō iterum crucifīgī» («Πηγαίνω στη Ρώμη για να σταυρωθώ για δεύτερη φορά»). Η απάντηση αυτή συγκλονίζει τον πιστό μαθητή που αντιλαμβάνεται το θέλημα του Κυρίου του και αλλάζει κατεύθυνση γυρίζοντας στη Ρώμη όπου και σταυρώνεται για να γίνει η θυσία του πολυτιμότερη της ζωής ενός φυγά. Στο σημείο που η παράδοση τοποθέτησε τη συνάντηση, βρίσκεται σήμερα ένα εκκλησάκι στην ανηφόρα που οδηγεί στις κατακόμβες του αγίου Καλλίστου. Η προτροπή σε θυσία δεν είναι κάτι το πρωτοφανέρωτο στο γεγονός που περιγράφηκε. Η προτροπή του Χριστού προς τους μαθητές του γνωστή: «ὁ ποιμὴν ὁ καλὸς τὴν ψυχὴν αὐτοῦ τίθησιν ὑπὲρ τῶν προβάτων» (Ιω.10,11) (ο καλός βοσκός θυσιάζει τη ζωή του για τα πρόβατά του). Θυμήθηκα αυτή την αρχαία παράδοση όταν έλαβα με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο την προτροπή του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών να παραμείνουμε στα ιατρεία μας για να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα των ασθενών μας, μια που τα νοσοκομεία είναι πλέον επικίνδυνα για όσους έχουν άλλα εκτός της λοίμωξης με κορονοϊό προβλήματα αλλά και διότι δε μπορούν να αντιμετωπίσουν άλλα περιστατικά, καθώς όλο το βάρος έχει πέσει στη μάχη κατά της πανδημίας. Και σας διαβεβαιώνω ότι δεν έχει τίποτα ηρωικό το να κάνεις αυτό το οποίο αποφάσισες στη ζωή σου ως λειτούργημα και αποστολή. Το ιατρείο είναι ανοιχτό για όσους το χρειάζονται, όχι πια ως δυνατότητα βιοπορισμού αλλά ως ανάγκη αυτοί που σου εμπιστεύθηκαν τη ζωή τους να γνωρίζουν ότι είσαι εκεί για τα προβλήματά τους. Τα βιολογικά αλλά και ψυχολογικά τους προβλήματα. Και όχι μόνο η αυτοπρόσωπη παρουσία αλλά και η 24ωρη ανταπόκριση σε κάθε τηλεφωνική κλήση. Αυτές τις ημέρες το τηλέφωνο χτυπάει συνεχώς, τόσο συχνά ώστε κάποιες φορές που οι κλήσεις είναι ταυτόχρονες να αναγκάζομαι να τηλεφωνώ εγώ σε αυτούς που δε μπόρεσα να απαντήσω. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι θέλουν να επιβεβαιώσουν ότι είσαι εκεί γι’ αυτούς. Ότι όταν σε χρειαστούν θα σπεύσεις σε βοήθειά τους. Ρωτούν για το πόσο κινδυνεύουν και περιμένουν να τους μιλήσεις ζεστά, με αγάπη και να τους ενθαρρύνεις. Να τους δείξεις μέσα στο σκοτάδι ένα φως. Να τους διαβεβαιώσεις ότι όλα θα πάνε καλά. Και μου κάνει εντύπωση που παίρνουν και άγνωστοι ασθενείς ενθαρρυμένοι από κάποιους δικούς μου ασθενείς για να μιλήσουν. Ξέρω ότι πολλούς από αυτούς δε θα τους δω ποτέ όταν επανέλθουμε στην κανονικότητα αλλά δε με πειράζει καθόλου. Έχω ορκιστεί ότι θα είμαι εκεί για όλους όσοι με χρειαστούν. Κάποιο ηλικιωμένοι φοβούνται να βγουν, πάω και τους βρίσκω στο σπίτι, τους δίνω τις συνταγές των φαρμάκων τους, λέω και μια ενθαρρυντική κουβέντα. Αυτές τις ημέρες χειροκροτούμε τους υγειονομικούς που πολλές φορές κατηγορούσαμε στο παρελθόν και θα τους ξανακατηγορήσουμε πάλι γιατί δεν ήσαν πολλές φορές άδικες οι κατηγορίες μας. Δεν είναι ήρωες, κάνουν αυτό το οποίο επέλεξαν να κάνουν στη ζωή τους όπως και οι οδηγοί των αστικών συγκοινωνιών, οι υπάλληλοι στα σούπερ μάρκετ και τα βενζινάδικα. «Έκαστος εφ’ ω ετάχθη». Και τις ατέλειωτες ώρες που περιμένω κάποιον να έρθει στο ιατρείο σκέφτομαι: Αυτή την περίοδο οι χριστιανοί χρειάζονται την παρουσία της Εκκλησίας τους, το γνώριμο χώρο του ενοριακού ναού, το χαμόγελο του ιερέα, δυο λόγια παρηγοριάς, τη Θεία Κοινωνία «εἰς ἴασιν ψυχῆς καὶ σώματος». Και πολλές φορές βρίσκουν τους ιερούς ναούς κλειστούς μια που τα ωράρια λειτουργίας τους έχουν συρρικνωθεί, τους ιερείς στα σπίτια τους να υλοποιούν το «Μένω στο σπίτι», τη Θεία Ευχαριστία εικόνα στην τηλεόραση σε μια Θεία Λειτουργία-παράσταση. Θα πείτε από αγάπη για να προστατεύσουμε τους πιστούς. Σωστά. Αλλά μέχρι και τα καταστήματα για ζώα ανοίγουν για το κοινό για να προμηθευτούν οι ιδιοκτήτες τους τροφές. Σκεπτόμαστε τα ζώα πιο πολύ από τους ανθρώπους. Ή για την ακρίβεια την ψυχή των ανθρώπων γιατί για τα σώματα τα εξυπηρετούν τα σούπερ μάρκετ που λειτουργούν με διευρυμένο ωράριο και τις Κυριακές. Ο άνθρωπος όμως έχει και ψυχή και αυτή έχει τις ανάγκες της. Δε θα παραβιάζονταν οι κανόνες υγιεινής αν οι ναοί ήσαν ανοικτοί όλο το 24ωρο, αν κάποιος εφημέριος ή ψάλτης στο αναλόγιο διάβαζε τους Ψαλμούς ή κομμάτια της Αγίας Γραφής, αν τελούνταν στο ναό συνεχώς παρακλήσεις υπέρ της απαλλαγής από την πληγή της νόσου ώστε οι διερχόμενοι και πάντα μέσα στα πλαίσια των υγειονομικών κανόνων πιστοί, να κοντοστέκουν για λίγα λεπτά και να προσθέτουν την προσευχή τους στη κοινή προσευχή. Δε θα παραβιαζόταν κανένας κανόνας αν τελείτο η Θεία Λειτουργία με τόσους πιστούς όσους δικαιούνται να βρίσκονται σε ένα σούπερ μάρκετ. Και κάποιοι να βρίσκονται απ’ έξω. Τα κινητά τηλέφωνα των ιερέων να είναι στη διάθεση όλων των πιστών σε 24ωρη βάση για συμπαράσταση και βοήθεια. Οι επισκέψεις στους έχοντες ανάγκη να πυκνώσουν. Η  πίστη δεν είναι αξεσουάρ για τις εποχές της ευμάρειας. Είναι όπλο για τις δύσκολες στιγμές. Δε μπορεί ο λειτουργός να εξαφανίζεται με τη δικαιολογία της προστασίας του εαυτού του και των άλλων. Να το κάνει αλλά χωρίς να εγκαταλείπει την αποστολή του. Αισθάνομαι ντροπή να λέω τέτοια πράγματα. Δεν είμαι ο κατάλληλος να υποδεικνύω. Μου δίνει μικρό θάρρος για να πω αυτά που σκέπτομαι το ότι τα γράφω από το ιατρείο μου περιμένοντας κάποιον να πάρει τηλέφωνο ή να χτυπήσει την πόρτα. Και θα περιμένω όσο έχω τη δύναμη και την υγεία μου. Αυτά γράφει κάποιος ιατρός «ελευθεροεπαγγελματίας» καθόλου ήρωας από όσο ξέρω. Τον ευχαριστώ γιατί μου τις εμπιστεύθηκε. theomitoros.blogspot

Στην τέχνη της ναοδομίας συναντάμε στοιχεία που στις μέρες μας έχουν αρχίσει να χάνουν την σημασία τους. Γνωρίζουμε ότι ο χριστιανικός ναός διαιρείται σε τρία μέρη, το νάρθηκα, τον κυρίως ναό και το Ιερό ή αλλιώς Άγιο Βήμα. Ο διαχωρισμός αυτός αντιστοιχεί στις διάφορες τάξεις των χριστιανών καθώς παρατηρούμε ότι ο χώρος του νάρθηκα ήταν ο τόπος των κατηχουμένων, του κυρίου ναού για τους πιστούς και το Ιερό για τον κλήρο. Ο Νάρθηκας ή πρόναος είναι χτισμένος στα δυτικά του ναού και επικοινωνεί με τον κυρίως ναό με τρείς θύρες, εκ των οποίων η μεσαία που οδηγεί στο κεντρικό κλίτος ονομάζεται βασιλική. Κατά την αρχαιότητα στεκόταν εκεί οι κατηχούμενοι ενώ αργότερα καταργήθηκε τελείως. Σήμερα στο νάρθηκα υπάρχουν τα προσκυνητάρια, το παγκάρι και τα μανουάλια. Στις παλαιοχριστιανικές βασιλικές υπήρχε το αίθριον, μια τετράγωνη αυλή περιτριγυρισμένη με στοές ενώ από τον θ΄αι. όπου άρχισαν να χρησιμοποιούνται οι  καμπάνες, χτίστηκαν τα κωδωνοστάσια. Το μεγαλύτερο μέρος του ναού είναι αυτό του κυρίως ναού. Εκεί βρίσκεται ο Σολέας όπου είναι το τμήμα κοντά στο Ιερό και συνήθως είναι υπερυψωμένο καθώς χωρίζεται με κάγκελα από τον υπόλοιπο χώρο. Ο δεσποτικός θρόνος σήμερα βρίσκεται στο δεξιό μέρος του κυρίως ναού. Παλιότερα βρισκόταν πίσω από την Αγία Τράπεζα αλλά μετά την επικράτηση του υψηλού τέμπλου που κρύβει τη θέα του Ιερού από το λαό, μεταφέρθηκε στην σημερινή του θέση. Ο άμβων είναι το βήμα όπου διαβάζεται το ευαγγέλιο και γίνεται το κήρυγμα. Στους αρχαίους ναούς ο άμβων ήταν στο κέντρο του ναού και είχε δύο σκάλες, μία προς τα ανατολικά και μία προς τα δυτικά. Εκεί έψελναν οι ψάλτες και διαβάζονταν τα αυτοκρατορικά διαγγέλματα. Σήμερα βρίσκεται στο αριστερό μέρος του κυρίως ναού συνήθως υπερυψωμένος σε μια κολώνα της αριστερής κιονοστοιχίας. Τα αναλόγια δημιουργήθηκαν μετά την κατάργηση του άμβωνα από το κέντρο του κυρίως ναού. Η αντιφωνική ψαλμωδία δημιούργησε δύο χορούς, έναν από τα δεξιά και έναν από τα αριστερά. Τα στασίδια είναι ξύλινα καθίσματα και είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε ο πιστός να κάθεται και να στέκεται όρθιος για να ακουμπάει στους αγκώνες. Παλιότερα ο χώρος του κυρίως ναού ήταν γεμάτος με ξύλινα στασίδια. Ο γυναικωνίτης είναι το μέρος του ναού όπου στέκονται οι γυναίκες πάνω από τον νάρθηκα και τα πλάγια κλίτη, γι’ αυτό λέγεται και υπερώον. Το τέμπλο ή εικονοστάσιο είναι το διάφραγμα που χωρίζει το Ιερό από το κυρίως ναό. Στους αρχαίους ναούς ήταν χαμηλότερο και λεγόταν δρύφακτα ή στηθαίον. Σήμερα πολλές φορές φθάνει μέχρι την οροφή και έχει τρείς πύλες εκ των οποίων ονομάζεται Ωραία πύλη. Η Ωραία πύλη κλείνει στο κάτω μέρος με χαμηλές θυρίδες που ονομάζονται βημόθυρα και συνήθως εκεί εικονίζεται ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου. Στο πάνω μέρος υπάρχει μια συρόμενη πόρτα που ονομάζεται καταπέτασμα και εκεί εικονίζεται ο Χριστός ως Μέγας Αρχιερεύς. Προς τα δεξιά της Ωραίας πύλης τοποθετούνται οι εικόνες του Χριστού και του Προδρόμου, ενώ από τα αριστερά οι εικόνες της Θεοτόκου και του Αγίου του ναού. Στις πλάγιες θύρες εικονίζονται οι αρχάγγελοι Μιχαήλ και Γαβριήλ ενώ πάνω από την Ωραία πύλη συνήθως εικονίζεται ο Μυστικός Δείπνος.   euxh.gr

Ἕνα ἀγωνιῶδες ἐρώτημα ποὺ δη­μιουργεῖται στὴν ψυχὴ τῶν ἀν­θρώπων καὶ ἰδιαίτερα τῶν εὐσεβῶν εἶναι: «Γιατί εὐτυχοῦν οἱ ἀσεβεῖς; Πῶς ὁ δίκαιος Θεὸς ἀφήνει τοὺς ἀνθρώπους, ποὺ καταπατοῦν τὸν ἅγιο νόμο Του καὶ ζοῦν, συχνὰ μάλιστα ἐπιδεικτικὰ καὶ προκλητικά, μὲ τρόπο ἀσεβὴ καὶ ἀλαζονικό, νὰ εὐημεροῦν; Ποῦ εἶναι ἡ δικαιοσύνη τοῦ σοφοῦ καὶ ἀγαθοῦ Θεοῦ;». Τέτοια ἐρωτήματα καὶ τέτοιοι προβληματισμοὶ βασανίζουν συχνὰ τοὺς θεοσεβεῖς ἀνθρώπους. Ἰδιαίτερα ὅταν διαπιστώνουν ὅτι, ὄχι σπάνια, οἱ καλοὶ καὶ δίκαιοι ὑποφέρουν στὴ ζωή.  Τὸ πρόβλημα αὐτὸ τῆς σχέσεως εὐδαιμονίας καὶ ἠθικῆς σχετίζεται μὲ τὴ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ καὶ ὀνομάζεται στὴ θεολογικὴ γλώσσα «θεοδικία». Στὸ ζήτημα αὐτὸ τῆς θεοδικίας τίθεται ὑπὸ κρίσιν ἡ δικαιοσύνη τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἄνθρωπος διερωτᾶται μαζὶ μὲ τὸν προφήτη Ἱερεμία: «Τί ὅτι ὁδὸς ἀσεβῶν εὐοδοῦται, εὐθήνησαν πάντες οἱ ἀθετοῦντες ἀθετήματα;» (Ἱερ. ιβ΄ 1). Μὲ ἁπλὰ λόγια: Γιατί νὰ ὑπάρχει στὸν κόσμο αὐτὸ ἡ φανερή, ἐκ πρώτης ὄψεως, ἀνοχὴ τοῦ Θεοῦ στὸ κακό; Πῶς ἀνέχεται ὁ δικαιοκρίτης Θεὸς νὰ ὑποφέρουν οἱ δικοί Του ἄνθρωποι, οἱ δὲ ὑβριστὲς καὶ βλάσφημοι τοῦ ἁγίου ὀνόματός Του νὰ εὐτυχοῦν; Τὸ ἐρώτημα δὲν εἶναι νέο. Ἄλλωστε τὸ πρόβλημα αὐτὸ ἐξετάζει καὶ ὁ θεόπνευστος συγγραφέας τοῦ ὑπέροχου βιβλίου «Ἰώβ», μιλώντας γιὰ τὰ ὀδυνηρὰ παθήματα τοῦ δικαίου ἐκείνου, τὸν ὁποῖο ἡ Ἁγία Γραφὴ ὀνομάζει «ἀληθινόν, ἄμεμπτον, δίκαιον, θεοσεβῆ, ἀπεχόμενον ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος» (Ἰὼβ α΄ 1). Τὸ ἐναγώνιο αὐτὸ ἐρώτημα ἦταν ἐπίμονο στὴν Παλαιὰ Διαθήκη. Διότι ἡ Παλαιὰ Διαθήκη θεωροῦσε σταθερὰ ὅτι ἡ ἀρετὴ ἔχει στενότατη σχέση μὲ τὰ ἐπίγεια ἀγαθά, γι᾿ αὐτὸ καὶ οἱ ἱεροὶ συγγραφεῖς της ἀναζητοῦσαν στὸν κόσμο αὐτὸ τὶς ποινὲς τῶν ἀσεβῶν καὶ τὰ βραβεῖα τῶν ἐναρέτων ἀνθρώπων. Ὡστόσο τὰ γεγονότα ἀνέτρεπαν συχνὰ αὐτὸ τὸ συμπέρασμα, ὥστε ἀνάγκαζαν τοὺς σοφοὺς τοῦ Ἰσραὴλ νὰ πικραίνονται καὶ νὰ διερωτῶνται: Γιατί οἱ ἀσεβεῖς ζοῦν καὶ φθάνουν σὲ πολὺ βαθὺ γῆρας καὶ περνοῦν τὴ ζωή τους μέσα στὰ πλούτη; (βλ. Ἰὼβ κα΄ [21] 7 κ.ἑξ.). Γιατί οἱ ἀσεβεῖς ἐπιτυγχάνουν στὶς ἐπιχειρήσεις καὶ στὰ σχέδιά τους; Γιατί, Κύριε, διερωτᾶται ὁ προφήτης Ἱερεμίας, ὅπως ἀναφέραμε πιὸ πάνω, εὐδοκιμοῦν καὶ εὐτυχοῦν ὅλοι ἐκεῖνοι ποὺ παραβαίνουν συνεχῶς καὶ συστηματικῶς τὸν ἅγιο νόμο Σου; Ἕως πότε θὰ ἀνέχεσαι τοὺς ἀσεβεῖς; (βλ. Ἱερ. ιβ΄ [12] 1 κ. ἑξ.).   Τὸ μεγάλο αὐτὸ πρόβλημα πραγματεύονται καὶ οἱ Ψαλμοὶ 36ος καὶ 48ος. Καὶ ὁ μὲν 36ος τὸ λύει λέγοντας ὅτι δὲν πρέπει νὰ φθονοῦμε τοὺς πλουσίους ποὺ ζοῦν μέσα στὴν παρανομία, καὶ νὰ θέλουμε νὰ τοὺς μιμηθοῦμε, ἔχοντας σταθερὰ ὑπ’ ὄψιν μας ὅτι ἡ εὐημερία τῶν πονηρῶν αὐτῶν ἀνθρώπων εἶναι προσωρινή. Διότι αὐτοὶ «ὡσεὶ χόρτος ταχὺ ἀποξηρανθήσονται καὶ ὡσεὶ λάχανα χλόης ταχὺ ἀποπεσοῦνται» (Ψαλ. λς΄ [36] 2)· διότι θὰ ξεραθοῦν σὰν τὸ χορτάρι καὶ θὰ μαραθοῦν γρήγορα σὰν τὸ πράσινο γρασίδι. Ὁ δὲ 48ος Ψαλμὸς τὸ λύει τονίζοντας ὅτι ὁ πλοῦτος εἶναι ἐντελῶς ἀνίσχυρος μπροστὰ στὸ θάνατο, ποὺ ἐξαφανίζει τὰ πάντα. Καὶ ὑπογραμμίζοντας τὴ μεγάλη παρηγορία ποὺ δοκιμάζουν οἱ δίκαιοι, οἱ ὁποῖοι ταλαιπωροῦνται ἀπὸ τὶς θλίψεις, διότι ἔχουν σταθερὴ πίστη καὶ βέβαιη ἐλπίδα ὅτι θὰ ἀπολαύσουν τὴν ἀτελεύτητη μακαριότητα τῆς πέραν τοῦ τάφου ζωῆς.   Ἕνας ἄλλος Ψαλμός, ὁ 72ος, προσθέτει σ᾿ αὐτὰ τὰ ἐπιχειρήματα ἕνα ἀκόμη. Τονίζει μὲν τὴν αἰώνια δυστυχία ποὺ περιμένει τοὺς ἁμαρτωλούς, οἱ ὁποῖοι εὐτυχοῦν προσωρινὰ ἐδῶ στὴ γῆ, παρουσιάζει ὅμως καὶ τὸν δίκαιο ποὺ δοκιμάζεται καὶ θλίβεται μέν, ἀλλὰ ἀπολαμβάνει τὴν ἐπικοινωνία, τὴν εὔνοια, τὴν προστασία, τὴ συμπάθεια καὶ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ. Καὶ ἔτσι ἀποζημιώνεται πλουσιοπάροχα γιὰ τὶς θλίψεις καὶ τὴν ἔλλειψη τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν ποὺ στερεῖται στὴ ζωή του.   Αὐτὸν τὸν ὑπέροχο θεόπνευστο 72ο Ψαλμὸ θὰ προσπαθήσουμε νὰ ἑρμηνεύσουμε στὴ συνέχεια καὶ νὰ ὠφεληθοῦμε ἀπὸ τὸν πλοῦτο τῶν ἁγίων διδαγμάτων τὰ ὁποῖα μᾶς προσφέρουν οἱ στίχοι του. Ἄλλωστε ὁ Ψαλμὸς αὐτὸς δίνει στὸ αἰώνιο πρόβλημα τῆς θεοδικίας λύσεις πληρέστερες τῶν ἄλλων Ψαλμῶν. Λύσεις εὐαγγελικές. Γι᾿ αὐτὸ καὶ τὸ συμπέρασμά του εἶναι ἁγιότερο καὶ πολὺ πιὸ εὐφρόσυνο ἀπὸ ἐκεῖνο τοῦ 48ου Ψαλμοῦ. Ὁ ὅσιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης γράφει γιὰ τὸν 72ο Ψαλμό: «Ὁ Ψαλμὸς οὗτος ἀποβλέπει καὶ ἰατρεύει ἐκείνους τοὺς μικροψύχους, ὁποὺ σκανδαλίζονται διὰ τὰ ἀκατάληπτα κρίματα (=κρίσεις καὶ βουλές) τοῦ Θεοῦ, κατὰ τὸν Ἀθανάσιον καὶ τὸν Θεόδωρον, δηλαδὴ πῶς ὁ Θεὸς ὑποφέρει μὲν τοὺς κακοὺς ἀνθρώπους ὁποὺ εὐτυχοῦν, παραβλέπει δὲ τοὺς καλοὺς ἀνθρώπους ὁποὺ δυστυχοῦν! (…) Ἁρμόζει δὲ καὶ εἰς κάθε Χριστιανὸν μικρόψυχον, ἐπειδὴ καὶ παρατηρεῖ τὴν μικροψυχίαν του». Παραθέτει ἐπίσης ὁ ἅγιος Νικόδημος καὶ τὴ γνώμη τοῦ ὁσίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου, ὁ ὁποῖος παρατηρεῖ: Ὁ Ψαλμὸς αὐτὸς «ἐξηγεῖται τὸ ἀνώμαλον τοῦ βίου (δίνει ἑρμηνεία στὸ ἄστατο, στὸ ἄνισο, στὸ ἄτα­κτο τοῦ βίου), τοὺς πειρασμοὺς καὶ τοὺς ἁλισκομένους διὰ τῶν πειρασμῶν (καὶ ὅσους κυριεύονται, νικῶνται ἀπὸ τοὺς πειρασμούς) καὶ τοὺς περιγιγνομένους τῶν πειρασμῶν (καὶ ὅσους νικοῦν τοὺς πειρασμούς) διὰ τῆς ὑπομονῆς καὶ τὰς ἑκάστου ἀμοιβάς» (καὶ τὶς ἀνταμοιβὲς ποὺ ἔχει καθένας ἀπὸ αὐτούς)(*).   Ὁ 72ος Ψαλμὸς εἶναι ποίημα τοῦ Ἀσάφ, ὁ ὁποῖος ἦταν περίφημος Λευΐτης σύγχρονος τοῦ Δαβὶδ καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς τρεῖς ἀρχιμουσικοὺς ποὺ διηύθυναν τὴ μουσικὴ στὸ Ναὸ τοῦ Σολομῶντος (βλ. Α΄ Παραλ. ις΄ [16] 4-5). Ὁ Ἀσὰφ εἶχε διορισθεῖ ἀπὸ τὸν Δαβὶδ ὡς ψάλτης στὴ Σκηνὴ τοῦ Μαρτυρίου μαζὶ μὲ τὸν Αἰμὰν καὶ τὸν Αἰθάν (βλ. Α΄ Παραλ. ιε΄ [15] 16-19). Κατὰ τὴν ἡμέρα δὲ τῆς ἐγκαταστάσεως τῆς Κιβωτοῦ στὸ λόφο τῆς Σιὼν ὁ Ἀσὰφ ἔψα­λε ὡς «πρωτοψάλτης» τὴν ὠδὴ ποὺ εἶχε καθορισθεῖ ἀπὸ τὸν Δαβίδ, μαζὶ μὲ τὸν Αἰμάν, τὸν Ἰδιθοὺν καὶ ἄλλους ψάλτες ποὺ εἶχαν ἐκλεγεῖ γιὰ νὰ αἰνέσουν τὸν Θεό (βλ. Α΄ Παραλ. ις΄ [16] 5-41). Στὸν Ἀ­­­σὰφ ἀποδίδεται καὶ ὁ πολὺ λυρικὸς καὶ ἐξαιρετικὰ δραματικὸς 49ος Ψαλμός, ὅπως ἐπίσης καὶ οἱ Ψαλμοὶ 73-82. Ἀπὸ τὸ ἑπόμενο ἄρθρο θὰ χαροῦμε καὶ θὰ διδαχθοῦμε ἀπὸ τὸ πῶς ὁ Ψαλμωδὸς αὐτὸς νίκησε τὸν σκανδαλισμὸ ποὺ δοκίμασε, καθὼς ἔβλεπε τοὺς ἀσεβεῖς καὶ ἁμαρτωλοὺς νὰ εὐδοκιμοῦν καὶ νὰ εὐτυχοῦν, τοὺς δὲ δικαίους καὶ θεοσεβεῖς νὰ ὑποφέρουν καὶ νὰ δοκιμάζονται.   (*) ΝΙΚΟΔΗΜΟΥ ΤΟΥ ΑΓΙΟΡΕΙΤΟΥ – ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΖΙΓΑΒΗΝΟΥ, Ἑρμηνεία εἰς τοὺς 150 Ψαλμοὺς τοῦ Προφητάνακτος Δαβίδ, τόμ. Β΄, ἐκδ. «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 268-269  ΟΣΩΤΗΡ2016

Πότε ήταν η αρχή; Πότε θα έρθει το τέλος;Ποιός είσαι; Τί είσαι; Πού κατοικείς;Γιατί μ’ αγαπάς; Γιατί σε απορρίπτω;Γιατί σε αμφισβητώ;Πώς το αντέχεις;Γιατί κρύβεσαι μέσα στην σιωπή;Γιατί δεν με εξουσιάζεις;Γιατί μου δίνεις την ελευθερία να σε απορρίψω;Το ήξερες; Γιατί δεν επεμβαίνεις;Γιατί μου δίνεις την δυνατότητα να γυρίσω πίσω;Γιατί με συγχωρείς; Γιατί με φροντίζεις;Πότε θα σε γνωρίσω; Πώς θα σε γνωρίσω;Γιατί μου είσαι ένας άγνωστος;Πώς θα σε βρω; Πότε θα ησυχάσω;Γιατί βρίσκομαι στο σκοτάδι; Γιατί ενώ είμαι κτίσμα θέλω τον Άκτιστο;Γιατί ποθώ αιωνιότητα; Πότε θα πάψω να πέφτω;Πότε θα πάψω να μοιρολογώ;Υπάρχεις; Γιατί υπάρχω;Τί είναι η ζωή; Γιατί να ζω; Ποιος ο σκοπός μου;Τί θέλεις από μένα; Τι μπορώ να σου δώσω σαν αντάλλαγμα της αγάπης σου; Όλα αυτά τα υπαρξιακά ερωτήματα γεννιούνται μέσα στην κάθε ανθρώπινη ύπαρξη από την στιγμή που η λογική αρχίζει να συγκρούεται με το βίωμα, με το αίσθημα, με την ύπαρξή μας. Από την στιγμή που ο άνθρωπος καταλαβαίνει ότι έχει την δυνατότητα να αμφισβητήσει, να φιλοσοφήσει, να κάνει τις δικές του επιλογές στην ζωή.Ερωτήματα αιώνια τα οποία πολλά από αυτά, αν όχι όλα, δεν θα βρουν ποτέ απάντηση με την λογική, με τον νου αλλά ίσως απαντηθούν με το βίωμα. Και αυτό το γνωρίζουμε από κάποιους χαριτωμένους ανθρώπους που κατάφεραν και κάνανε πέρα την λογική, κάνανε πέρα το κοσμικό φρόνημα και παραδόθηκαν στην Πρόνοια Εκείνου που τους φανερώθηκε μέσα στην καρδιά τους. Οι πατέρες της Εκκλησίας, φιλοσόφησαν πάνω σε αυτά τα ερωτήματα, θεολόγησαν αλλά κυρίως βίωσαν μερικές από τις απαντήσεις.Τα περισσότερα όμως ερωτήματα τέτοιου είδους απλά καταργούνται, δεν απαντιούνται, όταν ο άνθρωπος σταματήσει να ζει και να σκέφτεται νοησιαρχικά και αρχίσει να ζει βιωματικά, να ζει εν Χριστώ, να ζει ασκητικά, καθαρά, ταπεινά, αθόρυβα, εν μετανοία, οι απαντήσεις παύουν να υφίσταται διότι την θέση τους παίρνει το βίωμα.Όταν γνωρίσεις κάποιον πλέον δεν ρωτάς ποιος είναι, τι είναι, που είναι, τον ξέρεις. Όταν γευτείς το μέλι πλέον δεν αμφισβητείς την γλυκύτητά του γιατί την γεύτηκες…Οι ερωτήσεις αυτές ας γίνουν το έναυσμα για μία βαθιά αναζήτηση της Αλήθειας και όχι απλά η απαρχή μιας σειράς φιλοσοφικών συζητήσεων, ανταλλαγείς απόψεων που τίποτα δεν θα ωφελήσουν αν μείνουμε σ’ αυτές. Το θέμα είναι να μάθουμε, να βρούμε τις απαντήσεις, να ζήσουμε την Αλήθεια, να δούμε, να αφουγκραστούμε μέσα στην καρδιά μας το πραγματικό νόημα την ύπαρξής μας, της φύσης, του κόσμου, των άλλων, των πάντων. Η αιωνιότητα μας χαρίζεται με τρόπο σκανδαλιστικό, μας χαρίζεται ενώ εμείς δεν μπορούμε τίποτα το ισάξιο να δώσουμε, τίποτα το οποίο να σταθεί έστω για λίγο με παρρησία μπροστά στον Παντοδύναμο σαν αντίδωρο του δώρου Του. Και όμως Εκείνος μας καλεί, μας προκαλεί να ξεδιψάσουμε, να μεθύσουμε με το άπειρο, με το απερίγραπτο, μ’ αυτό που οφθαλμός δεν έχει δει και νους δεν έχει συλλάβει, μας προκαλεί να εντρυφήσουμε και εμείς στην αιωνιότητα, μέσα στην Χάρη Του, μέσα στην Βασιλεία Του, μέσα στην οικογένειά Του.Τον δρόμο αυτόν, της Αλήθειας, της Ειρήνης, της Χάριτος βάδισαν οι Άγιοι… είναι δύσκολος, είναι μακρύς, δεν είναι όμως μοναχικός και ας νοιώθεις μόνος διότι είναι μαζί σου Εκείνος, ο δρόμος αυτός της ασκήσεως, της ταπεινώσεως, της σιωπής, της καλοπροαίρετης αναζητήσεως και της πίστεως οδηγεί σ’ Εκείνον που είναι η Αλήθεια, το Φώς, η Αρχή και το Τέλος.  Αρχιμανδρίτης Παύλος Παπαδόπουλος www.platyteraouranwn.com

Ήταν περασμένη η ώρα την Κυριακή το βράδυ όταν ο ιερέας του ναού αποφάσισε να τηλεφωνήσει στην πρεσβυτέρα του στο σπίτι για να της πει ότι σε λίγο θα κινήσει για το σπίτι. Άφησε το τηλέφωνο να χτυπήσει πολλές φορές αλλά εκείνη δεν απάντησε. Ο ιερέας παραξενεύτηκε αλλά αποφάσισε να τακτοποιήσει κάποιες τελευταίες εκρεμμότητες προτού ξανατηλεφωνήσει. Όταν το έκανε ύστερα από λίγα λεπτά, εκείνη απάντησε αμέσως. «Γιατί δεν απάντησες τη πρώτη φορά;» τη ρώτησε«Μα δεν χτύπησε άλλη φορά!» του είπε εκείνη. Δεν έδωσαν παραπάνω σημασία στο γεγονός και ασχολήθηκαν με τα τρέχοντα θέματα της οικογένειας τους.Την επόμενη μέρα ο ιερέας δέχτηκε ένα τηλεφώνημα στο ναό. «Μου τηλεφωνήσατε χθες» ακούστηκε μια ανδρική φωνή από την άλλη άκρη του τηλεφώνου «Εγώ;» ρώτησε ο ιερέας «Ναι, χτύπησε πολλές φορές αλλά δεν το σήκωσα» απάντησε ο άνδρας Αμέσως ήρθε στο νου του ιερέα το περιστατικό με τη τηλεφώνημα που έκανε στη πρεσβυτέρα του. «Α! Ναι!» έκανε ο ιερέας. «Ήθελα να τηλεφωνήσω στη σύζυγό μου και κατά λάθος τηλεφώνησα σε σας!» «Δεν πειράζει» τον καθησύχασε ο άγνωστος. «Μόνο θα ήθελα να σας πω με δυο λόγια την ιστορία μου. Χθες λοιπόν είχα αποφασίσει να δώσω τέλος στη ζωή μου. Δεν άντεχα να υποφέρω άλλο. Είχα κουραστεί. Δεν έχει σημασία το πως και το γιατί. Προτού όμως το κάνω αυτό είχα πει στο Θεό ότι αν δεν θέλει να αυτοκτονήσω, να μου στείλει ένα σημάδι. Τότε χτύπησε το τηλέφωνο. Κοίταξα την αναγνώριση κλήσης και έγραφε Αγία Τριάδα. Μόλις το είδα, μέσα στο πανικό μου και την ένταση της κατάστασης που βίωνα φοβήθηκα να απαντήσω. Κι έτσι το σημάδι που ζήτησα μου ήρθε μέσα από το τηλεφώνημα σας»! Ο ιερέας χαμογέλασε και από μέσα του ευχαρίστησε το Θεό για τούτο το δώρο ζωής. Χάρηκε τόσο πολύ που ήταν εφημέριος του ιερού ναού της Αγίας Τριάδας και το τηλέφωνο της εκκλησίας ήταν καταχωρημένο στο τηλεφωνικό κατάλογο. Βήμα Ορθοδοξίας

Άνθρωπος είναι και αυτός… Έκανε λάθος…Θα μπορούσες να είσαι εσύ στη θέση του. Θα μπορούσες να το είχες κάνει εσύ αντί για αυτόν.‘’Δεν το έκανα όμως…’’Έτυχε.’Εγώ δεν είμαι σαν και αυτόν. Εγώ δε θα το έκανα ποτέ…’’ Κρύβε λόγια. Όταν δεις έναν άνθρωπο πεσμένο κάτω, πληγωμένο, δεν τον κλωτσάς, δεν τον χτυπάς, δεν τον πατάς να μείνει εκεί πεσμένος. Του απλώνεις το χέρι σου, τον βοηθάς, προσπαθείς να τον γιατρέψεις, να τον ανακουφίσεις. Προσπαθείς να τον σηκώσεις…Όταν ένας άνθρωπος, κάνει λάθος, σφάλλει, αμαρτάνει, γιατί τον κατηγορείς; Γιατί τον κατακρίνεις; Γιατί τον ρίχνεις πιο κάτω από όσο έχει ήδη πέσει; Πονάει αυτός ο άνθρωπος. Είναι χαμένος. Δυστυχεί. Ζει μια κόλαση. Μην τον κάνεις να νιώθει χειρότερα, από όσο ήδη νιώθει… Μη νομίζεις.Εγώ που στα λέω αυτά, κάνω τα ίδια με εσένα…Είναι όμως λάθος. Κανείς μας δεν είναι αναμάρτητος. ‘’Εγώ δε θα το έκανα ποτέ…’’ Ο Θεός να φυλάει, έχω να σου πω. Κρύβε λόγια. Και ο Θεός να φυλάει… Ελευθεριάδης Γ. Ελευθέριος Ψυχολόγος M.Sc. e-psyxologos.gr

Στην ζωή πολλές φορές θα προκύψει ένα σοβαρό πρόβλημα που θα απειλήσει το γαλάζιο της ψυχής μας, Θα βασανιστούμε και θα υποφέρουμε.Παρά ταύτα όμως, αισθανόμαστε ότι τελικά τα καταφέραμε να περάσουμε απέναντι κι ας κοντέψαμε να πνιγούμε σε απύθμενα πελάγη.Περνάνε οι ώρες και οι μέρες, και ξάφνου, νιώθεις μια ζάλη, μια ταχυπαλμία, ένα φόβο να σε κατακλύζει και μια θλίψη να υφαίνει ιστό γύρω από την χαρά σου. Ναι. Είναι ο πόνος που αντιμετώπισες και έρχεται τώρα πίσω να πάρει την ρεβάνς της ήττας του.Μα τώρα όχι κατά μέτωπο, αλλά μεταμφιεσμένος. Τις περισσότερες φορές, όταν αντιμετωπίζουμε ένα πρόβλημα, ο ψυχισμός μας έχει άμυνες που αντέχουν την σκληρή μάχη.Όταν ηρεμήσουμε όμως, εμφανίζονται τα τραύματα. Οπότε μην εκπλήσσεσαι που σήμερα έπαθες πανικό ή θλίψη, είναι τα κατάλοιπα της μάχης. Η ψυχή έχει άλλους χρόνους. Είναι όπως την θάλασσα που μονάχα όταν ηρεμήσει η φουρτούνα ξεβράζει στις ακτές τα πτώματα των εραστών της… iellada.gr

…Ο Ρασκόλνικοφ έμεινε στο νοσοκομείο όλη τη Σαρακοστή και τη βδομάδα του Πάσχα. Στην ανάρρωση, θυμήθηκε τα όνειρα που έβλεπε όταν ήταν στο κρεβάτι με πυρετό και παραλήρημα. Εβλεπε στο άρρωστο ύπνο του πως τάχα όλος ο κόσμος είχε καταδικαστεί να πεθάνει εξαιτίας μιας τρομερής και ανήκουστης αρρώστιας που ερχόταν απ’ τα βάθη της Ασίας και κατέκλυζε την Ευρώπη. Ολοι έπρεπε να χαθούν εχτός από μερικούς, πολύ λίγους, εκλεχτούς.  Κάποιοι καινούργιοι μικροσκοπικοί βάκιλοι προσβάλλανε το σώμα του ανθρώπου. Οι βάκιλοι όμως αυτοί ήταν πνεύματα και είχαν λογικό και θέληση. Οι άνθρωποι που προσβάλλονταν απ’ αυτά τα μικρόβια, γίνονταν αμέσως δαιμονισμένοι και τρελοί. Ποτέ όμως ποτέ, οι άνθρωποι δεν πίστευαν τόσο μυαλωμένο τον εαυτό τους, ποτέ δεν είχαν πιστέψει τόσο σταθερά ότι είχαν βρει την αλήθεια, όσο αυτοί οι προσβλημένοι απ’ την αρρώστια. Ποτέ δεν είχαν νομίσει πιο ατράνταχτα τα συμπεράσματά τους, τις επιστημονικές τους θεωρίες, τις ηθικές τους θεωρίες. Ολόκληροι συνοικισμοί, ολόκληρες πολιτείες και λαοί μολύνονταν και τρελαίνονταν. Ολοι βρίσκονταν σε ταραχή και δεν καταλάβαιναν ο ένας τον άλλο, ο καθένας τους νόμιζε ότι μονάχα αυτός κατέχει την αλήθεια και υπόφερε κοιτάζοντας τους άλλους, χτυπούσε το στήθος του, έκλαιγε και σύστρεφε τα χέρια του. Δεν ξέρανε πώς και ποιον έπρεπε να κρίνουν, δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν τι έπρεπε να θεωρούν καλό και τι κακό. Δεν ξέρανε ποιον να κατηγορήσουν και ποιον να αθωώσουν. Οι άνθρωποι σκοτώνονταν μεταξύ τους με κάποιο άσκοπο μίσος. Μαζεύονταν ολόκληρα στρατεύματα και ρίχνονταν στους άλλους, μα και οι φαντάροι, στην πορεία τους ακόμα, άρχιζαν ξαφνικά να χτυπιούνται και να πετσοκόβονται μεταξύ τους· η παράταξη χαλούσε, λογχίζανε και σφάζανε, δαγκώνανε και τρώγανε ο ένας τον άλλον. Στις πολιτείες χτύπαγαν όλη μέρα οι καμπάνες· τους καλούσαν όλους, μα ποιος του καλούσε και γιατί τους καλούσε, κανείς δεν το’ ξερε κι ήταν όλοι τους ανήσυχοι. Είχαν παρατήσει τα κοινά επαγγέλματα, γιατί ο καθένας πρότεινε μετατροπές και βελτιώσεις και δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν· είχε παραμεληθεί και η γεωργία. Εδώ και κει οι άνθρωποι μαζεύονταν μπουλούκια-μπουλούκια, συμφωνούσαν να κάνουν κάτι, ορκίζονταν να μη χωρίσουν ποτέ, αμέσως όμως άρχιζαν κάτι εντελώς διαφορετικό απ’ αυτό που μόλις τώρα είχαν οι ίδιοι υπολογίσει, άρχιζαν να κατηγορούν ο ένας τον άλλο, έρχονταν στα χέρια και σφάζονταν. Αρχισαν οι πυρκαγιές, άρχισε η πείνα. Όλα χάθηκαν, το παν καταστράφηκε. Η αρρώστια όλο και προχωρούσε. Σ’ όλο τον κόσμο λίγοι μονάχα μπορούσαν να σωθούν· ήταν οι αγνοί κι οι εκλεκτοί, προορισμένοι να θεμελιώσουν ένα νέο ανθρώπινο γένος και μια καινούργια ζωή, ν’ ανανεώσουν και να καθαρίσουν τη γη, όμως κανείς και πουθενά δεν έβλεπε αυτούς τους ανθρώπους, κανείς δεν είχε ακούσει τα λόγια τους και τη φωνή τους… *Ντοστογιέφσκι, Εγκλημα και Τιμωρία, Τόμος 2, Επίλογος, σελ. 698-700, μετ. Αρης Αλεξάνδρου, Εκδόσεις Γκοβόστη. anixneuseis.gr

Ενα χαμόγελο δεν στοιχίζει τίποτα και κάνει πολλά. Πλουτίζει εκείνον που το δέχεται χωρίς να φτωχαίνει εκείνον που το δίνει. Δεν διαρκεί παρά μονάχα μια στιγμή αλλά η ανάμνησή του είναι πολλές φορές αιώνια. Κανένας δεν είναι τόσο πλούσιος για να μην το έχει ανάγκη και κανένας τόσο φτωχός για να μην το αξίζει. Δημιουργεί την ευτυχία στο σπίτι. Ένα χαμόγελο αναπαύει τον κουρασμένο, δίνει θάρρος στον απογοητευμένο, παρηγορεί μέσα στην λύπη και είναι αντίθετο σε κάθε θλίψη. Και όμως δεν δανείζεται, δεν αγοράζεται, δεν κλέβεται, γιατί είναι κάτι που έχει αξία μονάχα την στιγμή που δίνεται. Και αν καμιά φορά συναντήσετε κάποιο πρόσωπο που δεν σας δίνει το χαμόγελο που αξίζετε, τότε σταθείτε γενναιόδωροι και δώστε του το δικό σας. Γιατί κανείς δεν έχει τόση ανάγκη από το χαμόγελο από εκείνον που δεν μπορεί να το δώσει στους άλλους…

Τώρα, αγαπητοί μου, τώρα που ένα νέο έτος ανατέλλει στον ορίζοντα της ανθρωπότητος, ας κάνουμε μερικές σκέψεις.Εάν υπήρχε στον ουρανό ένας εξώστης και απ’ εκεί μ’ ένα τηλεσκόπιο βλέπαμε το σύμπαν, ω τότε! Το θέαμα που θα παρουσιαζόταν στα μάτια μας θα ήταν καταπληκτικό. Θα βλέπαμε, όχι ένας ήλιος, όπως φαίνεται από τη γή, αλλά πολλοί ήλιοι, εκατομμύρια ήλιοι, γαλαξίες, άστρα και κομήτες να κινούνται στο άπειρο με ιλιγγιώδη ταχύτητα. Όλα εκτελούν κάποιο προορισμό, που για το καθένα έχει ορίσει ο Δημιουργός. Ναι! Όλα, από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα, όλα έχουν προορισμό. Τίποτε δεν είναι τυχαίο, τίποτε δεν είναι άσκοπο. Και ο άνθρωπος, ερωτάται, ο άνθρωπος, που είναι η κορωνίδα της δημιουργίας, δεν έχει προορισμό; Η λογική μας υποχρεώνει να παραδεχθούμε ότι και ο άνθρωπος έχει προορισμό. Ποίος δε είναι ο προορισμός του ανθρώπου; Απαντά ο λόγος του Θεού, η Αγία Γραφή. Προορισμός του ανθρώπου είναι το κατ’ εικόνα Θεού να το κάνει καθ’ ομοίωσην. Να εξυψωθεί, να μοιάσει με τον Θεό. Ο προορισμός του ανθρώπου με μια λέξη, όπως λένε οι Πατέρες της Εκκλησίας, είναι η ΘΕΩΣΙΣ. Και αυτός ο προορισμός επιτυγχάνεται, εάν ο άνθρωπος πιστέψει το Χριστό ως Σωτήρα και Λυτρωτή και μιμηθεί την αγία του ζωή, εφαρμόσει τις θείες εντολές του, νικήσει τις κακίες και τα πάθη, αποκτήσει τις Ευαγγελικές αρετές και μάλιστα την αγάπη, την αγάπη στο Θεό και την αγάπη στον πλησίον. Μιμητής του Χριστού ο άνθρωπος, γίνεται μικρόχριστος, μικρός θεός, όντως βασιλεύς και κυρίαρχος, ευτυχής και μακάριος, μέτοχος και κληρονόμος της αιωνίου ζωής και μακαριότητος.Ναι! Αυτός είναι ο προορισμός του ανθρώπου. Μεγάλος και υψηλός. Για την πραγματοποίηση δε του προορισμού τούτου δίνεται στον άνθρωπο χρόνος. Μέσα δε στο διάστημα του χρόνου, που έχει ορίσει ο Θεός, καλείται ο χριστιανός να εργασθεί πνευματικά. Έτσι ο χρόνος αξιοποιείται.Αλλά γίνεται απ’ όλους η αξιοποίησις και εκμετάλλευσις του χρόνου όπως θέλει ο Χριστός που συνέστησε μια αδιάλειπτη πνευματική εργασία για την ηθική τελειοποίησή μας, για την επιτυχία τοῦ προορισμοῦ μας; Δυστυχῶς τὸ μεγαλύτερο μέρος τῶν ἀνθρώπων δεν κάνουμε καλὴ χρήση του χρόνου που μας δίνει ο  Θεός. Μεριμνούμε και τυρβάζουμε περί πολλά, ενώ ενός εστί χρεία. Το δε ένα αυτό είναι ο Χριστός, το να πιστέψουμε δηλαδή στο λόγο του και να ζήσουμε σύμφωνα με τις θείες εντολές του.Για άλλα ζητήματα, που είναι μικρότερης αξίας, οι άνθρωποι δίνουν μεγάλη σημασία στο χρόνο. Κοιτάζουν τα ρολόγια τους για να είναι συνεπείς στην ώρα της εργασίας. Mετρούν και τα λεπτά της ώρας ακόμη. Γιατί η πείρα διδάσκει, ότι και τα λίγα λεπτά της ώρας έχουν την αξία τους. Θέλετε παραδείγματα; Λίγα λεπτά καθυστερήσεως και ο ταξιδιώτης χάνει το λεωφορείο. Λίγα λεπτά καθυστερήσεως και η αίτησις για κάποιο ζήτημα θεωρείται εκπρόθεσμη. Λίγα λεπτά και ο ασθενής, που είχε ανάγκη αμέσου ιατρικής επεμβάσεως, πεθαίνει. Λίγα λεπτά καθυστερήσεως για να δοθεί το κόκκινο φως και η αμαξοστοιχία συγκρούεται με θλιβερά αποτελέσματα. Λίγα λεπτά… Και ο Ναπολέων που ανέμενε στρατιωτική βοήθεια χάνει τη μάχη του Βατερλώ και εξορίζεται στην Αγία Ελένη.Αλλ᾽ ενώ ο κόσμος ―πλην των οκνηρών― προκειμένου για υλικά συμφέροντα δεικνύεται εργατικός, επιμελής, ταχύς και βιαστικός, για την ηθική του όμως και πνευματική τελειοποίηση παραμένει αμελής, αδιάφορος, και αφήνει όχι λεπτά, αλλά και ώρες και μέρες και χρόνια να φεύγουν πνευματικώς ανεκμετάλλευτα. Κυνηγός σκιών και όχι της πραγματικότητος. Εάν για επιτυχία υλικών πραγμάτων έχουν αξία τα λεπτά της ώρας, πόσο μάλλον έχουν αξία τα λεπτά της ώρας για την πνευματική ζωή! Πόσα μπορούμε να ενεργήσουμε κατά το διάστημα του χρόνου! Ακριβείς εκτέλεσις των καθηκόντων, ιερές σκέψεις, θερμές προσευχές, ειλικρινής μετάνοια και εξομολόγηση, ανάγνωση Ευαγγελίου, ακρόαση κηρυγμάτων, κατανυκτικός εκκλησιασμός, επίσκεψη ασθενών, βοήθεια πασχόντων αδελφών, διάδοση του Ευαγγελίου… Να με τι μπορούμε να πλουτίσουμε το χρόνο της ζωής μας και να γίνουμε πλούσιοι, πνευματικώς μεγαλέμποροι, σύμφωνα με την θεόπνευστη προτροπή του αποστόλου Παύλου, που λέει: «Αδελφοί, βλέπετε πως ακριβώς περιπατείτε, μη ως άσοφοι αλλ᾽ ως σοφοί, εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισιν» (Εφεσ. 5,15-16).Ω, πόσο πολύτιμος είναι ο χρόνος για τη σωτηρία της αθάνατης ψυχής μας! Ένας άνθρωπος, που ζει 70 χρόνια εδώ στον πλανήτη μας, εάν ο χρόνος αυτός μετρηθεί σε λεπτά της ώρας, θα δούμε ότι ο άνθρωπος αυτός έζησε 36.792.000 λεπτά. Έζησε εκατομμύρια λεπτά! Ω, πόσα καλά θα μπορούσε να πράξει και για τον εαυτό του και για τον πλησίον του και για την ανθρωπότητα εν γένει!Ἀλλά δυστυχώς οι άνθρωποι –πλην ελαχίστων εξαιρέσεων– δεν εκτιμούμε την αξία του χρόνου γιια τη σωτηρία της ψυχής. Ώρες ολόκληρες ξοδεύονται για μάταια και αμαρτωλά πράγματα, όπως είναι η παρακολούθηση αισχρών εκπομπών του ραδιοφώνου και της τηλεοράσεως, η χαρτοπαιξία, που οργιάζει ιδίως την πρωτοχρονιά, κι άλλα πολλά. Αλλοίμονο! Για το διάβολο όλος ο χρόνος. Για το Χριστό; Ούτε ένα λεπτό της ώρας! Οι μόνοι που είναι σε θέση να εκτιμήσουν την αξία του χρόνου είναι οι άνθρωποι, που πέθαναν αμετανόητοι για όσα κακά έκαναν εδώ στη γη και τώρα βρίσκονται στον άλλο κόσμο, που δεν είναι παραμύθι αλλ’ είναι μια σκληρή πραγματικότητα. Εάν ήτο δυνατόν να ρωτηθεί ένας απ’ αυτούς τι θέλει, τίποτ’ άλλο δεν θα ζητούσε, ούτε πλούτη, ούτε αισχρούς έρωτες, ούτε τιμές και αξιώματα, ούτε τίποτε άλλο απ’ αυτά που κυνηγούν οι άνθρωποι εδώ στη γη, αλλ’ ένα και μόνο θα ζητούσε από το Θεό. Ένα και μόνο λεπτό της ώρας! Ναι ένα λεπτό της ώρας. Διότι και ένα λεπτό της ώρας φθάνει για να πει ο αμαρτωλός ένα λόγο μετανοίας, σαν εκείνο που είπε μέσα σ’ ένα λεπτό ο ληστής στο σταυρό… «Μνήσθητί μου, Κύριε, όταν έλθης εν τη Βασιλεία σου». Χριστιανοί μου! Νέο έτος, νέα παράταση ζωής. Μη σπαταλάτε το χρόνο σας. Μη καίτε τα λεπτά του χρόνου. Ο χρόνος είναι ανεκτίμητος. Φεύγει και δεν επιστρέφει πια. «Χρόνου φείδου».Ο Μητροπολίτης   † Ο Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ (Φλώρινα 1 Ιανουαρίου 1983)

Όπου και όποτε γινόταν συζήτηση για την τηλεόραση και την τηλοψία και για τη σχέση που μπορεί να έχει με αυτά τα πράγματα ένας άνθρωπος που αγωνίζεται για τη σωτηρία της ψυχής του, καθόμουν και σκεφτόμουν πάντοτε, θέλοντας να δώσω κάποια λύση ξεκάθαρη και οριστική. Σκεφτόμουν, διότι δεν με ανέπαυε οποιοδήποτε επιχείρημα, που πραγματικά μπορεί να ήταν λογικό, για να με πείσει πως είναι αναγκαία η τηλεόραση- αυτή η τηλεόραση που λειτουργεί στη χώρα μας- στην καθημερινότητά μας.Για την τηλεόραση και το ρόλο της στη ζωή του σύγχρονου ανθρώπου έχουν γραφτεί τα πάντα από ειδικούς. Δεν θα μας απασχολήσουν καθόλου. Δεν υπάρχει λόγος να ξοδευτεί χρόνος για να τα μελετήσουμε. Διότι είναι ξεκάθαρο το φαινόμενο, άρα και το συμπέρασμα: Η ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΚΑΜΙΑ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ. Όλα ξεκινούν από τις υπαρξιακές ανησυχίες που έχει ο άνθρωπος και την επιθυμία να δίνει λύσεις σ` αυτές. Ποιο είναι το ζητούμενο σ` αυτήν τη ζωή, εν τέλει, για τον άνθρωπο γενικά, αλλά πιο συγκεκριμένα για τον άνθρωπο του Θεού; Γιατί ζει ο άνθρωπος σ` αυτήν τη ζωή; Ζει για να αγωνιστεί και με τη χάρη του Θεού να καθαριστεί και να ετοιμαστεί για την άλλη ζωή, τη ζωή στην αιώνια μακαριότητα ή να ζήσει γι` αυτά τα πρόσκαιρα και μετά όλα τελείωσαν; Σ` αυτό το ερώτημα συμπεριλαμβάνεται και η απάντηση στο θέμα μας.Ερχόμαστε λοιπόν σ` εκείνον που πιστεύει και θέλει να ζήσει παρουσία Χριστού, εμπειρία Αγιοπνευματική, θεία Χάρη. Αυτός έχει ανάγκη να αποφύγει κατά το δυνατόν εικόνες, ακούσματα, ερεθίσματα, προκλήσεις, που βλάπτουν πνευματικά. Αφορμές για τη διάπραξη της αμαρτίας. Άσκοπες, βλαπτικές πληροφορίες και αναστατώσεις, που έχουν σχέση με πρόσωπα και καταστάσεις, ώστε με περισσότερη ευκολία να πλησιάσει το Χριστό δια της ασκήσεως και των όπλων της Εκκλησίας. Προφανέστατα πηγή και φορέας τέτοιων εμπειριών και προκλήσεων, που αποπροσανατολίζουν απολύτως το νου και την καρδιά από τα θεία, είναι η τηλεόραση. Και όχι μόνο. Προβάλλει έναν κόσμο, ο οποίος δεν ακουμπάει καθόλου τις πνευματικές εν Χριστώ διαστάσεις. Αντίθετα, τις απαξιώνει καταφανέστατα σε τέτοιο βαθμό, που νιώθουμε την ανάγκη κάθε φορά που βρισκόμαστε μπροστά της να αναφωνούμε με ιερή αγανάκτηση: «τίς γὰρ μετοχὴ δικαιοσύνῃ καὶ ἀνομίᾳ; τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; τίς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαρ; ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου;». (Β΄Κορ. 6, 14-15) Σε τι μπορεί λοιπόν να τον ωφελήσει η τηλεόραση εν τοιαύτη περιπτώσει; Σ` αυτό το ερώτημα ας απαντήσουμε κι εμείς με ένα άλλο ερώτημα, από το οποίο θα προκύψει η απάντηση και μάλιστα αβίαστα. Ας υποθέσουμε πως υπάρχουν στην Ελλάδα είκοσι τηλεοπτικά κανάλια πανελλήνιας εμβέλειας, τα οποία λειτουργούν και προβάλλουν συνεχώς είκοσι τέσσερις ώρες το εικοσιτετράωρο το καθένα. Άρα έχουμε σύνολο ωρών προβολής 20×24= 480 ώρες (περίπου πεντακόσιες) σ` ένα εικοσιτετράωρο. ΕΡΩΤΗΣΗ: Πόσες από αυτές αναφέρονται στο Χριστό, στην Εκκλησία του και στην πνευματική ζωή; Στους αγίους και στην καθοδήγησή τους για σωστή πνευματική πορεία; Σε θέματα, που βοηθούν να γίνουμε πιο θερμοί στην πίστη και να προκόψουμε, για να έχουμε προϋποθέσεις ελπίδας σωτηρίας; Στην πίστη και στην προσδοκία της άλλης ζωής; Όχι μία, αλλά ούτε λίγα λεπτά της ώρας. Κι αν γίνεται καμιά αναφορά στην πίστη, στο Χριστό ή στην Εκκλησία του, θα έχει περιεχόμενο απαξιωτικό, ειρωνικό ή υβριστικό. Θα ρωτήσετε: « Πού ζούμε; Αυτή είναι η δουλειά της τηλεόρασης; Να δείχνει αγιωτικά και να μιλάει για Θεούς και τα τοιαύτα;» Ακριβώς αυτό θέλουμε να πούμε. Αν δεν είναι τουλάχιστον και αυτή η δουλειά της, τότε ο αγωνιζόμενος χριστιανός, ποια σχέση μπορεί να έχει μαζί της; Επίσης κάτι ακόμη πολύ σημαντικό. Χωρίς να νιώθουμε καμιά εμπάθεια για τα πρόσωπα που προβάλλονται (είναι υπάλληλοι εργαζόμενοι και ζουν τις οικογένειές τους), είναι ξεκάθαρο πως σκοπός των οργάνων της τηλεόρασης είναι η αναστάτωση της ψυχής του ανθρώπου παντοιοτρόπως. Διότι, αυτή η αναστάτωση φέρνει τη θέαση και τη δουλική εξάρτηση. Ναι, αλλά αυτή η αναστάτωση είναι εκ του πονηρού, διότι το θεϊκό προκαλεί αίσθηση ειρήνης και γαλήνης στην ψυχή, ενώ το του διαβόλου εσωτερική ακαταστασία, καταφθείρουσα ηδονή, τρόμο, αγωνία, ανασφάλεια και τα παρόμοια. «Οὐ γάρ ἐστιν ἀκαταστασίας ὁ Θεὸς, ἀλλὰ εἰρήνης».(Ά Κορ. 14,33) Είναι ξεκάθαρο πως αυτό γίνεται συστηματικά από την τηλεόραση και ιδιαίτερα σε δύσκολες ώρες, όπως χαρακτηριστικά στις ημέρες μας. Λοιπόν; Μιλάνε οι αριθμοί και η λογική; Αν ναι, τότε γιατί να καθίσει ο χριστιανός να παρακολουθήσει τηλεόραση; Ποιο το όφελος; Η καρδιά τι έχει να πάρει, για να δώσει στο Σωτήρα της; ΤΙΠΟΤΑ. Μάλλον να ζημιωθεί. Να χάσει το χρόνο τον πολύτιμο από έναν πονηρό, αισχρό και ασεβή κλέφτη και να μην μπορέσει να τον αξιοποιήσει σωτηριωδώς. Κρίμα τέτοιος χρόνος. Όσο για τη συνηθισμένη έκφραση: «Έτσι που μας κάνανε…», εννοώντας την τηλεόραση, είναι εν πολλοίς αδικαιολόγητη. Δεν μπορούν να μας κάνουνε, αν δε θέλουμε, αν δεν έχουμε σχέση με την τηλεθέαση, αν διαθέτουμε το χρόνο μας σε δημιουργικές ενασχολήσεις, αν έχουμε πρότυπα, αν ζούμε κατά συγκεκριμένο τρόπο με καθοδήγηση πνευματική. Έχουμε ευθύνη ακόμη και για το ότι υπάρχει η τηλεόραση, όπως υπάρχει. Θα τεθεί βέβαια η ένσταση: «Ζούμε μέσα στον κόσμο και χρειάζεται να ενημερωνόμαστε». Όχι. Όχι από την τηλεόραση. Υπάρχουν άλλοι τρόποι. Πιο ανώδυνοι και ακίνδυνοι. Τους γνωρίζουμε. Είναι και εκ παραδόσεως γνωστοί και συνεχίζουν να υπάρχουν. Εξάλλου δεν είναι για την ενημέρωση η δουλειά της τηλεόρασης. Το είπαμε. Άλλος είναι ο σκοπός της λειτουργίας της. Αλλά δυστυχώς έχουμε αναγάγει και την ενημέρωσή μας για την επικαιρότητα σε σημαντικό και δυσανάλογα μεγάλο ρυθμιστή της ζωής μας, ως να είναι αυτή που θα δώσει τη μαγική λύση των τρεχόντων, λησμονώντας το Θεό και τη θεία του Πρόνοια. Αυταπάτη, που βολεύει τους τηλεκατέχοντες. Η τηλεόραση είναι δηλητηριώδες εμβόλιο, με το οποίο εμβολιάζεται, χωρίς να το καταλαβαίνει ο άνθρωπος και δηλητηριάζεται θανάσιμα. Γι` αυτό δεν κόβεται σιγά σιγά αλλά αποφασιστικά. Τώρα. Τέρμα η τηλεόραση. Τέτοια τηλεόραση να λείπει. Δεν είναι λογικό να την κατηγορούμε. Αφού ο σκοπός της είναι δεδομένος, προσχεδιασμένος. Την έχει στα χέρια του ο εξαποδώς. Αυτή τη δουλειά της κι εμείς τη δουλειά μας. Δηλαδή την πετάμε στα σκουπίδια. Τέτοια τηλεόραση δεν είναι μόνο αξιοκατηγόρητη αλλά κυρίως αξιοπεριφρόνητη. του Σάββα Ηλιάδη, δάσκαλου Πηγή:   ekklisiaonline.gr

«Πίνετε Αγιασμό, όσο πιο συχνά, τόσο πιο καλά, Είναι το καλύτερο καί αποτελεσματικότερο φάρμακο. (Αρχιεπίσκοπος Άγιος Λουκάς καί ιατρός). Μπορεί ο Αγιασμός να έχει μια περίοπτη θέση στη ζωή των πιστών, πόσοι, όμως, αλήθεια γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι ο Αγιασμός, κάθε πότε και πως τελείται, πότε τελούμε Αγιασμό στο σπίτι μας και πως τον χρησιμοποιούμε; Αγιασμός λέγεται η ωραία εκείνη ακολουθία κατά την οποία με την επίκληση του Αγίου Πνεύματος κατά την διάρκεια της αναγνώσεως της σχετικής ευχής αγιάζεται το νερό. Με το αγιασμένο αυτό νερό παρέχονται ποικίλες ευλογίες σ’ όσους με πίστη το πίνουν, ραντίζουν ή ραντίζονται. Ο μικρός Αγιασμός προέκυψε κατ’ απομίμηση του μεγάλου Αγιασμού, ο οποίος μαζί με την ακολουθία της Παρακλήσεως τον επηρέασαν μορφολογικά. Αυτό μαρτυρείται από τις Αποστολικές Διαταγές καί τελείται όχι μόνο στίς πρωτομηνίες, αλλά καί σε κάθε ασθένεια ή ανάγκη (Πηδάλιον, σελ.278)… Αγιασμός: Η τέλεση και περιεχόμενό του Ο Αγιασμός, τελείται συνήθως κάθε μήνα στους Ιερούς Ναούς (τις πρωτομηνίες, πλην Ιανουαρίου) καί στα σπίτια, όσων το επιθυμούν, για προσέλκυση θείων ευλογιών. Σέ ποικίλες άλλες περιπτώσεις, όπως ευλόγηση γραφείων, καταστημάτων, οχημάτων, έναρξη μαθημάτων ή εργασιών, θεμελιώσεις, εγκαίνια, κ.λ.π. τελούνται οι λεγόμενες περιστατικές ακολουθίες Αγιασμού. Στίς ακολουθίες αυτές μετά τα Ειρηνικά πρέπει να προστίθεται καί η αγιαστική ευχή του ύδατος πού απουσιάζει από τα Ευχολόγια, γιατί η ευχή «Κλίνον, Κύριε το ους σου…» δεν είναι αγιαστική ευχή. Στούς Ι. Ναούς ο μικρός Αγιασμός τελείται κανονικά μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας. Μετά το πέρας του Αγιασμού, πρώτα τρώμε το Αντίδωρο καί μετά πίνουμε το μικρό Αγιασμό. Η ακολουθία του έχει θεομητορικό χαρακτήρα, πού της δίνει τη μορφή παρακλήσεως στη Θεοτόκο. Στά Ειρηνικά, πού εκφωνούνται από τον Ιερέα, ζητείται να αγιαστεί το ύδωρ με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος καί να αποκτήσει δύναμη καθαρτική, ιαματική, αποτρεπτική των επιβουλών των εναντίων δυνάμεων καί φωτιστική. Με τις καθαγιαστικές ευχές της ακολουθίας αυτής η Χάρη του Θεού με τη μετάληψη καί το ραντισμό του καθαγιασμένου ύδατος απομακρύνει τους «ρύπους των παθών» καί θεραπεύει τις ασθένειες, «τάς νόσους ψυχών τε καί σωμάτων». Πότε συμμετέχουμε ή κάνουμε Αγιασμό Εξ αιτίας όλων αυτών οι πιστοί χριστιανοί πού γνωρίζουν τις δωρεές καί τις ευλογίες πού απορρέουν από τη πολύκαρπη καί πολύφημη αυτή ακολουθία του Αγιασμού, φροντίζουν καί: • Συμμετέχουν στους Αγιασμούς πού τελούνται τις πρωτομηνίες στον ενοριακό τους ναό, μεταλαμβάνουν από το αγιασμένο νερό καί το μεταφέρουν καί στο σπίτι τους. • Καλούν κατά διαστήματα τον Ιερέα για να τελέσει την ακολουθία του Αγιασμού στο ίδιο τους το σπίτι προς αγιασμό όλων των μελών της οικογενείας καί του οίκου τους. • Καλούν επίσης εκτάκτως Ιερέα, όταν όλα τους πάνε ανάποδα καί αντιλαμβάνονται ότι ζουν την απουσία του Θεού από τη ζωή τους. Επίσης, τον καλούν, όταν υποψιάζονται ότι τους έχουν κάνει μάγια, ώστε, με τη δύναμη του αγιασμένου νερού καί την εν γένει ακολουθία, ο Θεός να αποδιώξει «τάς εναντίας δυνάμεις» καί να βασιλεύσει στο σπίτι τους η ειρήνη του Θεού καί ο νόμος Του. Εννοείται ότι αυτό πού επιζητούμε -για διόρθωση των κακώς κειμένων- δεν γίνεται μαγικά, αυτονόητα, επειδή κάναμε Αγιασμό, ή χωρίς δικό μας κόπο. Εφ’ όσον η μέχρι τούδε τακτική καί συμπεριφορά μας δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα -«καί τα κάναμε θάλασσα»- χρειάζεται, διόρθωση, αλλαγή του τρόπου ζωής μας. ΟΤΑΝ αποφασίσουμε αύτη την αλλαγή καί αρχίσουμε να ζούμε κατά Θεόν, ΤΟΤΕ θα πάψει να επηρεάζει το σπιτικό μας ο διάβολος καί οι δαίμονές του, καί θα κυβερνά τη ζωή μας ο Χριστός καί οι Άγγελοί Του. Εάν προ ή μετά τον Αγιασμό τρέχουμε σε μάγους ή μέντιουμ, εάν παραμελούμε συστηματικά τις εντολές του Ευαγγελίου καί δεν εξομολογούμαστε για να κοινωνούμε, ΠΩΣ θα ξεπεράσουμε τα προβλήματά μας; Μαγικά είπαμε, ΠΟΤΕ δε λύνονται. Πώς τελούμε Αγιασμό στο σπίτι μας Όταν αποφασίσουμε να τελέσουμε Αγιασμό στο σπίτι μας (ή στο κατάστημα, στο γραφείο, κ.λπ.) συνεννοούμαστε με τον Ιερέα για την ημέρα καί την ώρα καί ετοιμάζουμε τα απαραίτητα μέσα πού απαιτούνται γι’ αυτή την Ιεροπραξία: Δοχείο (βαθύ) ή φρουτιέρα (Καλό είναι όλα αυτά τα μέσα πού χρησιμοποιούμε για τις ιεροπραξίες να τα διατηρούμε ιδιαιτέρως για αποκλειστική αγιαστική χρήση (π.χ. το δοχείο, το ποτήρι καί την πετσέτα), με νερό, κηροπήγιο με λαμπάδα, μία εικόνα της Παναγίας, θυμιατήρι (με καρβουνάκι καί λιβάνι), δέσμη βασιλικού (εάν έχουμε), μία μικρή λευκή πετσέτα για τον Ιερέα, ένα μικρό ποτήρι για να πιούμε αγιασμό καί μία κατάσταση με τα ονόματα πού θέλουμε να μνημονεύσει ο Ιερέας στον Αγιασμό (παρόντων αλλά καί απόντων). Καλό είναι να παρευρίσκονται όλα τα μέλη της οικογενείας. Μπορούν να συμμετάσχουν καί συγγενικά ή φιλικά πρόσωπα. Πώς τον χρησιμοποιούμε Μετά την ακολουθία όσος Αγιασμός περισσεύσει έχουμε τη δυνατότητα να τον κρατήσουμε ή να τον ρίξουμε στις γλάστρες ή σε τόπο πού δεν πατιέται, ποτέ όμως στο νεροχύτη ή στην αποχέτευση. Αυτόν πού κρατάμε μπορούμε να τον πίνουμε λίγο-λίγο κάθε πρωί μετά το Αντίδωρο (εάν έχουμε). «Πίνετε Αγιασμό, όσο πιο συχνά, τόσο πιο καλά, Είναι το καλύτερο καί αποτελεσματικότερο φάρμακο. Αυτό δεν το λέω σαν παπάς, το λέω σα γιατρός. Από την ιατρική μου πείρα» (Αρχιεπίσκοπος Άγιος Λουκάς καί γιατρός χειρουργός). Να ρίχνουμε λίγο στα φαγητά μας, στα ζωντανά μας, στα λαχανικά του κήπου μας ή στα οπωροφόρα δέντρα μας, κ.λπ. Όταν ένας βοσκός στην Εύβοια διαπίστωσε την προσβολή του ποιμνίου του από κάποια ασθένεια, έστειλε το γιο του επειγόντως όχι στον Κτηνίατρο, αλλά στον Ιερέα τους να του ζητήσει Αγιασμό, με τον οποίο ράντισε τα πρόβατά του καί έλυσε το πρόβλημά του. Σέ κάποια χωριά της Κύπρου την παραμονή των Φώτων καί σ’ άλλα την 1η Σεπτεμβρίου οι γεωργοί μεταφέρουν στους Ί. Ναούς όλους τους σπόρους. τους οποίους πρόκειται να χρησιμοποιήσουν στη σπορά, για να ευλογηθούν με τον Αγιασμό αυτό. Όσοι αντιδρούν καί δε θέλουν να πιουν Αγιασμό, διότι υποφέρουν από κάποια αιτία (οι ψυχοπαθείς συνήθως δεν αντιδρούν), τους ρίχνουμε λίγο Αγιασμό στο φαγητό ή στο ποτήρι τους. Ο Γέροντας π. Παΐσιος σ’ ένα παιδί πού το πείραζε ο δαίμονας, ξέροντας ότι δε θα πιει τον Αγιασμό, του έδωσε να φάει γλυκά για να διψάσει καί μετά του έδωσε νερό να πιει, στο όποιο έριξε καί Αγιασμό. Μόλις τον ήπιε άρχισε να φωνάζει: «Αυτό το

Σε κάποιον νέο που του έλεγε ότι έχει έντονο σαρκικό πόλεμο και ότι, όπως πίστευε, αυτός ο πόλεμος θα λυνόταν οριστικά με τον γάμο, απάντησε ο μακαριστός Γέροντας πατήρ Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος (1930–1989):–Παιδί μου, να ξέρεις ότι το πρόβλημα του ανθρώπου που λέγεται «σαρξ» (=σάρκα), δεν το λύνει ούτε ο γάμος ούτε η αγαμία ούτε η πολυγαμία. Το πρόβλημα που λέγεται «σαρξ», το λύνει οριστικά μόνο η «πλαξ» (=η μαρμάρινη πλάκα), δηλαδή ο τάφος. Ο γάμος, απλώς απαλύνει το πρόβλημα. Δεν το λύνει. Χρειάζεται, λοιπόν, επαγρύπνηση σε όλη μας την ζωή. Αγωνίσου κι εσύ με συνέπεια από τώρα, ζητώντας από τον Θεό να σε δυναμώσει…ΤΑ «ΧΑΠΙΑ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑΣ»Σε κάποιον άλλον νέο που του έλεγε ότι δεν είναι δυνατόν να παραμείνει αγνός κάποιος σήμερα, απάντησε:–Δεν μου λες, τί νομίζεις; Εμείς οι άγαμοι Κληρικοί πηγαίνουμε με γυναίκες ή παίρνουμε χάπια για να καταστείλουμε το σεξουαλικό ένστικτο;Στην αμηχανία του νέου, συνέχισε ο Γέροντας:–Άκουσε, παιδί μου: Τα «χάπια» τα οποία παίρνουμε για την αντιμετώπιση των σαρκικών πειρασμών είναι η προσευχή, η νηστεία, η αγρυπνία, η εξομολόγηση, η θεία Κοινωνία. Αυτά κρατούν και εμάς και τους αγάμους νέους, αγνούς. Ακολούθησε κι εσύ αυτήν την «συνταγή» και θα δεις πόσο κατορθωτή είναι η εγκράτεια. Μόνοι μας, ούτε ένα δευτερόλεπτο δεν μπορούμε να παραμείνουμε αγνοί. Όμως, με την Χάρη και την βοήθεια του Θεού, όλα επιτυγχάνονται… «ΔΕΝ ΣΟΥ ΜΠΑΙΝΕΙ Η ΥΠΟΨΙΑ;» Μια φορά του είπε τα εξής ένα πνευματικό τέκνο του:–Πάτερ, δεν πιστεύω τίποτε. Έχει κανένα νόημα το να εγκρατεύομαι;–Όχι, παιδί μου. Κανένα απολύτως. Χωρίς τον Θεό, όλα επιτρέπονται. Αλλά, δεν μου λες· με θεωρείς ανόητο;–Όχι, βέβαια.–Ιδιοτελή;–Κάθε άλλο!–Ε, δεν σου περνά από το μυαλό η υποψία, μια και, όπως λες, δεν είμαι ούτε ανόητος ούτε ιδιοτελής, δεν σου μπαίνει, λοιπόν, η υποψία μήπως αυτά τα οποία πρεσβεύω και διδάσκω, συγκεκριμένα για το θέμα της αγνότητας, να είναι αληθινά;… «Ε, ΟΧΙ, ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΔΕΛΦΗ ΜΟΥ!»Κάποιο πνευματικό τέκνο του πατρός Επιφανίου, σημειώνει τα εξής:«Θυμάμαι την ακόλουθη συζήτηση με τον Γέροντα, όταν ήμουν υποψήφιος φοιτητής:–Πάτερ, ένας συνυποψήφιος στο φροντιστήριο, στις συζητήσεις μας, από ’δω το φέρνει, από ’κει το πάει, όλο με παροτρύνει να βρω φιλενάδα. Βέβαια, δεν με επηρεάζει, αλλά με ενοχλεί. Τί να του πω για να σταματήσει;–Έχει αδελφή ο φίλος σου;–Έχει, πάτερ.–Πες του: “Εντάξει! Θα μου κάνεις όμως ένα χατίρι. Με ξέρεις τί καλό παιδί είμαι. Θα μου δώσεις, λοιπόν, για ένα βράδυ την αδελφή σου!”. Πες του έτσι, και βλέπουμε στην συνέχεια.Την άλλη μέρα, έθεσα σε άμεση εφαρμογή το “σχέδιο” του Γέροντα. Ο φίλος μου, άρχισε πάλι τα “συνηθισμένα” του.–Λοιπόν, φίλε μου, του είπα, τί να ψάχνω να βρω φιλενάδα; Δεν μου δίνεις για απόψε την αδελφή σου και μετά βλέπουμε;Ο φίλος μου, τραβήχτηκε προς τα πίσω, σοκαρισμένος! Και αμέσως αντέδρασε:–Ε, όχι ρε και την αδελφή μου! Τί, το περάσαμε;–Γιατί όχι την αδελφή σου; απάντησα εγώ. Μήπως και η άλλη, την οποία θες εσύ να βρω, δεν είναι αδελφή ή κόρη κάποιου; Γιατί, βρε Χ., την αδελφή του άλλου την θέλεις για να “διασκεδάσεις” και την δική σου την προστατεύεις; Βλέπεις ότι είσαι λάθος;Από τότε το φιλαράκι μου ο Χ., “σφίγγα” περί “φιλενάδας”! Χαρούμενος κι εγώ πήγα και ανέφερα το αποτέλεσμα στον Γέροντα:–Γέροντα, το “σχέδιο” έδρασε σαν κεραυνός!Και ο Γέροντας, είπε χαμογελαστός:–Εμ, τί νόμιζε ο νεαρός;!…». ΜΕ ΤΗΝ ΦΥΓΗ! «Οι Πατέρες, λένε: “Όλες οι μάχες, κερδίζονται με επίθεση· η μόνη μάχη που κερδίζεται με την φυγή είναι η μάχη κατά της σαρκός!”…». «Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΚΙΟ!» «Μια φορά», διηγείται ένα πνευματικοπαίδι του Γέροντος Επιφανίου, «του πήγα κάποιον γνωστό μου να εξομολογηθεί. Όταν αυτός βγήκε από το εξομολογητήριο, ήταν καταφανώς απογοητευμένος.–Δεν ξανάρχομαι! μου λέει.–Γιατί; τον ρώτησα.–Να…, μου απαντά, όταν του είπα ότι πάω με γυναίκες, με ρώτησε πόσο χρονών είμαι. Του είπα εικοσιπέντε. Οπότε, αυτός συνέχισε: “Κατάλαβες πώς πέρασαν αυτά τα εικοσιπέντε χρόνια;”. “Όχι”, του απάντησα. “Ε, θα περάσουν και άλλα εικοσιπέντε και ίσως και άλλα ακόμη εικοσιπέντε χρόνια χωρίς πάλι να το καταλάβεις και ύστερα θα πεθάνεις. Και όταν βρεθείς μπροστά στον Χριστό, Αυτός, θα σε ρωτήσει: Εγώ ήρθα και σταυρώθηκα για σένα. Εσύ, τί έκανες για Μένα; Έκανες το σώμα σου που είναι ναός του Αγίου Πνεύματος, μέλη πόρνης”.Ο γνωστός μου, μου είπε και άλλα από την συζήτηση που είχε με τον Γέροντα και εγώ στενοχωρήθηκα, όχι βέβαια γιατί διαφωνούσα με τις θέσεις του πατρός Επιφανίου, αλλά γιατί σκέφτηκα ότι θα μπορούσε να τραβήξει πιο διακριτικά το “αγκίστρι” ο Γέροντας, ώστε να μην έχει φύγει έτσι απογοητευμένος ο γνωστός μου.Την άλλη μέρα, πήγα και βρήκα τον πατέρα Επιφάνιο και του εξέθεσα το πρόβλημα.Μου είπε:–Κοίταξε, παιδί μου: Η Εξομολόγηση, είναι Μυστήριο μετανοίας. Τούτο σημαίνει, ότι ο άνθρωπος που προσέρχεται προς αυτό, θεωρεί τον εαυτό του άξιο “για σκότωμα” και ότι είναι έτοιμος να δεχθεί και μάλιστα με ανακούφιση και την αυστηρότητα και τις επιπλήξεις του Πνευματικού του. Αν, τώρα, κάποιος δεν συνειδητοποίησε “τί” είναι το Μυστήριο και νομίζει ότι η Εξομολόγηση είναι μία ευκαιρία για να κουβεντιάσει με τον Πνευματικό τις απορίες του ή να πει τον πόνο του για να παρηγορηθεί ή ότι είναι κάτι σαν συνάντηση με κάποιον ψυχολόγο, τότε, το πράγμα διαφέρει, γιατί απλά δεν κατάλαβε τον πραγματικό σκοπό και την έννοια του Μυστηρίου. Εν πάση περιπτώσει, πες του να έρθει να κουβεντιάσουμε.Βρήκα τελικά αυτόν τον γνωστό μου και όταν του εξέθεσα την συζήτηση, την οποία είχα με τον Γέροντα και του είπα να πάμε κάποια μέρα να τον δούμε, πήρα από αυτόν την εξής απάντηση, που αποδεικνύει την σοφία και την ορθή τοποθέτηση του Γέροντα πάνω στο θέμα:–Μα, τί να πάμε να πούμε τώρα;! Ο άνθρωπος, έχει δίκιο. Αφού εγώ δεν σκοπεύω να σταματήσω να πηγαίνω με γυναίκες, δεν έχει κανένα νόημα μια τέτοια συνάντηση…». [«Υποθήκες ζωής», σελ. 140–144, 11η έκδοση, Ιερού Ησυχαστηρίου Κεχαριτωμένης Θεοτόκου Τροιζήνας, Αθήνα 1997.]